Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1958 εκτοξεύεται ο Explorer 1.


(από αριστ.) Ο William Pickering, ο James Van Allen και ο Wernher von Braun
κρ
ατούν ένα μοντέλο του Explorer 1. 

Σαν σήμερα, στις 31 Ιανουαρίου 1958, οι ΗΠΑ εκτόξευσαν με επιτυχία τον πρώτο τους δορυφόρο, τον Explorer 1. Είχε προηγηθεί μια αποτυχημένη απόπειρα εκτόξευσης στις 6 Δεκεμβρίου 1957. Η επιτυχημένη προσπάθεια αποτελούσε απάντηση στην εκτόξευση του Sputnik 1 των Σοβιετικών που είχε προηγηθεί από τις 4 Οκτωβρίου 1957.  

Τρεις άνθρωποι ήταν οι βασικοί υπεύθυνοι αυτής της επιτυχίας. Ο μηχανικός William Pickering, υπεύθυνος για το σχεδιασμό του δορυφόρου και την εκτέλεση του προγράμματος, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Iowa James Van Allen, υπεύθυνος για το σχεδιασμό και την κατασκευή των οργάνων του δορυφόρου που μέτρησαν τη ραδιενέργεια γύρω από τη Γη και ο Wernher von Braun, που σχεδίασε τον πύραυλο που εκτόξευσε το δορυφόρο.

Το μήκος του δορυφόρου (με τη ρουκέτα) ήταν 203 cm, η διάμετρος του 15 cm και το βάρος του 13.37 kg.

Ο Explorer 1 σταμάτησε τη μετάδοση στοιχείων στις 23 Μαΐου 1958, όταν οι μπαταρίες του εξαντλήθηκαν. Παρέμεινε σε τροχιά για πάνω από 12 χρόνια έχοντας πραγματοποιήσει περισσότερες από 58000 περιστροφές. Στις 31 Μαρτίου 1970 εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης και έπεσε στον Ειρηνικό ωκεανό. 

Δείτε το video της πρώτης ανακοίνωσης για την εκτόξευση του Explorer 1.

Πηγή: Today in Science History

Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1991 πέθανε ο John Bardeen.



Σαν σήμερα, στις 30 Ιανουαρίου 1991, πέθανε ο John Bardeen στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, ΗΠΑ σε ηλικία 83 ετών από καρδιαγγειακή νόσο.
Παρά το γεγονός ότι δεν είναι ευρύτερα γνωστός, είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει πάρει 2 Nobel στο ίδιο επιστημονικό πεδίο, τη Φυσική. 
"Ο John Bardeen είναι ο πιο έξυπνος άνθρωπος που έχω γνωρίσει" είπε γι' αυτόν ο Bob Brattain, αδελφός του συνεργάτη του, Walter Brattain.

Γεννήθηκε στις 23 Μαΐου 1908 στο Madison του Wisconsin. Το 1923, σε ηλικία μόλις 15 ετών, τελείωσε το γυμνάσιο και γράφτηκε στο πανεπιστήμιο του Wisconsin να σπουδάσει μηχανικός. Έμεινε στο πανεπιστήμιο μέχρι που πήρε το Μάστερ του ως ηλεκτρολόγος μηχανικός. Ο λόγος που είχε διαλέξει να γίνει μηχανικός ήταν η αγάπη του για τα Μαθηματικά. 
Τελειώνοντας τις σπουδές του έπεσε στην οικονομική κρίση του '29. Αρχικά εργάστηκε για λίγο στα Bell Labs (Εργαστήρια Μπελ), αλλά ένα πάγωμα των προσλήψεων στην εταιρεία τον ανάγκασε να βρει δουλειά στην πετρελαϊκή εταιρεία Gulf Oil ως γεωφυσικός. Εργάστηκε εκεί για τρία χρόνια, όμως δεν ήταν αυτό που ήθελε να κάνει. 

Πήγε στο πανεπιστήμιο του Princeton για να πάρει διδακτορικό στη Μαθηματική Φυσική. Εκεί ο Bardeen για πρώτη φορά ασχολήθηκε με τη μελέτη των μετάλλων, ενώ είχε την ευκαιρία να συναντήσει επιστήμονες όπως ο Eugene Wigner και ο Frederick Seitz που χρησιμοποιούσαν τις νέες θεωρίες της Κβαντικής Μηχανικής για να καταλάβουν τη συμπεριφορά των ημιαγωγών
Το 1935 τελείωσε τη διατριβή του και προσλήφθηκε από το πανεπιστήμιο Harvard ως βοηθός. Στη συνέχεια εργάστηκε στο πανεπιστήμιο της Minnesota μέχρι την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε μετακινήθηκε στα εργαστήρια της Ναυτικής Χαρτογραφικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ (Naval Ordnance Labs). Εκεί, με τις έρευνές του βοήθησε στην προστασία των πλοίων από τις μαγνητικές νάρκες και τις τορπίλες.

Με το τέλος του πολέμου, ο William Shockley, που γνώριζε τον Bardeen από την Μασαχουσέτη, του πρότεινε να συνεργαστούν σε μια καινούρια ερευνητική ομάδα που έφτιαχνε στα Bell Labs. Μιας και η προσφορά ήταν συμφέρουσα, ο Bardeen δέχτηκε να μπει στην ομάδα κι εκεί ξαναβρήκε τον Walter Brattain, που γνώριζε από παλιά. Με το πέρασμα των ετών Bardeen και Brattain έγιναν ένα εξαιρετικό δίδυμο, με τον Brattain να πειραματίζεται και τον Bardeen να προσπαθεί να εξηγήσει θεωρητικά τα πειραματικά αποτελέσματα.

Στις 23 Δεκεμβρίου 1947 το δίδυμο είχε την πρώτη μεγάλη επιτυχία τους, έφτιαξαν το πρώτο τρανσίστορ
Το επόμενο διάστημα ο Shockley αισθάνθηκε ριγμένος, μιας και δεν φαινόταν να έχει συμβάλλει στην κατασκευή του τρανσίστορ μέσα στα Bell Labsαποχώρησε και η ομάδα διαλύθηκε.

Το 1951 ο Bardeen δέχτηκε μια θέση στο πανεπιστήμιο του Illinois στην Urbana-Champaign, αφού του έδιναν το περιθώριο να ασχοληθεί ερευνητικά με ό,τι του άρεσε. Εκείνη την εποχή ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την υπεραγωγιμότητα. 

Στις 1 Νοεμβρίου 1956 ο John Bardeen μαθαίνει ότι μοιράστηκε το Nobel Φυσικής με τους Walter Brattain και William Shockley για την ανακάλυψη του τρανσίστορ. 
Το 1957, μαζί με τον μεταδιδακτορικό φοιτητή Leon Cooper και τον πτυχιούχο Bob Schrieffer ανέπτυξαν για πρώτη φορά τη θεωρία για το πως μπορούν μέταλλα σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία να άγουν την ηλεκτρική ενέργεια αποτελεσματικά. Σήμερα αυτή η θεωρία είναι γνωστή ως "Θεωρία BCS" από τα αρχικά των ονομάτων των δημιουργών της.

Το 1972 οι τρεις άνδρες πήραν το Nobel Φυσικής για την ανακάλυψή τους.

Τα επόμενα χρόνια ο Bardeen έζησε στην Urbana διδάσκοντας, ερευνώντας και παίζοντας το αγαπημένο του παιχνίδι, γκολφ.

Ένα video για τον John Bardeen από το πανεπιστήμιο του Illinois  ΕΔΩ.

Πηγή: Today in Science History

Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1926 γεννήθηκε ο Abdus Salam.



Σαν σήμερα, στις 29 Ιανουαρίου 1926, γεννήθηκε ο Abdus Salam στην Jhang, μια μικρή πόλη στο Punjab του σημερινού Πακιστάν
Ο Salam από πολύ νεαρή ηλικία διακρίθηκε για το λαμπερό πνεύμα του και τα επιτεύγματά του. Σε ηλικία μόλις 14 ετών, παίρνοντας την υψηλότερη βαθμολογία που έχει καταγραφεί ποτέ στις εξετάσεις εγγραφής στο πανεπιστήμιο της Λαχόρης, είδε ολόκληρη την πόλη να τον καλωσορίζει. Γράφτηκε στο Κυβερνητικό Πανεπιστημιακό Κολέγιο της Λαχόρης για να σπουδάσει τη γλώσσα Urdu και Αγγλική λογοτεχνία και βέβαια διακρίθηκε. Σύντομα όμως ξεκίνησε να σπουδάζει Μαθηματικά και το 1944 πήρε το πτυχίο του.  
Ακολουθώντας την επιθυμία του πατέρα του προσπάθησε να διοριστεί στην υπηρεσία τρένων της Ινδίας (Indian Railways), αλλά απορρίφθηκε στα τεστ όρασης. Έτσι συνέχισε στο πανεπιστήμιο της Λαχώρης τις σπουδές του στα Μαθηματικά, παίρνοντας Μάστερ το 1946. 

Τον ίδιο χρόνο, κερδίζοντας μια υποτροφία, γράφτηκε στο Κολέγιο St. John στο Cambridge. Το 1949 πήρε πτυχίο ΒΑ στα Μαθηματικά και τη Φυσική κερδίζοντας τιμητικές διακρίσεις. Το 1950 έλαβε το βραβείο Smith από το πανεπιστήμιο του Cambridge για την πιο ξεχωριστή προδιδακτορική εργασία στη Φυσική.  
Παρότι ο Fred Hoyle τον συμβούλεψε να παραμείνει ένα χρόνο ακόμη για να εργαστεί στο εργαστήριο Cavendish του Cambridge, ο Salam επέστρεψε στην Jhang. Όμως το Punjab τού ανανέωσε την υποτροφία του κι έτσι επέστρεψε στο Cambridge. Το 1951 δημοσιεύθηκε το διδακτορικό του στη Θεωρητική Φυσική, με αντικείμενο της θέσης του την Κβαντική Ηλεκτροδυναμική. Στη διάρκεια του διδακτορικού του πρόλαβε να επιλύσει ένα πρόβλημα που είχαν αντιμετωπίσει ο Dirac και ο Feynman. Έτσι, τράβηξε το ενδιαφέρον του Bethe, του Oppenheimer και του Dirac.
Το 1952 επέστρεψε στη Λαχώρη και έμεινε μέχρι το 1954. Έγινε καθηγητής Μαθηματικών στο Κυβερνητικό Πανεπιστημιακό Κολέγιο της Λαχώρης και στη συνέχεια στο γειτονικό πανεπιστήμιο του ΠουντζάμπΕίχε έρθει πίσω με την πρόθεση να ιδρύσει ένα σχολείο της έρευνας, αλλά σύντομα έγινε σαφές ότι αυτό ήταν αδύνατο. Έτσι, δίδαξε Κβαντική Μηχανική σε πρόγραμμα έξω από αυτό του πανεπιστημίου.
Το 1954 ο Salam επέστρεψε στο Κολέγιο St. John ως καθηγητής Μαθηματικών.
Το 1957 δέχτηκε θέση στο Imperial College του Λονδίνου και πλέον είχε τη δυνατότητα να στήσει με τον Paul Matthews το τμήμα Θεωρητικής Φυσικής του Κολεγίου. Σύντομα έγινε ένα από τα πιο διακεκριμένα ερευνητικά κέντρα και περιέλαβε στους κόλπους του μεγάλα ονόματα στο χώρο της Φυσικής όπως ο Steven Weinberg, ο Tom Kibble, ο Riazuddin (μαθητής του από τη Λαχώρη) κλπ.

Το 1959, σε ηλικία μόλις 33 ετών, ο Salam έγινε ένα από τα νεαρότερα μέλη της Royal Society του Λονδίνου. Σε όλο αυτό το διάστημα βοηθούσε Πακιστανούς φοιτητές να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Cambridge και στο Imperial College.
Την ίδια χρονιά πήγε με υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Princeton, όπου είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει στον Oppenheimer την ερευνητική του εργασία σχετικά με τα νετρίνα.  
Το 1960 επέστρεψε στο Πακιστάν και ανέλαβε την οργάνωση της έρευνας στην Ατομική και Πυρηνική Φυσική για τη χώρα του.
Το 1964 ανέλαβε τη διεύθυνση του Διεθνούς Κέντρου Θεωρητικής Φυσικής (ICTP) στην Τεργέστη της Ιταλίας, διατηρώντας συγχρόνως τη θέση του στο Imperial College. Το Κέντρο αυτό έχει δώσει τη δυνατότητα σε χιλιάδες νέους φυσικούς από αναπτυσσόμενες χώρες να συμμετάσχουν σε σύντομες, εντατικές περιόδους έρευνας και διεθνούς επικοινωνίας. 

Οι εργασίες του Salam υπήρξαν αποφασιστικές στην ανάπτυξη της σύγχρονης Θεωρητικής Φυσικής. Η συνεισφορά του στην επιστημονική έρευνα υπήρξε πολυεπίπεδη.
Το 1979, μαζί με τους Steven Weinberg και Sheldon Glashow, τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για την εργασία του στην ενοποίηση της ασθενούς πυρηνικής με την ηλεκτρομαγνητική δύναμη, ένα επίτευγμα ανάλογο αυτού των Maxwell και Αϊνστάιν στον κλασικό ηλεκτρομαγνητισμό.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Salam θεωρούσε τον εαυτό του ταπεινό μαθητή του Αϊνστάιν, βαθύτατα επηρεασμένος, όχι μόνο από την επιστημονική σκέψη, αλλά και από το παράδειγμα ζωής του δασκάλου του.
Ο Abdus Salam υπήρξε πιστός μουσουλμάνος και το όνομά του σημαίνει «Υπηρέτης του Θεού».
Πέθανε στην Οξφόρδη, στις 21 Νοεμβρίου 1996, σε ηλικία 70 ετών από προϊούσα υπερπυρηνική παράλυση. Τάφηκε στην πατρίδα του, στο νεκροταφείο Bahishti Maqbara  στη Rabwah του Πουντζάμπ.

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1986 το διαστημικό λεωφορείο Challenger εκρήγνυται στο διάστημα.


Το πλήρωμα της αποστολής STS-51-L του Challenger
(πίσω) Ellison Onizuka, Christa McAuliffe, Gregory Jarvis, Judith Resnik
(μπροστά) 
Michael J. Smith, Francis "Dick" Scobee, Ronald McNair

Σαν σήμερα 30 χρόνια πίσω, στις 28 Ιανουαρίου 1986, στις 11.38 π.μ. (τοπική ώρα) το διαστημικό λεωφορείο Challenger απογειώνεται από το Kennedy Space Center της Φλόριντα ξεκινώντας τη 10η αποστολή (κωδικό όνομα STS-51-L) του προγράμματός του και την 25η  αποστολή, από την έναρξη του προγράμματος των διαστημικών λεωφορείων (Space Shuttle program)
Δυστυχώς, η αποστολή έληξε μόλις 73 δευτερόλεπτα μετά την απογείωση με την ολική καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου και τον τραγικό θάνατο των επτά μελών του πληρώματός του.  
Η τραγωδία της έκρηξης του Challenger έγινε παρουσία χιλιάδων θεατών που βρίσκονταν κοντά στο χώρο της απογείωσης και εκατομμυρίων τηλεθεατών που παρακολουθούσαν ζωντανά την εκτόξευση. 
Μεταξύ των θεατών βρισκόταν και η οικογένεια της Christa McAuliffe, μιας 37χρονης καθηγήτριας κοινωνικών επιστημών από το New Hampshire που ήταν η πρώτη πολίτης των ΗΠΑ που ταξίδευε στο διάστημα χωρίς να είναι επαγγελματίας αστροναύτης.
Η Christa McAuliffe είχε κερδίσει μια θέση στο πλήρωμα του Challenger συμμετέχοντας σ' ένα διαγωνισμό. Πριν την απογείωσή της είχε εκπαιδευτεί επί μήνες για να μπορέσει να συμμετάσχει στην αποστολή. 
Η εκτόξευση είχε προγραμματιστεί να γίνει στις 23 Ιανουαρίου, αλλά αναγκάστηκε να περιμένει έξι ημέρες μέχρι την αντίστροφη μέτρηση, λόγω των καιρικών συνθηκών και των τεχνικών προβλημάτων που είχαν παρουσιαστεί.  
Στον απόηχο της έκρηξης, ο τότε πρόεδρος των Η.Π.Α. Ρόναλντ Ρέιγκαν ανακοίνωσε το διορισμό μιας ειδικής επιτροπής (επιτροπή Rogers, από το όνομα του προέδρου της William Rogers) για να βρει τι πήγε στραβά με το Challenger και να προτείνει την ανάπτυξη μελλοντικών διορθωτικών μέτρων. Στην επιτροπή συμμετείχαν έμπειρα πρόσωπα, όπως ο πρώην αστροναύτης Neil Armstrong, ο πρώην πιλότος δοκιμών Chuck Yeager, η πρώην αστροναύτης Sally Ride, αλλά και ο νομπελίστας φυσικός Richard Feynman.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι η έκρηξη προκλήθηκε από την αποτυχία λειτουργίας ενός "κυκλικού δακτυλίου (τύπου Ο)" που σφράγιζε μία από τις δύο δεξαμενές στερεών καυσίμων των πυραύλων. Ο ελαστικός δακτύλιος δεν ανταποκρίθηκε όπως αναμενόταν λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας την ώρα της εκτόξευσης. Αυτό είχε ως συνέπεια να ξεκινήσει μια αλυσίδα γεγονότων που οδήγησαν στην τελική έκρηξη. 
Αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν, η NASA να μη στείλει αστροναύτες στο διάστημα για περισσότερο από δύο χρόνια, καθώς ξανασχεδίασε μια σειρά από χαρακτηριστικά του διαστημικού λεωφορείου.
Η καταστροφή του Challenger ήταν το πρώτο σοβαρό ατύχημα διαστημικού λεωφορείου.

Το Σεπτέμβριο του 1988, οι πτήσεις με διαστημικό λεωφορείο επαναλήφθηκαν με την επιτυχή εκτόξευση του Discovery.
Από τότε, το διαστημικό λεωφορείο πραγματοποίησε πολλές σημαντικές αποστολές, όπως την επισκευή και συντήρηση του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και την κατασκευή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS).

Περίπου 11 χρόνια μετά το δυστύχημα, δύο μεγάλα κομμάτια του Challenger βρέθηκαν σε παραλία της Φλόριντα και έκτοτε φυλάσσονται στο Kennedy Space Center.

Το 2013 το BBC κυκλοφόρησε μια βιντεοταινία με τίτλο "The Challenger" με τον William Hurt στο ρόλο του Richard Feynman, που ασχολείται κυρίως με το ρόλο του Feynman στην επιτροπή Rogers.

Δείτε ένα video της καταστροφικής εκτόξευσης του Challenger ΕΔΩ.

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1908 γεννήθηκε ο Lev Landau.



Σαν σήμερα, στις 22 Ιανουαρίου 1908, γεννήθηκε ο Lev Davidovich Landau στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν. Αναγνωρίσθηκε από νωρίς ως «παιδί-θαύμα» και αποφοίτησε σε ηλικία μόλις 13 ετών από το γυμνάσιο. Οι γονείς του, θεωρώντας ότι ήταν πολύ μικρός για να πάει στο πανεπιστήμιο, τον έγραψαν για ένα χρόνο στην Οικονομική Τεχνική Σχολή του Μπακού. Το 1922, σε ηλικία 14 ετών, γράφτηκε σε δύο τμήματα  του πολιτειακού πανεπιστήμιου του Μπακού, το Φυσικομαθηματικό και το Χημικό. Το 1924 πήρε μεταγραφή για το σπουδαιότερο τμήμα Φυσικής εκείνης της εποχής στη Σοβιετική Ένωση, του Πανεπιστημίου του Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη), από όπου και αποφοίτησε το 1927. Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Φυσικο -Τεχνικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ (σήμερα Ινστιτούτο Ioffe) και στα 21 του πήρε διδακτορικό.  

Το 1929, με υποτροφία της σοβιετικής κυβέρνησης και του Ιδρύματος Rockefeller, ταξίδεψε στο Γκέτινγκεν και στη Λειψία της Γερμανίας όπου έμεινε λίγο, για να καταλήξει στο Ινστιτούτο Νιλς Μπορ στην Κοπεγχάγη, με καθηγητή τον ίδιο τον Μπορ. Ο Λαντάου σε όλη την υπόλοιπη ζωή του θεωρούσε τον εαυτό του μαθητή του Μπορ και η στάση του απέναντι στη Φυσική επηρεάσθηκε πολύ από το παράδειγμά του. Στη συνέχεια επισκέφθηκε το Καίμπριτζ και τη Ζυρίχη, προτού επιστρέψει στη Σοβιετική Ένωση.  

Από το 1932 ως το 1937 ήταν επικεφαλής του Τμήματος Θεωρητικής Φυσικής στο Ινστιτούτο Φυσικής και Τεχνολογίας του Χάρκοβο.
Ο Λαντάου υπήρξε ο βασικός γεννήτορας της μακράς παράδοσης της Σοβιετικής Ένωσης στη Θεωρητική Φυσική, που επικεντρώθηκε στο Χάρκοβο (σήμερα στην Ουκρανία). 

Το 1937 ο Λαντάου ανακρίθηκε από την NKVD για την υπόθεση UPTI στο Χάρκοβο, αλλά κατάφερε να φύγει στη Μόσχα.  

Ο ίδιος μαζί με τον φίλο και μαθητή του Evgeny Lifshitz ίδρυσαν στη Μόσχα ένα Ινστιτούτο Προβλημάτων Φυσικής, στο οποίο υπήρξε επικεφαλής του «Θεωρητικού Τμήματος» από το 1937 μέχρι το 1962. Το Ινστιτούτο αυτό αναφέρεται και ως "Σχολή Landau". Για την είσοδο στη σχολή ο Λαντάου είχε αναπτύξει μια γενική εισαγωγική εξέταση, που αποκαλούσε "Theoretical Minimum(Θεωρητικό Ελάχιστο) που κάλυπτε όλες τις πλευρές της Θεωρητικής Φυσικής. Μόνο 43 υποψήφιοι κατάφεραν να περάσουν αυτή την εξέταση. Ανάμεσα στους σπουδαστές που ξεχώρισαν ήταν οι Lev Pitaevskii, Alexei Abrikosov, Arkady Levanyuk, Lev Gor'kov, Isaak Khalatnikov, Boris L. Ioffe, Roald Sagdeev and Isaak Pomeranchuk.

Τον Απρίλιο του 1938 συνελήφθη στη Μόσχα και φυλακίστηκε επί ένα χρόνο σε φυλακή της NKVD. Αποφυλακίστηκε όταν ο συνάδελφός του Pyotr Kapitsa έγραψε ένα γράμμα στον Στάλιν εγγυώμενος προσωπικά για τη συμπεριφορά του Λαντάου.

Ο Λαντάου κρατούσε έναν κατάλογο φυσικών που βαθμολογούσε σε αντίστροφη λογαριθμική κλίμακα από το 0 ως το 5.

Στις 7 Ιανουαρίου 1962, στη Μόσχα, το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Λαντάου συγκρούσθηκε με βυτιοφόρο με αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά στο κεφάλι και να μείνει σε κώμα για τρεις μήνες. 
Πέθανε στη Μόσχα στις 1 Απριλίου 1968, σε ηλικία 60 ετών, από επιπλοκές του τραυματισμού του στο αυτοκινητικό ατύχημα.

Μερικά από τα πολλά επιτεύγματά του περιλαμβάνουν την κβαντική θεωρία του διαμαγνητισμού, τη θεωρητική ερμηνεία της υπερρευστότητας, τη Θεωρία Ginzburg–Landau για την υπεραγωγιμότητα, την ερμηνεία του φαινομένου της «απόσβεσης Λαντάου» στη Φυσική Πλάσματος, τη θεωρία των νετρίνων κλπ. 
Το 1962 του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για την ανάπτυξη της θεωρίας της υπερρευστότητας που εξηγεί όλες τις παράδοξες ιδιότητες του υγρού ηλίου (He II) σε θερμοκρασίες κάτω των 2,17 K (−270,98 °C).

Πηγή: Today in Science History

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1930 γεννήθηκε ο αστροναύτης Buzz Aldrin.


Ο Aldrin και το πρώτο πάτημά του
στη Σελήνη στις 21 Ιουλίου 1969.

Σαν σήμερα, στις 20 Ιανουαρίου 1930, γεννήθηκε ο Edwin (Buzz) Eugene Aldrin, Jr. στο Glen Ridge του New Jersey, ΗΠΑ. 
Αφού τελείωσε το λύκειο  Montclair το 1947, εγγράφηκε στη Στρατιωτική Ακαδημία West Point των ΗΠΑ. Μετά την αποφοίτησή του το 1951, υπάχθηκε στην πολεμική αεροπορία και υπηρέτησε ως πιλότος μαχητικών αεροσκαφών. Το 1963 πήρε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών αστροναυτικής από το ΜΙΤ. Η επιθυμία του να εκπαιδευτεί ως αστροναύτης ικανοποιήθηκε με τη δεύτερη αίτησή του και κατατάχθηκε στην τρίτη ομάδα αστροναυτών που εκπαιδεύτηκε από τη NASA, τον Οκτώβριο του 1963.
Έγινε κυβερνήτης στην αποστολή Gemini 12, την τελευταία του προγράμματος Gemini
Ο Aldrin συμμετείχε στην αποστολή Apollo 11 και υπήρξε ο δεύτερος Αμερικανός αστροναύτης που πάτησε το πόδι του στη Σελήνη, 19 λεπτά αργότερα από τον Neil Armstrong, στις 21 Ιουλίου 1969. Οι πρώτες του λέξεις στη Σελήνη ήταν: "Beautiful view. Magnificent desolation." («`Ομορφη θέα. Υπέροχη ερημιά»).

Μετά την αποχώρησή του από τη NASA τον Ιούλιο του 1971, έγινε Διοικητής της Σχολής Πιλότων Δοκιμών της Πολεμικής Αεροπορίας στην Αεροπορική Βάση Edwards της Καλιφόρνιας, τον Μάρτιο του 1972. Αλλά η σταδιοδρομία του εκεί αμαυρώθηκε από προσωπικά προβλήματα. Όπως έγραψε αργότερα στις αυτοβιογραφίες του "Return to Earth" (Γυρισμός στη Γη) (1973) και "Magnificent Desolation" (Μεγαλοπρεπής Ερημιά) (2009) έδωσε σοβαρή μάχη με την κλινική κατάθλιψη και τον αλκοολισμό τα χρόνια που ακολούθησαν την αποχώρησή του από τη NASA.

Τον Δεκέμβριο του 2003 ο Aldrin δημοσίευσε ένα κείμενο στους New York Times, στο οποίο επέκρινε τη στοχοθεσία της NASA, εκφράζοντας τις επιφυλάξεις του για την ανάπτυξη ενός διαστημοπλοίου που θα περιοριζόταν στη μεταφορά 4 αστροναυτών τη φορά στη Σελήνη με λίγο ή καθόλου φορτίο.
Τον Ιούνιο του 2013 υποστήριξε μία επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, θεωρώντας τη Σελήνη «όχι ως προορισμό, αλλά περισσότερο ως σημείο αναχώρησης, που θέτει την ανθρωπότητα σε τροχιά να κατοικήσει τον Άρη και να γίνει ένα είδος δύο πλανητών»
Πάντα ήταν πιστός Πρεσβυτεριανός Χριστιανός και υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος από τη Σελήνη που κάλεσε σε προσευχή όλους τους ανθρώπους που τον παρακολουθούσαν.

Μια σύντομη συνέντευξη του Buzz Aldrin το 1998,  ΕΔΩ.

Ένα video για την αποστολή Apollo 11.

Μηχανική των Ρευστών - Τα θέματα από τα Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα.



Φυσική Γ' Λυκείου Θετικού Προσανατολισμού

Παρακάτω μπορείτε να βρείτε αναρτημένα 4 αρχεία σε word που περιέχουν τα θέματα που έχουν δημοσιευθεί στα Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα (ΨΕΒ) για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις του Υπουργείου Παιδείας.

Κάθε ανάρτηση είναι χωρισμένη σε τρία μέρη
  • Α.  Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής
  • Β.  Ερωτήσεις με αιτιολόγηση
  • Γ.  Ασκήσεις - Προβλήματα
Νομίζω ότι οι αναρτήσεις μπορούν να βοηθήσουν το συνάδελφο που θέλει να τις χρησιμοποιήσει, επειδή μπορεί, αφού τις κατεβάσει εύκολα και γρήγορα, να επιλέξει και εκτυπώσει τα θέματα που επιθυμεί.

Επίσης, τα θέματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν εύκολα από τους μαθητές, μιας και μπορούν να τα βρουν συγκεντρωμένα και ομαδοποιημένα.
Οι απαντήσεις των ερωτήσεων στις ομάδες Α και Β βρίσκονται στην τελευταία σελίδα κάθε ανάρτησης.

Τα θέματα, στην πρωτότυπη μορφή τους βρίσκονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:


Για ενημέρωση των χρηστών, να επισημάνω ότι στη σχετική ιστοσελίδα του υπουργείου υπάρχουν υποδειγματικές λύσεις για το σύνολο των θεμάτων.

Εισαγωγή – Υγρά σε Ισορροπία                 ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

Διατήρηση της Ύλης  -  Εξίσωση Συνέχειας          ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ 

Διατήρηση της Ενέργειας  -  Εξίσωση Bernoulli      ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ

Η Τριβή στα Ρευστά                 ΠΑΤΗΣΤΕ  ΕΔΩ 

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1929 ο Edwin Hubble ανακοινώνει ότι το σύμπαν διαστέλλεται.



Σαν σήμερα, στις 17 Ιανουαρίου 1929, ο Edwin Powell Hubble ανακοινώνει μια εργασία που δείχνει ότι το σύμπαν διαστέλλεται.  

Το 1929, ο Hubble εργαζόμενος με τον Milton Humason στα παρατηρητήρια Carnegie στην Pasadena της Καλιφόρνιας, μέτρησε τις ερυθρές μετατοπίσεις ενός αριθμού μακρινών γαλαξιών. Επίσης μέτρησε τις σχετικές αποστάσεις τους μετρώντας τη φαινόμενη λαμπρότητα μιας ομάδας μεταβλητών αστέρων που ονομάζεται Κηφείδες. Όταν σχεδίασε (γραφική παράσταση) την μετατόπιση προς το ερυθρό σε συνάρτηση με τη σχετική απόσταση, βρήκε ότι η μετατόπιση προς το ερυθρό των μακρινών γαλαξιών αυξανόταν ως γραμμική συνάρτηση της απόστασής των. 
Η μόνη εξήγηση για αυτήν την παρατήρηση είναι ότι το σύμπαν διαστέλλεται.

Μόλις οι επιστήμονες κατανόησαν ότι το σύμπαν διαστέλλεται, αμέσως κατάλαβαν ότι αυτή η διαστολή θα ήταν μικρότερη στο παρελθόν. Σε κάποια στιγμή στο παρελθόν, όλο το σύμπαν θα ήταν μόνο ένα σημείο. Αυτό το σημείο, που αργότερα ονομάστηκε Big Bang, ήταν η αρχή του σύμπαντος, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα. 

Βέβαια, δεν ήταν ο Hubble αυτός που ανακάλυψε την μετατόπιση προς το ερυθρό (φαινόμενο Doppler) των φασμάτων των μακρινών γαλαξιών. Αυτή είχε παρατηρηθεί από τον Vesto Slipher στο αστεροσκοπείο Lowell τη δεκαετία του 1910, αλλά ήταν σχετικώς άγνωστη (είχε δημοσιευτεί το 1917)

Συνδυάζοντας τις δικές τους μετρήσεις των γαλαξιακών αποστάσεων με εκείνες των μετατοπίσεων προς το ερυθρό του Slipher που αντιστοιχούσαν στους ίδιους γαλαξίες, οι Hubble και Humason ανακάλυψαν την προσεγγιστική αναλογία τους στο δείγμα των 46 γαλαξιών που είχαν μελετήσει και υπολόγισαν τη σταθερά της αναλογίας σε                   500 km/sec/Mpc, μία τιμή πολύ υψηλότερη από τη σήμερα αποδεκτή (περίπου 68 km/sec/Mpc), εξαιτίας σφάλματος στον υπολογισμό των αποστάσεων.

Αυτός ο νόμος της αναλογίας είναι σήμερα γνωστός στην Αστρονομία ως Νόμος του Hubble και η σταθερά της αναλογίας του ως σταθερά του Hubble

Ο νόμος του Hubble εκφράζεται από τη σχέση:   υH.r
όπου:    υ  η ταχύτητα διαστολής του σύμπαντος,   H0 η σταθερά του Hubble και   η απόσταση του παρατηρητή από τον γαλαξία.

Αξίζει να αναφέρουμε πως παρότι ο Hubble πέρασε στην ιστορία ως ο άνθρωπος που κατάλαβε πρώτος ότι το σύμπαν δεν είναι στατικό αλλά συνεχώς διαστέλλεται, στην πραγματικότητα, την πρωτιά είχε ανεπίσημα δύο χρόνια πριν (1927) ο Βέλγος αββάς και αστρονόμος Georges Lemaître, ο οποίος όμως έκανε το λάθος να δημοσιεύσει την ανακάλυψή του στα Γαλλικά, σε μια μάλλον άγνωστη Βελγική επιστημονική επιθεώρηση, την  Annales de la Societe Scientifique de Bruxelles (Χρονικά της Επιστημονικής Ένωσης των Βρυξελλών). 

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1903 γεννήθηκε ο Igor Kurchatov.


Στην αίθουσα ελέγχου του πυρηνικού σταθμού OGRA,
 μ
ια μέρα πριν το θάνατό του. 

Σαν σήμερα, στις 12 Ιανουαρίου 1903, γεννήθηκε ο Igor Vasilyevich Kurchatov στο Simsky Zavod (τώρα Sim) της επαρχίας Ufa της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (τώρα Chelyabinsk Oblast της Ρωσίας).  

Ο Kurchatov ήταν πυρηνικός φυσικός και διευθυντής του σοβιετικού προγράμματος κατασκευής της ατομικής βόμβας. Μαζί με τους Georgy Flyorov και Andrei Sakharov  δούλεψαν  σ' αυτό το πρόγραμμα, αλλά ο Kurchatov ήταν αυτός που ονομάστηκε "πατέρας της σοβιετικής ατομικής βόμβας" για τη συνεισφορά του κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων από τη Σοβιετική Ένωση.

Αφού τελείωσε το Γυμνάσιο Νο 1 στη Simferopol, γράφτηκε στο τμήμα Φυσικής του πολιτειακού πανεπιστημίου της Κριμαίας, απ' όπου πήρε και το διδακτορικό του υπό την επίβλεψη του Abram Fedorovich Ioffe. Επίσης παρακολούθησε μαθήματα ναυτικής μηχανικής στο πολυτεχνικό ινστιτούτο του Petrograd. 

Στη συνέχεια εργάστηκε ως βοηθός ερευνητής στο τμήμα Φυσικής του Φυσικο-Τεχνικού Ινστιτούτου Ioffe στο Μπακού και αργότερα συνεργάστηκε με τον Δρ. Abram Fedorovich Ioffe στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονταν με τη ραδιενέργεια.

Μεταξύ 1931 και 1934 εργάστηκε στο τμήμα Φυσικής του Ινστιτούτου Ραδίου στο Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη) με επικεφαλής τον Vitaly Khlopin. Εκεί, ο Kurchatov και η ομάδα του κατάφεραν το 1937 να κατασκευάσουν το πρώτο κύκλοτρο στην Ευρώπη. Στη συνέχεια, ως το 1943 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Ioffe με τον Anatoly Petrovich Alexandrov και επινόησαν μια μέθοδο για την απομαγνήτιση των πλοίων, ώστε να αποφεύγουν τις Γερμανικές νάρκες. Το σύστημα λειτούργησε από το 1941 μέχρι το τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και μετά. Μετά το 1943, ο Kurchatov και η ομάδα του  μετακινήθηκε στη Μόσχα για να εργαστούν στο σοβιετικό πρόγραμμα κατασκευής της ατομικής βόμβας.

Το 1939 ο Kurchatov και ο βοηθός του Georgy Flyorov ανακάλυψαν τις βασικές ιδέες για την αλυσιδωτή αντίδραση του ουρανίου και την έννοια του πυρηνικού αντιδραστήρα.
Το 1942 ο Kurchatov είχε δηλώσει: "Από τη διάσπαση των πυρήνων ενός κιλού ουρανίου, η ενέργεια που θα εκλυθεί θα είναι ίση με αυτή που προέρχεται από την έκρηξη 20.000 τόνων τρινιτροτολουόλης". Η δήλωση αυτή πρακτικά επιβεβαιώθηκε μετά από την ατομική έκρηξη της Χιροσίμα. 

Το 1943, μετά από ένα αντίγραφο μυστικής Βρετανικής έκθεσης της επιτροπής MAUD που 
παρέδωσε η NKVD στον Στάλιν, αποφασίστηκε η έναρξη του σοβιετικού πυρηνικού προγράμματος με πολύ περιορισμένους πόρους. Ο Ioffe σύστησε τον Kurchatov ως τον πλέον κατάλληλο ν' αναλάβει υπεύθυνος αυτού του προγράμματος, κάτι που έγινε αποδεκτό. 
Στα πρώτα χρόνια διαμόρφωσης, το πρόγραμμα ήταν σε χαμηλή προτεραιότητα, αλλά μετά την καταστροφή της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, ο Στάλιν διέταξε τον Kurchatov να κατασκευάσει ατομική βόμβα μέχρι το 1948. Το έργο της κατασκευής ξεκίνησε στην πόλη του Sarov, στην περιφέρεια της πόλης Gorki (σήμερα περιφέρεια Nizhny Novgorod) στο Βόλγα και ονομάστηκε Arzamas-16. Συμμετείχε η αφρόκρεμα των επιστημόνων της Σοβιετικής Ένωσης, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του κομισάριου Εσωτερικών Υποθέσεων (Μυστικές Υπηρεσίες) Lavrenty Beria. 

Στις 29 Αυγούστου 1949, η ομάδα Kurchatov έκανε με επιτυχία την πρώτη δοκιμή μιας βόμβας πλουτωνίου στην περιοχή δοκιμών Semipalatinsk.

 Άλλα έργα του Kurchatov ήταν ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας στην Ευρώπη (1946), το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο στον κόσμο (1954), το παγοθραυστικό Λένιν, το πρώτο στον κόσμο πυρηνοκίνητο πλοίο επιφάνειας και το πρώτο πυρηνοκίνητο πολιτικό σκάφος  (1959).

Τον Ιανουάριο 1949 ο Kurchatov είχε εμπλακεί σε ένα σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό Chelyabinsk-40, στο οποίο είναι πιθανόν οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους να ήταν περισσότεροι από τους νεκρούς στο Chernobyl. Σε μια προσπάθεια να σωθεί το φορτίο ουρανίου και να μειωθεί η απώλεια στην παραγωγή πλουτωνίου, ο Kurchatov ήταν ο πρώτος που όρμησε στην κεντρική αίθουσα του κατεστραμμένου αντιδραστήρα, που ήταν γεμάτος από ραδιενεργά αέρια. Η έκθεσή του στη ραδιενεργή ακτινοβολία αναμφισβήτητα έπαιξε ρόλο στην μετέπειτα πορεία της υγείας του. Το 1954 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και τελικά πέθανε στη Μόσχα, στις 7 Φεβρουαρίου 1960, σε ηλικία μόλις 57 ετών. Η σορός του αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του θάφτηκαν στον τοίχο του Κρεμλίνου, στην Κόκκινη Πλατεία.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος κατασκευής της ατομικής βόμβας, ο Kurchatov  ορκίστηκε ότι δεν θα κόψει τα γένια του μέχρι το πρόγραμμα να πετύχει. Τελικά συνέχισε να έχει μια μεγάλη γενειάδα (συχνά κομμένη σε εκκεντρικό στυλ) για το υπόλοιπο της ζωής του, κερδίζοντας το παρωνύμιο "The Beard" (Η Γενειάδα).
Στη Σοβιετική Ένωση τιμήθηκε με τα σπουδαιότερα βραβεία και μετάλλια.
Υπήρξε μια έντονη διαμάχη (ονομάστηκε Transfermium Wars) ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση για την ονομασία του στοιχείου με ατομικό αριθμό 104. Οι Σοβιετικοί ήθελαν να ονομαστεί kurchatovium (από τον Igor Kurchatov), ενώ οι Αμερικανοί επέμεναν στο rutherfordium (από τον Ernest Rutherford). Τελικά, μετά από αρκετές αλλαγές, η IUPAC αποφάσισε το 1997 αυτό το στοιχείο να ονομαστεί rutherfordium, ενώ το επόμενο στοιχείο με ατομικό αριθμό 105 ονομάστηκε dubnium (από την πόλη Dubna της Ρωσίας, όπου υπάρχει κέντρο πυρηνικών ερευνών).

Πηγή: Today in Science History


Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2016

Σαν σήμερα...1989 πέθανε ο Valentin Glushko.



Σαν σήμερα, στις 10 Ιανουαρίου 1989, πέθανε στη Μόσχα σε ηλικία 81 ετών, ο Valentin Petrovich Glushko, ο σπουδαιότερος ίσως μηχανικός και σχεδιαστής κινητήρων πυραύλων στη διάρκεια του αμερικανοσοβιετικού ανταγωνισμού στο διάστημα. 
Ο Glushko είχε γεννηθεί στις 2 Σεπτεμβρίου 1908 στην Οδησσό της Ουκρανίας.

Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών άρχισε να ενδιαφέρεται για την αεροναυτική, μετά την ανάγνωση μυθιστορημάτων του Ιουλίου Βερν. Σπούδασε ελασματουργός σε τεχνική σχολή της Οδησσού. Μετά την αποφοίτησή του εκπαιδεύτηκε ως εφαρμοστής και στη συνέχεια ως χειριστής τόρνου. 

Από το 1924 μέχρι το 1925 έγραφε άρθρα σχετικά με την εξερεύνηση της Σελήνης και πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι μηχανές του Konstantin Tsiolkovsky για διαστημικές πτήσεις. 
Ξεκίνησε να σπουδάζει φυσική και μαθηματικά στο πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη), αλλά σύντομα διαπίστωσε ότι αυτές οι σπουδές δεν του ταίριαζαν. Έτσι, τον Απρίλιο του 1929 εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο και συνέχισε μέχρι το 1930 την έρευνά του για τους πυραύλους στο Gas Dynamics Laboratory (GDL) στο Λένινγκραντ. 
Το 1931 έγινε μέλος ενός νέου τμήματος του GIRD (Group for the Study of Reactive Motion) που δημιουργήθηκε στο Λένινγκραντ για τη μελέτη προωθητικών συστημάτων για τους πυραύλους.

Στις 23 Μαρτίου 1938, στη διάρκεια των μεγάλων σταλινικών δικών, συνελήφθη από την NKVD και φυλακίστηκε στη φυλακή Butyrka. Στις 15 Αυγούστου 1939 καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια εξορία σε γκούλαγκ. Ενώ υποτίθεται ότι εξορίστηκε, εν τούτοις ο Glushko τοποθετήθηκε στη σχεδίαση αεροσκαφών μαζί με άλλους καταδικασθέντες επιστήμονες. 
Το 1941 τοποθετήθηκε επικεφαλής σε τμήμα σχεδίασης μηχανών πυραύλων που κινούνται με υγρά καύσιμα. Τελικά απελευθερώθηκε το 1944 με ειδική απόφαση.

Το 1944 σε συνεργασία με τον Sergei Korolyov σχεδίασαν τον κινητήρα βοηθητικών πυραύλων RD-1 KhZ.

Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Glushko στάλθηκε στην Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη για να μελετήσει το γερμανικό πρόγραμμα πυραύλων. Το 1946 έγινε ο επικεφαλής σχεδιαστής του δικού του γραφείου, του OKB 456 (αργότερα NPO Energomash) και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1974. Αυτό το γραφείο διαδραμάτισε έναν εξέχοντα ρόλο στην ανάπτυξη των κινητήρων πυραύλων στη Σοβιετική Ένωση.

Ο Glushko ήταν υποστηρικτής της ιδέας για δημιουργία σοβιετικής βάσης στη Σελήνη, κάτι που τελικά εγκαταλείφθηκε, μιας και τότε, το αμερικάνικο πρόγραμμα Apollo κόντευε να τελειώσει. Τότε, για ν' ανταγωνιστεί το αμερικάνικο διαστημικό λεωφορείο, η σοβιετική κυβέρνηση πρότεινε τη δημιουργία του διαστημικού σταθμού Mir

Για πολλά χρόνια ο Glushko είχε εργαστεί στη σκιά του Korolyov και ποτέ δεν έγινε ευρύτερα γνωστός, όσο ήταν στη ζωή. Μόνο μετά το θάνατό του και την περεστρόικα του Γκορμπατσόφ, το τεράστιο έργο που είχε προσφέρει έγινε γνωστό.
  
Πηγή: Today in Science History