Σάββατο 29 Μαΐου 2021

Σαν σήμερα... 1929, γεννήθηκε ο Βρετανός νομπελίστας φυσικός Peter Higgs.

Peter Ware Higgs

Σαν σήμερα, στις 29 Μαΐου 1929, γεννήθηκε ο Peter Ware Higgs στο Elswick, περιοχή του Newcastle upon Tyne. Γονείς του ήταν ο Thomas Ware Higgs και η Gertrude Maude Coghill.

Στα πρώτα σχολικά χρόνια υποχρεώθηκε να παρακολουθήσει κατ' οίκον μαθήματα, αφενός γιατί υπέφερε από παιδικό άσθμα, αφετέρου λόγω της δουλειάς του πατέρα του στο BBC ως τεχνικός ήχου που τον υποχρέωνε σε συνεχείς μετακινήσεις, αλλά και των δυσάρεστων γεγονότων του Β' παγκοσμίου πολέμου. Μέχρι το 1941 ήταν εγκαταστημένος στο Birmingham
Το 1940 πρωτοπήγε σχολείο για ένα μικρό διάστημα στο Halesowen Grammar School, στο  Worcestershire και συνέχισε στο Cotham Grammar School του Bristol, όπου παρέμεινε από το 1941 μέχρι το 1946. Εκεί ήταν που εμπνεύστηκε από τον Paul Dirac, τον διάσημο θεωρητικό Φυσικό, που ήταν απόφοιτος του ίδιου σχολείου.   

Ο Peter Higgs σε νεαρή ηλικία.

Το 1946 γράφτηκε στο City of London School, όπου ειδικεύτηκε στα Μαθηματικά και το 1947 γράφτηκε στο τμήμα Φυσικής του King's College του Λονδίνου, απ' όπου αποφοίτησε το 1950, ενώ το 1952 πήρε το μάστερ του. Το 1954 πήρε το διδακτορικό του υπό την επίβλεψη των Charles Coulson και Christopher Longuet-Higgins, με θέμα της διατριβής  του "Ορισμένα προβλήματα στις μοριακές ταλαντώσεις", έργο που σηματοδότησε την έναρξη του ενδιαφέροντός του για την εφαρμογή των ιδεών της συμμετρίας στα φυσικά συστήματα

Ο Higgs την δεκαετία του '60.

Στο διάστημα 1954-56 εργάστηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Το 1956 ήρθε στο Λονδίνο όπου για ένα χρόνο εργάστηκε με ερευνητική υποτροφία  στο University College και στη συνέχεια για λίγο παραπάνω από χρόνο ως λέκτορας στα Μαθηματικά στο Imperial College
Τον Οκτώβριο του 1960 επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ως λέκτορας στο  Tait Ινστιτούτο Μαθηματικής Φυσικής, όπου το 1970 προβιβάστηκε στη θέση του Reader. Το 1980 έγινε καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο ίδιο Πανεπιστήμιο, απ' όπου και συνταξιοδοτήθηκε το 1996 με τον τίτλο του καθηγητή emeritus.

Ο Peter Higgs στο εσωτερικό του LHC στο CERN, το 2008.
(Φωτό: Alan Walker/AFP/Getty Images)

To 1963 ο Higgs παντρεύτηκε την Αμερικανίδα γλωσσολόγο Jody Williamson με την οποία γνωρίστηκαν μέσα από την κοινή δράση τους στην οργάνωση Campaign for Nuclear Disarmament-CND  (Εκστρατεία
 για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό). Το ζευγάρι απέκτησε δύο γιους, τον Chris (1965) που ασχολήθηκε με την επιστήμη των υπολογιστών και τον Jonny (1969), που είναι μουσικός τζαζ. Η Jody πέθανε το 2008 από λευχαιμία.

Από τον πρώτο καιρό που ο Higgs βρισκόταν στο Εδιμβούργο άρχισε να ενδιαφέρεται για την μάζα των σωμάτων, αναπτύσσοντας την ιδέα ότι τα σωματίδια που ήταν δίχως μάζα, όταν το σύμπαν δημιουργήθηκε, απέκτησαν μάζα ένα κλάσμα του δευτερολέπτου αργότερα, ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης με ένα θεωρητικό πεδίο (που έγινε γνωστό ως "πεδίο Higgs"). Ο Higgs είχε διατυπώσει την άποψη ότι αυτό το πεδίο διαπερνά το χώρο, δίνοντας μάζα σε όλα τα στοιχειώδη υποατομικά σωματίδια που αλληλεπιδρούν με αυτό. Ο μηχανισμός Higgs αξιώνει την ύπαρξη του πεδίου Higgs που προσδίδει μάζα στα  κουάρκ και τα λεπτόνια

Ο Peter Higgs παραλαμβάνει το Νόμπελ Φυσικής για το 2013 
από τα χέρια του Βασιλιά της Σουηδίας Carl XVI Gustaf 
(10 Δεκεμβρίου 2013) Φωτό: Alexander Mahmoud

Η άποψη του Higgs βασιζόταν στην εργασία του Ιάπωνα Yoichiro Nambu, κατόχου του Nobel Φυσικής 2008, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ο Higgs έγραψε μια πρώτη σύντομη εργασία για τον μηχανισμό του αυθόρμητου σπασίματος της συμμετρίας, που δημοσιεύτηκε το 1964 στο Physics Letters, ένα περιοδικό Φυσικής που εκδίδεται από το CERN. Λίγο αργότερα μέσα στο 1964, ο Higgs έστειλε για δημοσίευση στο Physics Letters μία δεύτερη εργασία στο ίδιο θέμα, όμως απορρίφθηκε γιατί "δεν είχε καμία φανερή σχέση με τη Φυσική". Την ίδια εργασία, συμπληρωμένη με μία επιπλέον παράγραφο, δημοσίευσε το ίδιο έτος το περιοδικό Physical Review Letters. Μ' αυτή την εργασία προβλεπόταν η ύπαρξη ενός νέου μποζονίου, που σήμερα είναι γνωστό ως "μποζόνιο Higgs" ή αλλιώς "σωματίδιο του Θεού". Την ίδια εποχή κι άλλοι Φυσικοί, όπως ο Francois Englert, ο Robert Brout, ο Gerald Guralnik κλπ είχαν καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα.

Francois Englert, Rolf Heuer και Peter Higgs στο Διεθνές 
Συνέδριο του 2013 για τη Φυσική Υψηλών Ενεργειών 
(EPS-HEP 2013) στη Στοκχόλμη.

Στις 4 Ιουλίου 2012, οι επιστήμονες του CERN από τα πειράματα ATLAS και CMS  επιβεβαίωσαν με βεβαιότητα 99,99995% την ανακάλυψη ενός νέου σωματιδίου με μάζα περίπου 125 GeV. Σύμφωνα με εργασία που είχαν κάνει από το 1975 ο John Ellis, η Mary Gaillard και ο Δημήτρης Νανόπουλος το μποζόνιο Higgs θα έπρεπε να έχει μια τέτοια μάζα.

Το 2013, κατόπιν πρότασης του Stephen Hawkingο Peter Higgs μοιράστηκε με τον Βέλγο Φυσικό Francois Englert το Νόμπελ Φυσικής για "τη θεωρητική ανακάλυψη ενός μηχανισμού που συμβάλλει στην κατανόηση της προέλευσης της μάζας των υποατομικών σωματιδίων και η οποία πρόσφατα επιβεβαιώθηκε μέσα από την ανακάλυψη του προβλεπόμενου θεμελιώδους σωματιδίου, από τα πειράματα ATLAS και CMS στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN".
Ο Higgs πιστεύει ότι θα μπορούσε και ένας τρίτος άνθρωπος να είχε μοιραστεί το βραβείο Νόμπελ του 2013, ο καθηγητής Tom Kibble από το Imperial College London, αφού είχε εργαστεί πάνω στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs.

Ο Peter Higgs μπροστά στην μπλε αναμνηστική πλάκα που 
τοποθετήθηκε προς τιμή του από το Ινστιτούτο Φυσικής 
του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Στη διάρκεια της ζωής του ο Higgs, εκτός από το βραβείο Νόμπελ, έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μερικά από τα οποία είναι:
και πολλά άλλα, από Πανεπιστήμια, Ιδρύματα και πόλεις διαφόρων χωρών.

Peter Higgs και Stephen Hawking στο Μουσείο Επιστημών
 του Λονδίνου τον Νοέμβριο του 2013. 
(Φωτό: Felix Clay για την εφημερίδα Guardian)

Στις 6 Ιουλίου 2012, το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ανακοίνωσε τη δημιουργία του  Higgs Centre for Theoretical Physics (Κέντρο Higgs για τη Θεωρητική Φυσική), για να αναζητήσει απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με το σύμπαν. Σ' αυτό το ερευνητικό κέντρο δημιουργούνται ευκαιρίες για ερευνητές και φοιτητές από όλο τον κόσμο προκειμένου ν' αναζητήσουν "μια βαθύτερη κατανόηση, για το πώς λειτουργεί το σύμπαν". Το Πανεπιστήμιο επιπλέον δημιούργησε έδρα Θεωρητικής Φυσικής στο όνομα του Peter Higgs.

Ο Higgs στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αγωνίζεται για την παγκόσμια ειρήνη συμμετέχοντας σε διάφορα ακτιβιστικά κινήματα.
Όταν βρισκόταν στο Λονδίνο και αργότερα στο Εδιμβούργο ήταν ακτιβιστής μέσα από την οργάνωση Campaign for Nuclear Disarmament (CND). Παραιτήθηκε από την οργάνωση όταν αυτή μετέτρεψε την δραστηριότητά της από εκστρατεία εναντίον των πυρηνικών όπλων σε εκστρατεία κατά της πυρηνικής ενέργειας. 

Ο Joe Incandela, εκπρόσωπος για το πείραμα CMS, ανακοινώνει
στο CERN στις 4 Ιουλίου 2012 την ανακάλυψη ενός υποατομικού
σωματιδίου που θα μπορούσε να είναι το μποζόνιο Higgs.

Επίσης, ήταν μέλος της Greenpeace μέχρι που η οργάνωση  αντιτάχθηκε στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. 
Όταν το 2004 έλαβε το βραβείο Wolf στον τομέα της Φυσικής, αρνήθηκε να πάει στην Ιερουσαλήμ να παραλάβει το βραβείο, επειδή θεώρησε ότι η παρουσία του τότε Ισραηλινού προέδρου Moshe Katsav έδινε έναν πολιτικό χαρακτήρα στην τελετή ενάντια στην Παλαιστίνη και ο Higgs ήταν αντίθετος στις πράξεις του Ισραήλ στην Παλαιστίνη.

Ο Χιγκς είναι άθεος, αλλά είναι δυσαρεστημένος που το σωματίδιο Higgs αποκαλείται "σωματίδιο του Θεού", καθώς πιστεύει ότι ο όρος "μπορεί να προσβάλει τους θρησκευόμενους ανθρώπους".

Ο Peter Higgs μπροστά από το πορτραίτο του, 
φτιαγμένο από τον Ken Currie.
(Καλλιτεχνική Συλλογή Πανεπιστημίου Εδιμβούργου)

  • Το βίντεο από την ανακοίνωση στο CERN για την εύρεση του σωματιδίου Higgs (1:27, αγγλικά).
  • Το βίντεο από την υποδοχή στο CERN της ανακοίνωσης του Νόμπελ Φυσικής 2013 (4:50, αγγλικά).
  • Το βίντεο με την ομιλία του Peter Higgs μετά την απονομή του Νόμπελ Φυσικής 2013  (31:08, αγγλικά).
  • Βίντεο με την απονομή του βραβείου Νόμπελ Φυσικής 2013 (1:21).
Πορτραίτο του Peter Higgs από την ζωγράφο Lucinda Mackay
στο James Clerk Maxwell Foundation.

  • Αρχείο φωτογραφιών του Peter Higgs από την απονομή του βραβείου Νόμπελ Φυσικής 2013.
  • Ο Δημήτρης Νανόπουλος μιλά για το σωματίδιο Higgs στην Έλλη Στάη, στο Δελτίο Ειδήσεων της ΕΡΤ (5 Ιουλίου 2012) (Μέρος 1, 14:43).
  • Βίντεο "Αναζητώντας το Σωματίδιο του Θεού" από το CNN Greece (16 Ιουλίου 2017).
  • Περισσότερα για τις υποτροφίες Higgs από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.
  • O Peter Higgs μιλά για τον εαυτό του σ' αυτό το βίντεο του CERN (10 Αυγ 2007).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου