Σαν σήμερα ...1971, η τραγική επιστροφή στη Γη, του διαστημοπλοίου Soyuz 11.

από αριστερά: Viktor Patsayev, Georgy Dobrovolsky, Vladislav Volkov.

Σαν σήμερα, στις 30 Ιουνίου 1971, η αποστολή της σοβιετικής διαστημικής πτήσης Soyuz 11 (ρωσ. Союз 11, ελλ. Ένωση 11) επέστρεψε στη Γη, μετά από ένα ταξίδι 24 ημερών στο διάστημα. Η ομάδα διάσωσης στο έδαφος έφτασε στο σημείο προσγείωσης, άνοιξε την πόρτα της κάψουλας και όλα φαίνονταν φυσιολογικά. Τα τρία μέλη του πληρώματος κάθονταν στις θέσεις τους, δυστυχώς, όμως, όλοι ήταν νεκροί.

Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από πιο νωρίς.

Το διαστημόπλοιο Soyuz 7K-OKS (ή αλλιώς Soyuz 11) εκτοξεύθηκε στις 6 Ιουνίου 1971 στις 04:55:09 UTC (ώρα Αθήνας 07:55:09, τοπική ώρα 09:55:09) από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο κεντρικό Καζακστάν. Το τριμελές πλήρωμά του (Georgy Dobrovolsky – κυβερνήτης, Vladislav Volkov – μηχανικός πτήσης και Viktor Patsayev – μηχανικός δοκιμών) είχε ως κύρια αποστολή την σύνδεση του διαστημοπλοίου με τον πρώτο διαστημικό σταθμό Salyut 1 (ρωσ. Салют-1, ελλ. Χαιρετισμός 1) που είχε μπει σε τροχιά από τις 19 Απριλίου 1971. Είχε προηγηθεί η αποτυχημένη απόπειρα του Soyuz 10 να συνδεθεί με τον σταθμό, όταν το είχε επιχειρήσει στις 21 Απριλίου 1971. Τότε, το τριμελές πλήρωμα είχε φτάσει και συνδεθεί μ’ επιτυχία στο σταθμό, αλλά ένα πρόβλημα λειτουργίας της καταπακτής δεν τους είχε επιτρέψει την είσοδο στο εσωτερικό του.

1971, αναμνηστικό γραμματόσημο της ΕΣΣΔ για τους
τρεις αδικοχαμένους κοσμοναύτες της αποστολής Soyuz 11.

Το πλήρωμα του Soyuz 11 έφτασαν και συνδέθηκαν με το Salyut στις 7 Ιουνίου 1971 (07:49 UTC). Μπαίνοντας στο σταθμό αντιμετώπισαν μια δύσκολη κατάσταση, αφού το εσωτερικό ήταν γεμάτο καπνό. Αφού αντικατέστησαν μέρος του συστήματος εξαερισμού, επέστρεψαν στο σκάφος τους και πέρασαν την υπόλοιπη μέρα τους εκεί, μέχρι να καθαρίσει ο αέρας.

Κατά την παραμονή τους στο Salyut τις επόμενες μέρες είχαν την ευκαιρία να εκτελέσουν το πρόγραμμα της αποστολής τους και να έχουν ζωντανές τηλεοπτικές μεταδόσεις στη Γη. Στις 16 Ιουνίου το πλήρωμα ανέφερε έντονη μυρωδιά καμένου στο σταθμό, κάτι που το αντιμετώπισαν, αλλά προβλημάτισε το σταθμό ελέγχου στο Μπαϊκονούρ μέχρι το σημείο να σκεφτούν ακόμη και πρόωρη εγκατάλειψή του Salyut, επειδή οι ειδικοί ηλεκτρολόγοι δεν μπορούσαν να βρουν την αιτία. Το σπουδαίο γεγονός που είχε προγραμματιστεί να παρακολουθήσουν και να κινηματογραφήσουν τα μέλη του πληρώματος ήταν η εκτόξευση ενός πυραύλου Ν1 από το Μπαϊκονούρ. Τελικά αυτό δεν έγινε, αφού η εκτόξευση του πυραύλου αναβλήθηκε.

Επίσης, το πλήρωμα διαπίστωσε ότι όταν ήταν υποχρεωμένο να κάνει μια άσκηση γυμναστικής (τα πόδια γύρο γύρο - ποδόμυλος) δύο φορές την ημέρα, προκαλείτο δόνηση ολόκληρου του σταθμού.

Το πλήρωμα άφησε οριστικά το διαστημικό σταθμό στις 29 Ιουνίου 1971 στις 18:28 UTC και η διαστημική κάψουλα προσεδαφίστηκε στις 29 Ιουνίου 1971 στις 23:16:52 UTC μένοντας σχεδόν 24 μέρες (23 μέρες, 18 ώρες, 21 λεπτά, 43 δεύτερα) σε τροχιά γύρω από τη Γη, πετυχαίνοντας ρεκόρ μακρύτερης συνεχούς παραμονής στο διάστημα κι έχοντας κάνει 383 περιφορές.

Σχέδιο του Soyuz 11 και οι θέσεις που κάθονταν 
οι κοσμοναύτες κατά την αναχώρηση και την προσεδάφιση: 

1.  Dobrovolsky, 2.  Patsayev, 3. Volkov.

Κατά τη διάρκεια των χειρισμών για την επιστροφή και επανείσοδο του διαστημοπλοίου στην ατμόσφαιρα της Γης θα έπρεπε να ενεργοποιηθούν μία μία 12 εκρηγνυόμενες συσκευές που θα απομάκρυναν από τη διαστημική κάψουλα, που μέσα ήταν οι κοσμοναύτες, περιττά τμήματα. Όμως, επειδή οι εκρήξεις έγιναν ταυτόχρονα, αυτό προκάλεσε το άνοιγμα μιας βαλβίδας ρύθμισης της πίεσης σε ύψος 168 χλμ. και μέσα σε 30 δευτερόλεπτα ο θαλαμίσκος αποσυμπιέστηκε. Το χειροκίνητο κλείσιμο των βαλβίδων απαιτούσε 60 δευτερόλεπτα. Το αποτέλεσμα ήταν το πλήρωμα, που τότε δεν φορούσε ειδικές στολές (με ρύθμιση της πίεσης), στο εσωτερικό του θαλαμίσκου, λόγω έλλειψης χώρου, να πεθάνουν από ασφυξία. Γι’ αυτό το σωστικό συνεργείο βρήκε το πλήρωμα στη θέση του όταν άνοιξαν το θαλαμίσκο. Μόνο το σώμα του Patsayev είχε κλίση προς τη μεριά της βαλβίδας, που βρισκόταν ανάμεσα στα καθίσματα, σε μια ύστατη ίσως προσπάθειά του να την κλείσει.  

Το Soyuz 11 μετά την προσεδάφισή του.

Η αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στο στρατιωτικό νοσοκομείο Burdenko έδειξε αιμορραγία των αιμοφόρων αγγείων στον εγκέφαλο, με λιγότερες ποσότητες αίματος κάτω από το δέρμα τους, στο εσωτερικό αυτί και στη ρινική κοιλότητα. Αυτά τα συμπτώματα ήταν ενδείξεις έκθεσης σε περιβάλλον κενού. Ακόμη, το αίμα τους βρέθηκε να περιέχει μεγάλες συγκεντρώσεις γαλακτικού οξέος, ένα σημάδι ακραίας φυσιολογικής πίεσης. Παρόλο που θα μπορούσαν να παραμείνουν έχοντας τις αισθήσεις τους για περίπου ένα λεπτό μετά την έναρξη της αποσυμπίεσης, διαπιστώθηκε ότι στα πρώτα 20 δευτερόλεπτα είχαν αρχίσει να φαίνονται οι συνέπειες από την έλλειψη οξυγόνου, κάτι που κατέστησε αδύνατη τη λειτουργία τους.

Από την κηδεία των 3 κοσμοναυτών.

Η κηδεία των τριών κοσμοναυτών έγινε στις 3 Ιουλίου 1971 με μεγάλη δημόσια επίσημη τελετή και θάφτηκαν στο Κρεμλίνο, στο Τοίχος των Νεκρών, στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας.

Τα ονόματα των αστροναυτών δόθηκαν ως ονόματα τριών κρατήρων της Σελήνης Dobrovol'skiy crater, Volkov crater και Patsaev crater.

Αξίζει να μνημονεύσουμε ότι το πλήρωμα που τελικά ταξίδευσε με το Soyuz 11 ήταν το αναπληρωματικό. Το αρχικά επιλεγμένο πλήρωμα αποτελείτο από τους Alexei Leonov, Valeri Kubasov και Pyotr Kolodin και αντικαταστάθηκε τέσσερις ημέρες πριν την αναχώρηση, επειδή ο Valeri Kubasov εμφάνισε ύποπτα συμπτώματα προσβολής από φυματίωση.

Ένα σύντομο βίντεο με τους διασώστες να προσπαθούν να προσφέρουν βοήθεια στον νεκρό πλέον Dobrovolsky (0.16).

Ένα βίντεο του Associated Press από την κηδεία των τριών κοσμοναυτών του Soyuz 11 (χωρίς ήχο) (10.55).

Πηγή: Today in Science History , WIKIPEDIA

Σαν σήμερα ... 1980, ένα γράμμα του Richard Feynman από την Αθήνα.

Richard Feynman

Σαν σήμερα, στις 29 Ιουνίου 1980, ο Αμερικανός φυσικός Richard Feynman ευρισκόμενος στην Αθήνα, έγραψε στην οικογένειά του το γράμμα που παραθέτω παρακάτω. 

Είχε φτάσει στην Αθήνα τρεις μέρες νωρίτερα για να συμμετάσχει σε συνέδριο φυσικής στοιχειωδών σωματίων, στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, στο Κολυμπάρι Χανίων. Τίτλος του συνεδρίου "Workshop on Gauge Theories and their Phenomenological Implications" ("Εργαστήριο στις Θεωρίες Gauge και τις Φαινομενολογικές Επιπτώσεις τους").

Στο γράμμα αναφέρει αυτά που έζησε εκείνες τις μέρες στην Αθήνα και παραθέτει κάποιες σκόρπιες σκέψεις του με αφορμή αυτά που είδε.

Το γράμμα προέρχεται από το βιβλίο του Richard P. Feynman: "Τι σε νοιάζει εσένα τι σκέφτονται οι άλλοι;", από τις εκδόσεις Τροχαλία, του 1993. 

Το πρόγραμμα του συνεδρίου στο Κολυμπάρι, τον Ιούνιο 1980.

Πριν παραθέσω το γράμμα, θα επισημάνω μια ανακρίβεια(;) στην ημερομηνία που αναφέρει ο Feynman στο γράμμα του. 

Γράφει: "Σάββατο 29 Ιουνίου 1980". 

Το πρόγραμμα του συνεδρίου αναφέρει ως πρώτη ημέρα των κανονικών εργασιών την 30η Ιουνίου, ημέρα Δευτέρα, όπως και ήταν.

Συνεπώς, το γράμμα γράφτηκε ή το Σάββατο 28 Ιουνίου ή την Κυριακή 29 Ιουνίου.    

O Richard Feynman (δεξιά) με τον Έλληνα φυσικό Κωνσταντίνο Γουλιανό
(Πανεπιστήμιο Rockefeller, NY), στο Φαράγγι της Σαμαριάς, Ιούνιος 1980.

"Σάββατο 29 Ιουνίου 1980,  Royal Olympic Hotel

Αγαπημένες Γκουήνιθ και Μισέλ (και Καρλ;)

Αυτή είναι η τρίτη μου μέρα στην Αθήνα.

Σας γράφω καθισμένος δίπλα στην πισίνα του ξενοδοχείου, με το χαρτί στα γόνατά μου επειδή τα τραπέζια είναι πολύ ψηλά και οι καρέκλες πολύ κοντές.

Το ταξίδι δεν είχε καθυστέρηση, δεν ήταν όμως άνετο. Το αεροπλάνο απ’ τη Νέα Υόρκη για την Αθήνα ήταν φίσκα – όλες οι θέσεις ήταν γεμάτες. Με προϋπάντησαν ο καθηγητής Ηλιόπουλος, ένας φοιτητής κι ο ανεψιός του που ήταν στην ηλικία του Καρλ.

Έμεινα έκπληκτος με τον καιρό εδώ, είναι όπως στην Πασαντένα – αλλά 5 βαθμούς δροσερότερος.

Μοιάζει όμως κι η βλάστηση με τη δική μας, οι λόφοι φαίνονται ξεγυμνωμένοι κι έρημοι – με τα ίδια φυτά, τα ίδια κακτοειδή. Ακόμη και η ίδια χαμηλή υγρασία, οι ίδιες δροσερές νύχτες. Εδώ όμως τελειώνουν οι ομοιότητες.

Η Αθήνα είναι πολύ απλωμένη, άσχημη και θορυβώδης, με χαώδη κυκλοφορία στους γεμάτους καυσαέρια μποτιλιαρισμένους δρόμους – τ’ αυτοκίνητα τινάζονται μπρος σαν κουνέλια όταν ανάψει το πράσινο, σταματούν με στριγκλίσματα φρένων όταν γίνει κόκκινο και κορνάρουν συνεχώς με κίτρινο.

Μοιάζει με την πόλη του Μεξικού, μόνο που εδώ οι άνθρωποι δεν φαίνονται και τόσο φτωχοί – αν και που και που θα συναντήσεις ζητιάνο στο δρόμο. Εσύ Γκουήνιθ θα μπορούσες να αγαπήσεις την Αθήνα επειδή έχει τόσο πολλά μαγαζιά (όλα τους μικρά). Στον Καρλ θα άρεσε να περπατήσει στα δαιδαλώδη σοκάκια που κρύβουν τόσες εκπλήξεις, κυρίως στο παλιό τμήμα της πόλης.

Χθες το πρωί πήγα στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Στη Μισέλ θα άρεσαν όλα αυτά τα μεγάλα αρχαία ελληνικά αγάλματα αλόγων – ειδικά κάποιο μπρούτζινο άγαλμα που παρίστανε ένα μικρό αγόρι, ήταν πραγματικά εντυπωσιακό. Περπάτησα και είδα τόσο πολλά που τα πόδια μου άρχισαν να πονάνε. Επιπλέον μπερδευόμουν συνεχώς, δεν υπήρχαν ικανοποιητικές κατατοπιστικές πινακίδες.

Τέλος είχα βαρεθεί, επειδή είχα ήδη δει τόσα πολλά παρόμοια πράγματα. Υπήρχε όμως κάτι διαφορετικό απ’ τα άλλα έργα, κάτι πολύ παράξενο, σχεδόν απίστευτο. Το είχαν ανασύρει από τη θάλασσα το 1900, ήταν κάποιο είδος μηχανής με μεγάλους οδοντωτούς τροχούς.

Έμοιαζε πολύ με το εσωτερικό ενός ξυπνητηριού με ελατήριο. Υπήρχαν πολλοί τροχοί, προσαρμοσμένοι μεταξύ τους, με που και που κανονικά «δόντια», καθώς και βαθμολογημένοι κύκλοι με χαραγμένες πάνω τους ελληνικές επιγραφές. Αναρωτήθηκα μήπως ήταν κανένα είδος απομίμησης. Υπήρχε ένα σχετικό άρθρο στο Scientific American.

Χθες το απόγευμα πήγα στην Ακρόπολη, που βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της πόλης. Ένας ψηλός βραχώδης λόφος, επίπεδος στην κορυφή του, πάνω στον οποίο έχει χτιστεί ο Παρθενώνας κι άλλοι ναοί και ιερά. Ο Παρθενώνας είναι πολύ όμορφος, όμως ο αρχαίος ναός στη Σεγέστα της Σικελίας, που είδαμε μαζί Γκουήνιθ, είναι πιο εντυπωσιακός επειδή εκεί σου επιτρέπουν να μπεις μέσα – δεν μπορείς να μπεις μέσα στον Παρθενώνα, ούτε να περπατήσεις γύρω από τους κίονές του.

Η αδερφή του καθηγητή Ηλιόπουλου – είναι επαγγελματίας αρχαιολόγος – ήρθε μαζί μας για να μας ξεναγήσει και μας έδωσε κάθε είδους πληροφορία, χρονολογίες, λεπτομέρειες, αποσπάσματα απ’ τον Πλούταρχο.

Απ’ ότι δείχνουν τα πράγματα, οι Έλληνες παίρνουν πολύ στα σοβαρά το παρελθόν τους. Διδάσκονται στα σχολεία τους Αρχαία Ελληνικά, 10 ώρες την εβδομάδα (επί 6 ολόκληρα χρόνια).

Πάσχουν από κάποιου είδους προγονολατρεία, δίνουν πάντα έμφαση στο πόσο υπέροχοι ήταν οι αρχαίοι Έλληνες – και όντως ήταν υπέροχοι. Όταν όμως τους πεις «Ναι, κοίταξε όμως πόσο πιο μπροστά απ’ τους αρχαίους Έλληνες προχώρησε ο σύγχρονος άνθρωπος» – εννοώντας με αυτό την ανάπτυξη της πειραματικής επιστήμης, των μαθηματικών, την τέχνη της Αναγέννησης, το μέγα βάθος τους συγκριτικά με τη ρηχότητα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας κλπ. – απορούν: «Τι εννοείς; Τι το κακό είχαν οι αρχαίοι Έλληνες;»

Συνεχώς προβάλλουν την ιστορία τους εις βάρος του παρόντος, φτάνοντας μέχρι του σημείου να θεωρούν τα σημερινά θαύματα ως αδικαιολόγητη έλλειψη εκτίμησης προς το παρελθόν.

Οι Έλληνες φίλοι μου θορυβήθηκαν όταν με άκουσαν να λέω ότι αυτό που έδωσε τη μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη των μαθηματικών στην Ευρώπη ήταν η ανακάλυψη της λύσης των τριτοβάθμιων εξισώσεων από τον Ταρτάλια.

Αν και αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός είχε από μόνο του πολύ μικρή αξία, πρέπει να είχε σημαντική επίδραση στην ψυχολογία των επιστημόνων της εποχής, επειδή τους έδειξε ότι οι νεώτεροι άνθρωποι μπορούσαν να κάνουν πράγματα που κανένας αρχαίος δεν είχε μπορέσει να τα κάνει.

Η απελευθέρωση του ανθρώπου απ’ την πνευματική κηδεμονία των αρχαίων του επέστρεψε να φτάσει στην Αναγέννηση. Αυτό που μαθαίνουν οι σύγχρονοι Έλληνες στα σχολεία τους είναι να πτοούνται αναλογιζόμενοι πόσο πίσω έχουν μείνει σε σύγκριση με τους υπέροχους προγόνους τους.

Ρώτησα την αδελφή του καθηγητή Ηλιόπουλου, την αρχαιολόγο, για τη μηχανή που είχα δει στο μουσείο – αν είχαν βρεθεί άλλες τέτοιες μηχανές ή απλούστερες, που οδήγησαν στην κατασκευή της – αλλά ούτε που καταλάβαινε για τι τη ρωτούσα.

Έτσι συναντηθήκαμε με αυτήν και το γιό της (αυτόν που έχει την ηλικία του Καρλ και με κοιτάει σαν να είμαι κάποιος ηρωικός αρχαίος πρόγονός του, επειδή κι αυτός σπουδάζει Φυσική) στο μουσείο και της την έδειξα. Μου ζήτησε να της εξηγήσω το ενδιαφέρον μου και την έκπληξή μου για τη μηχανή.

«Δεν είχε μετρήσει ο Ερατοσθένης την απόσταση Γης-Ήλιου; Μήπως αυτό δεν απαιτούσε πολύπλοκα επιστημονικά όργανα;»

Ω, πόση άγνοια έχουν οι άνθρωποι που έκαναν κλασικές σπουδές. Κι ύστερα αναρωτιέμαι γιατί δεν εκτιμούν την εποχή τους, δεν ανήκουν σ’ αυτήν, δεν την καταλαβαίνουν. Ύστερα από λίγο σκέφτηκε ότι ίσως η μηχανή αυτή να ήταν πράγματι εντυπωσιακή, με πήγε λοιπόν στο πίσω μέρος του μουσείου πιστεύοντας ότι οπωσδήποτε θα υπήρχαν εκεί κι άλλες παρόμοιες και ότι θα μπορούσε να βρει πλήρη βιβλιογραφία του θέματος.

Λοιπόν, τελικά βρήκαμε ότι δεν υπήρχαν άλλες τέτοιες μηχανές. Όσο για την πλήρη βιβλιογραφία, αυτή δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένας κατάλογος που περιείχε τρία άρθρα (μέσα σ’ αυτά κι εκείνο που είχα διαβάσει στο Scientific American) – όλα είχαν γραφτεί από τον ίδιο άνθρωπο, έναν Αμερικανό απ’ το Γέηλ!

Υποθέτω πως οι Έλληνες πιστεύουν ότι όλοι οι Αμερικανοί πρέπει να είναι ανιαροί, αφού ενδιαφέρονται για μηχανές ενώ υπάρχουν όλα αυτά τα όμορφα αγάλματα και η υπέροχη μυθολογία με τις ιστορίες των θεών και θα μπορούσαν να ασχοληθούν με αυτά.

(Πράγματι, κάποια κυρία απ’ το προσωπικό του μουσείου παρατήρησε, όταν της είπαν ότι ο Αμερικανός καθηγητής ήθελε να μάθει περισσότερα για το έκθεμα 15087: «Απ’ όλα αυτά τα ωραία πράγματα του μουσείου γιατί αυτός στάθηκε ειδικά σε εκείνο το έκθεμα; Τι το τόσο σημαντικό έχει;»)

Όλοι εδώ παραπονιούνται για τη ζέστη, και ασχολούνται με το αν μπορείς να την αντέξεις, όταν στην πραγματικότητα είναι ακριβώς όπως στην Πασαντένα, μόνο 5 βαθμούς κατά μέσο όρο δροσερότερα.

Όλα τα μαγαζιά και τα γραφεία κλείνουν από τη 1.30 μμ. έως τις 5.30 μμ. «λόγω ζέστης». Μου φαίνεται ότι είναι μια καλή ιδέα (όλοι παίρνουν τότε έναν υπνάκο) επειδή μετά μένουν ξύπνιοι ως αργά το βράδυ – τρώνε βραδινό μεταξύ 9.30 και 10 μμ., όταν έχει δροσιά.

Τις ημέρες αυτές οι άνθρωποι εδώ γκρινιάζουν για κάποιο καινούργιο νόμο: για την εξοικονόμηση ενέργειας όλα τα εστιατόρια κι οι ταβέρνες πρέπει να κλείνουν στις 2 το πρωί κι όλοι λένε ότι αυτό θα καταστρέψει τη νυχτερινή ζωή στην Αθήνα.

Τώρα είναι οι μαγικές ώρες μεταξύ 1.30 και 5.30 μετά το μεσημέρι, και τις χρησιμοποιώ για να σου γράψω. Μου λείπεις, αληθινά θα ήθελα νάμουν σπίτι. Υποθέτω ότι έχω χάσει την όρεξή μου για ταξίδια. Θα μείνω εδώ μιάμιση μέρα και μου έδωσαν ένα σωρό πληροφορίες για μια όμορφη παραλία (με βότσαλα), έναν σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο (αν και τελείως ερειπωμένο) κλπ., δεν πρόκειται όμως να πάω πουθενά γιατί είναι πολύ χρονοβόρο.

Οι διαδρομές με πούλμαν διαρκούν δυο ως τέσσερις ώρες. Όχι, να λείπει. Θα μείνω εδώ και θα προετοιμάσω τις ομιλίες που θα κάνω στην Κρήτη (μου ζήτησαν να κάνω επιπλέον διαλέξεις σε καμιά εικοσαριά Έλληνες φοιτητές, όλοι τους θα πάνε στην Κρήτη μόνο για να με ακούσουν. Σκέφτηκα να παρουσιάσω κάτι σαν τις διαλέξεις που έδωσα στη Νέα Ζηλανδία, δεν έχω όμως πάρει καθόλου μαζί μου σημειώσεις!

Πρέπει λοιπόν να τις ξαναδουλέψω).

Σας έχω επιθυμήσει όλους, ειδικά όταν πηγαίνω τη νύχτα στο κρεβάτι – δεν υπάρχει εδώ σκύλος να τον χαϊδέψω και να του πω καληνύχτα!

ΜΕ ΑΓΑΠΗ, ΡΙΤΣΑΡΝΤ

Υ.Γ. ΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ, ΜΗ ΣΤΕΝΟΧΩΡΙΕΣΑΙ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑ ΑΣΥΝΑΡΤΗΣΙΕΣ. ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ."

Το πρωτότυπο κείμενο του γράμματος μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ.

Πηγή: Ιστότοπος physicsgg.me

Σαν σήμερα ...1954, Obninsk - ο πρώτος πυρηνικός σταθμός που συνδέθηκε με το ηλεκτρικό δίκτυο.

Η πρόσοψη του πυρηνικού εργοστασίου στο Obninsk.

Σαν σήμερα, στις 27 Ιουνίου 1954, ξεκίνησε τη λειτουργία του ο πυρηνικός σταθμός στο Obninsk (ρωσ. Обнинская АЭС) της Σοβιετικής Ένωσης και ήταν το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο στον κόσμο που συνδέθηκε με το ηλεκτρικό δίκτυο μιας περιοχής για εμπορική χρήση, προσφέροντας ηλεκτρική ενέργεια έστω και σε μικρή κλίμακα. 

Το εργοστάσιο κτίστηκε στην «Επιστημονική Πόλη» («Science City») του Obninsk στην περιφέρεια Kaluga, περίπου 110 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μόσχας. 

Ο σταθμός είχε εγκατασταθεί στο "Institute of Physics and Power Engineering - IPPE" ("Ινστιτούτο Φυσικής και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών") του Obninsk και ήταν επίσης γνωστός με την κωδική ονομασία "APS-1 Obninsk" ("Atomic Power Station 1 Obninsk" - "Ατομικός Σταθμός Ενέργειας 1 Ομπνίνσκ"). 

Η αίθουσα ελέγχου του σταθμού.

Βέβαια, δεν ήταν ο πρώτος πυρηνικός σταθμός που έμπαινε σε λειτουργία και τροφοδοτούσε κάποιο ηλεκτρικό δίκτυο. Στις 20 Δεκεμβρίου 1951 είχε προηγηθεί η λειτουργία του αντιδραστήρα "Experimental Breeder Reactor I - EBR-I" ("Πειραματικός Αντιδραστήρας Αναπαραγωγής Ι") στην έρημο του Αϊντάχο στις ΗΠΑ με την ενέργεια του οποίου είχαν ηλεκτροδοτηθεί 4 λαμπτήρες του σταθμού των 200 Watt ο καθένας. Όμως, ο  EBR-I δεν είχε σχεδιαστεί για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για εμπορική χρήση. Και πιο πριν, στις 3 Σεπτεμβρίου 1948, με τον πυρηνικό αντιδραστήρα "X-10 Graphite Reactor" ("X-10 Αντιδραστήρας Γραφίτη") στο Oak Ridge του Tennessee είχαμε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς τροφοδοσία δικτύου.

Το καπάκι του αντιδραστήρα.

Η κατασκευή του εργοστασίου στο Obninsk ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 1951 και στις 6 Μαΐου 1954 πήρε την πρώτη άδεια για λειτουργία. Η σύνδεσή του με το ηλεκτρικό δίκτυο για εμπορική χρήση ξεκίνησε στις 1 Δεκεμβρίου 1954, αλλά διακόπηκε πολύ νωρίς, το 1959. Συνέχισε τη λειτουργία του μέχρι τις 29 Απριλίου 2002, ως μονάδα έρευνας και παραγωγής ραδιοϊσοτόπων. Εξάλλου ο κύριος λόγος κατασκευής και λειτουργίας του αντιδραστήρα ήταν η διεξαγωγή πειραματικών μελετών και γι' αυτό, η τεχνολογία που τελειοποιήθηκε στην πειραματική μονάδα του Obninsk χρησιμοποιήθηκε αργότερα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα στους πιο ισχυρούς σοβιετικούς αντιδραστήρες RBMK και στο  Sellafield  της Αγγλίας.

Ο πίνακας ελέγχου του πρώτου αντιδραστήρα στο Obninsk.
Το κόκκινο κουμπί υπήρχε για την περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Η μονάδα του αντιδραστήρα με την ονομασία AM-1, από την ρωσική έκφραση "Атом Мирный" ("Το Ειρηνικό Άτομο"), είχε ηλεκτρική ισχύ 5 MW και μπορούσε να ηλεκτροδοτήσει μέχρι 2000 περίπου σπίτια. Ήταν μια πρωτότυπη για την εποχή κατασκευή που χρησιμοποιούσε εμπλουτισμένο ουράνιο 5%, μόλυβδο για επιβραδυντή και νερό για την ψύξη. Για περίπου 4 χρόνια, μέχρι την έναρξη λειτουργίας του "Sibirskaya Nuclear Power Plant" ("Σιβηρικού Πυρηνικού Σταθμού") στο Seversk (τότε Tomsk-7), το Obninsk ήταν ο μοναδικός πυρηνικός αντιδραστήρας που λειτουργούσε στη Σοβιετική Ένωση. Ο επόμενος σοβιετικός πυρηνικός σταθμός που συνδέθηκε στο ηλεκτρικό δίκτυο ήταν η Μονάδα 1 στο Beloyarsk με ηλεκτρική ισχύ 100 MW, το 1964.

Αναμνηστική πλάκα στην είσοδο του πρώτου πυρηνικού 
αντιδραστήρα που συνδέθηκε σε ηλεκτρικό δίκτυο.

Στις 17 Οκτωβρίου 1956 λειτούργησε ο πυρηνικός σταθμός Calder Hall 1, ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας στη Μ. Βρετανία με παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος στα 50 MW,  που συνδέθηκε με το εθνικό ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας. 
Το 1958, λειτούργησε ο σταθμός Shippingport στη Δυτική Πενσυλβανία, ο πρώτος πυρηνικός σταθμός στις ΗΠΑ για εμπορική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Στη Γαλλία, ο πρώτος πυρηνικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για εμπορική χρήση, λειτούργησε το 1964 στη Chinon, στον ποταμό Loire.
Σύμφωνα με τα στοιχεία (Ιούνιος 2018) της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (IAEA), σήμερα σε όλο τον κόσμο (σε 30 χώρες) λειτουργούν 450 πυρηνικοί αντιδραστήρες που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια για εμπορική χρήση, ενώ κατασκευάζονται 58 ακόμη αντιδραστήρες.

Άρθρο - μελέτη του B.A. Semenov για την "Πυρηνική Ενέργεια στη Σοβιετική Ένωση" στο περιοδικό της IAEA Bull. 25, No. 2, 47 (1983). 

Ένα βίντεο - ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Priyanka Shrestha για τον πυρηνικό σταθμό του Obninsk. (5:01 - αγγλικά)

Ένα φωτογραφικό αρχείο του πυρηνικού σταθμού στο Obninsk.

Πηγή: Today in Science History

Όλα τα θέματα ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γεν. Παιδείας από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις (Ιούνιος 2001 - Ιούνιος 2018)

Υπάρχει νεότερη ενημερωμένη ανάρτηση ΕΔΩ

Βιολογία Γ' Λυκείου Γεν. Παιδείας

Με το τέλος των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2018, δημοσιεύω τα θέματα της Βιολογίας Γ' Λυκείου Γενικής Παιδείας που έχουν δοθεί στις πανελλαδικές εξετάσεις από τον Ιούνιο 2001 μέχρι και τον Ιούνιο 2018. 

Τα θέματα, έκτασης 130 σελίδων Α4, προέρχονται από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις όλων των τύπων Λυκείων (Ημερήσια ή Εσπερινά), από το σύνολο των εξετάσεων (κανονικές, επαναληπτικές) και απευθύνονται σε μαθητές που θέλουν να κάνουν πρακτική εξάσκηση με μια μεγάλη ποικιλία τέτοιων θεμάτων, όπως και σε συναδέλφους καθηγητές που θα τα χρησιμοποιήσουν στη διδασκαλία τους. 

Από το Σεπτέμβριο 2017 υπάρχουν κι εξετάσεις των Ελληνοπαίδων εξωτερικού (Ομογενείς) στη Βιολογία Γεν. Παιδείας. 
Σε όποια χρονιά δεν εμφανίζονται θέματα για τα Εσπερινά Λύκεια (από το 2017 και για τους Ελληνόπαιδες εξωτερικού), σημαίνει ότι έχουν δοθεί τα ίδια με τα Ημερήσια.
Μια σειρά θεμάτων του 2016 που έχουν τον χαρακτηρισμό "παλαιού τύπου" αφορά τους υποψηφίους του 2016 που έγραψαν εξετάσεις με το παλαιό σύστημα. 

Η μορφή του αρχείου είναι word ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν εύκολα από τους συναδέλφους για τους μαθητές τους και από φέτος η μορφή της γραμματοσειράς είναι Trebuchet με μέγεθος 11pt. Είναι οργανωμένα κατά κεφάλαιο, είδος ερώτησης, χρονολογική σειρά και χαρακτηρίζονται με τον τύπο του σχολείου και την περίοδο που δόθηκαν (ημερήσια, εσπερινά, επαναληπτικές).
Η ποικιλία των θεμάτων πλέον είναι τόσο μεγάλη, που μπορούν από μόνα τους να αποτελούν μια πλατφόρμα θεμάτων, χρήσιμο εργαλείο για συναδέλφους καθηγητές και μαθητές.

Στα αναρτημένα θέματα περιλαμβάνονται και εκείνα που πιθανόν σήμερα να αντιστοιχούν σε ύλη που έχει αφαιρεθεί από την εξέταση. 
Η χρήση του υλικού προφανώς δεν είναι για εμπορική εκμετάλλευση. 

1ο Κεφάλαιο (1.1 - 1.2)   Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου - Μικροοργανισμοί   (20 σελίδες)

ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

1ο Κεφάλαιο (1.3 , 1.5)   Μηχανισμοί άμυνας ανθρώπινου οργανισμού - Βασικές αρχές ανοσίας - Ουσίες που προκαλούν εθισμό  (35 σελίδες)

ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

2ο Κεφάλαιο (2.1 - 2.2)   Η έννοια του οικοσυστήματος - Ροή ενέργειας   (15 σελίδες)

ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

2ο Κεφάλαιο (2.3 - 2.4)   Βιογεωχημικοί κύκλοι - Ρύπανση   (40 σελίδες)

ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

3ο Κεφάλαιο   Θεωρίες της Εξέλιξης   (20 σελίδες)
ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

Πώς θα κατεβάσετε ένα αρχείο στον υπολογιστή σας.

• Αριστερό κλικ στην φράση ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ (που αντιστοιχεί στο αρχείο που θέλετε). Θα μεταφερθείτε στον ιστότοπο του Dropbox (όπου είναι αποθηκευμένα τα αρχεία).
• Αριστερό κλικ στις τρεις τελείες (...) που βλέπετε επάνω, δεξιά.
• Αριστερό κλικ στην λέξη download.
• Το αρχείο κατεβαίνει στο Φάκελο ΛΗΨΕΙΣ του υπολογιστή σας (ή όπου αλλού έχετε ορίσει να κάνετε λήψη των αρχείων). 
• Αποθηκεύστε το αρχείο σε όποιο Φάκελο του υπολογιστή σάς εξυπηρετεί.

Όλα τα θέματα ΦΥΣΙΚΗΣ από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις (Ιούνιος 2001 - Ιούνιος 2018)

Υπάρχει νεότερη ανανεωμένη ανάρτηση  ΕΔΩ

ΦΥΣΙΚΗ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ Θετικού Προσανατολισμού

Αφού πλέον ολοκληρώθηκαν οι εξετάσεις του 2018, ήρθε η ώρα για μια ακόμη χρονιά, να δημοσιεύσω το σύνολο των θεμάτων των Πανελλαδικών Εξετάσεων στη ΦΥΣΙΚΗ Θετικού Προσανατολισμού (πρώην Κατεύθυνσης) της Γ' Λυκείου.

Τα θέματα είναι ταξινομημένα με χρονολογική σειρά (από τον Ιούνιο 2001 μέχρι και τον Ιούνιο 2018), κατά Κεφάλαιο ή τμήμα Κεφαλαίου (σύμφωνα με τη σειρά του σχολικού βιβλίου), κατά Θέμα και κατά είδος Ερώτησης. Η μορφή του αρχείου είναι word και από φέτος η μορφή της γραμματοσειράς είναι Trebuchet με μέγεθος 11pt.

Τα θέματα, έκτασης 242 σελίδων Α4, προέρχονται από τις Πανελλαδικές εξετάσεις όλων των τύπων Λυκείων (Ημερήσια ή Εσπερινά), από το σύνολο των εξετάσεων (κανονικές, επαναληπτικές, ελληνοπαίδων εξωτερικού-ομογενείς) και απευθύνονται στους μαθητές που θέλουν να κάνουν πρακτική εξάσκηση με μια μεγάλη ποικιλία τέτοιων θεμάτων, όπως και στους συναδέλφους καθηγητές που θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν στη διδασκαλία τους. 

Σε όποια χρονιά δεν εμφανίζονται θέματα για τα Εσπερινά Λύκεια, σημαίνει ότι έχουν δοθεί τα ίδια με τα Ημερήσια.

Μια σειρά θεμάτων του 2016 που έχουν τον χαρακτηρισμό "παλαιού τύπου" αφορά τους υποψηφίους του 2016 που έγραψαν εξετάσεις με την παλαιότερη εξεταστέα ύλη. 
Στα αναρτημένα θέματα περιλαμβάνονται και αυτά που αντιστοιχούν σε ύλη που έχει αφαιρεθεί τα τελευταία χρόνια (Ηλεκτρικές Ταλαντώσεις, Ηλεκτρομαγνητικά Κύματα).

Η χρήση του υλικού προφανώς δεν είναι για εμπορική εκμετάλλευση. 

1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Για τις Μηχανικές Ταλαντώσεις  (40 σελίδες)         ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Για τα Μηχανικά Κύματα  (33 σελίδες)                     ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

3ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Για τη Μηχανική των Ρευστών  (7 σελίδες)              ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

4ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Για τη Μηχανική Στερεού Σώματος  (80 σελίδες)       ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Για τις Κρούσεις  (28 σελίδες)                            ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Για το Φαινόμενο Doppler  (13 σελίδες)                 ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ                   

Θέματα από την ύλη που έχει αφαιρεθεί

Για τις Ηλεκτρικές Ταλαντώσεις  (18 σελίδες)       ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Για τα Ηλεκτρομαγνητικά Κύματα  (23 σελίδες)      ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Πώς θα κατεβάσετε ένα αρχείο στον υπολογιστή σας.

• Αριστερό κλικ στην φράση ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ (που αντιστοιχεί στο αρχείο που θέλετε). Θα μεταφερθείτε στον ιστότοπο του Dropbox (όπου είναι αποθηκευμένα τα αρχεία).
• Αριστερό κλικ στις τρεις τελείες (...) που βλέπετε επάνω, δεξιά.
• Αριστερό κλικ στην λέξη download.
• Το αρχείο κατεβαίνει στο Φάκελο ΛΗΨΕΙΣ του υπολογιστή σας (ή όπου αλλού έχετε ορίσει να κάνετε λήψη των αρχείων). 
• Αποθηκεύστε το αρχείο σε όποιο Φάκελο του υπολογιστή σάς εξυπηρετεί.

Σαν σήμερα ... 1623, γεννήθηκε ο Blaise Pascal.

Blaise Pascal 

Σαν σήμερα, στις 19 Ιουνίου 1623, γεννήθηκε στο Clermont (τώρα Clermont-Ferrand), στην Auvergne της Γαλλίας ο Γάλλος φυσικός, μαθηματικός και φιλόσοφος Blaise Pascal (Μπλεζ Πασκάλ). 

Ήταν το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά και μοναδικός γιος του Etienne Pascal που ήταν πλούσιος φοροεισπράκτορας και παθιασμένος ερασιτέχνης μαθηματικός. Η μητέρα του Blaise, Antoinette Begon, πέθανε όταν ήταν μόλις τριών ετών. Ο πατέρας του δεν ξαναπαντρεύτηκε και αφοσιώθηκε στην σωστή ανατροφή των παιδιών του.

Το 1632 η οικογένεια Pascal εγκατέλειψε το Clermont κι εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Εκεί, ο πατέρας Pascal αποφάσισε να επιβλέψει ο ίδιος την κατ' οίκον εκπαίδευση του γιου του, με βάση κάποιες μάλλον παράξενες απόψεις που είχε. Αποφάσισε πως ο γιος του δεν έπρεπε να διδαχτεί μαθηματικά πριν από τα 15 του χρόνια και γι' αυτό τον λόγο απομάκρυνε κάθε είδους μαθηματικό εγχειρίδιο από το σπίτι στο οποίο διέμεναν.

Όμως, αυτή η ενέργεια ερέθισε την περιέργεια του Blaise για τον "απαγορευμένο καρπό" και τον ώθησε να ασχοληθεί με τη γεωμετρία από την ηλικία των 12 ετών.

Μόνος του ανακάλυψε ότι το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου ισούται με δύο ορθές γωνίες. Όταν ο πατέρας του είδε τα κατορθώματά του, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ ώστε αποφάσισε να επιτρέψει στον Blaise τη μελέτη μαθηματικών κειμένων, αρχίζοντας με το κλασσικό έργο "Στοιχεία" του Ευκλείδη.

Σχέδια της αριθμομηχανής "Pascaline". 

Στην ηλικία των 14 ετών ο Πασκάλ άρχισε να συνοδεύει τον πατέρα του στις συγκεντρώσεις του μοναχού Marin Mersenne. Ο Mersenne ήταν ονομαστός μαθηματικός που ανήκε στη θρησκευτική σέχτα των Minims, μια ομάδα Ρωμαιοκαθολικών μοναχών και η κατοικία του ήταν συχνός τόπος συνάντησης επιστημόνων της εποχής, όπως οι Gassendi, Roberval, Carcavi, Auzout, Mydorge, Mylon, Desargues και άλλοι. 

Σε μια τέτοια συνάντηση τον Ιούνιο του 1639, σε ηλικία μόλις 16 ετών, ο Πασκάλ είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει την πρώτη εργασία του. Περιείχε μια σειρά προβολικών θεωριών γεωμετρίας (περί κωνικών τομών - θεώρημα Πασκάλ), συμπεριλαμβανομένου του μυστικιστικού εξαγώνου του Πασκάλ.

Τον Δεκέμβριο του 1639 η οικογένεια Pascal μετεγκαταστάθηκε στη Ρουέν, όπου ο Étienne είχε διοριστεί ως φοροεισπράκτορας για την Άνω Νορμανδία. Λίγο μετά την εγκατάστασή του στη Ρουέν, ο Blaise έγραψε το πρώτο έργο του, το "Essai pour les coniques" ("Δοκίμιο για τους κώνους"), που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 1640.

Πορτραίτο του Pascal φτιαγμένο το 1691 από τον
François II Quesnel για τον Gérard Edelinck.

Θέλοντας να βοηθήσει τον πατέρα του στην είσπραξη των φόρων, από το 1642 ως το 1645 ο Πασκάλ εργάστηκε για την κατασκευή μιας αριθμομηχανής που ονομάστηκε "Pascaline" ("Πασκαλίνα"). Η συσκευή έμοιαζε με μια μηχανική αριθμομηχανή της δεκαετίας του 1940. 
Ο Πασκάλ αντιμετώπισε προβλήματα με την καλή λειτουργία της συσκευής, αλλά πήρε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1649. Τα προβλήματα είχαν να κάνουν με το σχεδιασμό του γαλλικού νομίσματος εκείνη την εποχή (Οι υποδιαιρέσεις του βασικού νομίσματος "livre" δεν στηρίζονταν στο δεκαδικό σύστημα).
Ο Πασκάλ ήταν το δεύτερο άτομο που εφηύρε μια μηχανική αριθμομηχανή, αφού είχε προηγηθεί ο Wilhelm Schickard από το 1624.

Παρά το γεγονός ότι ασχολήθηκε με την προώθηση πώλησης της αριθμομηχανής του (μέχρι το 1652 είχαν παραχθεί πενήντα πρωτότυπα), αυτή δεν έκανε μεγάλες πωλήσεις και τελικά, σταμάτησε να παράγεται εκείνη τη χρονιά.

Γύρω στο 1646 ξεκίνησε ν' ασχολείται με πειράματα σχετικά με την ατμοσφαιρική πίεση. Μέχρι το 1647, προς μεγάλη ικανοποίησή του, είχε αποδείξει την ύπαρξη του "κενού".
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1647 ο Descartes (Καρτέσιος) επισκέφτηκε τον Pascal για να συζητήσουν για τα πειράματά του. Η επίσκεψη που κράτησε δύο μέρες, έληξε με την έντονη διαφωνία του Descartes για την ύπαρξη "κενού". Μάλιστα, έντονα θυμωμένος ο  Descartes, σ' ένα γράμμα του προς τον Huygens (Χόιχενς), έγραψε για τον Πασκάλ: 
"... έχει πολύ κενό στο κεφάλι του". 

Αναμνηστικό γαλλικό γραμματόσημο για τον Pascal.

Τον Οκτώβριο του 1647 δημοσίευσε την εργασία του "Experiences nouvelles touchant le vide" ("Νέα πειράματα σχετικά με το κενό") με την οποία διαφώνησαν κάμποσοι επιστήμονες που δεν πίστευαν στην ύπαρξη του κενού, όπως ο Descartes.

Ο θάνατος του πατέρα του τον Σεπτέμβριο του 1651, έπαικε βασικό ρόλο από θεολογικής πλευράς, στη συγκρότηση της φιλοσοφικής του άποψης, όπως διατυπώθηκε αργότερα μέσα από το έργο του "Pensées" ("Σκέψεις").

Από τον Μάιο του 1653 εργάστηκε συστηματικά στα μαθηματικά και τη φυσική με αποτέλεσμα το 1653 να συγγράψει το βιβλίο "Traité sur l'équilibre des liquides" ("Επεξεργασία σχετικά με την ισορροπία των υγρών") στο οποίο εξηγεί αναλυτικά το νόμο της πίεσης (νόμος του Πασκάλ ή αρχή του Πασκάλ).

Εργάστηκε στις κωνικές τομές και δημοσίευσε το έργο "La génération de sections coniques" ("Η δημιουργία κωνικών τομών"), σχεδόν ολοκληρωμένο από το 1648, που το ξαναδούλεψε το 1653 και 1654. Το έργο αυτό έχει χαθεί, αλλά υπάρχουν παρατηρήσεις των Leibniz και Tschirnhaus από τις οποίες μπορούμε να έχουμε μια εικόνα του.
Το 1654 δημοσίευσε την εργασία του "Traité du triangle arithmétique" ("Επεξεργασία ενός αριθμητικού τριγώνου") που έβαλε τις βάσεις για τη Συνδυαστική και το Λογισμό των Πιθανοτήτων.
Μια από τις πιο γνωστές μαθηματικές μελέτες του είναι αυτό που ονομάζουμε "Το τρίγωνο του Πασκάλ" ή απλούστερα "αριθμητικό τρίγωνο". Αυτό το τρίγωνο σχηματίζεται ως εξής: Αρχικά γράφουμε τον αριθμό 1. Κάτω από τον αριθμό 1, δεξιά και αριστερά του, τοποθετούμε πάλι τον αριθμό 1. Στην τρίτη σειρά, τοποθετούμε στα άκρα τον αριθμό 1 αυξάνοντας την απόσταση όμως μεταξύ των αριθμών. Στο μέσο τους γράφουμε τον αριθμό που προκύπτει από το άθροισμα των παρακείμενων αριθμών της προηγούμενης σειράς, δηλαδή 1+1=2. Με τον ίδιο τρόπο συμπληρώνουμε και τις επόμενες σειρές. Από μία σύγχρονη οπτική, το Τρίγωνο του Πασκάλ φαίνεται να είναι μαθηματικά απλό, όμως αποδείχτηκε ότι το τρίγωνο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη στοιχειώδη άλγεβρα και στη θεωρία πιθανοτήτων, καθώς τα στοιχεία κάθε γραμμής δίνουν τους περίφημους δυωνυμικούς συντελεστές οι οποίοι εμφανίζονται στο ανάπτυγμα της έκφρασης (a+b)ⁿ.

Το τρίγωνο του Pascal.

Παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας που είχε ήδη από τα 20 χρόνια του, συνέχισε να δουλεύει εντατικά στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων μέχρι τον Οκτώβριο του 1654. Εκείνη την περίοδο κινδύνευσε σοβαρά να χάσει την ζωή του σε δυστύχημα που είχε με την άμαξά του. Τα άλογα, που έσερναν την άμαξα με την οποία ταξίδευε, ξέφυγαν από την πορεία τους και η άμαξα κρεμάστηκε στην κουπαστή μιας γέφυρας του ποταμού Σηκουάνα. Αν και διασώθηκε χωρίς να τραυματιστεί, το ατύχημα τού προκάλεσε ισχυρό ψυχικό κλονισμό, που τον οδήγησε σε πιο ισχυρό σύνδεσμο με τη Χριστιανική θρησκεία.  

Το 1654, έχοντας και την εμπειρία ενός μυστικιστικού οράματος, αποσύρθηκε στο Γιανσενιστικό μοναστήρι Port-Royal des Champs, 30 χιλιόμετρα δυτικά του Παρισιού. Εκεί αφοσιώθηκε, παράλληλα με τις μαθηματικές εργασίες του, σε θεολογικές και φιλοσοφικές μελέτες. 

Το 1656 και στις αρχές του 1657 δημοσίευσε το σύγγραμμά του "Lettres Provinciales"  ("Επαρχιακές Επιστολές") με το οποίο παίρνει θέση στην αντιδικία μεταξύ της κορυφής της καθολικής εκκλησίας και του θρησκευτικού κινήματος του Γιανσενισμού. Το βιβλίο αυτό αποτελεί λογοτεχνικό αποκορύφωμα της γαλλικής πρόζας εκείνης της εποχής. Το έργο του για την υποστήριξη του Χριστιανισμού, "Pensées", στο οποίο ο Πασκάλ εργαζόταν από το 1654 και με το οποίο προσπάθησε να μεταφέρει τους νόμους της Λογικής στη χριστιανική θρησκεία, έμεινε ανολοκλήρωτο, πιθανόν λόγω της σταδιακά επιδεινούμενης υγείας τού μεγάλου φιλοσόφου. Άλλοι βέβαια εκτιμούν (Μπέρτραντ Ράσελ) ότι το εγχείρημα αυτό απέτυχε λόγω των αδιεξόδων που συνάντησε ο Πασκάλ στην επιχειρηματολογία του.

Το εξώφυλλο του βιβλίου Pensées σε έκδοση
 του 1995 από τον εκδοτικό οίκο Penguin.

Ο Μπλεζ Πασκάλ πέθανε στο Παρίσι, στις 19 Αυγούστου 1662, σε ηλικία μόλις 39 ετών. Ο θάνατός του προήλθε από κακοήθη όγκο στο στομάχι που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό  του.

Προς τιμήν του Πασκάλ δόθηκε το όνομά του στη μονάδα μέτρησης της πίεσης στο σύστημα μονάδων SI (1 Pa - 1 Πασκάλ). 

Ακόμη, ένας κρατήρας στη Σελήνη έχει το όνομά του.

• Βίντεο που παρουσιάζει το θεώρημα του Πασκάλ με το μυστικιστικό τρίγωνο (5:37, αγγλικά). 

• Βίντεο που παρουσιάζει την κατασκευή του προηγούμενου τριγώνου με το πρόγραμμα Geogebra (1:55).

• Βίντεο που περιγράφει την λειτουργία της Πασκαλίνας (9:51, αγγλικά).

Πηγή: Today in Science History ,  ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ