Σαν σήμερα... 1958, οι ΗΠΑ εκτόξευσαν τον πρώτο δορυφόρο τους, τον Explorer 1.

Καλλιτεχνική ψηφιακή απεικόνιση της πτήσης του δορυφόρου
Explorer 1, από τον Erik Simonsen (8 Ιουνίου 2018).

Σαν σήμερα, στις 31 Ιανουαρίου 1958, οι ΗΠΑ εκτόξευσαν με  επιτυχία  τον πρώτο τους δορυφόρο, τον Explorer 1 (Εξερευνητής 1) από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Είχε προηγηθεί μια αποτυχημένη απόπειρα εκτόξευσης στις 6 Δεκεμβρίου 1957. Η προσπάθεια ήταν μέρος της συμμετοχής των ΗΠΑ στο Διεθνές Γεωφυσικό Έτος (IGY) (Ιούλιος 1957 - Δεκέμβριος 1958). 

Στην πραγματικότητα, αυτή η επιτυχημένη προσπάθεια ήταν η απάντηση στους Σοβιετικούς, που είχαν προηγηθεί εκτοξεύοντας τον Sputnik 1 στις 4 Οκτωβρίου 1957 και τον Sputnik 2 με τη σκυλίτσα Λάικα στις 3 Νοεμβρίου 1957 και αποτελούσε το πρώτο βήμα της Αμερικής στο διαστημικό ανταγωνισμό, στη διάρκεια  του ψυχρού πολέμου.

(από αριστ.) Ο William Pickering, ο James Van Allen και 
ο Wernher von Braun κρατούν ένα μοντέλο του Explorer 1. 

Τρεις άνθρωποι ήταν οι βασικοί παράγοντες αυτής της επιτυχίας. 

• Ο μηχανικός Δρ. William Pickering, υπεύθυνος για το σχεδιασμό του δορυφόρου και την εκτέλεση του προγράμματος. Ο William Pickering ήταν διευθυντής του Jet Propulsion Laboratory (JPL) του Πανεπιστημίου Caltech, στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας. 
• Ο καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας James Van Allen του Πανεπιστημίου της Iowa, υπεύθυνος για το σχεδιασμό και την κατασκευή των οργάνων του δορυφόρου. Ο Van Allen είχε μελετήσει τις κοσμικές ακτίνες γύρω από τη Γη.
• Ο Wernher von Braun, που σχεδίασε τον πύραυλο που εκτόξευσε το δορυφόρο. Ο von Braun προερχόταν από τη Γερμανία και είχε εργαστεί στο πρόγραμμα κατασκευής του πυραύλου V-2 με τους οποίους οι ναζί βομβάρδιζαν την Αγγλία στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στις ΗΠΑ ήταν επικεφαλής της Army Ballistic Missile Agency (ABMA), μιας υπηρεσίας με έδρα στο Redstone Arsenal του Huntsville της πολιτείας Αλαμπάμα. 

Η αναμνηστική αφίσα της NASA για τα 60 χρόνια του Explorer 1.

Το μήκος του δορυφόρου (με τη ρουκέτα) ήταν 203 cm, η διάμετρός του 15 cm και το βάρος του 13.37 kg.

Τα όργανα που είχαν φορτωθεί στον Explorer 1 ήταν 

• ένας ανιχνευτής κοσμικής ακτινοβολίας και 
• ένας ανιχνευτής μικρομετωριτών.

Σχέδιο του Explorer 1 σε τομή.

Για την εκτόξευση χρησιμοποιήθηκε πύραυλος τύπου Juno 1 που κατασκεύασε η ABMA.

Το πρώτο τμήμα του πυραύλου τοποθετήθηκε στην εξέδρα εκτόξευσης Launch Complex 26 στις 16 Ιανουαρίου 1958 και το πάνω μέρος του πυραύλου στις 24 Ιανουαρίου.

Το απόγευμα της 31ης Ιανουαρίου 1958 μια ομάδα 57 μηχανικών, τεχνικών και διοικητικών υπαλλήλων ήταν παρόντες στην αντίστροφη μέτρηση για την εκτόξευση του δορυφόρου. 
Οι υπεύθυνοι του προγράμματος, Pickering, von Braun και Van Allen, περίμεναν στο Αμερικανικό Πεντάγωνο με σκοπό να μεταβούν στην Εθνική Ακαδημία των Επιστημών (National Academy of Sciences) να ανακοινώσουν την επιτυχία ή αποτυχία του εγχειρήματος.  

Η ομάδα των γυναικών που εργάστηκε στο πρόγραμμα 
κάνοντας με το χέρι τους απαιτούμενους υπολογισμούς.

Στις 10:48 μμ (EST - Ώρα Ανατολικής Ακτής) ο πύραυλος με το δορυφόρο ξεκίνησαν το ταξίδι τους. 
Δύο περίπου ώρες αργότερα (με 15' καθυστέρηση) ο Pickering πήρε το αναμενόμενο κωδικοποιημένο σήμα για την επιτυχημένη τοποθέτηση του δορυφόρου σε γήινη τροχιά  "California has the bird" ("Η Καλιφόρνια έχει το πουλί").

Αφού είχε πλέον επιβεβαιωθεί ότι ο δορυφόρος βρίσκεται σε τροχιά, ο von Braun  χαρακτήρισε το γεγονός ως μια κρίσιμη αρχή για το διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ, λέγοντας χαρακτηριστικά: "Έχουμε εδραιώσει σταθερά το πάτημά μας στο διάστημα. Δεν θα το εγκαταλείψουμε ποτέ".
Το διαστημικό σκάφος χρειαζόταν 114' για μια γήινη περιστροφή με πιο μακρινή απόσταση στα 1594 μίλια και πιο κοντινή στα 225 μίλια.  

Ο Θάλαμος Ελέγχου (Control Room) για την
εκτόξευση του Explorer 1.
(age FOTOSTOCK)

Ο Explorer 1 σταμάτησε τη μετάδοση στοιχείων στις 23 Μαΐου 1958, όταν οι μπαταρίες του εξαντλήθηκαν. Παρέμεινε σε τροχιά για πάνω από 12 χρόνια έχοντας πραγματοποιήσει περισσότερες από 58000 περιστροφές της Γης. Στις 31 Μαρτίου 1970 εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης και έπεσε στον Ειρηνικό ωκεανό. 

• Δείτε το βίντεο της πρώτης ανακοίνωσης για την εκτόξευση του Explorer 1.

• Η διεξοδική ιστορία του Explorer 1 από το Πανεπιστήμιο της Iowa.

• Ένα βίντεο από Jet Propulsion Laboratory για τον Explorer 1.

• "Explorer 1: First U.S. Satellite" ("Εξερευνητής 1: Πρώτος δορυφόρος των Ηνωμένων Πολιτειών"). Το βίντεο περιέχει και την αποτυχημένη προσπάθεια των Αμερικανών να εκτοξεύσουν δορυφόρο τον Δεκέμβριο 1957 (αγγλικά, 3:30). 

• Το επετειακό βίντεο της NASA για τα 60 χρόνια της εκτόξευσης του Explorer 1.

• Η εκτόξευση του Explorer 1 από Jet Propulsion Laboratory.

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα... 1986, έγινε η έκρηξη του διαστημικού λεωφορείου Challenger.

Λίγο μετά την έκρηξη του διαστημικού λεωφορείου Challenger.

Σαν σήμερα, στις 28 Ιανουαρίου 1986, στις 11.38 π.μ. (τοπική ώρα) το διαστημικό λεωφορείο Challenger απογειώνεται από το Kennedy Space Center της Φλόριντα ξεκινώντας τη 10η αποστολή (κωδικό όνομα STS-51-L) του προγράμματός του και την 25η αποστολή, από την έναρξη του προγράμματος των διαστημικών λεωφορείων (Space Shuttle program). 

Δυστυχώς, η αποστολή έληξε μόλις 73 δευτερόλεπτα μετά την απογείωση με την ολική καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου και τον τραγικό θάνατο των επτά μελών του πληρώματός του.  

Το πλήρωμα της αποστολής STS-51-L του Challenger.
(πίσω) Ellison Onizuka, Christa McAuliffe, Gregory Jarvis, 

Judith Resnik, (μπροστά) Michael J. Smith, 

Francis "Dick" Scobee, Ronald McNair.

Η τραγωδία του Challenger έγινε παρουσία χιλιάδων θεατών που βρίσκονταν κοντά στο χώρο της απογείωσης και αργότερα, εκατομμυρίων τηλεθεατών που παρακολούθησαν την εκτόξευση στις οθόνες τους. 

Μεταξύ των θεατών βρισκόταν και η οικογένεια της Christa McAuliffe, μιας 37χρονης καθηγήτριας Κοινωνικών Επιστημών από το New Hampshire που ήταν η πρώτη πολίτης των ΗΠΑ που ταξίδευε στο διάστημα χωρίς να είναι επαγγελματίας αστροναύτης.

Η Christa McAuliffe είχε κερδίσει μια θέση στο πλήρωμα του Challenger συμμετέχοντας σ' ένα διαγωνισμό. Πριν την απογείωσή της είχε εκπαιδευτεί επί μήνες για να μπορέσει να συμμετάσχει στην αποστολή. 

Δεξιά φαίνεται ο γκρίζος καπνός που διαφεύγει από την ανάφλεξη
του δαχτυλιδιού τύπου Ο, την ώρα της εκτόξευσης.

Η εκτόξευση είχε προγραμματιστεί να γίνει στις 23 Ιανουαρίου, αλλά αναγκάστηκε να περιμένει έξι ημέρες μέχρι την αντίστροφη μέτρηση, λόγω των καιρικών συνθηκών και των τεχνικών προβλημάτων που είχαν παρουσιαστεί.  

Στον απόηχο της έκρηξης, ο τότε πρόεδρος των Η.Π.Α. Ρόναλντ Ρέιγκαν  ανακοίνωσε το διορισμό μιας ειδικής επιτροπής (επιτροπή Rogers, από το όνομα του προέδρου της William Rogers) για να βρει τι πήγε στραβά με το Challenger και να προτείνει την ανάπτυξη μελλοντικών διορθωτικών μέτρων. Στην επιτροπή συμμετείχαν έμπειρα πρόσωπα, όπως ο πρώην αστροναύτης Neil Armstrong, ο πρώην πιλότος δοκιμών Chuck Yeager, η πρώην αστροναύτης Sally Ride, αλλά και ο νομπελίστας φυσικός Richard Feynman.

Το τεύχος του περιοδικού ΤΙΜΕ της 10ης Φεβρουαρίου 1986,
με την φωτογραφία της έκρηξης του Challenger.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι η έκρηξη προκλήθηκε από την αποτυχία λειτουργίας ενός "κυκλικού δακτυλίου (τύπου Ο)" που σφράγιζε μία από τις δύο δεξαμενές στερεών καυσίμων των πυραύλων. Ο ελαστικός δακτύλιος δεν ανταποκρίθηκε όπως αναμενόταν λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας την ώρα της εκτόξευσης. Αυτό είχε ως συνέπεια να ξεκινήσει μια αλυσίδα γεγονότων που οδήγησαν στην τελική έκρηξη. 

Αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν, η NASA να μη στείλει αστροναύτες στο διάστημα για περισσότερο από δύο χρόνια, καθώς ξανασχεδίασε μια σειρά από χαρακτηριστικά του διαστημικού λεωφορείου.

Η καταστροφή του Challenger ήταν το πρώτο σοβαρό ατύχημα διαστημικού λεωφορείου.

Σχέδιο-τομή του εσωτερικού του Challenger 
από το περιοδικό TIME.

Το Σεπτέμβριο του 1988, οι πτήσεις με διαστημικό λεωφορείο επαναλήφθηκαν με την επιτυχή εκτόξευση του Discovery.

Από τότε, το διαστημικό λεωφορείο πραγματοποίησε πολλές σημαντικές αποστολές, όπως την επισκευή και συντήρηση του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και την κατασκευή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS).

Περίπου 11 χρόνια μετά το δυστύχημα, δύο μεγάλα κομμάτια του Challenger βρέθηκαν σε παραλία της Φλόριντα και έκτοτε φυλάσσονται στο Kennedy Space Center.

Θεατές την ώρα που αντιλαμβάνονται τι συνέβη στο διαστημικό 
λεωφορείο (από τον ιστότοπο Boston.com).  

• Το 2013 το BBC κυκλοφόρησε μια βιντεοταινία με τίτλο "The Challenger" με τον William Hurt στο ρόλο του Richard Feynman, που ασχολείται κυρίως με το ρόλο του Feynman  στην επιτροπή Rogers.

• Δείτε ένα βίντεο της καταστροφικής εκτόξευσης του Challenger.

• Η ομιλία του προέδρου Ρέιγκαν από το Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου, το πρώτο βράδυ μετά το δυστύχημα του  Challenger. 

• 5 μύθοι σχετικά με την καταστροφή του Challenger από το National Geographic.

• Φωτογραφίες και βίντεο από την προετοιμασία του πληρώματος του Challenger ("CHALLENGER DISASTER: LOST TAPES" από το National Geographic). 

• Συνέντευξη του Bob Ebeling, μηχανικού του Challenger, στο npr. 

Πηγή: SPACE.COM

Η "Σύνθεση και Ανάλυση Δυνάμεων στο Επίπεδο" σε pptx.

Φυσική Α' Λυκείου

Στις 35 διαφάνειες της ανάρτησης υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. 
Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. 

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 

Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 
Υπάρχει περίπτωση κάποια σύμβολα να μην προβάλλονται σωστά στην οθόνη του δικού σας υπολογιστή. Ο πιο πιθανός λόγος γι' αυτό είναι η διαφορετική έκδοση του Office (pptx). Χρησιμοποιώ το MS Office 2016. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 

Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μπορείτε να κατεβάσετε την ανάρτηση "Σύνθεση και Ανάλυση Δυνάμεων στο Επίπεδο" από  ΕΔΩ  ή  ΕΔΩ.

Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

"Όργανα Μέτρησης - Κανόνες Κίρχοφ" σε pptx.

Φυσική Β' Λυκείου Γενικής Παιδείας

Στις 29 διαφάνειες της ανάρτησης υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. 

Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. 

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 

Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 
Υπάρχει περίπτωση κάποια σύμβολα να μην προβάλλονται σωστά στην οθόνη του δικού σας υπολογιστή. Ο πιο πιθανός λόγος γι' αυτό είναι η διαφορετική έκδοση του Office (pptx). Χρησιμοποιώ το MS Office 2016. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 

Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μπορείτε να κατεβάσετε την ανάρτηση για "ΟΡΓΑΝΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ - ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΙΡΧΟΦ"  από  ΕΔΩ  ή  ΕΔΩ.

Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

Θέματα στη "Μηχανική του Στερεού Σώματος" από τις Παγκύπριες Εξετάσεις.

Φυσική Γ' Λυκείου Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας

Η ανάρτηση περιέχει 10 θέματα σχετικά με την "Μηχανική του Στερού Σώματος" που  προέρχονται από τις Παγκύπριες Εξετάσεις. 

Το κείμενο είναι word και εκτείνεται σε 12 σελίδες. Σε συντομία δίνονται και οι απαντήσεις των θεμάτων σύμφωνα με τις οδηγίες της επιτροπής διεξαγωγής των εξετάσεων.

Μπορείτε να κατεβάσετε το αρχείο από ΕΔΩ.

Μπορείτε ακόμη να βρείτε σε αρχείο word  ΕΔΩ, το σύνολο των θεμάτων που έχουν δοθεί στις Παγκύπριες Εξετάσεις στις ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ, αλλά και σε όλη την εξεταζόμενη ύλη.

Η "Ελεύθερη Πτώση των Σωμάτων" σε pptx.

Φυσική Α' Λυκείου

Στις 43 διαφάνειες της ανάρτησης υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. 
Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. 

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 

Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 
Υπάρχει περίπτωση κάποια σύμβολα να μην προβάλλονται σωστά στην οθόνη του δικού σας υπολογιστή. Ο πιο πιθανός λόγος γι' αυτό είναι η διαφορετική έκδοση του Office (pptx). Χρησιμοποιώ το MS Office 2016. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 

Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μπορείτε να κατεβάσετε την ανάρτηση "Ελεύθερη Πτώση των Σωμάτων" από  ΕΔΩ  ή  ΕΔΩ.

Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

Σαν σήμερα ... 1903, γεννήθηκε ο Ρώσος πυρηνικός φυσικός Igor Kurchatov.

Igor Vasilyevich Kurchatov 

Σαν σήμερα, στις 12 Ιανουαρίου 1903, γεννήθηκε ο Ρώσος πυρηνικός φυσικός Igor Vasilyevich Kurchatov (Ιγκόρ Βασίλιεβιτς Κουρτσατόφ ρωσ. Игорь Васильевич Курчатов) στο Simsky Zavod (τώρα Sim) της επαρχίας Ufa της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας (τώρα Chelyabinsk Oblast της Ρωσίας).  
Ο Kurchatov ήταν ο διευθυντής του σοβιετικού προγράμματος κατασκευής της ατομικής βόμβας. Μαζί με τους Georgy Flyorov και Andrei Sakharov δούλεψαν σ' αυτό το πρόγραμμα, αλλά ο Kurchatov ήταν αυτός που ονομάστηκε "πατέρας της σοβιετικής  ατομικής βόμβας" για τη συνεισφορά του κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων από τη Σοβιετική Ένωση.

Ο Ιγκόρ σε νεαρή ηλικία.

Η μητέρα του ήταν δασκάλα. Αφού τελείωσε το Γυμνάσιο Νο 1 στη Simferopol, γράφτηκε στο τμήμα Φυσικής του πολιτειακού Πανεπιστημίου της Κριμαίας, απ' όπου πήρε και το διδακτορικό του υπό την επίβλεψη του Abram Fedorovich Ioffe. Επίσης παρακολούθησε μαθήματα ναυτικής μηχανικής στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Petrograd. 

Στη συνέχεια εργάστηκε ως βοηθός ερευνητής στο τμήμα Φυσικής του Φυσικο-Τεχνικού Ινστιτούτου Ioffe στο Μπακού και αργότερα συνεργάστηκε με τον Δρ. Abram Fedorovich Ioffe στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονταν με τη ραδιενέργεια.

Ο Igor Kurchatov σε ηλικία περίπου 20 ετών.

Μεταξύ 1931 και 1934 εργάστηκε στο τμήμα Φυσικής του Ινστιτούτου Ραδίου (σήμερα V. G. Khlopin Radium Institute) στο Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη) με επικεφαλής τον Vitaly Khlopin. Εκεί, ο Kurchatov και η ομάδα του κατάφεραν το 1932 να κατασκευάσουν το πρώτο  κύκλοτρο  στην Ευρώπη, το οποίο λειτούργησε το 1937. 
Στη συνέχεια, ως το 1943 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Ioffe με τον Anatoly Petrovich Alexandrov και επινόησαν μια μέθοδο για την απομαγνήτιση των πλοίων, ώστε να αποφεύγουν τις Γερμανικές νάρκες. Το σύστημα λειτούργησε από το 1941 μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και μετά. Μετά το 1943, ο Kurchatov και η ομάδα του  μετακινήθηκαν στη Μόσχα για να εργαστούν στο σοβιετικό πρόγραμμα κατασκευής της ατομικής βόμβας.

O  Igor Kurchatov τη δεκαετία του 1930.

Το 1939 ο Kurchatov και ο βοηθός του Georgy Flyorov ανακάλυψαν τις βασικές ιδέες για την αλυσιδωτή αντίδραση του ουρανίου και την έννοια του πυρηνικού αντιδραστήρα.

Το 1942 ο Kurchatov είχε δηλώσει: "Από τη διάσπαση των πυρήνων ενός κιλού ουρανίου, η ενέργεια που θα εκλυθεί θα είναι ίση με αυτή που προέρχεται από την έκρηξη 20.000 τόνων τρινιτροτολουόλης". Η δήλωση αυτή πρακτικά επιβεβαιώθηκε μετά από την ατομική έκρηξη της Χιροσίμα. 

Το 1943, μετά από ένα αντίγραφο μυστικής Βρετανικής έκθεσης της επιτροπής MAUD που 

παρέδωσε η NKVD στον Στάλιν, αποφασίστηκε η έναρξη του σοβιετικού πυρηνικού προγράμματος με πολύ περιορισμένους πόρους. Ο Ioffe σύστησε τον Kurchatov ως τον πλέον κατάλληλο ν' αναλάβει υπεύθυνος αυτού του προγράμματος, κάτι που έγινε αποδεκτό. 

4 σημαντικοί ακαδημαϊκοί της Σοβιετικής Ένωσης:
(από αρ.) Σεργκέι Κορολιόφ, Ιγκόρ Κουρτσατόφ, Μστισλάβ Κέλντις
 (Mstislav Keldysh) και Βασίλι Μίσιν (Vasily Mishin).

Στα πρώτα χρόνια διαμόρφωσης, το πρόγραμμα ήταν σε χαμηλή προτεραιότητα, αλλά μετά την καταστροφή της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, ο Στάλιν διέταξε τον Kurchatov να κατασκευάσει ατομική βόμβα μέχρι το 1948. Το έργο της κατασκευής ξεκίνησε στην πόλη του Sarov, στην περιφέρεια της πόλης Gorki (σήμερα περιφέρεια Nizhny Novgorod) στο Βόλγα και ονομάστηκε Arzamas-16. Συμμετείχε η αφρόκρεμα των επιστημόνων της Σοβιετικής Ένωσης, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του κομισάριου Εσωτερικών Υποθέσεων (Μυστικές Υπηρεσίες) Λαβρέντι Μπέρια. 

Στις 29 Αυγούστου 1949, η ομάδα Kurchatov έκανε με επιτυχία την πρώτη δοκιμή μιας βόμβας πλουτωνίου στην περιοχή δοκιμών Semipalatinsk.

Ο Igor Kurchatov (δεξ.) με τον Νικίτα Χρουτσόφ (αρ.) 
και τον Νικολάι Μπουλγκάνιν (μεσ.) σε σοβιετικό πλοίο 
στο Πόρτσμουθ της Αγγλίας (1956).

Άλλα έργα του Kurchatov ήταν ο πρώτος (F-1) πυρηνικός αντιδραστήρας στην Ευρώπη (λειτούργησε στις 25 Δεκεμβρίου 1946), το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο στον κόσμο (λειτούργησε κανονικά στις 27 Ιουνίου 1954 στη "Science City" του Obninsk), το  παγοθραυστικό Λένιν, το πρώτο στον κόσμο πυρηνοκίνητο πλοίο επιφάνειας και το πρώτο πυρηνοκίνητο πολιτικό σκάφος  (1959).

Τον Ιανουάριο 1949 ο Kurchatov είχε εμπλακεί σ' ένα σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό Chelyabinsk-40, στο οποίο είναι πιθανόν οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους να ήταν περισσότεροι από τους νεκρούς στο Chernobyl. Σε μια προσπάθεια να σωθεί το φορτίο ουρανίου και να μειωθεί η απώλεια στην παραγωγή πλουτωνίου, ο  Kurchatov ήταν ο πρώτος που όρμησε στην κεντρική αίθουσα του κατεστραμμένου αντιδραστήρα, που ήταν γεμάτος από ραδιενεργά αέρια. Η έκθεσή του στη ραδιενεργή ακτινοβολία αναμφισβήτητα έπαιξε ρόλο στην μετέπειτα πορεία της υγείας του. 
Το 1954 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και τελικά πέθανε στη Μόσχα, σε ηλικία μόλις 57 ετών. Η σορός του αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του θάφτηκαν στον τοίχο του  Κρεμλίνου, στην Κόκκινη Πλατεία.

Ο Kurchatov στην αίθουσα ελέγχου του πυρηνικού σταθμού
OGRA, μια μέρα πριν το θάνατό του.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος κατασκευής της ατομικής βόμβας, ο Kurchatov  ορκίστηκε ότι δεν θα κόψει τα γένια του μέχρι το πρόγραμμα να πετύχει. Τελικά συνέχισε να έχει μια μεγάλη γενειάδα (συχνά κομμένη σε εκκεντρικό στυλ) για το υπόλοιπο της ζωής του, κερδίζοντας το παρωνύμιο "The Beard" ("Η Γενειάδα").

Στη Σοβιετική Ένωση τιμήθηκε με τα σπουδαιότερα βραβεία και μετάλλια μερικά από τα οποία είναι:
Μέλος Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών (1943), 
3 φορές Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (1949, 1951, 1954),
5 φορές Βραβείο του Τάγματος του Λένιν (Order of Lenin),
4 φορές Βραβείο Στάλιν (1942, 1949, 1951, 1954) κλπ.

Προς τιμή του δόθηκε το όνομά του στον Αστεροειδή 2352.

Ρωσικό γραμματόσημο του 2003,
για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Igor Kurchatov.

Υπήρξε μια έντονη διαμάχη (ονομάστηκε Transfermium Wars) ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση για την ονομασία του στοιχείου με ατομικό αριθμό 104. Οι Σοβιετικοί ήθελαν να ονομαστεί kurchatovium (από τον Igor Kurchatov), ενώ οι Αμερικανοί επέμεναν στο rutherfordium (από τον Ernest Rutherford). Τελικά, μετά από αρκετές αλλαγές, η IUPAC αποφάσισε το 1997 αυτό το στοιχείο να ονομαστεί rutherfordium, ενώ το επόμενο στοιχείο με ατομικό αριθμό 105 ονομάστηκε dubnium (από την πόλη Dubna της Ρωσίας, όπου υπάρχει κέντρο πυρηνικών ερευνών).

Μνημείο αφιερωμένο στον Igor Kurchatov. Βρίσκεται
μπροστά από το κεντρικό κτίριο του κέντρου
πυρηνικών ερευνών Semipalatinsk.

• Η ζωή του Igor Kurchatov από τον ιστότοπο FrogCast (είναι σε πολλά μέρη).

• Βίντεο από το BBC με τίτλο: "Stalin and the Bomb" (αγγλικά, 23:46).

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα... 1851, ο Jean Foucault απέδειξε πειραματικά ότι η Γη περιστρέφεται.

Σαν σήμερα, στις 6 Ιανουαρίου 1851, η περιστροφή της Γης αποδείχτηκε πειραματικά από τον Jean Bernard Léon Foucault. Μετά από εβδομάδες εργασίας, κατέγραψε στο ημερολόγιό του ότι έκανε αυτή την ανακάλυψη στις 2 π.μ. εργαζόμενος μ' ένα εκκρεμές στο κελάρι του σπιτιού που έμενε με τη μητέρα του, στην οδό Assas στο Παρίσι. 

Το εκκρεμές, που αποτελείτο από ένα χαλύβδινο σύρμα 2 μέτρων μ' ένα ορειχάλκινο βαρίδι 5 κιλών στην άκρη του, μπορούσε να αιωρείται ελεύθερα. Παρατήρησε ότι το επίπεδο της ταλάντωσης περιστρεφόταν αργά σε σχέση με το έδαφος. 

Το σπίτι στο Νο 28 της οδού d' Assas, όπου στο
υπόγειο ο Φουκό έκανε το πείραμά του.

Αφού ολοκλήρωσε με επιτυχία τα πειράματα στο αυτοσχέδιο εργαστήριό του, στις 2 Φεβρουαρίου 1851 ο Φουκό έστειλε σε επιστήμονες στο Παρίσι ένα σημείωμα λέγοντάς τους "Είστε καλεσμένοι να δείτε ότι η Γη γυρίζει". Η πρώτη δημόσια επίδειξη του εκκρεμούς του Φουκό έγινε στις 3 Φεβρουαρίου 1851 στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού  στην αίθουσα Meridian (Μεσημβρινή) μ' ένα εκκρεμές μήκους 11 μέτρων. 

Αν και αυτή η πρώτη επίδειξη ήταν επιτυχής, το ελιτίστικο επιστημονικό κατεστημένο της εποχής, το οποίο ποτέ δεν είχε δεχθεί τον Φουκό λόγω της έλλειψης επιστημονικής κατάρτισης από μεριάς του, άργησε να εκτιμήσει τα αποτελέσματα του πειράματος.  Ενδεχομένως να ήταν ενοχλημένοι γιατί δεν είχαν κάνει οι ίδιοι την ανακάλυψη. Κάποιοι προσπάθησαν να διεκδικήσουν την προτεραιότητα στην ανακάλυψη, αλλά ο Φουκό ήταν πράγματι ο πρώτος που πρότεινε μια μαθηματική σχέση (νόμος ημιτόνου) που συνόδευε το πείραμα. 

Το εκκρεμές του Φουκό στο Πάνθεον.

Στην πραγματικότητα, μερικοί επιστήμονες εκείνη την εποχή προέβλεπαν ότι η επίδραση του πειράματος του Φουκό θα ήταν τόσο μικρή, που θα περνούσε απαρατήρητο. 

Όμως τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Στις 31 Μαρτίου 1851 ο Φουκό επανέλαβε δημόσια και πάλι την επίδειξή του, παρουσία του Ναπολέοντα Γ', στο Πάνθεον του Παρισιού, ένα ιδανικό κτίριο για μια τέτοια επίδειξη, λόγω του θόλου του. 

Το εκκρεμές που χρησιμοποίησε αυτή τη φορά ήταν ακόμη μεγαλύτερο,  με σύρμα μήκους 67 μέτρων και σφαιρικό βαρίδι 28 κιλών, διαμέτρου 38 εκατοστών. Το πείραμα ήταν εντυπωσιακό και έγινε με επιτυχία. Ο Φουκό είχε φροντίσει να σκεπάσει το μαρμάρινο δάπεδο με μια ξύλινη πλατφόρμα που την είχε καλύψει με άμμο. Έτσι, η μυτερή προεξοχή (δείκτης) που υπήρχε στο βαρίδι χάραζε την άμμο, κάνοντας να φαίνεται καθαρά η αργή κυκλική κίνηση. 

Το εκκρεμές του Φουκό στο National Museum of American History

Το 1855, η αρχική κατασκευή του εκκρεμούς που χρησιμοποιήθηκε στο Πάνθεον, μετακινήθηκε στο Conservatoire des Arts et Métiers στο Παρίσι. Το 1902, με αφορμή τα 50 χρόνια του πειράματος, φτιάχτηκε μια δεύτερη προσωρινή εγκατάσταση στο Πάνθεον.  

Το 1995, λόγω ανακατασκευής του μουσείου, το αρχικό εκκρεμές μετακινήθηκε και πάλι στο Πάνθεον, αλλά αργότερα επέστρεψε στο μουσείο (Musée des Arts et Métiers) πριν αυτό ξανανοίξει το 2000.

Στις 6 Απριλίου 2010, το σύρμα που συγκρατούσε το βαρίδι στο Musée des Arts et Métiers έσπασε, προκαλώντας ανεπανόρθωτη ζημιά στο εκκρεμές και στο μαρμάρινο πάτωμα του μουσείου.

Το εξώφυλλο της 1ης έκδοσης στα ελληνικά
του βιβλίου "Το εκκρεμές του Φουκό" του
Ιταλού συγγραφέα Ουμπέρτο Έκο (1989).

Από το 1995 ένα ακριβές αντίγραφο του αρχικού εκκρεμούς είχε τοποθετηθεί μόνιμα κάτω από το θόλο του Πάνθεον μέχρι το 2014, οπότε χρειάστηκε να μετακινηθεί, λόγω εργασιών ανακαίνισης του κτιρίου. Έκτοτε, το εκκρεμές έχει τοποθετηθεί ξανά.

Επειδή η κίνηση ενός τέτοιου εκκρεμούς είναι μεγαλειώδης, σε πολλά μέρη έχει τοποθετηθεί μια τέτοια εγκατάσταση.  

• Παρακολουθήστε σε πραγματικό χρόνο τη λειτουργία ενός εκκρεμούς, στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου Ludwig Maximilian.

• Το εκκρεμές του Φουκό στο Πάνθεον στο Παρίσι.

• Η περιγραφή του εκκρεμούς του Φουκό σε εργασία του W. B. Somerville, στο Τριμηνιαίο Περιοδικό της Royal Astronomical Society (Τομ. 13, σελ. 40-62).

• Το εκκρεμές του Φουκό στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, κατασκευασμένο από τον καθηγητή Brian Pippard στο Εργαστήριο Cavendish.

• Το εκκρεμές του Φουκό στα Εκπαιδευτήρια Ελληνογερμανική Αγωγή.

• Βίντεο με το εκκρεμές του Φουκό από το Chicago Museum of Science and Industry.

• Ο καθηγητής στο Μ.Ι.Τ. Walter Lewin παρουσιάζει θεωρητικά και πειραματικά το εκκρεμές.

• Για το βιβλίο "Το εκκρεμές του Φουκό" του Ουμπέρτο Έκο.

Πηγή: Today in Science History