Σαν σήμερα ... 1992, ο Πάπας δέχεται ότι ο Γαλιλαίος δεν ήταν ένοχος.

Ο Γαλιλαίος μπροστά στην Ιερά Εξέταση
(πίνακας του Cristiano Banti - 1857)

Σαν σήμερα 31 Οκτωβρίου 1992, έπειτα από 359 χρόνια, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' διόρθωσε ένα από τα πολλά διαβόητα λάθη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. 

Ύστερα από 13 χρόνια έρευνας, ο Πάπας δέχτηκε εισήγηση της επιτροπής για τις ιστορικές επιστημονικές και θεολογικές μελέτες που έκρινε ότι ο Γαλιλαίος δεν είναι ένοχος. Ο ίδιος ο Πάπας με την Παπική Ακαδημία Επιστημών έκριναν ότι έπρεπε να παρθεί αυτή η απόφαση. 

"Τα υποκείμενα προβλήματα αυτής της υπόθεσης αφορούν τόσο τη φύση της επιστήμης όσο και το μήνυμα της πίστης", σημείωσε ο Πάπας. "Μια μέρα όλοι μπορεί να βρεθούμε σε μια παρόμοια κατάσταση, η οποία θα απαιτήσει από τις δύο πλευρές να έχουν επίγνωση του πεδίου και των ορίων των δικών τους αρμοδιοτήτων".

Ο Γαλιλαίος μπροστά στην Ιερά Εξέταση
(πίνακας του Joseph-Nicolas Robert-Fleury, Μουσείο Λουξεμβούργου).

Η ενοχή του Γαλιλαίου είχε αποφασιστεί το 1633 από την Ιερά Εξέταση της  Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και είχε να κάνει με τις απόψεις του Γαλιλαίου ότι η η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Σε ηλικία 69 ετών τότε, ο Γαλιλαίος είχε αναγκαστεί να αναθεωρήσει, να μετανοήσει και να περάσει τα 8 τελευταία χρόνια της ζωής του σε κατ' οίκον περιορισμό.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι κληρικοί δικαστές του Γαλιλαίου ενήργησαν με καλή πίστη, αλλά απέρριψαν τις θεωρίες του επειδή ήταν "ανίκανοι να ξεχωρίσουν την πίστη από μια παλαιά άποψη της κοσμολογίας" – κατά την Βίβλο, το όραμα της Γης ως το κέντρο του σύμπαντος. "Ο Θεός δημιούργησε την Γη από την αρχή, για να μην μετακινηθεί ποτέ", λέει ένας στίχος της Βίβλου που έρχεται σε αντίθεση με την πρωτοποριακή αντίληψη του Γαλιλαίου ότι η Γη γυρίζει καθημερινά στον άξονά της και κάνει ένα ετήσιο ταξίδι γύρω από τον Ήλιο.

Η δίκη του Γαλιλαίου (Ιταλική Σχολή).

"Αυτό το υποκειμενικό σφάλμα κρίσης, τόσο σαφές για εμάς σήμερα, τους οδήγησε σ' ένα πειθαρχικό μέτρο από το οποίο ο Γαλιλαίος υπέφερε πολύ. Αυτά τα λάθη πρέπει να αναγνωρίζονται ειλικρινά, καθώς εσείς, Άγιε Πατέρα, έχετε ζητήσει", δήλωσε στον Πάπα ο Καρδινάλιος Paul Poupard, πρόεδρος της επιτροπής.

Η Εκκλησία χρειάστηκε δύο αιώνες για να αντιμετωπίσει τις ιδέες του Γαλιλαίου. Το έργο του Γαλιλαίου "Διάλογος" (1632) παρέμεινε στον κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων μέχρι το 1835. Τόσο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος όσο και η ερευνητική επιτροπή προσέφεραν ελλιπείς εξηγήσεις για τον Γαλιλαίο τα τελευταία χρόνια, μέχρι που ανακοινώθηκε το τελικό συμπέρασμα το Σάββατο 31 Οκτωβρίου 1992.

Το εξώφυλλο του έργου του Γαλιλαίου "Διάλογος".

Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος είπε ότι η υπόθεση ήταν σημαντική γι' αυτόν, διότι κατά τη διάρκεια των αιώνων έγινε "το σύμβολο της υποτιθέμενης απόρριψης της επιστημονικής προόδου από την Εκκλησία ή του δογματικού σκοταδισμού εναντίον της ελεύθερης αναζήτησης αλήθειας".

Ο Ιωάννης Παύλος είπε με θλίψη ότι η καταδίκη του Γαλιλαίου οδήγησε πολλούς επιστήμονες να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε "ασυμβατότητα, από τη μία μεταξύ του πνεύματος της επιστήμης και των κανόνων της έρευνας και από την άλλη της χριστιανικής πίστης".

Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος.

Κλείνοντας ο Πάπας τις δηλώσεις του είπε: "Μια τραγική αμοιβαία αντιπαράθεση έχει ερμηνευθεί ως η αντανάκλαση μιας θεμελιώδους αντιπολίτευσης μεταξύ επιστήμης και πίστης. Οι διασαφηνίσεις που προσφέρονται από πρόσφατες ιστορικές μελέτες μάς επιτρέπουν να δηλώσουμε ότι αυτή η θλιβερή παρεξήγηση τώρα ανήκει στο παρελθόν".

• "Galileo and the Vatican"  Βιβλίο 300 σελίδων στα ισπανικά και ιταλικά, γραμμένο το 2009 από τους Mario Artigas και Msgr. Melchor Sanchez de Toca (εκδότης Marcianum Press).

Πηγή: Today in Science History,  LATimes

Σαν σήμερα ... 1909, γεννήθηκε ο πατέρας του πυρηνικού προγράμματος της Ινδίας, Homi Bhabha.

Homi J. Bhabha

Σαν σήμερα, στις 30 Οκτωβρίου 1909, γεννήθηκε στη Βομβάη (τώρα Mumbai) της Ινδίας ο  Homi Jehangir Bhabha, που θεωρείται ο "πατέρας του πυρηνικού προγράμματος της  Ινδίας".

Ο Homi Bhabha προερχόταν από πλούσια οικογένεια Parsi, με βαθιά παράδοση μόρφωσης και υπηρεσιών στην Ινδία. Πατέρας του ήταν ο διάσημος δικηγόρος Jehangir Hormusji Bhabha. 

Ο Bhabha (δεξιά) με τους γονείς του και τον αδελφό του Jamshed.

Στα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσής του στη Βομβάη παρακολούθησε το σχολείο Cathedral and John Connon School, ένα από τα καλύτερα, ακόμη και σήμερα, σχολεία της Ασίας. Σε ηλικία 15 ετών συνέχισε τις σπουδές του στο Elphinstone College του Πανεπιστημίου της Βομβάης. Συνεχίζοντας τις σπουδές του στη Βομβάη παρακολούθησε το Royal Institute of Science μέχρι το 1927, οπότε και πήγε στην Αγγλία. Εκεί γράφτηκε στο Caius College του Κέιμπριτζ για να σπουδάσει μηχανολόγος σύμφωνα με την επιθυμία του πατέρα του και του θείου του Dorab Tata, που τον προόριζαν για τις επιχειρήσεις Tata (και σήμερα από τις πιο πλούσιες οικογένειες της Ινδίας). 

Ο Homi Bhabha την εποχή που ήταν στο Κέιμπριτζ.

Σύντομα ο Bhabha ανακάλυψε ότι το πραγματικό επιστημονικό του ενδιαφέρον ήταν για τα μαθηματικά και τη φυσική. Ο πατέρας του αντιλαμβανόμενος την προτίμηση του γιου του συμφώνησε μαζί του να πάρει πρώτα το πτυχίο του μηχανολόγου και μετά να συνεχίσει με ό,τι ήθελε. Έτσι κι έγινε. Το 1930 πήρε το πτυχίο μηχανολόγου και συνέχισε τις σπουδές του στα μαθηματικά με την επίβλεψη του Paul Dirac. Παράλληλα την ίδια εποχή εργαζόταν στο Εργαστήριο Cavendish του Κέιμπριτζ προετοιμάζοντας το διδακτορικό του στη θεωρητική φυσική. 

Ο Homi Bhabha με τον Paul Dirac.

Το 1933 ολοκλήρωσε τη διδακτορική του εργασία με τίτλο "The Absorption of Cosmic radiation" ("Η απορρόφηση της κοσμικής ακτινοβολίας"). Με αυτή την εργασία το 1934 κέρδισε την υποτροφία Isaac Newton για τα επόμενα τρία χρόνια.

Παράλληλα με την ερευνητική του εργασία στο Κέιμπριτζ, δούλεψε με τον Niels Bohr στην Κοπεγχάγη. Το 1936 δημοσίευσαν από κοινού την εργασία "Η είσοδος των ταχέων ηλεκτρονίων και η θεωρία των κοσμικών καταιγίδων", όπου περιέγραφαν τον τρόπο με τον οποίο οι κοσμικές ακτίνες αλληλεπιδρούν με την ανώτερη ατμόσφαιρα της γης.

Το 1937 πήρε μια ακόμη υποτροφία για να συνεχίσει την έρευνα στο Κέιμπριτζ. 

Το 1939 επέστρεψε για διακοπές στην Ινδία, όμως το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη τον υποχρέωσε να μείνει στην πατρίδα του. 

1950 - Η πρόταση του Jacques Hadamard προς την Σουηδική Ακαδημία Επιστημών
για να δοθεί το βραβείο Νόμπελ στον Homi Bhabha (5 φορές υποψήφιος).

Δέχτηκε μια θέση στο τμήμα Φυσικής του Ινστιτούτου Επιστημών της Ινδίας που εκείνη την εποχή διευθυνόταν από τον C. Raman. Εκεί ο Bhabha δημιούργησε το τμήμα έρευνας κοσμικών ακτίνων και πήρε κοντά του για να δουλέψουν μαζί του μερικούς φοιτητές, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Harish-Chandra. Την ίδια εποχή δούλευε ανεξάρτητα στη δημιουργία πυρηνικών όπλων.

Στις 20 Μαρτίου 1941 εκλέχτηκε ως μέλος της Royal Society του Λονδίνου.

Το 1944 κι ενώ η Ινδία ήταν ακόμη υπό Βρετανική κατοχή, ο Bhabha αντιλαμβανόμενος τη σημασία δημιουργίας εργαστηρίων για πυρηνική έρευνα στην Ινδία, απευθύνθηκε στον μεγαλοεπιχειρηματία και οραματιστή Dorabji Jamsetji Tata, ζητώντας τη συνδρομή του. Πραγματικά η πρόταση του Bhabha έγινε δεκτή και τον επόμενο χρόνο δημιουργήθηκε στη Βομβάη το Ινστιτούτο Tata για Θεμελιώδη Έρευνα. Η χρηματοδότηση παρείχε στο ινστιτούτο τη δυνατότητα ευρείας κλίμακας έρευνα στη φυσική, τη χημεία, τα ηλεκτρονικά και τα μαθηματικά.

Ο Homi Bhabha πρόεδρος της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών
για την Ειρηνική Χρήση της Πυρηνικής Ενέργειας (1955).

Στα επόμενα χρόνια ο Bhabha έπαιξε ενεργό ρόλο στη δημιουργία της Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας το 1948 (υπήρξε πρόεδρός της) και του Υπουργείου Ατομικής Ενέργειας το 1954. 

Οραματίστηκε ένα πυρηνικό πρόγραμμα τριών σταδίων που θα αποτελείται από τη χρησιμοποίηση του φυσικού ουρανίου, θορίου και πλουτωνίου σε εξελιγμένους πυρηνικούς αντιδραστήρες με καθετοποιημένη λειτουργία. Εξαιτίας αυτού, κλήθηκε  πατέρας του προγράμματος πυρηνικής ενέργειας της Ινδίας.

Το 1954 τιμήθηκε από την Ινδική κυβέρνηση με το βραβείο Padma Bhushan για την ανεκτίμητη προσφορά του στην επιστήμη και τη μηχανική.

(από αρισ.) Niels Bohr, Homi Bhabha, J.R.D. Tata και Jamshed Bhabha.

Το 1955 στη Γενεύη της Ελβετίας ήταν πρόεδρος της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Ειρηνική Χρήση της Πυρηνικής Ενέργειας. Αυτό δεν τον εμπόδιζε να είναι οπαδός της ανάπτυξης των πυρηνικών όπλων, κάτι που επεδίωξε για την Ινδία, ιδιαίτερα μετά τον συνοριακό πόλεμο με την Κίνα το 1962. 

Σκέδαση Bhabha.

Κάτω από την δική του καθοδήγηση Ινδοί επιστήμονες ανέπτυξαν πρόγραμμα κατασκευής ατομικής βόμβας και το 1956 λειτούργησε στη Βομβάη ο πρώτος ατομικός αντιδραστήρας. 

Ήταν αυτός που πρώτος συνειδητοποίησε τη δυνατότητα χρήσης των μεγάλων αποθεμάτων θορίου της Ινδίας, αφού τα αποθέματα της χώρας σε ουράνιο ήταν μικρά.
Τα συνολικά αποθεματικά του θορίου στην Ινδία ανέρχονταν σε πάνω από 500.000 τόνους, σε εύκολα εξαγώγιμη μορφή, ενώ τα γνωστά αποθέματα του ουρανίου ήταν λιγότερα από το ένα δέκατο αυτής της ποσότητας. Το συμπέρασμά του ήταν ότι στόχος του προγράμματος μεγάλης εμβέλειας για την ατομική ενέργεια στην Ινδία έπρεπε να είναι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας το συντομότερο δυνατό από το θόριο αντί για το ουράνιο.

Ο Homi Bhabha με τον πρωθυπουργό της Ινδίας Τζαβαχαρλάλ (Παντίτ) Νεχρού.

Το 1958 εξελέγη τιμητικά μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.

Ο Bhabha κέρδισε το διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον όταν διατύπωσε με σωστό τρόπο την πιθανότητα σκέδασης ποζιτρονίων από ηλεκτρόνια, μια διαδικασία γνωστή σήμερα ως σκέδαση Bhabha. 

Στις αρχές της δεκαετίας του '60 βοήθησε σημαντικά τον Vikram Sarabhai να θεμελιώσει το πρόγραμμα της Ινδίας για την έρευνα του Διαστήματος.

Εκτός από εξαιρετικός επιστήμονας και οραματιστής, ο Bhabha υπήρξε ζωγράφος και φίλος της κλασικής μουσικής και της όπερας.

Γραμματόσημα της Ινδίας για τον Bhabha.

Στις 23 Ιανουαρίου 1966 ταξίδευσε από τη Βομβάη για τη Γενεύη με την πτήση 101 της Air India για να συμμετάσχει σε συνεδρία του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. Μετά από δύο προγραμματισμένες στάσεις στο Δελχί και στη Βηρυτό, την επόμενη μέρα το Boeing 707 συνετρίβη στις Γαλλικές Άλπεις (Mont Blanc) κοντά στο Rochers de la Tournette με αποτέλεσμα το θάνατο των 117 επιβαινόντων. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, αιτία του δυστυχήματος ήταν η κακή συνεννόηση του πιλότου με το κέντρο ελέγχου πτήσεων της Γενεύης σχετικά με τη θέση του αεροπλάνου. 

Σύμφωνα με μια θεωρία συνωμοσίας, σε δημοσιευμένες συνεντεύξεις του ο πρώην πράκτορας της CIA Robert Crowley  ισχυρίστηκε στο δημοσιογράφο Gregory Douglas, ότι η CIA ανατίναξε το αεροπλάνο που επέβαινε ο Homi Bhabha, επειδή εκείνη την εποχή ανησυχούσε για τα σχέδια της Ινδίας στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

Ο Bhabha (δεξιά) με τους Αϊνστάιν, Hideki Yukawa και John Wheeler.

Μετά τον θάνατο του Bhabha, η Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας στη Βομβάη μετονομάστηκε προς τιμή του σε Κέντρο Ατομικής Έρευνας Bhabha.

Από το 1967 υπάρχει το Συμβούλιο Υποτροφιών Homi Bhabha. Άλλα ονομαστά ινστιτούτα στην Ινδία προς τιμή του είναι το Εθνικό Ινστιτούτο Homi Bhabha και το Κέντρο Homi Bhabha για την Επιστημονική Εκπαίδευση στη Βομβάη.

Προτομή του Bhabha στο προαύλιο του
Birla Industrial & Technological Museum στην Καλκούτα.

• Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Homi Bhabha, "Remembering Dr. Homi Bhabha, the Physicist". Έκδοση του Bhabha Atomic Research Centre, 2009 (αγγλικά). 

• "10 πράγματα που χρειάζεται να ξέρετε για τον Homi Bhabha" - The Better India (αγγλικά).

• Ένα φιλμ για τον Dr Homi Bhabha από το TIFR (Tata Institute of Fundamental Research) (49:32, αγγλικά).

• Η ζωή και το έργο του Homi Bhabha από το Google Arts and Culture. 

• "Growing the Tree of Science: Homi Bhabha and the Tata Institute of Fundamental Research", ένα βιβλίο της Indira Chowdhury για την σχέση του H. Bhabha και του Ινστιτούτου Tata.

Πηγή: Today in Science History

Μαθήματα ΦΥΣΙΚΗΣ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ Γεν. Παιδείας, σε pptx.

Συνεχίζω με την παρουσίαση 1 ακόμη ανάρτησης pptx, ακολουθώντας τη σειρά διδασκαλίας που προβλέπεται από το αναλυτικό πρόγραμμα. 
Η ανάρτηση αφορά τη Φυσική Γεν. Παιδείας της Β' Λυκείου και εμφανίζεται "ξανακοιταγμένη".   

Στην ανάρτηση υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. 
Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στη συνέχεια μπορείτε να βρείτε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (που έχω δημιουργήσει)  με το πρόγραμμα Hot Potatoes.

Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης θα υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. Οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις θα προέρχονται από το σχολικό βιβλίο, αλλά και εκτός αυτού, από διάφορες πηγές.  

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 

Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 

Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς (καλά να είμαστε!), θ' ακολουθήσω μια παρόμοια διαδικασία για την ανάρτηση των υπολοίπων κεφαλαίων Φυσικής, κάθε τάξης του Λυκείου. 

Β' Λυκείου (Γεν. Παιδεία):   Ηλεκτρικές Δυναμικές Γραμμές    (38 διαφάνειες)   ΕΔΩ.

Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

Εξαναγκασμένες Μηχανικές Ταλαντώσεις (pptx)

(ανανεωμένο)

Φυσική Γ' Λυκείου (Θετ. Προσανατολισμός)

Στις 40 διαφάνειες της ανάρτησης pptx θα βρείτε παρουσίαση της θεωρίας εμπλουτισμένη με προσομοιώσεις και εικόνες gif (με κίνηση), παραπομπή σε ιστοσελίδες άλλων συναδέλφων και πολλές ερωτήσεις - ασκήσεις για εξάσκηση.

Υπενθυμίζω πως ό,τι εμφανίζεται υπογραμμισμένο σε μια διαφάνεια συνδέεται με διαδικτυακή υπερσύνδεση. Δηλαδή, όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας τον δείκτη του ποντικιού στο υπογραμμισμένο εμφανίζεται "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, μεταφέρεστε σε μια εικόνα, σ' ένα βίντεο ή σε μία προσομοίωση (animation) που είναι σχετικά με το θέμα.

Μπορείτε να κατεβάσετε την ανάρτηση pptx από  ΕΔΩ.  

Θα μεταφερθείτε στο περιβάλλον του ιστότοπου Dropbox. Κάνετε κλικ στις τρεις τελείες (...) επάνω δεξιά και στη συνέχεια κλικ στο download. Η ανάρτηση θα κατέβει στον υπολογιστή σας στο φάκελο "Λήψεις" ή όπου αλλού εσείς έχετε προσδιορίσει.

Σαν σήμερα ... 1889, πέθανε ο James Prescott Joule.

James Prescott Joule 

Σαν σήμερα, στις 11 Οκτωβρίου 1889, πέθανε o James Prescott Joule (Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ ή Τζουλ), γνωστός για την καθιέρωση της σχέσης μεταξύ του μηχανικού έργου και της θερμότητας. Ουσιαστικά ήταν αυτοδίδακτος, αλλά η μελέτη αυτή οδήγησε αργότερα στην ανακάλυψη του "νόμου για τη διατήρηση της ενέργειας". 

Ο James Joule γεννήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 1818 στο Μάντσεστερ της Αγγλίας. Ήταν το δεύτερο από τα πέντε παιδιά του Benjamin Joule και της Alice Prescott. Είχε 2 ακόμη αδελφούς (τον μεγαλύτερο Benjamin και τον John) και 2 αδελφές (την Alice και την Mary). Ο πατέρας του ήταν πλούσιος ζυθοποιός με ζυθοποιία που είχε δημιουργήσει ο παπούς του James έξω από το Μάντσεστερ.

Ο νεαρός Τζέιμς ήταν ένα λεπτό παιδί, με αδύναμη υγεία. Μη μπορώντας να παρακολουθήσει το κανονικό σχολείο, πήρε αρχική εκπαίδευση από τη θεία του, στο σπίτι. Μέχρι την ηλικία των 15 ετών εκπαιδεύτηκε από ιδιωτικούς δασκάλους. 

Από μικρός είχε γοητευθεί με τον ηλεκτρισμό και τα αποτελέσματά του. Αυτή η αγάπη τον έσπρωξε να στήσει στο σπίτι του εργαστήριο, όπου πραγματοποιούσε πειράματα ηλεκτρισμού. 

Από την ηλικία των 15 ετών, με τον αδεφό του Benjamin, ανέλαβαν ολοκληρωτικά την οικογενειακή ζυθοποιία, γιατί ο πατέρας τους είχε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Παράλληλα ξεκίνησε να παίρνει μαθήματα από τον διάσημο χημικό John Dalton. Κοντά στον Dalton απέκτησε ικανότητα χρήσης πολλών πειραματικών συσκευών.

Έτσι, έστησε ένα οργανωμένο πειραματικό εργαστήριο σ' ένα δωμάτιο στο πατρικό σπίτι. 

Σχέδιο της μηχανής του Τζάουλ.

Οι πρώτες έρευνες του Τζάουλ ήταν σχετικές με τον μαγνητισμό. Το 1838, σε ηλικία 19 ετών, δημιούργησε έναν ηλεκτρομαγνητικό κινητήρα. 

Αυτό τον ώθησε το 1840 ν' αντικαταστήσει τις ατμομηχανές της ζυθοποιίας με άλλες ηλεκτροκίνητες, καταφέρνοντας να πετύχει καλύτερη απόδοση.

Το 1841 σχεδίασε ένα πείραμα με το οποίο πέτυχε να καθορίσει μια σχέση ανάμεσα στην ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος, την αντίσταση του αγωγού και το ποσό της θερμότητας που ελευθερώνεται σ' έναν αγωγό. Αυτή η σχέση σήμερα είναι γνωστή ως "νόμος του Joule".

Τον Ιανουάριο του 1843 ανακοίνωσε την κατασκευή μιας μαγνητοηλεκτρικής μηχανής που επέτρεπε να "μετατρέψουμε τη μηχανική ισχύ σε θερμότητα". 

Στις 21 Αυγούστου 1843, στη συνάντηση του British Association (Βρετανικού Συνδέσμου) στο Κορκ της Ιρλανδίας, παρουσίασε την εργασία του "On the Calorific Effects of Magneto-Electricity and on the Mechanical Value of Heat" ("Σχετικά με τις θερμαντικές επιδράσεις της μαγνητο-ηλεκτρικής ενέργειας και για τη μηχανική αξία της θερμότητας") όπου μέσα από μια αξιοθαύμαστη σειρά πειραμάτων, αποδείκνυε ότι "παράγεται θερμότητα" (όχι απλά "μεταφέρεται" από κάποια πηγή), από τη μαγνητο-ηλεκτρική μηχανή. Μέσα από αυτή την εργασία παρουσιαζόταν ο πρώτος προσδιορισμός του μηχανικού ισοδυνάμου της θερμότητας.

Το 1845 έστησε μια πειραματική διάταξη που τον βοήθησε να καταλάβει την έννοια της διατήρησης της ενέργειας. Μέσα από το πείραμα παρατήρησε ότι η μηχανική ενέργεια μετατράπηκε σε θερμική ενέργεια και αυτό αργότερα οδήγησε στο "Νόμο Διατήρησης της Ενέργειας".

Ηλεκτρική μηχανή που κατασκεύασε ο Τζάουλ το 1842. 

Το 1847, κατά τη διάρκεια μιας από τις παρουσιάσεις του στη British Association (Βρετανική Ένωση) στην Οξφόρδη,  συναντήθηκε με τον William Thomson (Λόρδος Kelvin) και τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε μαζί του στη διεξαγωγή αρκετών εργασιών σε θερμικά φαινόμενα. Ανακάλυψαν το φαινόμενο Joule-Thomson και την απόλυτη κλίμακα θερμοκρασίας (κλίμακα Κέλβιν).

Το 1847 παντρεύτηκε την Amelia Grimes με την οποία απέκτησαν τον Benjamin Arthur και την Alice Amelia.

Το 1852 έλαβε το Βασιλικό Μετάλλιο της Royal Society (Βασιλικής Εταιρείας) για την εργασία του "On the Mechanical Equivalent of Heat" ("Σχετικά με το Μηχανικό Ισοδύναμο της Θερμότητας").

Το 1854 ο Τζάουλ έχασε τη σύζυγό και τον γιο του και παρέμεινε χήρος, για το υπόλοιπο της ζωής του.

Το 1860 έγινε πρόεδρος της Λογοτεχνικής και Φιλοσοφικής Εταιρείας του Μάντσεστερ.

Το άγαλμα του Τζέιμς Τζάουλ στο Δημαρχείο του Μάντσεστερ.
(Δημιουργός Alfred Gilbert)

Αξίζει να επισημάνουμε ότι οι ανακαλύψεις του Τζάουλ και τα αποτελέσματα των ερευνών του δεν συνάντησαν την άμεση αποδοχή και συναίνεση των επιστημόνων της εποχής του.  Το πρόβλημα υπολογισμού του μηχανικού ισοδύναμου της θερμότητας τον απασχολούσε  συνεχώς για πολλά χρόνια και το 1878 έδωσε στις "Philosophical Transactions" ("Φιλοσοφικές Συνδιαλλαγές") τα αποτελέσματα ενός νέου ορισμού, σύμφωνα με τον οποίο η ποσότητα του έργου που απαιτείται να δαπανηθεί για να αυξηθεί η θερμοκρασία ενός pound (453 γραμμάρια) νερού ζυγισμένου σε κενό αέρος, από 60 σε 61°F (βαθμοί Φαρενάιτ) είναι 772,55 foot pounds (μονάδα ενέργειας), στο επίπεδο της θάλασσας και  στο γεωγραφικό πλάτος του Greenwich.

Τον Ιούνιο 1878, ανακοινώθηκε στον Τζάουλ ότι η Βασίλισσα της Μ. Βρετανίας του απένειμε ισόβια σύνταξη £200 το χρόνο σε ένδειξη τιμής για τα επιτεύγματα της δουλειάς του.

Το 1880 έλαβε το Μετάλιο Albert της Royal Society of Arts (Βασιλικής Εταιρείας Τεχνών) για την καθιέρωση της σχέσης μεταξύ θερμότητας, ηλεκτρισμού και μηχανικού έργου.

Προς τιμή του, η μονάδα μέτρησης του έργου και της ενέργειας στο σύστημα μονάδων SI είναι το 1Joule. 

Πλάκα προς τιμή του Τζέιμς Τζάουλ
στο Αββαείο του Γουέστμινστερ.

Η επιτάφια πλάκα για τον Τζέιμς Τζάουλ
 στο κοιμητήριο Brooklands του Sale.

   \

O Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ πέθανε στο Sale της Αγγλίας σε ηλικία 71 ετών, μετά από μακροχρόνια ασθένεια. Ο τάφος του βρίσκεται στο κοιμητήριο Brooklands του Sale.

Προς τιμή του Τζάουλ έχει στηθεί άγαλμά του στο Δημαρχείο του Μάντσεστερ, αλλά κι ένα μνημείο έχει τοποθετηθεί στη βόρεια πλευρά του Αββαείου του Oυέστμινστερ.

Παρουσίαση της κατασκευής του Τζάουλ για τον υπολογισμό του μηχανικού ισοδύναμου της θερμότητας (από TutorVista).

Φυλλάδιο για πειραματικό προσδιορισμό του μηχανικού ισοδύναμου της θερμότητας (από ΕΚΦΕ Ν. Σμύρνης).

"Το πείραμα του Joule" παρουσίαση από τον Ανδρέα ι. Κασσέτα. 

Βίντεο με παρουσίαση της συνεργασίας Joule - Thomson (αγγλικά, 14:38).

Τα αρχεία του Τζέιμς Πρέσκοτ Τζάουλ.

Πηγή: Today in Science History,  WIKIPEDIA

Σαν σήμερα ... 1801, γεννήθηκε ο Ελβετός Auguste de la Rive.

Auguste de La Rive

Σαν σήμερα, στις 9 Οκτωβρίου 1801, γεννήθηκε στη Γενεύη της Ελβετίας ο Auguste Arthur de la Rive ο οποίος συνεισέφερε στο χώρο της επιστήμης για πάνω από 50 χρόνια και υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της ηλεκτροχημικής θεωρίας των μπαταριών.
Να επισημάνω ότι για τους παλαιότερους διδάσκοντες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μάλιστα για εκείνους που είχαν την τύχη να υπηρετήσουν σε παλαιά, ιστορικά διδακτήρια ήταν περισσότερο γνωστός για το πηνίο που έφερε το όνομά του ("σωλήνας de la Rive").

Ο σωλήνας de la Rive.

Ο πατέρας του Charles-Gaspard de la Rive είχε σπουδάσει ιατρική στο Εδιμβούργο και ήταν καθηγητής φαρμακευτικής χημείας στην Ακαδημία της Γενεύης από το 1802.

Το 1822 ο νεαρός de la Rive έκανε την πρώτη του επιστημονική δημοσίευση σχετικά με την επίδραση του μαγνητισμού της Γης σε ένα κινητό πλαίσιο που διαρρεόταν από βολταϊκό ρεύμα.

Σε ηλικία μόλις είκοσι δύο ετών ο de La Rive διορίστηκε σε θέση καθηγητή της φυσικής φιλοσοφίας στην ίδια Ακαδημία που ο πατέρας του ήδη είχε γίνει πρύτανης (1823-1825). Για κάμποσο καιρό με τον François Marcet ασχολήθηκαν με την έρευνα της ειδικής θερμότητας των αερίων και με παρατηρήσεις για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας του φλοιού της γης.

O 1ος τόμος της γαλλικής έκδοσης 
Traite de l'electricite theorique et appliquee (1853).

Στις 18 Αυγούστου 1826 παντρεύτηκε τη συγγραφέα Jeanne-Mathilde Duppa (1808–1850)  με την οποία στις 3 Απριλίου 1834 απέκτησαν έναν γιο, τον Lucien, που ασχολήθηκε με τη Φυσική και τα Μαθηματικά.

Το 1836 ο de la Rive, επηρεασμένος από τις αλλεπάλληλες ανακαλύψεις που γίνονταν στον ηλεκτρομαγνητισμό, ξεκίνησε ν' ασχολείται με τις βολταϊκές στήλες (έναν πρώιμο τύπο μπαταρίας) και την ηλεκτρική εκκένωση στα αέρια. Είχε παρόμοια άποψη με αυτή του Michael Faraday, ότι ο βολταϊκός ηλεκτρισμός προκαλείται από χημική αντίδραση.

Τον Faraday είχε την ευκαιρία να τον γνωρίσει από την ηλικία των 13 ετών, όταν τον είχε επισκεφτεί με τον πατέρα του.

Μέχρι το τέλος της επιστημονικής του σταδιοδρομίας σχεδόν το σύνολο των εργασιών που εκτύπωσε αφορούσαν θέματα ηλεκτρισμού.

Οι έρευνές του σχετικά με το θέμα της ηλεκτρικής εκκένωσης στα αέρια τον οδήγησαν να διαμορφώσει μια νέα θεωρία για το βόρειο σέλας (aurora borealis).

Το εξώφυλλο ενός από τους τόμους της εργασίας
του de la Rive (αγγλικά) "A Treatise on Electricity"
σε έκδοση του 2010 από τον οίκο Kessinger Publishing.

Το 1840 περιέγραψε μια διαδικασία για την ηλεκτρο-επιχρύσωση αργύρου και ορείχαλκου, για την οποία το επόμενο έτος έλαβε βραβείο 3000 φράγκων από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Αυτή η εργασία μαζί με άλλες δικές του δημοσιεύτηκαν στις επιστημονικές επιθεωρήσεις Annales de Chimie et de Physique και Comptes Rendus (της  Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών).

Το κύριο έργο του de la Rive ήταν το τρίτομο "Traite de l'electricite theorique et appliquee" ("Διατριβή του Ηλεκτρισμού στη Θεωρία και την Πράξη") που δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα στα γαλλικά και στα αγγλικά από το 1854 (1ος τόμος) έως το 1858 (3ος τόμος).

Από το 1836 έως το 1845 επεξεργάστηκε τα κείμενα του λογοτεχνικού και επιστημονικού τμήματος της επιστημονικής επιθεώρησης Bibliothèque Universelle de Genève. Στα πλαίσια αυτής της εργασίας συνέθεσε μόνος του το "Archives de l' Electricité" ("Αρχεία Ηλεκτρισμού") σε πέντε τόμους (1841-45) και με τον Jean Marignac και άλλους το "Archives of Sciences Physiques et Naturelles" (" Αρχεία Επιστημών Φυσικής και Φυσικών") σε τριάντα έξι τόμους (1846-57) και το "Nouvelle Periode" ("Νέα Περίοδος") σε εννέα τόμους (1858-1860). 

Ο Auguste de la Rive από το αρχείο του
ROYAL INSTITUTION OF GREAT BRITAIN. 

Το 1855, πέντε χρόνια μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου παντρεύτηκε την Louise Maurice που ήταν επίσης χήρα.

Η καταγωγή και η περιουσία του de la Rive του έδιναν σημαντική κοινωνική και πολιτική επιρροή στους λογοτεχνικούς και επιστημονικούς κύκλους. Ήταν ονομαστός για τη φιλοξενία του και για το ενδιαφέρον που έδειχνε για την ευημερία και την ανεξαρτησία της πατρίδας του. Το 1860, όταν η προσάρτηση της Σαβοΐας και της Νίκαιας είχαν  οδηγήσει τον πληθυσμό της Γενεύης να φοβάται τη γαλλική επιθετικότητα, ο de la Rive απεστάλη από τους συμπολίτες του σε ειδική αποστολή στην Αγγλία όπου κατάφερε να εξασφαλίσει δήλωση της αγγλικής κυβέρνησης, ότι οποιαδήποτε επίθεση στη Γενεύη θα θεωρείτο ως "casus belli" ("αιτία πολέμου"). Με την ευκαιρία της επίσκεψης αυτής, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακήρυξε τον de la Rive ως επίτιμο δόκτορα του Αστικού Δικαίου.

Μηχανή Aurora (μηχανή προσομοίωσης παραγωγής
Βόρειου Σέλαος) που κατασκεύασε ο de la Rive. 

Την άνοιξη του 1873, η υγεία του de la Rive άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα με συμπτώματα παράλυσης. Στις 5 Ιουνίου του 1873 έκανε την τελευταία ομιλία του ως πρόεδρος της Société de physique et d' histoire naturelle (Εταιρεία Φυσικής και Φυσικής Ιστορίας) από την οποία παραιτήθηκε. 

Στις αρχές Νοεμβρίου ξεκίνησε για τις Κάννες της Γαλλίας, όπου είχε πάρει ένα σπίτι για να περάσει το χειμώνα με την οικογένειά του. Όμως τη δεύτερη μέρα του ταξιδιού (6 Νοεμβρίου) κι ενώ βρισκόταν μεταξύ του Montélimar και της Avignon, παρουσίασε παράλυση. Μεταφέρθηκε στη Μασσαλία όπου πέθανε στις 27 Νοεμβρίου 1873, σε ηλικία 72 ετών. 
Ο θάνατός του θεωρήθηκε μεγάλη απώλεια από τον κόσμο της επιστήμης και τις διάφορες επιστημονικές Ακαδημίες στις οποίες ήταν επίτιμο μέλος.

Ένα σύντομο βίντεο με το πείραμα του σωλήνα de la Rive.

Περιγραφή του πειράματος με τίτλο "Κίνηση ιόντων κάτω από την επίδραση μαγνητικού πεδίου" από το βιβλίο πειραμάτων του Ιωάννου Μπουρούτη (2ος τόμος), όπου γίνεται χρήση του σωλήνα de la Rive. 

Επιστολή του de la Rive στον Michael Faraday στις 27 Μαΐου 1851 (γαλλικά, ακολουθεί μετάφραση στα αγγλικά).

Πηγή: Today in Science History