Μου άρεσε... το βιβλίο "Ζωή και Πεπρωμένο".

Το εξώφυλλο του μυθιστορήματος
ΖΩΗ και ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ.

Ναι, μου άρεσε πολύ το μνημειώδες μυθιστόρημα του Βασίλι Σεμιόνοβιτς Γκρόσμαν (Васи́лий Семёнович Гро́ссман) "ΖΩΗ και ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ" από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗ, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα.

Είναι ένα ογκώδες βιβλίο 960 σελίδων που η δράση του ξετυλίγεται στη Σοβιετική Ένωση στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στο φλεγόμενο πολιορκημένο Στάλινγκραντ, στα Γερμανικά στρατόπεδα εξόντωσης, στα Σοβιετικά στρατόπεδα εργασίας, στα ανακριτικά γραφεία της NKVD στη Μόσχα, στους ουλαμούς των τεθωρακισμένων, στις απέραντες εκτάσεις της σοβιετικής στέπας.

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Βασίλι Γκρόσμαν (1905-1964) ήταν εβραϊκής καταγωγής, γεννημένος στο Μπερντίτσεβ της σημερινής Ουκρανίας. 

Τον Ιούνιο του 1941, με την κήρυξη του πολέμου ανάμεσα στη Γερμανία και τη Σοβιετική Ένωση, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου ως πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας του Κόκκινου Στρατού "Ερυθρός Αστέρας". Ακολουθώντας την προέλαση του Σοβιετικού Στρατού ήταν ένας από τους πρώτους ανταποκριτές που μπήκαν στα στρατόπεδα εξόντωσης του Μαϊντάνεκ και της Τρεμπλίνκα. Το διήγημά του "Η Κόλαση της Τρεμπλίνκα" ήταν η πρώτη γραπτή μαρτυρία για τα ναζιστικά στρατόπεδα.

Βασίλι Γκρόσμαν

Το 1960 ολοκλήρωσε το έργο του "Ζωή και Πεπρωμένο" κι επιχείρησε να το δημοσιεύσει το 1961. Το χειρόγραφο, όχι μόνο δεν μπόρεσε να εκδοθεί, αλλά κατασχέθηκε από την KGB (Κα-Γκε-Mπε). Στις 14 Φεβρουαρίου 1961, δύο πράκτορες μπήκαν στο σπίτι του και πήραν τα πάντα: το χειρόγραφο, το δακτυλογραφημένο αντίγραφο, το καρμπόν και τη μελανοταινία της γραφομηχανής για να μην υπάρχει δυνατότητα αναπαραγωγής. Ο Μιχαήλ Σουσλόφ, μέλος της Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, του είπε πως το βιβλίο του δεν μπορούσε να εκδοθεί στη Σοβιετική Ένωση πριν περάσουν διακόσια ή τριακόσια χρόνια!    

Ο Βασίλι Γκρόσμαν πέθανε από καρκίνο του στομάχου στις 14 Σεπτεμβρίου 1964, μη καταφέρνοντας να δει το βιβλίο του τυπωμένο. Μετά από πολλές περιπέτειες του κειμένου, η πρώτη έκδοση στα ρωσικά έγινε δυνατή το 1980 στη Λωζάνη, με πολλά χάσματα στο κείμενο. Τελικά, τον Ιούλιο του 2013, ο επικεφαλής της FSB (πρώην KGB) παρέδωσε το πλήρες χειρόγραφο στα Κρατικά Λογοτεχνικά Αρχεία της Ρωσίας.

Η ελληνική μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα έγινε από τα ρωσικά. Το 2014 ο Γιώργος Μπλάνας έλαβε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2014 γι' αυτό το έργο.

• Life & Fate, 1ο Επεισόδιο: Viktor and Lyuda, βίντεο ραδιοφωνικής παραγωγής του BBC.

• Life & Fate, 2ο Επεισόδιο: Anna's Letter.

Πηγή: Η "Εισαγωγή" του βιβλίου