Σαν σήμερα... 1878, πέθανε ο σπουδαίος Αμερικανός επιστήμονας Joseph Henry.

Joseph Henry 
(Thomas Smillie - Smithsonian Archives)

Σαν σήμερα, στις 13 Μαΐου 1878, πέθανε στην Washington, DC ο Joseph Henry (Τζόζεφ Χένρι). που  υπήρξε ο πιο διακεκριμένος Αμερικανός επιστήμονας του 19ου αιώνα. Στον κόσμο της επιστήμης ο Χένρι είναι γνωστός κυρίως για το πρωτοποριακό έργο του στον Ηλεκτρομαγνητισμό, όμως στις ΗΠΑ είναι ευρύτερα γνωστός και από το πολυποίκιλο κοινωνικό έργο που προσέφερε, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Ο Τζόζεφ Χένρι γεννήθηκε στο Albany της Νέας Υόρκης στις 17 Δεκεμβρίου 1797. Έζησε την ίδια εποχή με τον Βρετανό φυσικό Michael Faraday (Μάικλ Φαραντέι) και κατάληξε στο ίδιο αποτέλεσμα μ' εκείνον ερευνώντας ανεξάρτητα το φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής. Υποστήριξε και προώθησε την επιστημονική πρόοδο στις ΗΠΑ και ως πρώτος γραμματέας του Ιδρύματος Smithsonian, το βοήθησε να διαμορφωθεί σε ένα ακαδημαϊκό και ερευνητικό κέντρο.

Το παλιό κτίριο (1907) της Ακαδημίας του Albany όπου φοίτησε ο Χένρι.
Σήμερα είναι το Joseph Henry Memorial.
(από wikipedia)

Γονείς του Τζόζεφ Χένρι ήταν ο William Henry και η Ann Alexander. 

Τα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσής του τα πέρασε στο Galway της Ν. Υόρκης, όπου έζησε για ένα χρονικό διάστημα με τον αδελφό της μητέρας του και αργότερα στο Albany όταν επέστρεψε εκεί. Στη διάρκεια της παραμονής του στο Galway ο Χένρι ανακάλυψε τη χαρά της μελέτης κι έτσι ξεκίνησε η διάθεσή του για τη μάθηση.

Αναμνηστική πλάκα για τον Τζόζεφ Χένρι
στο Galway όπου έζησε μερικά χρόνια.

Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1811, ο Τζόζεφ επέστρεψε στο Albany και μαθήτευσε δίπλα στον John F. Doty που ήταν ωρολογοποιός και αργυροχόος. Εκεί έμεινε μέχρι που έκλεισε η επιχείρηση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Χένρι ανέπτυξε ένα ισχυρό ενδιαφέρον για το θέατρο και εντάχθηκε σε μια ομάδα νέων που είχαν παρόμοιες ανησυχίες. Τελικά, ενώ ο Χένρι είχε προγραμματίσει ν' ασχοληθεί με το θέατρο, τυχαία ξεκίνησε να παρακολουθεί τις λαϊκές διαλέξεις του George Gregory σχετικά με την πειραματική φιλοσοφία, την αστρονομία και τη χημεία. 
Ως αποτέλεσμα αυτού του ενδιαφέροντός του για την επιστήμη, ο Χένρι έβαλε στόχο να προετοιμαστεί για την εισαγωγή του στο προηγμένο πρόγραμμα σπουδών της Ακαδημίας του Albany. Μετά από επτά μήνες γερής μελέτης μπήκε στην Ακαδημία με άριστα. Σπούδασε εκεί από το 1819 μέχρι το 1822 με δωρεάν δίδακτρα και συνέχισε σε πιο προχωρημένες σπουδές. Σκόπευε να σπουδάσει Ιατρική, αλλά για βιοποριστικούς λόγους δούλεψε για ένα χρόνο ως δάσκαλος σ' ένα αγροτικό σχολείο.

Ο μαγνήτης που έφτιαξε ο Χένρι για το Πανεπιστήμιο του Yale.

Για δέκα χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο Χένρι απασχολήθηκε σε πολλές θέσεις στην Ακαδημία Albany, από βοηθός εργαστηρίου μέχρι καθηγητής. 
Το 1825 διορίστηκε βοηθός μηχανικού στο δρόμο που κατασκευαζόταν ανάμεσα στον ποταμό  Hudson και τη λίμνη Erie στην Πολιτεία της Ν. Υόρκης. 
Το 1826 εξελέγη καθηγητής Μαθηματικών και Φυσικής Φιλοσοφίας στην Ακαδημία  Albany. Μερικές από τις πιο σημαντικές έρευνές του έγιναν όταν βρισκόταν σ' αυτή τη θέση.

Ήταν ο πρώτος που τύλιξε μονωμένο σύρμα σφιχτά γύρω από έναν πυρήνα σιδήρου, προκειμένου να φτιάξει έναν ισχυρό ηλεκτρομαγνήτη, βελτιώνοντας τις επιδόσεις του ηλεκτρομαγνήτη που είχε φτιάξει ο William Sturgeon. Αυτή την περίοδο έφτιαξε έναν ηλεκτρομαγνήτη που μπορούσε να σηκώσει 750 pounds (340 κιλά). 

Ο ηλεκτρομαγνήτης που κατασκεύασε ο Χένρι
για την ανύψωση αντικειμένων με μεγάλο βάρος.
Ο ηλεκτρομαγνήτης φτιάχτηκε από τα χέρια του Χένρι.

Στις 3 Μαΐου 1830 παντρεύτηκε την ξαδέλφη του Harriet Alexander που ήταν κόρη του αδελφού της μητέρας του. Το ζευγάρι απόκτησε 6 παιδιά από τα οποία τα δύο (κόρες) πέθαναν σε βρεφική ηλικία. Είχαν τρεις ακόμη κόρες, τις  Helen, Marie, Caroline κι ένα γιο τον William που πέθανε το 1862. 

Το 1831 ο Χένρι δημιούργησε ένα από τα πρώτα μηχανήματα, που με τη βοήθεια του ηλεκτρομαγνητισμού κατάφερε να το κάνει να κινηθεί. Αυτό το μηχάνημα ήταν ο πρόγονος του σύγχρονου κινητήρα συνεχούς ρεύματος. Την ίδια χρονιά έφτιαξε τον πρώτο ηλεκτρομαγνητικό τηλέγραφο και τον ισχυρότερο ηλεκτρομαγνήτη της εποχής του, παραγγελία από το Πανεπιστήμιο Yale. Ο ηλεκτρομαγνήτης μπορούσε να σηκώσει 2300 pounds (1043 κιλά).
Τον επόμενο χρόνο ο Χένρι δημοσίευσε τα αποτελέσματα των πειραμάτων του με τα οποία αποδείκνυε ότι μπορούσε να παράγει ηλεκτρισμό από τον μαγνητισμό. Η εργασία του δημοσιεύθηκε στην American Journal of Science με τίτλο "On the Production of Currents and Sparks of Electricity and Magnetism" ("Σχετικά με την παραγωγή ρευμάτων και σπινθήρων ηλεκτρικής ενέργειας και μαγνητισμού") (vol. 22, 1832, p.403-08). Σ' αυτό το άρθρο περιέγραφε την ανακάλυψη του φαινομένου της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής. Έτσι, ο Τζόζεφ Χένρι κατοχύρωσε στις ΗΠΑ την ανακάλυψη του φαινομένου της επαγωγής. 

 Ο κινητήρας του Χένρι (πάνω). Ο κινητήρας σε σχέδιο (κάτω).

(Αρχείο Ινστιτούτου Smithsonian)

Περίπου την ίδια εποχή στη Βρετανία ο Michael Faraday (Μάικλ Φαραντέι) επίσης κατοχύρωσε το φαινόμενο της επαγωγής ως δική του ανακάλυψη. Όμως, από τη στιγμή που πρώτος ο   Φαραντέι δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνάς του, αναγνωρίστηκε σ' αυτόν η ανακάλυψη του φαινομένου. Για τον Τζόζεφ Χένρι ήταν μια πολύ άτυχη συγκυρία, όμως για τους Αμερικανούς, ο δικός τους άνθρωπος θεωρείται πρωτοπόρος.

Τον Οκτώβριο 1832, ο Τζόζεφ Χένρι έγινε καθηγητής Φυσικής Φιλοσοφίας (Φυσικής) στο Κολέγιο του New Jersey (Πανεπιστήμιο Princeton-Πρίνστον). Την ίδια χρονιά έφτιαξε για το Πρίνστον ηλεκτρομαγνήτη που μπορούσε να σηκώσει 3500 pounds (1587 κιλά). Στο Πρίνστον ο Χένρι συνέχισε τα πειράματα στον ηλεκτρομαγνητισμό κι ακόμη ασχολήθηκε με την μετεωρολογία και τη γεωφυσική.

Επιστολή του Χένρι προς τον George Mifflin Dallas,
Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ (12 Αυγούστου 1847).
(Smithsonian archives)

Το 1835 ο Τζόζεφ Χένρι εκλέχτηκε μέλος της American Philosophical Society (APS) την οποία υπηρέτησε από διάφορες θέσεις.

Το 1837 ο Χένρι έκανε το πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη. Στο εξάμηνο ταξίδι του επισκέφθηκε την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Σκωτία και το Βέλγιο έχοντας την ευκαιρία να συναντήσει αρκετούς επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένου του Μάικλ Φαραντέι. Αυτή η εμπειρία τον ώθησε να  επιστρέψει  στο προηγούμενο επίπεδο της επιστημονικής του έρευνας, την οποία είχε μειώσει σημαντικά μεταξύ 1832 και 1837. 
Μεταξύ των ετών 1838 και 1842 ο Χένρι συνέχισε την έρευνά του στην αμοιβαία επαγωγή. Συμμετείχε επίσης στην έρευνα για την ηλιακή ακτινοβολία και τη θερμότητα των ηλιακών κηλίδων. 

Ο Τζόζεφ Χένρι και η οικογένειά του (η γυναίκα του Harriet και οι  κόρες τους Mary Anna, Helen Louisa και Caroline) ξεκουράζονται στους κήπους του Ινστιτούτου Smithsonian μετά από ένα αγώνα κροκέ. Φωτογραφία (μετέπειτα χρωματισμένη) από τον Titian Ramsay Peale.
(Smithsonian archives)

Ο Τζόζεφ Χένρι έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στις ΗΠΑ. Έγινε γραμματέας του Εθνικού Ινστιτούτου για την Προώθηση της Επιστήμης (National Institute for the Promotion of Science), που αποτέλεσε τον πρόδρομο του Ιδρύματος Smithsonian (Smithsonian Institution) στο οποίο έγινε πρώτος γραμματέας του. 

Στις 3 Δεκεμβρίου 1846, ανακοινώθηκε από το Συμβούλιο των Επιτρόπων (Board of Regents) ο διορισμός του Χένρι ως Γραμματέας του Ιδρύματος Smithsonian που είχε δημιουργηθεί πρόσφατα. Έτσι, στις 14 Δεκεμβρίου 1846 ο Χένρι άφησε το Πρίνστον και ανέλαβε την καινούρια θέση του στην Ουάσιγκτον. Το Ίδρυμα  Smithsonian φτιάχτηκε με τα χρήματα που είχε κληροδοτήσει ο James Smithson σημειώνοντας στη διαθήκη του την επιθυμία να διατεθούν για "την αύξηση και τη διάδοση της γνώσης". Ο Χένρι, θέλοντας να υλοποιήσει την επιθυμία του διαθέτη, πρότεινε ένα σύστημα με το οποίο θα υποστηριζόταν η πρωτότυπη πειραματική έρευνα που θα διαδιδόταν μέσω περιοδικών δημοσιεύσεων. Στις 8 Δεκεμβρίου 1847, ο Χένρι παρουσίασε στο Διοικητικό Συμβούλιο των Επιτρόπων το πρώτο σχέδιό του με τίτλο "Programme of Organization of the Smithsonian Institution" ("Πρόγραμμα Οργάνωσης του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν").

Συνάντηση της National Academy of Sciences (Εθνική Ακαδημία Επιστημών) των ΗΠΑ, στο
κτίριο του Ιδρύματος Smithsonian (Απρίλιος 1874). Στο βάθος πίσω από το γραφείο φαίνεται ο Χένρι.

Το πρώτο μεγάλο επιστημονικό εγχείρημα του Ιδρύματος ήταν το "Smithsonian Meteorological Project" ("Μετεωρολογικό Πρόγραμμα του Σμιθσόνιαν") που είχε στόχο την συστηματική συλλογή μετεωρολογικών στοιχείων απ' όλη την επικράτεια των ΗΠΑ.
Το 1858 το Ίδρυμα ξεκίνησε να δέχεται την φιλοξενία των εθνικών συλλογών από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Μέχρι τότε ο Χένρι αρνιόταν την υποδοχή τέτοιων συλλογών γιατί δεν επιθυμούσε το Ίδρυμα να έχει μεγάλει εξάρτηση από την κυβέρνηση. Το σίγουρο είναι ότι το Ίδρυμα Smithsonian κέρδισε τον σεβασμό ως μία εθνική κιβωτός για τις ΗΠΑ, κάτω από την καθοδήγηση του Τζόζεφ Χένρι.

Την 1η Μαΐου 1847 μπήκε ο θεμέλιος λίθος για την κατασκευή του κεντρικού κτιρίου του Ιδρύματος, το Smithsonian Castle (Πύργος Σμιθσόνιαν). Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 1858, αλλά η οικογένεια Χένρι είχε αρχίσει να κατοικεί στην ανατολική του πτέρυγα ήδη από το 1855. Στις 24 Ιανουαρίου 1865 μεγάλη φωτιά κατέστρεψε μέρος του κτιρίου όπου υπήρχε και το γραφείο του Χένρι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καούν πολλά από τα έγγραφα και εργασίες του.

Στην φωτογραφία φαίνεται τοιχογραφία που υπάρχει
στο ισόγειο του κτιρίου John C. Green της Σχολής
Μηχανικών του Πανεπιστημίου Princeton.
Κατασκευάστηκε το 1946 από τον Gifford Beal
για τα 200 χρόνια του πανεπιστημίου.
Φαίνεται ο Χένρι να επιδεικνύει πείραμα ηλεκτρισμού.

Η ερευνητική δραστηριότητα του Χένρι στον τομέα του ηλεκτρομαγνητισμού, αλλά ακόμη και στον τομέα της αεροναυπηγικής ήταν πολύ μεγάλη, με σημαντικά αποτελέσματα. Εφηύρε έναν πρόδρομο του ηλεκτρικού κουδουνιού (συγκεκριμένα μια καμπάνα που μπορούσε να χτυπά σε απόσταση μέσω ενός ηλεκτρικού καλωδίου) και το ηλεκτρικό ρελέ, που ήταν η βάση λειτουργίας του ηλεκτρικού τηλεγράφου που αργότερα ανακάλυψαν ο Samuel Morse και ο Sir Charles Wheatstone, εργαζόμενοι ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο.

Το 1852 τοποθετήθηκε ως μέλος  του Light-House Board (Υπηρεσία Φάρων) που μόλις είχε συσταθεί. Από αυτή τη θέση είχε την ευκαιρία να κάνει πειραματική έρευνα για τον ήχο, το φως, την ομίχλη, τα σήματα για την ομίχλη, τα φωτιστικά έλαια. Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του, το 1871 τοποθετήθηκε πρόεδρος αυτής της Υπηρεσίας μέχρι το θάνατό του. 
Το 1870, ο Χένρι έκανε το δεύτερο ταξίδι του στην Ευρώπη διάρκειας 4,5 μηνών. Ο κύριος λόγος του ταξιδιού του ήταν να παρακολουθήσει μια διεθνή διάσκεψη στο Παρίσι για τον καθορισμό των προτύπων μέτρησης και να ενημερωθεί για την εξέλιξη της επιστημής στο Λονδίνο. Ακόμη επισκέφτηκε την Σκωτία, την Ιρλανδία, το Βέλγιο, την Γερμανία και την Ελβετία.

Το άγαλμα του Τζόζεφ Χένρι μπροστά από το Smithsonian Castle.
(Alex Wong / Getty Images)

Τον Δεκέμβριο του 1877 ο Τζόζεφ Χένρι αρρώστησε από φλεγμονή στα νεφρά του. Αυτή ήταν η ασθένεια που τον οδήγησε στο θάνατο λίγους μήνες μετά. 

Ο Τζόζεφ Χένρι πέθανε σε ηλικία 81 ετών. Θάφτηκε στο Κοιμητήριο Oak Hill της πρωτεύουσας των ΗΠΑ. Στην κηδεία του παραβρέθηκε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Rutherford B. Hayes, μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου, διάσημοι επιστήμονες και πολλές άλλες επιφανείς προσωπικότητες. Παρά το γεγονός ότι δεν είχε κάνει πανεπιστημιακές σπουδές (όπως και ο Φαραντέι), η ευστροφία και η εργατικότητά του τον ανέδειξαν, ίσως, στον πιο διακεκριμένο Αμερικανό επιστήμονα του 19ου αιώνα.

1876, η Δυτική πτέρυγα του κτιρίου του Ιδρύματος Smithsonian, όπου εκτίθενται αντικείμενα τέχνης προερχόμενα από την Β. Αμερική, την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Γαλλία. Στο βάθος της αίθουσας διακρίνεται το πορτρέτο του Γάλλου  ιστορικού και πολιτικού Francois Pierre Guillaume Guizot.
(Smithsonian archives)

Προς τιμή του, το 1893 η μονάδα μέτρησης του συντελεστή της αυτεπαγωγής ή της αμοιβαίας επαγωγής στο σύστημα μονάδων SI, πήρε το όνομα Henry, με σύμβολο το Η. Η απόφαση πάρθηκε  από το Διεθνές Συνέδριο Ηλεκτρολόγων που είχε συνέλθει στο Σικάγο με την ευκαιρία της εκεί Διεθνούς Έκθεσης.

Το 1872, σε μια οροσειρά στη νοτιοανατολική Utah στις ΗΠΑ δόθηκε το όνομά του (Henry Mountains). 

Το 1872, το Πανεπιστήμιο Πρίνστον δημιούργησε στο τμήμα Φυσικής την έδρα Joseph Henry, με πρώτο κάτοχο τον Cyrus Fogg Brackett. 
Στο πανεπιστήμιο  Πρίνστον υπάρχουν το "Joseph Henry Laboratories" και το "Joseph Henry House" κλπ.

Ο τάφος του Τζόζεφ Χένρι και της συζύγου
 του Harriet, στο Κοιμητήριο Oak Hill.

• Κείμενο για τον ρόλο του Τζόζεφ Χένρι στην ανακάλυψη της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής (του Glenn S. Smith, από το European Journal of Physics).

• Βίντεο για τη ζωή του Τζόζεφ Χένρι, από το National Museum of American History (αγγλικά, 13:50).

• Μοντέλο της ηλεκτρικής μηχανής του Χένρι κατασκευασμένη από τον Bert Sawyer (περιγραφή, λειτουργία) (αγγλικά, 9:01).

• Αρχεία της αλληλογραφίας του Χένρι υπάρχουν στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania (Joseph Henry collection), στην American Philosophical Society (Joseph Henry letters), στο Πανεπιστήμιο Princeton (Joseph Henry Collection), στο Ίδρυμα Smithsonian (Joseph Henry Collection) και στο Πανεπιστήμιο Syracuse (Joseph Henry letters).

1862, τμήμα του διαμερίσματος της οικογένειας Χένρι
στην Ανατολική πτέρυγα του κτιρίου Smithsonian.
(Smithsonian archives)

• Φωτογραφικό αρχείο της οικογένειας του Τζόζεφ Χένρι από το Ίδρυμα Smithsonian.

• Πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τον Τζόζεφ Χένρι από το Ίδρυμα Smithsonian.

• Συλλογή αρχειακού υλικού του Τζόζεφ Χένρι από το Ίδρυμα Smithsonian.

• Άρθρο του καθηγητή Alfred M. Mayer στο περιοδικό Popular Science Monthly (τόμος18/Νοέμβριος 1880) με τίτλο "Henry and Faraday".

Πηγή: Today in Science History, ΤhoughtCo, Smithsonian Archives, maglab ,  famousscientists