Σαν σήμερα, στις 31 Αυγούστου 1995, πέθανε στο Λονδίνο σε ηλικία 97 ετών, ο Sir Joseph Rotblat (Σερ Γιόζεφ Ρότμπλατ), ένας φυσικός, ειρηνιστής, ένας "Πολωνός με Βρετανικό διαβατήριο" όπως αυτοχαρακτηριζόταν.
Ο Γιόζεφ Ρότμπλατ γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1908, στη Βαρσοβία της Πολωνίας, τότε τμήμα της Ρωσικής αυτοκρατορίας.
Ήταν ένα από τα επτά παιδιά του Zygmunt Rotblat και της Sonia Krajtman που ήταν εβραϊκής καταγωγής. Ο πατέρας του διεύθυνε μία μεγάλη επιχείρηση αμαξών, ενώ εξέτρεφε και άλογα. Η οικογένεια ήταν εύπορη, αλλά όλα άλλαξαν με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Τότε τα σύνορα έκλεισαν και τα άλογα επιτάχθηκαν, κάτι που οδήγησε την επιχείρηση στη χρεωκοπία και την οικογένεια στη φτώχεια.
Η οικογένεια του νεαρού Ρότμπλατ, μη μπορώντας να τον στείλει στο γυμνάσιο, ανέθεσε την εκπαίδευσή του σ' έναν ραβίνο της περιοχής. Στη συνέχεια παρακολούθησε τεχνικό σχολείο παίρνοντας το 1923 δίπλωμα ηλεκτρολόγου. Εργάσθηκε ως ηλεκτρολόγος στη Βαρσοβία, αλλά η φιλοδοξία του ήταν να γίνει φυσικός.
Τον Ιανουάριο του 1929, με την βοήθεια του πρύτανη της σχολής Ludwik Wertenstein έγινε δεκτός ως φοιτητής στο Τμήμα Φυσικής του «Ελεύθερου Πανεπιστημίου της Πολωνίας». Το 1932 πήρε μάστερ και το 1938 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.
Στη συνέχεια, ο Wertenstein τον βοήθησε να προσληφθεί ως ερευνητής στο Εργαστήριο Ραδιενέργειας της Επιστημονικής Εταιρείας της Βαρσοβίας και το 1937 έγινε βοηθός διευθυντή του Ινστιτούτου Ατομικής Φυσικής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου.
Το 1937 παντρεύτηκε την Tola Gryn, φοιτήτρια της φιλολογίας που είχε γνωρίσει το 1930 σε καλοκαιρινή κατασκήνωση.
Πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ρότμπλατ είχε ήδη διεξάγει πειράματα που αποδείκνυαν την εκπομπή νετρονίων κατά την πυρηνική σχάση. Στις αρχές του 1939 σκέφτηκε ότι η επίτευξη μεγάλου αριθμού σχάσεων ατομικών πυρήνων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα απελευθέρωνε μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Συνέχισε υπολογίζοντας ότι αυτή η διεργασία θα μπορούσε να συμβεί σε λιγότερο από ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου και ως αποτέλεσμα θα προκαλούσε μία έκρηξη.
Τον Μάρτιο του 1939 ο James Chadwick (Τζέιμς Τσάντγουικ) τον κάλεσε στην ερευνητική του ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, όπου ως κύριο έργο του είχε τη μελέτη της ενέργειας των νετρονίων που εκπέμπονται κατά τη σχάση πυρήνων ουρανίου. Τότε ο Τσάντγουικ είχε κατασκευάσει έναν επιταχυντή σωματιδίων για να μελετήσει θεμελιώδεις πυρηνικές αντιδράσεις. Ο Ρότμπλατ αποδέχτηκε την πρόσκληση και πήγε στο Λίβερπουλ, επειδή ήθελε να κατασκευάσει κάτι παρόμοιο στη Βαρσοβία.
Σύντομα ο Τσάντγουικ εξασφάλισε για τον Ρότμπλατ την υποτροφία Oliver Lodge διπλασιάζοντας την αμοιβή του.
Τον Φεβρουάριο του 1944 πήρε μέρος στην Βρετανική επιστημονική ομάδα υπό τον Τσάντγουικ που μετέβη στο Los Alamos του Νέου Μεξικού συμμετέχοντας στο πυρηνικό πρόγραμμα των ΗΠΑ Manhattan Project (Πρόγραμμα Μανχάταν) για την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Στην αρχή εργάστηκε με την ομάδα του Egon Bretscher και στη συνέχεια με την ομάδα του Robert R. Wilson για το κύκλοτρο.
Όμως ο Ρότμπλατ είχε ισχυρές προσωπικές επιφυλάξεις σχετικά με τη χρήση της επιστήμης για την ανάπτυξη ενός τόσο καταστροφικού όπλου. Λέγεται, χωρίς όμως να είναι επιβεβαιωμένο, ότι σ' ένα γεύμα στο σπίτι του Τσάντγουικ τον Μάρτιο του 1944, ο Ρότμπλατ σοκαρίστηκε όταν άκουσε τον διοικητή του Προγράμματος Μανχάταν στρατηγό Leslie R. Groves Jr. να ισχυρίζεται πως ο πραγματικός σκοπός του προγράμματος ήταν η υποταγή των Σοβιετικών.
Μέχρι τα τέλη του 1944 ήταν φανερό στην Αμερικανική αντικατασκοπία ότι η Γερμανία είχε εγκαταλείψει την ανάπτυξη μιας δικής της πυρηνικής βόμβας, οπότε ο Ρότμπλατ ζήτησε να φύγει από το Πρόγραμμα Μανχάταν. Τότε, οι αμερικανικές υπηρεσίες έδειξαν στον Τσάντγουικ ένα διαβαθμισμένο ντοσιέ στο οποίο ο Ρότμπλατ κατηγορείτο ως κατάσκοπος των Σοβιετικών και ότι, έχοντας μάθει να οδηγεί αεροπλάνο στο Λος Άλαμος, ήταν ύποπτος να αυτομολήσει στην Σοβιετική Ένωση. Επιπλέον, τον κατηγορούσαν ότι είχε επισκεφθεί «κάποιους» στη Σάντα Φε του Νέου Μεξικού και τους άφησε μία επιταγή για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας ενός κομμουνιστικού θύλακα. Τότε, αλλά και αργότερα, ο Ρότμπλατ μπόρεσε να αποδείξει ότι οι "πληροφορίες" του ντοσιέ ήταν κατασκευασμένες. Όμως έχοντας την ρετσινιά του "σοβιετικού πράκτορα" οι Αμερικανοί τού αρνούνταν την έκδοση βίζας μέχρι το 1964.
Ο Τσάντγουικ θεώρησε μεγάλη προσβολή το γεγονός ότι ένα μέλος της Βρετανικής αποστολής ήταν ο πρώτος που εγκατάλειψε το πρόγραμμα, αλλά ο Ρότμπλατ υπήρξε ο μόνος φυσικός που εγκατέλειψε το Πρόγραμμα Μανχάταν για λόγους συνείδησης.
Το 1945 επέστρεψε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου έγινε λέκτορας και διευθυντής ερευνών πυρηνικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ. Λίγο αργότερα, αποφάσισε να μην επιστρέψει στην κομμουνιστική Πολωνία και πήρε τη βρετανική υπηκοότητα.
Όμως, αισθάνθηκε προδομένος από τη χρήση των πυρηνικών όπλων κατά της Ιαπωνίας και έκανε καμπάνια για ένα τριετές μορατόριουμ στη διεξαγωγή πυρηνικών ερευνών.
Ο Ρότμπλατ ήταν απόλυτος στο ότι η έρευνά του έπρεπε να έχει μόνο ειρηνικούς στόχους και για τον λόγο αυτό ενδιαφέρθηκε για τις ιατρικές και βιολογικές χρήσεις της ραδιενεργού ακτινοβολίας.
Το 1949 μετακινήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ στην Ιατρική σχολή του νοσοκομείου St Bartholomew ("Barts") στο Λονδίνο, ως καθηγητής Φυσικής, στον τομέα της ιατρικής φυσικής. Εκεί παρέμεινε ως στη συνταξιοδότησή του το 1976.
Το 1950 πήρε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ με τίτλο της διατριβής του "Determination of a number of neutrons emitted from a source" ("Προσδιορισμός του αριθμού νετρονίων που εκπέμπονται από μία πηγή").
Το 1955 απέδειξε ότι η ραδιενεργός μόλυνση από την αμερικανική πυρηνική δοκιμή της βόμβας Castle Bravo στην Ατόλη Μπικίνι θα ήταν πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχε ανακοινωθεί επίσημα. Μέχρι τότε η επίσημη «γραμμή» ήταν ότι η αύξηση της ισχύος των πυρηνικών βομβών δεν συνοδευόταν από αντίστοιχη αύξηση στην απελευθερούμενη ραδιενέργεια. Ιάπωνες επιστήμονες που είχαν συλλέξει δεδομένα από ένα αλιευτικό σκάφος, το Daigo Fukuryū Maru ("Τυχερός δράκος"), που είχε από απροσεξία εκτεθεί στη ραδιενέργεια, διαφωνούσαν με αυτή την άποψη. Ο Ρότμπλατ κατάφερε να συναγάγει ότι αυτή η βόμβα υδρογόνου είχε τρία στάδια έκρηξης και ότι η σχάση που περιελάμβανε αύξανε την ποσότητα της εκλυόμενης ραδιενέργειας κατά χίλιες περίπου φορές. Η επιστημονική δημοσίευση του Ρότμπλατ έλαβε μεγάλη δημοσιότητα από τα ΜΜΕ και συνεισέφερε στον δημόσιο διάλογο που κατέληξε στην απαγόρευση των ελεύθερων πυρηνικών δοκιμών στην ατμόσφαιρα.
Το 1955 ήταν ο νεότερος σε ηλικία επιστήμονας που υπέγραψε το Μανιφέστο για την ειρήνη των Russell-Einstein και αυτός που το παρουσίασε στον τύπο. Μετά την επιτυχημένη παρουσία του Μανιφέστου από τον Rotblat, ο Cyrus Eaton, ιδρυτής των Συνεδρίων Pugwash για την Επιστήμη και τις Διεθνείς Υποθέσεις, του πρότεινε να δραστηριοποιηθεί στην Οργάνωση. Έτσι, με τη βοήθεια του Bertrand Russell και άλλων οργάνωσε το 1957 το πρώτο από αυτά τα Συνέδρια, κάτι που συνέχισε να κάνει κάθε χρόνο μέχρι το θάνατό του. Στην Οργάνωση Pugwash ήταν γενικός γραμματέας (1957-1973) και στη συνέχεια πρόεδρος από το 1988.
Ο Ρότμπλατ πίστευε ότι οι επιστήμονες πρέπει να παίρνουν υπ' όψη τους τις συνέπειες του έργου τους. Γι' αυτό έγινε από τους πιο σφοδρούς πολέμιους της ανάπτυξης των πυρηνικών όπλων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Πίστευε ότι ο κάθε επιστήμονας φέρει μία προσωπική, εξατομικευμένη ηθική ευθύνη και, ακριβώς όπως ο "Όρκος του Ιπποκράτη" παρέχει έναν κώδικα συμπεριφοράς για τους ιατρούς, σκεπτόταν ότι οι θετικοί επιστήμονες θα έπρεπε να έχουν τον δικό τους κώδικα ηθικής, έναν «όρκο του Ιπποκράτη για θετικούς επιστήμονες». Παρότι Εβραίος ο ίδιος, κατά τη θητεία του ως πρόεδρος των Συνεδρίων Pugwash, ο Ρότμπλατ υπέβαλλε ως υποψήφιο για το Νόμπελ Ειρήνης κάθε χρόνο από το 1988 ως το 2004 τον θεωρούμενο ως «προδότη» από τους Ισραηλινούς πυρηνικό τεχνικό Μορντεχάι Βανούνου. Ο Βανούνου είχε αποκαλύψει την έκταση του προγράμματος πυρηνικών όπλων του Ισραήλ και στη συνέχεια είχε περάσει 18 χρόνια στη φυλακή.
Ο Γιόζεφ Ρότμπλατ γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1908, στη Βαρσοβία της Πολωνίας, τότε τμήμα της Ρωσικής αυτοκρατορίας.
Ήταν ένα από τα επτά παιδιά του Zygmunt Rotblat και της Sonia Krajtman που ήταν εβραϊκής καταγωγής. Ο πατέρας του διεύθυνε μία μεγάλη επιχείρηση αμαξών, ενώ εξέτρεφε και άλογα. Η οικογένεια ήταν εύπορη, αλλά όλα άλλαξαν με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Τότε τα σύνορα έκλεισαν και τα άλογα επιτάχθηκαν, κάτι που οδήγησε την επιχείρηση στη χρεωκοπία και την οικογένεια στη φτώχεια.
Η φωτογραφία της ταυτότητας εισόδου του Ρότμπλατ στο Λος Άλαμος. |
Η οικογένεια του νεαρού Ρότμπλατ, μη μπορώντας να τον στείλει στο γυμνάσιο, ανέθεσε την εκπαίδευσή του σ' έναν ραβίνο της περιοχής. Στη συνέχεια παρακολούθησε τεχνικό σχολείο παίρνοντας το 1923 δίπλωμα ηλεκτρολόγου. Εργάσθηκε ως ηλεκτρολόγος στη Βαρσοβία, αλλά η φιλοδοξία του ήταν να γίνει φυσικός.
Τον Ιανουάριο του 1929, με την βοήθεια του πρύτανη της σχολής Ludwik Wertenstein έγινε δεκτός ως φοιτητής στο Τμήμα Φυσικής του «Ελεύθερου Πανεπιστημίου της Πολωνίας». Το 1932 πήρε μάστερ και το 1938 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.
Στη συνέχεια, ο Wertenstein τον βοήθησε να προσληφθεί ως ερευνητής στο Εργαστήριο Ραδιενέργειας της Επιστημονικής Εταιρείας της Βαρσοβίας και το 1937 έγινε βοηθός διευθυντή του Ινστιτούτου Ατομικής Φυσικής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου.
Το 1937 παντρεύτηκε την Tola Gryn, φοιτήτρια της φιλολογίας που είχε γνωρίσει το 1930 σε καλοκαιρινή κατασκήνωση.
Ο Γιόζεφ Ρότμπλατ και η Ruth Adams στην πρώτη διάσκεψη του Pugwash. |
Πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ρότμπλατ είχε ήδη διεξάγει πειράματα που αποδείκνυαν την εκπομπή νετρονίων κατά την πυρηνική σχάση. Στις αρχές του 1939 σκέφτηκε ότι η επίτευξη μεγάλου αριθμού σχάσεων ατομικών πυρήνων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα απελευθέρωνε μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Συνέχισε υπολογίζοντας ότι αυτή η διεργασία θα μπορούσε να συμβεί σε λιγότερο από ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου και ως αποτέλεσμα θα προκαλούσε μία έκρηξη.
Τον Μάρτιο του 1939 ο James Chadwick (Τζέιμς Τσάντγουικ) τον κάλεσε στην ερευνητική του ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, όπου ως κύριο έργο του είχε τη μελέτη της ενέργειας των νετρονίων που εκπέμπονται κατά τη σχάση πυρήνων ουρανίου. Τότε ο Τσάντγουικ είχε κατασκευάσει έναν επιταχυντή σωματιδίων για να μελετήσει θεμελιώδεις πυρηνικές αντιδράσεις. Ο Ρότμπλατ αποδέχτηκε την πρόσκληση και πήγε στο Λίβερπουλ, επειδή ήθελε να κατασκευάσει κάτι παρόμοιο στη Βαρσοβία.
Ο Γιόζεφ Ρότμπλατ μιλώντας στον κήπο της έπαυλης του Cyrus Eaton που φιλοξένησε την πρώτη διάσκεψη Pugwash το 1957. |
Σύντομα ο Τσάντγουικ εξασφάλισε για τον Ρότμπλατ την υποτροφία Oliver Lodge διπλασιάζοντας την αμοιβή του.
Το καλοκαίρι του 1939 ο Ρότμπλατ επέστρεψε στη Βαρσοβία για να πάρει μαζί την γυναίκα του Τόλα. Στα τέλη Αυγούστου του 1939 που είχαν προγραμματίσει να φύγουν, η Τόλα ήταν άρρωστη κι έτσι επέστρεψε μόνος του στο Λίβερπουλ.
Την 1η Σεπτεμβρίου ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος με την επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία, με αποτέλεσμα η Τόλα ν' αποκλειστεί στην Πολωνία. Το επόμενο διάστημα ο Ρότμπλατ έκανε απεγνωσμένες προσπάθειες να φυγαδεύσει τη γυναίκα του, δίχως όμως να το καταφέρει. Η Τόλα εξοντώθηκε το 1942 (ή 1944) στο Στρατόπεδο του Μαϊντάνεκ και ο Ρότμπλατ δεν την ξαναείδε. Αυτό τον επηρέασε βαθιά στην υπόλοιπη ζωή του και τον έκανε να μη παντρευτεί ξανά.
Τον Φεβρουάριο του 1944 πήρε μέρος στην Βρετανική επιστημονική ομάδα υπό τον Τσάντγουικ που μετέβη στο Los Alamos του Νέου Μεξικού συμμετέχοντας στο πυρηνικό πρόγραμμα των ΗΠΑ Manhattan Project (Πρόγραμμα Μανχάταν) για την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Στην αρχή εργάστηκε με την ομάδα του Egon Bretscher και στη συνέχεια με την ομάδα του Robert R. Wilson για το κύκλοτρο.
Όμως ο Ρότμπλατ είχε ισχυρές προσωπικές επιφυλάξεις σχετικά με τη χρήση της επιστήμης για την ανάπτυξη ενός τόσο καταστροφικού όπλου. Λέγεται, χωρίς όμως να είναι επιβεβαιωμένο, ότι σ' ένα γεύμα στο σπίτι του Τσάντγουικ τον Μάρτιο του 1944, ο Ρότμπλατ σοκαρίστηκε όταν άκουσε τον διοικητή του Προγράμματος Μανχάταν στρατηγό Leslie R. Groves Jr. να ισχυρίζεται πως ο πραγματικός σκοπός του προγράμματος ήταν η υποταγή των Σοβιετικών.
Ο Leo Szilard (αρ.) συνομιλεί με τον Cyrus Eaton (δεξ.) στην πρώτη διάσκεψη του Pugwash, στη Nova Scotia του Καναδά. Όρθιος παρακολουθεί ο Brock Chisholm (1957). |
Μέχρι τα τέλη του 1944 ήταν φανερό στην Αμερικανική αντικατασκοπία ότι η Γερμανία είχε εγκαταλείψει την ανάπτυξη μιας δικής της πυρηνικής βόμβας, οπότε ο Ρότμπλατ ζήτησε να φύγει από το Πρόγραμμα Μανχάταν. Τότε, οι αμερικανικές υπηρεσίες έδειξαν στον Τσάντγουικ ένα διαβαθμισμένο ντοσιέ στο οποίο ο Ρότμπλατ κατηγορείτο ως κατάσκοπος των Σοβιετικών και ότι, έχοντας μάθει να οδηγεί αεροπλάνο στο Λος Άλαμος, ήταν ύποπτος να αυτομολήσει στην Σοβιετική Ένωση. Επιπλέον, τον κατηγορούσαν ότι είχε επισκεφθεί «κάποιους» στη Σάντα Φε του Νέου Μεξικού και τους άφησε μία επιταγή για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας ενός κομμουνιστικού θύλακα. Τότε, αλλά και αργότερα, ο Ρότμπλατ μπόρεσε να αποδείξει ότι οι "πληροφορίες" του ντοσιέ ήταν κατασκευασμένες. Όμως έχοντας την ρετσινιά του "σοβιετικού πράκτορα" οι Αμερικανοί τού αρνούνταν την έκδοση βίζας μέχρι το 1964.
Ο Τσάντγουικ θεώρησε μεγάλη προσβολή το γεγονός ότι ένα μέλος της Βρετανικής αποστολής ήταν ο πρώτος που εγκατάλειψε το πρόγραμμα, αλλά ο Ρότμπλατ υπήρξε ο μόνος φυσικός που εγκατέλειψε το Πρόγραμμα Μανχάταν για λόγους συνείδησης.
Ο Ρότμπλατ με τον Ιάπωνα φιλόσοφο και ειρηνιστή Daisaku Ikeda στην Οζάκα της Ιαπωνίας τον Οκτώβριο 1989. |
Το 1945 επέστρεψε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου έγινε λέκτορας και διευθυντής ερευνών πυρηνικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ. Λίγο αργότερα, αποφάσισε να μην επιστρέψει στην κομμουνιστική Πολωνία και πήρε τη βρετανική υπηκοότητα.
Όμως, αισθάνθηκε προδομένος από τη χρήση των πυρηνικών όπλων κατά της Ιαπωνίας και έκανε καμπάνια για ένα τριετές μορατόριουμ στη διεξαγωγή πυρηνικών ερευνών.
Ο Ρότμπλατ ήταν απόλυτος στο ότι η έρευνά του έπρεπε να έχει μόνο ειρηνικούς στόχους και για τον λόγο αυτό ενδιαφέρθηκε για τις ιατρικές και βιολογικές χρήσεις της ραδιενεργού ακτινοβολίας.
Το 1949 μετακινήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ στην Ιατρική σχολή του νοσοκομείου St Bartholomew ("Barts") στο Λονδίνο, ως καθηγητής Φυσικής, στον τομέα της ιατρικής φυσικής. Εκεί παρέμεινε ως στη συνταξιοδότησή του το 1976.
Το 1950 πήρε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ με τίτλο της διατριβής του "Determination of a number of neutrons emitted from a source" ("Προσδιορισμός του αριθμού νετρονίων που εκπέμπονται από μία πηγή").
3η διάσκεψη του Pugwash στο Kitzbühel της Αυστρίας. Στην φωτογραφία εμφανίζονται διάσημα ονόματα φυσικών. |
Το 1955 απέδειξε ότι η ραδιενεργός μόλυνση από την αμερικανική πυρηνική δοκιμή της βόμβας Castle Bravo στην Ατόλη Μπικίνι θα ήταν πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχε ανακοινωθεί επίσημα. Μέχρι τότε η επίσημη «γραμμή» ήταν ότι η αύξηση της ισχύος των πυρηνικών βομβών δεν συνοδευόταν από αντίστοιχη αύξηση στην απελευθερούμενη ραδιενέργεια. Ιάπωνες επιστήμονες που είχαν συλλέξει δεδομένα από ένα αλιευτικό σκάφος, το Daigo Fukuryū Maru ("Τυχερός δράκος"), που είχε από απροσεξία εκτεθεί στη ραδιενέργεια, διαφωνούσαν με αυτή την άποψη. Ο Ρότμπλατ κατάφερε να συναγάγει ότι αυτή η βόμβα υδρογόνου είχε τρία στάδια έκρηξης και ότι η σχάση που περιελάμβανε αύξανε την ποσότητα της εκλυόμενης ραδιενέργειας κατά χίλιες περίπου φορές. Η επιστημονική δημοσίευση του Ρότμπλατ έλαβε μεγάλη δημοσιότητα από τα ΜΜΕ και συνεισέφερε στον δημόσιο διάλογο που κατέληξε στην απαγόρευση των ελεύθερων πυρηνικών δοκιμών στην ατμόσφαιρα.
Ο Sir Joseph Rotblat τον Οκτώβριο του 1995 φωτογραφημένος από την Anne-Katrin Purkiss. |
Το 1955 ήταν ο νεότερος σε ηλικία επιστήμονας που υπέγραψε το Μανιφέστο για την ειρήνη των Russell-Einstein και αυτός που το παρουσίασε στον τύπο. Μετά την επιτυχημένη παρουσία του Μανιφέστου από τον Rotblat, ο Cyrus Eaton, ιδρυτής των Συνεδρίων Pugwash για την Επιστήμη και τις Διεθνείς Υποθέσεις, του πρότεινε να δραστηριοποιηθεί στην Οργάνωση. Έτσι, με τη βοήθεια του Bertrand Russell και άλλων οργάνωσε το 1957 το πρώτο από αυτά τα Συνέδρια, κάτι που συνέχισε να κάνει κάθε χρόνο μέχρι το θάνατό του. Στην Οργάνωση Pugwash ήταν γενικός γραμματέας (1957-1973) και στη συνέχεια πρόεδρος από το 1988.
Ο Γιόζεφ Ρότμπλατ (καθιστός, τρίτος από αριστερά) το 1990 στο Ελσίνκι. |
Ο Ρότμπλατ πίστευε ότι οι επιστήμονες πρέπει να παίρνουν υπ' όψη τους τις συνέπειες του έργου τους. Γι' αυτό έγινε από τους πιο σφοδρούς πολέμιους της ανάπτυξης των πυρηνικών όπλων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Πίστευε ότι ο κάθε επιστήμονας φέρει μία προσωπική, εξατομικευμένη ηθική ευθύνη και, ακριβώς όπως ο "Όρκος του Ιπποκράτη" παρέχει έναν κώδικα συμπεριφοράς για τους ιατρούς, σκεπτόταν ότι οι θετικοί επιστήμονες θα έπρεπε να έχουν τον δικό τους κώδικα ηθικής, έναν «όρκο του Ιπποκράτη για θετικούς επιστήμονες». Παρότι Εβραίος ο ίδιος, κατά τη θητεία του ως πρόεδρος των Συνεδρίων Pugwash, ο Ρότμπλατ υπέβαλλε ως υποψήφιο για το Νόμπελ Ειρήνης κάθε χρόνο από το 1988 ως το 2004 τον θεωρούμενο ως «προδότη» από τους Ισραηλινούς πυρηνικό τεχνικό Μορντεχάι Βανούνου. Ο Βανούνου είχε αποκαλύψει την έκταση του προγράμματος πυρηνικών όπλων του Ισραήλ και στη συνέχεια είχε περάσει 18 χρόνια στη φυλακή.
Ο Ρότμπλατ διετέλεσε πρόεδρος αρκετών ιδρυμάτων και επιστημονικών ενώσεων, καθώς και συνιδρυτής και μέλος του Δ.Σ. του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης. Υπήρξε επίσης μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Ιατρικών Ερευνών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Το 1995 ο σερ Γιόζεφ Ρότμπλατ και η Οργάνωση Pugwash μοιράστηκαν το βραβείο Nobel Ειρήνης "για τις προσπάθειές τους να μειώσουν το ρόλο των πυρηνικών όπλων στη διεθνή πολιτική και μακροπρόθεσμα να εξαλείψουν αυτά τα όπλα".
Ένα κείμενο-αφιέρωμα στον Γιόζεφ Ρότμπλατ σε τιμητική εκδήλωση για το θάνατό του, από την Royal Society του Λονδίνου.
Η ιστορία της Οργάνωσης Pugwash.
Ο Γιόζεφ Ρότμπλατ στο Ikeda Κέντρο για την Ειρήνη, την Μάθηση και τον Διάλογο. |
Ένα κείμενο-αφιέρωμα στον Γιόζεφ Ρότμπλατ σε τιμητική εκδήλωση για το θάνατό του, από την Royal Society του Λονδίνου.
Η ιστορία της Οργάνωσης Pugwash.