Σαν σήμερα ... 1882, γεννήθηκε ο νομπελίστας φυσικός Max Born.

Ένα από τα πρώτα σχέδια της Google για το σημερινό doodle
που είναι αφιερωμένο στα 135 χρόνια από τη γέννηση του Max Born.

Σαν σήμερα, στις 11 Δεκεμβρίου 1882, γεννήθηκε στο Breslau της Σιλεσίας (τώρα  Wrocław, Πολωνία) ο Max Born (Μαξ Μπορν) που συνέβαλε στη θεμελίωση της Κβαντομηχανικής.  

Ο Born  προερχόταν από οικογένεια που ήταν σε καλή οικονομική κατάσταση. Ο πατέρας του, Gustav Born, ήταν καθηγητής ανατομίας και εμβρυολογίας στο Πανεπιστήμιο του Breslau και η μητέρα του, Margarete, που την έχασε όταν ήταν 4 μόλις ετών, προερχόταν από οικογένεια βιομηχάνων.

Η αφρόκρεμα της διανόησης της Φυσικής στην 5η Διεθνή
Διάσκεψη Solvay για "Ηλεκτρόνια και Φωτόνια", τον Οκτώβριο 1927.
Ο Born διακρίνεται καθιστός στη δεύτερη σειρά, δεύτερος από δεξιά,
δίπλα στον Niels Bohr που είναι στην άκρη δεξιά.

Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο König Wilhelm του Breslau και το 1901 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Φυσική και τα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της πόλης του. Λόγω του γερμανικού συστήματος που επέτρεπε στους φοιτητές να κινούνται εύκολα από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο, τον επόμενο χρόνο βρέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης  και το 1904 σε αυτό της Ζυρίχης. 

Τον Ιούλιο 1906 πήρε το διδακτορικό του στα μαθηματικά με άριστα από το Πανεπιστήμιο του Göttingen, έχοντας ως επιβλέποντα καθηγητή τον Carl Runge και εξεταστές τους  Woldemar Voigt και Karl Schwarzschild. 

Το 1907 έγινε δεκτός με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge κι εκεί στο  Εργαστήριο Κάβεντις, με την επίβλεψη του J. J. Thomson μελέτησε φυσική για ένα εξάμηνο. 

Ο Max Born (αρισ.) με τον Neils Bohr (δεξ.)

Επιστρέφοντας στη Γερμανία, εγκαταστάθηκε στη γενέτειρά του και εργάστηκε για την υφηγεσία του. Στη συνέχεια επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο του Göttingen όπου εργάστηκε ως βοηθός ασχολούμενος με τη θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Το 1913 παντρεύτηκε με την Hedwig Ehrenberg και βαπτίστηκε Λουθηρανός Χριστιανός (ήταν Εβραίος). Ένα από τα τρία παιδιά του ήταν η Ιρέν κόρη της οποίας ήταν η ηθοποιός και χορεύτρια Ολίβια Νιούτον Τζον. 

(από αρισ.) Max Reich, Max Born, James Franck και Robert Pohl. 

Το 1915 πήρε θέση στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου ως βοηθός του Max Planck, αλλά λόγω του Α' Παγκοσμίου πολέμου αναγκάστηκε να καταταγεί στο Γερμανικό στρατό. Κατά τη διάρκεια του πολέμου συνέχισε τις επιστημονικές του αναζητήσεις και εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο.
Μετά τον πόλεμο, το 1919, έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Frankfurt am Main, όπου συνεργάστηκε εργαστηριακά με τον Otto Stern. 

Το 1921 διορίστηκε καθηγητής στο Göttingen και παρέμεινε εκεί για 12 χρόνια, διάστημα κατά το οποίο έκανε μια σειρά μελετών σχετικά με την κβαντική θεωρία. 
Το 1926, έχοντας φοιτητή τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ που είχε διατυπώσει τις αρχές μιας νέας κβαντικής θεωρίας, συνεργάστηκε μαζί του για την ανάπτυξη της μαθηματικής διατύπωσης που θα περιέγραφε επαρκώς αυτή τη θεωρία. 

Ο Max Born (αρισ.) αστεϊζόμενος με τον αρκετά νεώτερό του Wolfgang Pauli.

Το 1933, όταν το ναζιστικό κόμμα ήρθε στην εξουσία στη Γερμανία, ο Born υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το πανεπιστήμιο επειδή ήταν εβραίος. Έτσι, διαφεύγοντας από τους Ναζί, μετέβη στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, όπου έγινε λέκτορας. 
Το 1936, διορίστηκε καθηγητής της Φυσικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του  Εδιμβούργου στη Σκωτία, όπου εργάστηκε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1953. 

Τον επόμενο χρόνο μετακόμισε στο Bad Pyrmont, μια μικρή γερμανική λουτρόπολη κοντά στο Göttingen.

Τον ίδιο χρόνο (1954) μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον Walther Bothe "για  τη θεμελιώδη έρευνά του στην κβαντική μηχανική και ιδιαίτερα για τη στατιστική ερμηνεία της κυματομορφής". 

(από αρισ.) Friedrich Hund, Werner Heisenberg και Max Born.

Έχοντας επηρεαστεί βαθιά από τη ρίψη της ατομικής βόμβας, μιλούσε δημόσια για τους κινδύνους των πυρηνικών όπλων και είχε υπογράψει τη διακήρυξη "Göttingen Eighteen" ("Οι 18 του Γκέτινγκεν"), ένα μανιφέστο 18 επιφανών Γερμανών επιστημόνων που διαμαρτύρονταν για την πιθανότητα η τότε Δυτική Γερμανία να εξοπλιστεί με πυρηνικά όπλα.

Ο Max Born πέθανε στο Göttingen της Γερμανίας στις 5 Ιανουαρίου 1970, σε ηλικία 88 ετών. Θάφτηκε στο ιστορικό κοιμητήριο Stadtfriedhof, δίπλα σε άλλες μεγάλες μορφές της επιστήμης.

Σήμερα στη Γερμανία υπάρχει το Ινστιτούτο Max Born και δίνεται το Βραβείο Max Born από την Οπτική Ένωση (Optical Society).
Τιμήθηκε από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα με πλήθος βραβείων.

Η βιογραφία του Max Born παρουσιάζεται μέσα από το βιβλίο "The End of a Certain World" της Nancy Thorndike Greenspan.

Μια δημοσίευση από το physicsgg: "O Max Born και η στατιστική ερμηνεία της κυματοσυνάρτησης".

Μια δημοσίευση από το physics4u: "Max Born: Ο συνιδρυτής της Κβαντομηχανικής".

Πηγή: Today in Science History