Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής στους ΝΟΜΟΥΣ των ΑΕΡΙΩΝ με το πρόγραμμα Hot Potatoes.

Φυσική Β' Λυκείου Θετικού Προσανατολισμού

Η ανάρτηση περιέχει 3 αρχεία Ερωτήσεων Πολλαπλής Επιλογής σχετικά με τα θέματα:

• 1ο αρχείο:  Νόμοι των Αερίων  (15 ερωτήσεις)   και      

• 2ο αρχείο:  Καταστατική Εξίσωση των Αερίων  (25 ερωτήσεις),

• 3ο αρχείο:  Κινητική Θεωρία Αερίων  (20 ερωτήσεις).

που είναι φτιαγμένα με το πρόγραμμα Hot Potatoes.

Μερικές ερωτήσεις προέρχονται από την Τράπεζα Θεμάτων του ΙΕΠ, του Υπουργείου Παιδείας.

Μπορείτε να δείτε  

• το 1ο αρχείο   ΕΔΩ.

• το 2ο αρχείο    ΕΔΩ.

• το 3ο αρχείο   ΕΔΩ.

Σαν σήμερα ... 1803, γεννήθηκε ο Christian Doppler.

Christian Doppler

Σαν σήμερα, στις 29 Νοεμβρίου 1803, γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας ο μαθηματικός και φυσικός  Christian Andreas Doppler. 

Οι γονείς του, Johann και Theresa, ήταν σε καλή οικονομική κατάσταση, συνεχίζοντας επιτυχημένα την οικογενειακή επαγγελματική παράδοση του κτίστη, που είχε ξεκινήσει από το 1674. Όπως συνηθιζόταν, ο Christian θα συνέχιζε επαγγελματικά αυτή την παράδοση, όμως έχοντας από μικρός  ασθενική υγεία στράφηκε προς τις επιστήμες.

Ο Doppler παρακολούθησε Δημοτικό στο Σάλτσμπουργκ και Γυμνάσιο στο Linz. Κατόπιν συμβουλής του καθηγητή των μαθηματικών Simon Stampfer από το Λύκειο του Σάλτσμπουργκ, το 1822 ξεκίνησε τις σπουδές του στα Μαθηματικά στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Βιέννης, που ήταν ένα καινούριο πανεπιστημιακό ίδρυμα, έχοντας ξεκινήσει τη λειτουργία του μόλις το 1815. 

Ο Doppler με την γυναίκα του και τρία από τα παιδιά τους,
περίπου το 1844.  

Το 1825, μέσα σε μόνο τρία χρόνια, ολοκλήρωσε εκεί τις σπουδές του κι επιστρέφοντας στο Σάλτσμπουργκ παρακολούθησε μαθήματα Φιλοσοφίας. Στη συνέχεια, στο  Πανεπιστήμιο της Βιέννης σπούδασε Ανώτερα Μαθηματικά, Μηχανική και Αστρονομία, μέχρι το 1829. 

Με το τέλος των σπουδών του ανέλαβε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης βοηθός του καθηγητή Μαθηματικών και Μηχανικής Adam von Burg. Στη θέση αυτή παρέμεινε 4 χρόνια.  
Το 1831 δημοσίευσε την πρώτη του εργασία στα μαθηματικά, από τις 51 συνολικά επιστημονικές του δημοσιεύσεις στα μαθηματικά, τη φυσική και την αστρονομία.

1992 - Αναμνηστικό γραμματόσημο της Αυστρίας 
για τα 150 χρόνια ανακάλυψης του φαινόμενου Doppler.

Το διάστημα 1833-1835 ήταν μια δύσκολη περίοδος για τον Christian Doppler. Έχοντας αποτύχει να πάρει πανεπιστημιακή θέση, αναγκάστηκε να εργαστεί για 18 μήνες ως βιβλιοθηκάριος σε μια βιομηχανία βαμβακιού κοντά στο Brück στη Γερμανία. Ενώ ετοιμαζόταν να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, το 1835 του προσφέρθηκε θέση καθηγητή Μαθηματικών στο τεχνικό γυμνάσιο της Πράγας την οποία και δέχτηκε.

Το σπίτι που γεννήθηκε ο Doppler στο Σάλτσμπουργκ
(νοτιοδυτική πλευρά, από την Schwarzstrasse).

Τα επόμενα χρόνια ήταν περίοδος εντατικής και παραγωγικής δουλειάς, που όμως επέδρασαν άσχημα στην υγεία του, αφού εμφάνισε φυματίωση. 
Το 1836 παντρεύτηκε την Mathilde Sturm με την οποία απέκτησαν τρεις γιους (Hermann, Adolf, Ludwig) και δύο κορίτσια (Matilda, Bertha).

Το 1837, ανέλαβε βοηθός καθηγητής εφαρμοσμένων μαθηματικών στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Πράγας.

Το 1840 κατάφερε να εκλεγεί συνδεδεμένο μέλος της Βασιλικής Βοημικής Κοινότητας της Πράγας (Königliche Böhmische Gesellschaft der Wissenschaften i Prague) και το 1843 εκλέχτηκε πλήρες μέλος της. 

Στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο παρέμεινε μέχρι το 1844, όταν η υγεία του επιδεινώθηκε και για δύο χρόνια ήταν με συνεχείς άδειες. 

Η πρώτη σελίδα της εργασίας όπου περιγράφεται
το φαινόμενο Doppler (Πράγα 1842).

Το 1847, μόλις το επέτρεψε η υγεία του, ανέλαβε τη θέση του καθηγητή Μαθηματικών, Φυσικής και Μηχανικής στην Ακαδημία Μετάλλων και Δασών στην πόλη Banska Stiavnica, τότε στην Ουγγαρία (σήμερα στη Σλοβακία). 
Την ίδια χρονιά έγινε γραμματέας της Αυτοκρατορικής Ακαδημίας των Επιστημών της Βοημίας. Το 1848 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Αυτοκρατορικής Ακαδημίας Επιστημών  της Βιέννης και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο της Πράγας. Το 1849 μετακόμισε στη Βιέννη και το 1850 έφτασε στο απόγειο της καριέρας του όταν διορίσθηκε διευθυντής του νέου Ινστιτούτου Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Ένας από τους φοιτητές του στη Βιέννη ήταν ο Gregor Mendel, που αργότερα χαρακτηρίστηκε ως "πατέρας της γενετικής".  

Το doodle της Google για τον Doppler, το 2017.

Στις 25 Μαΐου 1842, παρουσίασε την εργασία που τον έκανε διάσημο μέσω του φαινομένου που περιέγραψε σε αυτήν και το οποίο πήρε το όνομά του, "Φαινόμενο Doppler". 

Η εργασία ονομαζόταν: "Σχετικά με το έγχρωμο φως διπλών αστέρων και συγκεκριμένων άλλων αστέρων του ουρανίου θόλου" ("Über das farbige Licht der Doppelsterne"). Στο κείμενο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η αρχή του φαινομένου που συνδέει τη συχνότητα μιας πηγής με την ταχύτητά της σε σχέση με κάποιον παρατηρητή (ακίνητο ή κινούμενο).

Μαρμάρινη προτομή του Doppler
στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης.
Γλύπτης Georg Leisek, αποκαλυπτήρια 1901.

Μετά από έντονα και μακροχρόνια αναπνευστικά προβλήματα αναζήτησε θερμότερο κλίμα και έτσι μετακόμισε στη Βενετία το Νοέμβριο του 1852. 

Η ευαίσθητη υγεία του όμως ήταν ήδη σε άσχημη κατάσταση με αποτέλεσμα να αποβιώσει στις 17 Μαρτίου 1853 σε ηλικία μόλις 50 ετών. Ο τάφος του εντοπίστηκε από τον βιογράφο του Dr. Peter M. Schuster και βρίσκεται αμέσως μετά την είσοδο του νεκροταφείου, στο νησί San Michele της Βενετίας.

Προς τιμήν του Doppler δόθηκε τ' όνομά του σ' ένα κρατήρα της σελήνης και σ' έναν αστεροειδή (3905 Doppler).

Αναμνηστική πλάκα στο σπίτι του Doppler, στο Σάλτσμπουργκ. 

Σύντομη παρουσίαση της βιογραφίας του Christian Doppler.

Το βίντεο της Google με το doodle που αφιέρωσε στον Christian Doppler το 2017, με αφορμή 214 χρόνια από τη γέννησή του.

Έρευνα του Alec Eden με τίτλο "The Doppler Family" ("Η οικογένεια Ντόπλερ").

Παρουσίαση του φαινομένου Doppler μ' ένα pps.

Πηγή: Today in Science History

Μαθήματα Φυσικής Β' Λυκείου Θετικού Προσανατολισμού σε pptx.

Φυσική Β' Λυκείου Θετικού Προσανατολισμού

Συνεχίζω παρουσιάζοντας μια καινούρια ανάρτηση pptx, από την ύλη Φυσικής της Β' Λυκείου Θετικού Προσανατολισμού.

Στην ανάρτηση υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. 
Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στη συνέχεια μπορείτε να βρείτε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (που έχω δημιουργήσει)  με το πρόγραμμα Hot Potatoes, αλλά και άλλο υλικό.

Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης θα υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. Οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις θα προέρχονται από το σχολικό βιβλίο, αλλά και εκτός αυτού, από διάφορες πηγές.  

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 

Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 

Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς (καλά να είμαστε!), θ' ακολουθήσω μια παρόμοια διαδικασία για την ανάρτηση των υπολοίπων κεφαλαίων Φυσικής, όλων των τάξεων του Λυκείου. 

Β' Λυκείου Θετικού Προσανατολισμού:  Οι νόμοι των αερίων  (50 διαφάνειες)   ΕΔΩ.

Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

Σαν σήμερα ... 1954, πέθανε ο Enrico Fermi.

Ενρίκο Φέρμι

Σαν σήμερα, στις 28 Νοεμβρίου 1954, πέθανε στο Σικάγο ο φυσικός Enrico Fermi (Ενρίκο Φέρμι), που υπήρξε ο δημιουργός του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα. Μεταξύ των πολλών προσωνυμίων που του έχουν δώσει είναι και "αρχιτέκτονας της πυρηνικής εποχής" ή "αρχιτέκτονας της πυρηνικής βόμβας". Σίγουρα, ήταν ένας από τους λίγους φυσικούς που συνδύαζαν ικανότητες και γνώση σε θεωρητικό και πειραματικό επίπεδο.

Ο Ενρίκο Φέρμι γεννήθηκε στη Ρώμη στις 29 Σεπτεμβρίου 1901. Ήταν το τρίτο παιδί του Alberto Fermi, διευθυντή στην υπηρεσία των ιταλικών σιδηροδρόμων και της Ida de Gattis, που ήταν δασκάλα. Από μικρό παιδί, μαζί με τον κατά ένα χρόνο μεγαλύτερο αδερφό του Giulio, τους άρεσε να φτιάχνουν ηλεκτρικούς κινητήρες και να παίζουν με ηλεκτρικά και μηχανικά παιχνίδια.

Ο Ενρίκο Φέρμι το 1917.

Από τις πρώτες επαφές του Φέρμι με τη Φυσική ήταν όταν ανακάλυψε το βιβλίο "Elementorum Physicae Mathematicae" ("Στοιχεία Μαθηματικής Φυσικής") στη βιβλιοθήκη Campo dei Fiori στη Ρώμη, μια έκδοση 900 σελίδων του 1840 στα Λατινικά, γραμμένη από τον Ιησουίτη καλόγερο Andrea Caraffa.

Το ενδιαφέρον του γύρω από τα Μαθηματικά και τη Φυσική ενισχύθηκαν από τον οικογενειακό φίλο Adolfo Amidei που τον τροφοδοτούσε με σχετικά βιβλία, αλλά και από τη συνεργασία με το φίλο του Enrico Persico, που είχε παρόμοια με αυτόν ενδιαφέροντα.

Ο Φέρμι (άκρη δεξιά) και η παρέα της οδού Panisperna
(από αριστ.) Oscar D'Agostino, Emilio Segrè, 
Edoardo Amaldi, Franco Rasetti.   

Ο Φέρμι τελείωσε το γυμνάσιο τον Ιούλιο του 1918 και με την προτροπή του Amidei αποφάσισε να γραφτεί στη Scuola Normale Superiore στην Πίζα. Οι γονείς του δεν ήθελαν να τον αφήσουν να φύγει από τη Ρώμη, γιατί πριν τρία χρόνια είχαν χάσει τον Giulio κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης στον λάρυγγα. Τελικά πείστηκαν να του το επιτρέψουν και παρά τη δυσκολία των κατατακτήριων εξετάσεων, ήρθε πρώτος. Μάλιστα, ο καθηγητής Giuseppe Pittarelli από το Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης που τον εξέτασε, πρόβλεψε ότι ο Fermi θα γινόταν ένας εξαιρετικός φυσικός στο μέλλον.   

Ο Paul Ehrenfest με τους μαθητές του στο Leiden το 1924.
(Από αριστ.) Gerhard Heinrich Dieke, Samuel Abraham Goudsmit, 
Jan Tinbergen, Paul Ehrenfest, Ralph Kronig και Enrico Fermi.

Το 1921 κι ενώ βρισκόταν στο τρίτο έτος των σπουδών του, δημοσίευσε στο περιοδικό Nuovo Cimento την πρώτη του επιστημονική εργασία με τίτλο "Sulla dinamica di un sistema rigido di cariche elettriche in moto traslatorio" ("Σχετικά με τη δυναμική ενός συμπαγούς συστήματος ηλεκτρικών φορτίων στη μεταφορική κίνηση").

Τον Ιούλιο του 1922, σε ηλικία μόλις 21 ετών, πήρε το πτυχίο laurea (αντίστοιχο του σημερινού διδακτορικού) με θέμα της εργασίας του "A theorem on probability and some of its applications" ("Ένα θεώρημα για την πιθανότητα και ορισμένες από τις εφαρμογές του" ). Η διατριβή είχε πειραματικό θέμα για την περίθλαση των ακτίνων Χ. 

(Από αριστ.) Ernest Lawrence, Ενρίκο Φέρμι και
Isidor Isaac Rabi (3 Νόμπελ Φυσικής 1939, 1938, 1944).

Το 1923, με υποτροφία του ιταλικού υπουργείου Εθνικής Παιδείας, βρέθηκε για μερικούς μήνες στη Γερμανία στο Πανεπιστήμιο του Göttingen δίπλα στον καθηγητή Max Born. Στη συνέχεια το 1924, με υποτροφία του Ιδρύματος Rockefeller μετακινήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Leiden στην Ολλανδία, όπου εργάστηκε με τον καθηγητή Paul  Ehrenfest. Σ' αυτό το διάστημα είχε την ευκαιρία να συναντήσει μερικά από τα πιο λαμπερά ονόματα της εποχής όπως τον Heisenberg, τον Lorentz, τον Einstein κ.α. Βέβαια, αξίζει να επισημάνουμε ότι δεν έδειξε να ταιριάζει με το πομπώδες στυλ των Γερμανών επιστημόνων, αφού απεχθανόταν κάθε μορφή επίδειξης και εντυπωσιασμού, τασσόμενος πάντα υπέρ της απλότητας και της διαύγειας. 

1938 στη Στοκχόλμη κατά την απονομή του Νόμπελ Φυσικής.
Δίπλα στον Ενρίκο Φέρμι η Pearl Buck (Περλ Μπακ),
νικήτρια του Νόμπελ Λογοτεχνίας. 

Το 1924, επιστρέφοντας ο Φέρμι στην Ιταλία, ξεκίνησε την πανεπιστημιακή του καριέρα με τη διδασκαλία Μαθηματικής Φυσικής και Θεωρητικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας. Στη συνέχεια προσπάθησε να πάρει θέση καθηγητή Μαθηματικής Φυσικής στα πανεπιστήμια του Κάλιαρι ή της Σαρδηνίας, αλλά την έχασε από τον Giovanni Giorgi. 
Το 1926 πήρε θέση ως καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης, μία από τις τρεις τέτοιες θέσεις που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά στην Ιταλία. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατόρθωσε ν' αναπτύξει μια στατιστική μέθοδο για την πρόβλεψη των χαρακτηριστικών των ηλεκτρονίων με βάση την απαγορευτική αρχή του Πάουλι. 

Ο Ενρίκο Φέρμι με τη σύζυγό του Laura (Capon), 
ιστορικό και συγγραφέα, στο ANL το 1954.

Το μόνιμο πλέον παρατσούκλι που απέκτησε μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα ήταν "il Papa" ("ο Πάπας"). Η Βασιλική Ακαδημία της Ιταλίας αναγνωρίζοντας το ταλέντο του  τον εξέλεξε ως μέλος της στην ηλικία μόλις των 25 ετών. Έτσι, γύρω από τον Fermi σχηματίστηκε μια ομάδα νέων Φυσικών (Edoardo Amaldi, Bruno Pontecorvo, Ettore Majorana, Emilio Segrè και Franco Rasetti), η "Via Panisperna boys" όπως λέγονταν χαϊδευτικά, από το δρόμο που βρισκόταν το Ινστιτούτο Φυσικής στη Ρώμη. 

Παρόλο που το 1929 έγινε μέλος του ιταλικού φασιστικού κόμματος, αργότερα εναντιώθηκε σ' αυτό, επειδή το 1938 ο Μουσολίνι πέρασε ρατσιστικούς νόμους που φόβισαν την οικογένεια του Φέρμι, αφού η γυναίκα του Laura ήταν εβραϊκής καταγωγής. Με την Laura είχαν παντρευτεί το 1928 και απέκτησαν δύο παιδιά, την Nella (1931) και τον Giulio (Judd, 1936).

Ο Ενρίκο Φέρμι με τον Werner Heisenberg 
και τον Wolfgang Pauli στη λίμνη της Γενεύης.

Το 1938 ο Ενρίκο Φέρμι, σε ηλικία μόλις 37 ετών, πήρε το Νόμπελ Φυσικής για την "ανακάλυψη ύπαρξης νέων ραδιενεργών στοιχείων που παράγονται από την εκπομπή νετρονίων και για την συναφή ανακάλυψη των πυρηνικών αντιδράσεων που δημιουργούνται από τα βραδέως κινούμενα νετρόνια". 
Η κυβέρνηση Μουσολίνι τού έδωσε άδεια να μεταβεί στη Σουηδία για να παραλάβει το βραβείο, αλλά στη συνέχεια, η οικογένεια Φέρμι ποτέ δεν επέστρεψε στην Ιταλία. Από τη Στοκχόλμη συνέχισε το ταξίδι της για τις ΗΠΑ, φτάνοντας στη Νέα Υόρκη στις 2 Ιανουαρίου 1939. 

Η ομάδα που πέτυχε την πρώτη αυτοσυντηρούμενη πυρηνική 
αντίδραση. Φέρμι (1η σειρά, αρ.), Herb Anderson  (1η σειρά, δεξ.),
δίπλα του ο Leo Szilard και η Leona Woods Marshall.

Δέχτηκε αμέσως θέση στο Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη, όπου ήδη είχε δώσει διαλέξεις το 1936. 
Στις 25 Ιανουαρίου 1939, στο  Pupin Hall του Πανεπιστημίου Columbia, μια επιστημονική ομάδα με τον Φέρμι μέσα πέτυχε, για πρώτη φορά σε αμερικάνικο έδαφος, την πραγματοποίηση αντίδρασης πυρηνικής διάσπασης. 
Λίγο αργότερα, στις 18 Μαρτίου 1939, σε μια ομιλία του στο υπουργείο Ναυτικών των ΗΠΑ, ο Φέρμι είχε την ευκαιρία να είναι ένας από τους πρώτους επιστήμονες που προειδοποίησαν την ηγεσία του στρατού για ό,τι μπορούσε να συμβεί μετά την επιτυχή διάσπαση της ύλης.

Η φωτογραφία της ταυτότητας του Φέρμι 
στο Λος Άλαμος, για το πρόγραμμα Μανχάταν.

Στη συνέχεια ο Fermi και η ομάδα του μετακινήθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου είχε αποφασιστεί να φτιαχτεί ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας. Έτσι, στις 2 Δεκεμβρίου 1942 λειτούργησε ο Chicago Pile-1, ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας στον κόσμο. 
Ακολούθησε η λειτουργία του δεύτερου αντιδραστήρα X-10 Graphite Reactor που ήταν συνεχούς λειτουργίας.

Ο Ενρίκο Φέρμι στο Λος Άλαμος. Πίσω του (με το τσιγάρο) 
διακρίνεται ο Οπενχάϊμερ και δεξιά του Οπενχάϊμερ, 
ο νεαρός τότε Ρίτσαρντ Φάινμαν (gettyimages).

Το 1944 ο Φέρμι απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα κι έγινε Αμερικανός πολίτης.

Στα μέσα του 1944, ο Robert Oppenheimer έπεισε τον Fermi να μετακομίσει στο εργαστήριο του Los Alamos στο Νέο Μεξικό, για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα Manhattan, για την κατασκευή της ατομικής βόμβας. 

Παρά το γεγονός ότι η σύσταση της επιστημονικής επιτροπής (Oppenheimer,  Compton,  Lawrence, Fermi) για τη χρήση της ατομικής βόμβας ήταν να γίνει  απροειδοποίητα σε βιομηχανικό στόχο, έμαθαν αργότερα για τη ρίψη της βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.   

Μετά την ρίψη των ατομικών βομβών στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η αδελφή του έγραψε στον Φέρμι από την Ιταλία πόσο έκπληκτη ήταν μ' αυτό που είχε κάνει και κατέληξε πικρά: "Σε παραδίδω στο Θεό".

9 Ιουνίου 1945, συνάντηση για τον εορτασμό της έναρξης 
λειτουργίας του Ινστιτούτου Πυρηνικών Σπουδών 
και του Ινστιτούτου Μετάλλων, στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. 
(Καθιστοί, από αριστ.) W H Zachariasen, Harold C Urey,
Cyril Smith, Enrico Fermi και Samuel K Allison.  
(Όρθιοι, από αριστ.) Edward Teller, Thorfin Hogness, 
Walter Zinn, Clarence Zener, Joseph E Mayer, 
Philip W Schutz, R H Christ και Carl Eckhart (gettyimages).

Στις 1 Ιουλίου 1945 ανέλαβε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, χωρίς να εγκαταλείψει τη θέση του ως διευθυντής του Argonne National Laboratory (ANL), όπου είχε από παλαιότερα μεταφερθεί ο αντιδραστήρας Chicago Pile-1. 

Ασχολήθηκε με τη φυσική των υψηλών ενεργειών και ιδιαίτερα με την αλληλεπίδραση πιονίου - νουκλεονίου. 

Προς το τέλος της σύντομης ζωής του προσπάθησε να συμβουλέψει την κοινωνία σχετικά με τους κινδύνους της πυρηνικής τεχνολογίας.
Έχοντας καρκίνο στο στομάχι, μπήκε στις 9 Οκτωβρίου 1954 στο νοσοκομείο  Billings Memorial Hospital για έλεγχο και στη συνέχεια επέστρεψε στο σπίτι του. 50 ημέρες μετά, ο Ενρίκο Φέρμι πέθανε στον ύπνο, στο σπίτι του, σε ηλικία μόλις 53 ετών.

Τάφηκε στο Oak Woods Cemetery στο Σικάγο του Ιλινόις. 

Τιμήθηκε μ' ένα πλήθος βραβείων από κυβερνήσεις και ιδρύματα στις ΗΠΑ και άλλες  χώρες. Η συνεισφορά του Φέρμι ήταν εξαιρετική τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πειραματικό πεδίο.

25 Οκτωβρίου 1949, ο Ενρίκο Φέρμι κατά τη διάρκεια 

διάλεξης στο Ινστιτούτο Domegani του Μιλάνου.
(gettyimages)

Σίγουρα το όνομα του Ενρίκο Φέρμι δεν είναι τόσο διάσημο όσο του Einstein, του  Hawking ή του Feynman, αλλά η προσφορά του στο θεωρητικό και πειραματικό μέρος της Φυσικής ήταν πολύ σημαντική. Δεν είναι τυχαίο ότι είχε τη φήμη του αλάνθαστου και στην Αμερική θεωρείτο "ο τελευταίος που γνώριζε τα πάντα" (από αυτό και ο τίτλος της τελευταίας βιογραφίας του).

Όπως λέγεται, ήταν ένας ταλαντούχος δάσκαλος και φυσικός ηγέτης. Ήταν γενναιόδωρος με τους νεότερους συναδέλφους του δεχόμενος να μην εμφανίζεται το όνομά του σε κοινές εργασίες, για να μην τους επισκιάζει.

Η επιμονή του στην προσωπική μεταφορά ραδιενεργών δειγμάτων για την ομάδα του, πιθανόν να έπαιξε ρόλο στον πρόωρο θάνατό του από καρκίνο.

Το λάθος στον τύπο (πάνω από το κεφάλι του)
που έγραψε ο Ενρίκο Φέρμι. (Διαβάστε σχετικά παρακάτω).

Χαρακτηριστικά, ο Βρετανός ιστορικός της Φυσικής C. P. Snow έγραψε: "Αν ο Φέρμι είχε γεννηθεί λίγα χρόνια νωρίτερα, κάποιος θα μπορούσε να τον φανταστεί να ανακαλύπτει το ατομικό μοντέλο του Rutherford και μετά να αναπτύσσει τη θεωρία του Bohr για το άτομο του υδρογόνου. Αν αυτό ακούγεται υπερβολικό, τότε κάθε τι που είναι σχετικό με τον Φέρμι μπορεί να ακούγεται υπερβολικό".

Το τραγικό λάθος  σε μια φωτογραφία του Ενρίκο Φέρμι.

Μερικά αποφθέγματα του Ενρίκο Φέρμι.

Ο τάφος του Ενρίκο Φέρμι στο Σικάγο.

"The World of Enrico Fermi" ("Ο Κόσμος του Ενρίκο Φέρμι"), βίντεο του 1970 (46:27, αγγλικά) για τη ζωή του Ενρίκο Φέρμι.

"Enrico Fermi e i ragazzi di via Panisperna", βίντεο για τον Ενρίκο Φέρμι και την παρέα της οδού Πανισπέρμα (24:52, ιταλικά).

"To Fermi ~ with Love" ("Στον Φέρμι ~ με Αγάπη"), βίντεο - αφιέρωμα στον Ενρίκο Φέρμι με διηγήσεις επιστημόνων που τον γνώρισαν (αγγλικά), (1ο μέρος, 49:06) και (2ο μέρος, 43:52).

Πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τον Ενρίκο Φέρμι από το αρχείο getty.

Το εξώφυλλο βιογραφίας 

για τον Φέρμι με τίτλο 

"Ο Πάπας της Φυσικής", 

από τον Gino Segrè και 

την Bettina Hoerlin (2016).

Το εξώφυλλο βιογραφίας
για τον Φέρμι με τίτλο
"Ο τελευταίος άνθρωπος
που ήξερε τα πάντα" από
 τον David N. Schwartz (2018).

Κείμενο pdf για τον Ενρίκο Φέρμι με τίτλο "Enrico Fermi: The Master Scientist" από τον Jay Orear και άλλους (αγγλικά - 171 σελίδες).

Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Enrico Fermi υπάρχει στην έκδοση "Collected Papers" των E. Segrè, E. Amaldi, H. L. Anderson, E. Persico, F. Rasetti, C. S. Smith, and A. Wattenberg, σε 2 τόμους (Chicago, 1962–1965)     1ος τόμος,    2ος τόμος.

Πηγή: Today in Science History