Σαν σήμερα, στις 5 Ιανουαρίου 1970, πέθανε στο Göttingen της Γερμανίας ο φυσικός Max Born, σε ηλικία 88 ετών.
Ο Born γεννήθηκε στο Breslau της Σιλεσίας (τώρα Wrocław, Πολωνία), στις 11 Δεκεμβρίου 1882 από οικογένεια που ήταν σε καλή οικονομική κατάσταση. Ο πατέρας του, Gustav Born, ήταν καθηγητής ανατομίας και εμβρυολογίας στο Πανεπιστήμιο του Breslau και η μητέρα του, Margarete, που την έχασε όταν ήταν 4 μόλις ετών, προερχόταν από οικογένεια βιομηχάνων.
Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο König Wilhelm του Breslau και το 1901 ξεκίνησε τις σπουδές του στη φυσική και τα μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της πόλης του. Λόγω του γερμανικού συστήματος που επέτρεπε στους φοιτητές να κινούνται εύκολα από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο, τον επόμενο χρόνο βρέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και το 1904 σε αυτό της Ζυρίχης.
Ο Born γεννήθηκε στο Breslau της Σιλεσίας (τώρα Wrocław, Πολωνία), στις 11 Δεκεμβρίου 1882 από οικογένεια που ήταν σε καλή οικονομική κατάσταση. Ο πατέρας του, Gustav Born, ήταν καθηγητής ανατομίας και εμβρυολογίας στο Πανεπιστήμιο του Breslau και η μητέρα του, Margarete, που την έχασε όταν ήταν 4 μόλις ετών, προερχόταν από οικογένεια βιομηχάνων.
Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο König Wilhelm του Breslau και το 1901 ξεκίνησε τις σπουδές του στη φυσική και τα μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της πόλης του. Λόγω του γερμανικού συστήματος που επέτρεπε στους φοιτητές να κινούνται εύκολα από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο, τον επόμενο χρόνο βρέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και το 1904 σε αυτό της Ζυρίχης.
Τον Ιούλιο 1906 πήρε το διδακτορικό του στα μαθηματικά με άριστα από το Πανεπιστήμιο του Göttingen, έχοντας ως επιβλέποντα καθηγητή τον Carl Runge και εξεταστές τους Woldemar Voigt και Karl Schwarzschild.
Το 1907 έγινε δεκτός με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge κι εκεί στο Εργαστήριο Κάβεντις, με την επίβλεψη του J. J. Thomson μελέτησε φυσική για ένα εξάμηνο.
Επιστρέφοντας στη Γερμανία, εγκαταστάθηκε στη γενέτειρά του και εργάστηκε για την υφηγεσία του. Στη συνέχεια επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο του Göttingen όπου εργάστηκε ως βοηθός ασχολούμενος με τη θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.
Το 1907 έγινε δεκτός με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge κι εκεί στο Εργαστήριο Κάβεντις, με την επίβλεψη του J. J. Thomson μελέτησε φυσική για ένα εξάμηνο.
Επιστρέφοντας στη Γερμανία, εγκαταστάθηκε στη γενέτειρά του και εργάστηκε για την υφηγεσία του. Στη συνέχεια επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο του Göttingen όπου εργάστηκε ως βοηθός ασχολούμενος με τη θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.
Το 1913 παντρεύτηκε με την Hedwig Ehrenberg και βαπτίστηκε Λουθηρανός Χριστιανός (ήταν Εβραίος). Ένα από τα τρία παιδιά του ήταν η Ιρέν κόρη της οποίας ήταν η ηθοποιός και χορεύτρια Ολίβια Νιούτον Τζον.
Το 1915 πήρε θέση στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου ως βοηθός του Max Planck, αλλά λόγω του Α' Παγκοσμίου πολέμου αναγκάστηκε να καταταγεί στο Γερμανικό στρατό. Κατά τη διάρκεια του πολέμου συνέχισε τις επιστημονικές του αναζητήσεις και εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο.
Μετά τον πόλεμο, το 1919, έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Frankfurt am Main, όπου συνεργάστηκε εργαστηριακά με τον Otto Stern.
Το 1921 διορίστηκε καθηγητής στο Göttingen και παρέμεινε εκεί για 12 χρόνια, διάστημα κατά το οποίο έκανε μια σειρά μελετών σχετικά με την κβαντική θεωρία.
Το 1926, έχοντας φοιτητή τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ που είχε διατυπώσει τις αρχές μιας νέας κβαντικής θεωρίας, συνεργάστηκε μαζί του για την ανάπτυξη της μαθηματικής διατύπωσης που θα περιέγραφε επαρκώς αυτή τη θεωρία.
Το 1926, έχοντας φοιτητή τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ που είχε διατυπώσει τις αρχές μιας νέας κβαντικής θεωρίας, συνεργάστηκε μαζί του για την ανάπτυξη της μαθηματικής διατύπωσης που θα περιέγραφε επαρκώς αυτή τη θεωρία.
Το 1933, όταν το ναζιστικό κόμμα ήρθε στην εξουσία στη Γερμανία, ο Born υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το πανεπιστήμιο επειδή ήταν εβραίος. Έτσι, διαφεύγοντας από τους Ναζί, μετέβη στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, όπου έγινε λέκτορας.
Το 1936, διορίστηκε καθηγητής της Φυσικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Σκωτία, όπου εργάστηκε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1953.
Τον επόμενο χρόνο μετακόμισε στο Bad Pyrmont, μια μικρή γερμανική λουτρόπολη κοντά στο Göttingen.
Τον ίδιο χρόνο (1954) μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον Walther Bothe για την στατιστική ερμηνεία της κβαντικής θεωρίας σχετικά με τη συμπεριφορά των υποατομικών σωματιδίων.
Έχοντας επηρεαστεί βαθιά από τη ρίψη της ατομικής βόμβας, μιλούσε δημόσια για τους κινδύνους των πυρηνικών όπλων και είχε υπογράψει τη διακήρυξη "Göttingen Eighteen", ένα μανιφέστο 18 επιφανών Γερμανών επιστημόνων που διαμαρτύρονταν για την πιθανότητα η τότε Δυτική Γερμανία να εξοπλιστεί με πυρηνικά όπλα.
Σήμερα στη Γερμανία υπάρχει το Ινστιτούτο Max Born και δίνεται το Βραβείο Max Born από την Οπτική Ένωση (Optical Society).
Η βιογραφία του Max Born παρουσιάζεται μέσα από το βιβλίο "The End of a Certain World" της Nancy Thorndike Greenspan.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου