Σαν σήμερα ...1907 γεννήθηκε ο νομπελίστας Ιάπωνας φυσικός Hideki Yukawa.

Ο Hideki Yukawa φωτογραφημένος στο εργαστήριό του
το 1969, από τον Καναδό φωτογράφο Yousuf Karsh.

Σαν σήμερα, στις 23 Ιανουαρίου 1907, γεννήθηκε ο θεωρητικός φυσικός Χιντέκι Γιουκάβα (ιαπ. 湯川 秀樹) (πρώην Ogawa) στο Τόκιο της Ιαπωνίας. Ήταν το πέμπτο από τα επτά παιδιά του ζεύγους Takuji και Koyuki Ogawa. Οι γονείς προέρχονταν από μορφωμένες οικογένειες της παράδοσης σαμουράι και φρόντισαν τα παιδιά τους ν' αποκτήσουν καλό μορφωτικό υπόβαθρο. 

Το 1908 η οικογένεια μετακόμισε στο Κιότο, επειδή ο Takuji Ogawa που ήταν γεωλόγος, έγινε καθηγητής στο Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Κιότο. Έτσι, ο Χιντέκι ουσιαστικά μεγάλωσε στο Κιότο κι εκεί πήγε σχολείο. 

Το 1923 ο Γιουκάβα γράφτηκε στο 3ο Γυμνάσιο του Κιότο, όπου ήταν συμμαθητής με τον μετέπειτα επίσης διάσημο θεωρητικό φυσικό Sin'ichirō Tomonaga. Μαζί γράφτηκαν το 1926 στο Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Κιότο και μαζί αποφοίτησαν το 1929. Έμειναν μέχρι το 1932 στο Κιότο και τότε ο μεν Γιουκάβα έγινε λέκτορας στο Κιότο, ο δε Tomonaga μετακόμισε στο Τόκιο. Την ίδια χρονιά ο Γιουκάβα παντρεύτηκε την Sumi Yukawa και πήγε να μείνει στην Οσάκα με την οικογένεια της γυναίκας του. Για παραδοσιακούς λόγους πήρε το επίθετο της γυναίκας του, επειδή ο πεθερός του δεν είχε γιο και ο ίδιος προερχόταν από οικογένεια με πολλά αγόρια. Χωρίς ν' αφήσει τη θέση στο Κιότο, παράλληλα έγινε λέκτορας και στο Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο της Οσάκα.

Το 1935, στην πρώτη επιστημονική δημοσίευση που έκανε, αναφέρθηκε στη θεωρία των μεσονίων με την οποία εξηγούσε την αλληλεπίδραση ανάμεσα στα πρωτόνια και τα νετρόνια. Η διατύπωση αυτής της θεωρίας βοήθησε πολύ στην εξέλιξη της έρευνας στη σωματιδιακή φυσική, με αποτέλεσμα το 1936 να γίνει αναπληρωτής καθηγητής στην Οσάκα. Το 1938 πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο της Οσάκα.

Το φθινόπωρο του 1939 ο Γιουκάβα έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο, θέση που διατήρησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Την ίδια χρονιά ταξίδεψε για πρώτη φορά στο εξωτερικό. 

Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου συνέχισε την έρευνά του δίχως ν' αναμιχτεί σε στρατιωτική έρευνα της χώρας του.

Το 1948 έγινε επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών του Princeton και το 1949, αφού πήρε το Νόμπελ Φυσικής, έγινε καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο Columbia.  

Το βραβείο Νόμπελ του απονεμήθηκε "για την πρόβλεψη ύπαρξης των μεσονίων, βασισμένη στη θεωρητική εργασία για τις πυρηνικές δυνάμεις", όταν οι Cecil Frank Powell, Giuseppe Occhialini και César Lattes ανακάλυψαν το 1947 το σωματίδιο πιόνιο που είχε προβλέψει ο Γιουκάβα. Ήταν ο πρώτος Ιάπωνας πολίτης που έπαιρνε βραβείο Νόμπελ.

Για να τον τιμήσει η Ιαπωνική κυβέρνηση (και να τον δελεάσει να επιστρέψει στην πατρίδα του) δημιούργησε το Ινστιτούτο Έρευνας Θεμελιώδους Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο. Ο Γιουκάβα έγινε ο πρώτος διευθυντής του Ινστιτούτου. Μετά την συνταξιοδότησή του το 1970 παρέμεινε δραστήριος εργαζόμενος στη θεωρητική φυσική και γράφοντας άρθρα για την ειρήνη και την παγκόσμια αδερφοσύνη. 
Ήταν ένας από τους έντεκα επιστήμονες που το 1955 υπέγραψαν το Μανιφέστο Ράσελ - Αϊνστάιν που υπογράμμιζε τους κινδύνους που εγείρονται από τη χρήση πυρηνικών όπλων.

Ο Γιουκάβα, μετά την αρχική πρόβλεψη του G. C. Wick, επίσης εργάστηκε στη θεωρία της Κ-σύλληψης (K-capture) κατά την οποία ένα ηλεκτρόνιο χαμηλής ενέργειας απορροφάται από τον πυρήνα.

Η πατρίδα του τον τίμησε με πολλά βραβεία, όπως το Αυτοκρατορικό Βραβείο της Ιαπωνικής Ακαδημίας (1940), το Ακαδημαϊκό Βραβείο Noma (1941) κλπ.

Επίσης του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Lomonosov (1964), το Μετάλλιο Τιμής της (πρώην) Ανατολικής Γερμανίας (1967), το Μετάλλιο της Ποντιφικής Ακαδημίας Επιστημών (1967) κλπ.

Έγραψε εισαγωγικά βιβλία για την Κβαντομηχανική και τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων και απέκτησε τιμητικές διακρίσεις από το Πανεπιστήμιο των Παρισίων και από τη Βασιλική Κοινότητα του Εδιμβούργου.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, λόγω επιδεινούμενης αναπηρίας, εκινείτο με αναπηρικό καρότσι.

Πέθανε στο σπίτι του στη Sakyo-ku του Κιότο, στις 8 Σεπτεμβρίου 1981 σε ηλικία 74 ετών, από πνευμονία και στη συνέχεια συγκοπή καρδιάς. Ο τάφος του βρίσκεται στη Higashiyama-ku του Κιότο.

Πηγή: Today in Science History