Σαν σήμερα ... 1866, το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ένα γιο-γιο.

Σαν σήμερα, στις 20 Νοεμβρίου 1866, εκδόθηκε στις ΗΠΑ το πρώτο δίπλωμα  ευρεσιτεχνίας  για ένα γιο-γιο στους James L. Haven και Charles Hittrick, από το Cincinnati του Ohio. 

Στο δίπλωμα είχε ενσωματωθεί σχέδιο της κατασκευής, όπως είχε κατατεθεί με την αρχική αίτηση των κατασκευαστών.

Στο κείμενο του διπλώματος δεν φαίνεται πουθενά η λέξη γιο-γιο αλλά  στον τίτλο του διπλώματος η συσκευή ονομάζεται "BANDELORE". Στο σκαρίφημα του διπλώματος αναφέρεται ως τίτλος "Whirligig" ("Σβούρα"). 

Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των James L. Haven και Charles Hittrick

Υπάρχει αναλυτική περιγραφή των κομματιών της κατασκευής και πως αυτή λειτουργεί.

Αυτό το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι σημαντικό δεδομένου ότι δείχνει την πρώτη χρήση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για την προστασία των βελτιώσεων του σχεδιασμού στην κατασκευή ενός γιο-γιο και γενικότερα ενός παιχνιδιού.

Το πρώτο ιστορικό ντοκουμέντο που παρουσιάζει μια συσκευή τύπου γιο-γιο προέρχεται από την Ελλάδα και είναι ένας αττικός κύλικας (κούπα) του 440 π.Χ. όπου απεικονίζεται νεαρό αγόρι να παίζει γιο-γιο από τερακότα. Ακόμη, μπορεί να δει κάποιος σε ελληνικά μουσεία, δίσκους που μοιάζουν με αυτούς του γιο-γιο.

Αττικός κύλικας (440 π.Χ.) με αγόρι
που παίζει γιο-γιο (Βερολίνο).

Ορισμένοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι το γιο-γιο υπήρχε στην Κίνα περίπου το 1000 π.Χ..  Όμως, με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν μαρτυρίες για κάτι τέτοιο, αυτό συνάγεται από το "diabolo", ένα αρχαίο κινέζικο παιχνίδι που το πάνω μέρος του μοιάζει με το γιο-γιο. 

Σύμφωνα με το Ακαδημαϊκό Λεξικό Webster’s η λέξη "γιο-γιο" προέρχεται από τη λέξη  "yóyo" ("έλα-έλα") της διαλέκτου Ilocano των βόρειων Φιλιππίνων.

Γκραβούρα του 1791 με γυναίκα που παίζει γιο-γιο.

Οι κύριοι Haven και Hettrick, που προαναφέραμε, έκαναν μαζική παραγωγή γιο-γιο για πάνω από μισό αιώνα, πριν εμφανιστεί στις ΗΠΑ το 1928 η πολύ γνωστή μάρκα Flores, του Φιλιππινέζου μετανάστη Pedro Flores που πρώτος χρησιμοποίησε την έκφραση γιο-γιο στο όνομα της εταιρείας του ("Yo-Yo Manufacturing Company"). Στις 22 Ιουλίου 1930 ο Flores κατοχύρωσε το σήμα "Flores Yo-Yo" για το προϊόν του. Αργότερα, η μεγάλη εταιρεία "Donald Duncan Yo-yo Company" αγόρασε την εταιρεία του Flores και το σήμα του.

Στις 12 Απριλίου 1985, ο Αμερικανός αστροναύτης David Griggs είχε την τιμή να είναι ο πρώτος άνθρωπος που έπαιξε γιο-γιο στο διάστημα, στα πλαίσια μιας σειράς πειραμάτων με τον τίτλο "Toys in space" ("Παιχνίδια στο διάστημα"). Το γεγονός συνέβη στο διαστημικό λεωφορείο Discovery (αποστολή 51-D) και ο Griggs χρησιμοποίησε ένα κίτρινο πλαστικό γιο-γιο Duncan Imperial.

Από το 1993, στο Chico της Καλιφόρνιας, γίνεται το επίσημο Εθνικό πρωτάθλημα γιο-γιο των ΗΠΑ ("National Yo-Yo contest"). 

Περιηγηθείτε στο Μουσείο της Ιστορίας του γιο-γιο.

Βίντεο με τον David Griggs να πειραματίζεται στο διάστημα μ' ένα γιο-γιο.

Βίντεο με τον Αμερικανό αστροναύτη Don Pettit να πειραματίζεται στον ISS μ' ένα γιο-γιο.

Βίντεο με τον Νο 1 παίκτη γιο-γιο στη Β. Αμερική Ben Conde και λίγη ... Φυσική. Περισσότερο θέαμα με τον Ben Conde  εδώ.

Θέματα πανελλαδικών εξετάσεων με γιο-γιο.

Πηγή:  Today in Science History