Σαν σήμερα, στις 18 Ιανουαρίου 1880, γεννήθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας ο θεωρητικός φυσικός Paul Ehrenfest. Ήταν ο νεότερος από τους 5 γιους του Sigmund Ehrenfest και της Johanna Jellinek που μετά το γάμο τους μετακόμισαν στη Βιέννη από το Loštice της Μοραβίας (Τσεχία).
Ως παιδί ο Πάουλ ήταν ασθενικής κράσης και υπέφερε από ζαλάδες. Επιπλέον υπέφερε από τα πειράγματα των άλλων παιδιών λόγω της εβραϊκής καταγωγής του. Συνήθως τα άλλα αδέρφια του (ο μεγαλύτερος αδερφός Arthur ήταν 17 χρόνια μεγαλύτερος από τον Πάουλ) τον έσωζαν από δύσκολες καταστάσεις και αυτά ήταν που τον ώθησαν στη μελέτη.
Μέχρι τα έξι του είχε μάθει να γράφει, να διαβάζει και να υπολογίζει. Τότε, το 1886 ξεκίνησε το δημοτικό που ολοκλήρωσε το 1890 με εξαιρετική επίδοση. Εκείνη τη χρονιά όμως έχασε τη μητέρα του από καρκίνο του στήθους και ο πατέρας του (που επίσης είχε προβλήματα υγείας) σύντομα παντρεύτηκε την κουνιάδα του που ήταν στην ίδια ηλικία με το γιο του Arthur.
Το 1890 ο Paul ξεκίνησε το γυμνάσιο στο Akademisches Gymnasium, αλλά αργότερα πήγε στο Franz Josef Gymnasium. Όμως η ζωή του δεν ήταν καλή λόγω των ψυχικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε, ενώ το 1896 έχασε και τον πατέρα του. Το 1899 τελείωσε το γυμνάσιο έχοντας πολύ αρνητική εμπειρία από τη φοίτησή του. (Αργότερα επέλεξε τα δικά του παιδιά να έχουν εκπαίδευση στο σπίτι).
Τον Οκτώβριο 1899 έγινε φοιτητής στο Τεχνικό Ινστιτούτο (Technische Hochschule) της Βιέννης σπουδάζοντας χημεία, ενώ συγχρόνως γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Εκεί για δύο χρόνια παρακολούθησε τις παραδόσεις του Ludwig Boltzmann στην κινητική θεωρία στη θερμοδυναμική. Φαίνεται ότι ο Boltzmann επέδρασε θετικά στον Έρενφεστ και αφενός η μίζερη ζωή του βρήκε ενδιαφέρον στα μαθηματικά και τη φυσική, αφετέρου ο τρόπος διδασκαλίας αποτέλεσε έμπνευση στη δική του περίοδο διδασκαλίας.
Το 1901 συνέχισε σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Göttingen, όπου συνάντησε τη μετέπειτα σύζυγό του, Ρωσίδα μαθηματικό Tatyana Afanasyeva.
Το 1901 συνέχισε σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Göttingen, όπου συνάντησε τη μετέπειτα σύζυγό του, Ρωσίδα μαθηματικό Tatyana Afanasyeva.
Το 1903, σ' ένα σύντομο ταξίδι του στο Leiden της Ολλανδίας, γνωρίστηκε με τον H.A. Lorentz. Μετά 18 μήνες στο Göttingen, το 1904 επέστρεψε στη Βιέννη απ' όπου τον Ιούνιο 1904 πήρε το διδακτορικό του.
Στις 21 Δεκεμβρίου 1904 παντρεύτηκαν με την Tatyana στη Βιέννη κι έκαναν δύο κορίτσια και δύο αγόρια.
Στις 21 Δεκεμβρίου 1904 παντρεύτηκαν με την Tatyana στη Βιέννη κι έκαναν δύο κορίτσια και δύο αγόρια.
To 1905, ο Έρενφεστ δημοσίευσε μια εργασία πάνω στη θεωρία του Planck για την ακτινοβολία μέλανος σώματος.
Το Σεπτέμβριο 1906 γύρισε στο Göttingen ψάχνοντας για δουλειά. Όμως εκεί σοκαρίστηκε μαθαίνοντας την αυτοκτονία του Μπόλτζμαν.
Το 1907, το ζεύγος Έρενφεστ μετακόμισε στην Αγ. Πετρούπολη. Εκεί ο Πάουλ ήρθε σ' επαφή με τους Tamarkin, Friedmann, Steklov και άλλους φυσικούς ελπίζοντας σε κάποια πανεπιστημιακή θέση, χωρίς όμως να τα καταφέρει. Σ' αυτό το διάστημα ο Πάουλ πήρε μάστερ στη φυσική από το Πανεπιστήμιο της Αγ. Πετρούπολης, ενώ παράλληλα δούλευε με τη γυναίκα του πάνω σ' ένα άρθρο στατιστικής μηχανικής που του είχε αναθέσει ο Felix Klein από το Göttingen.
Το Σεπτέμβριο 1906 γύρισε στο Göttingen ψάχνοντας για δουλειά. Όμως εκεί σοκαρίστηκε μαθαίνοντας την αυτοκτονία του Μπόλτζμαν.
Το 1907, το ζεύγος Έρενφεστ μετακόμισε στην Αγ. Πετρούπολη. Εκεί ο Πάουλ ήρθε σ' επαφή με τους Tamarkin, Friedmann, Steklov και άλλους φυσικούς ελπίζοντας σε κάποια πανεπιστημιακή θέση, χωρίς όμως να τα καταφέρει. Σ' αυτό το διάστημα ο Πάουλ πήρε μάστερ στη φυσική από το Πανεπιστήμιο της Αγ. Πετρούπολης, ενώ παράλληλα δούλευε με τη γυναίκα του πάνω σ' ένα άρθρο στατιστικής μηχανικής που του είχε αναθέσει ο Felix Klein από το Göttingen.
Το 1911 δημοσίευσε στο περιοδικό Annalen der Physik μία σημαντική εργασία πάνω στις βασικές αρχές της κβαντικής θεωρίας. Τον Ιανουάριο 1912 ξεκίνησε μια περιοδεία σε πολλά πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας, Τσεχίας ψάχνοντας μια θέση. Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού έμαθε ότι ο Poincaré είχε δημοσιεύσει μια εργασία στην κβαντική θεωρία, στην οποία κατέληγε σε παρόμοια αποτελέσματα με τη δική του. Επιστρέφοντας στην Αγ. Πετρούπολη πληροφορήθηκε ότι ο Poincaré είχε δημοσιεύσει την εργασία του προτού να μπορέσει ν' αποδείξει τη δική του συμβολή στην κβαντική θεωρία.
Τελικά η τύχη τού χαμογέλασε. Ο Lorentz επρόκειτο ν' αποχωρήσει και ο Sommerfeld πρότεινε τον Ehrenfest με τα παρακάτω λόγια: "Διδάσκει σαν άρχοντας. Σπάνια έχω ακούσει έναν άνθρωπο να μιλά με τέτοια γοητεία και λάμψη. Σημαντικές φράσεις, πνευματώδη σημεία και διαλεκτική είναι στη διάθεση του να διατυπωθούν μ' έναν εξαιρετικό τρόπο...... Ξέρει πώς να κάνει τα πιο δύσκολα πράγματα συγκεκριμένα και σαφή. Τα μαθηματικά επιχειρήματα χρησιμοποιούνται από αυτόν με εύκολα κατανοητές εικόνες."
Έτσι, στις 29 Σεπτεμβρίου 1912 ο Έρενφεστ έλαβε τηλεγράφημα που του ανακοίνωνε ότι είχε γίνει καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Leiden. Έμεινε εκεί μέχρι το τέλος της καριέρας του.
Μεταξύ της πολλαπλής συμβολής του Έρενφεστ στην κβαντική στατιστική, ήταν η κατανόηση της φύσης των φωτονίων και των ιδιοτήτων τους, όπως προέκυπτε από το νόμο ακτινοβολίας του Planck. Εργάστηκε στην κβαντική θεωρία που αφορούσε τα περιστρεφόμενα σώματα. Είχε σημαντική συνεισφορά στη Στατιστική Φυσική, την Κβαντομηχανική (θεώρημα του Έρενφεστ), τη Θερμοδυναμική και τις μετατροπές φάσεων.
Τελικά η τύχη τού χαμογέλασε. Ο Lorentz επρόκειτο ν' αποχωρήσει και ο Sommerfeld πρότεινε τον Ehrenfest με τα παρακάτω λόγια: "Διδάσκει σαν άρχοντας. Σπάνια έχω ακούσει έναν άνθρωπο να μιλά με τέτοια γοητεία και λάμψη. Σημαντικές φράσεις, πνευματώδη σημεία και διαλεκτική είναι στη διάθεση του να διατυπωθούν μ' έναν εξαιρετικό τρόπο...... Ξέρει πώς να κάνει τα πιο δύσκολα πράγματα συγκεκριμένα και σαφή. Τα μαθηματικά επιχειρήματα χρησιμοποιούνται από αυτόν με εύκολα κατανοητές εικόνες."
Έτσι, στις 29 Σεπτεμβρίου 1912 ο Έρενφεστ έλαβε τηλεγράφημα που του ανακοίνωνε ότι είχε γίνει καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Leiden. Έμεινε εκεί μέχρι το τέλος της καριέρας του.
Μεταξύ της πολλαπλής συμβολής του Έρενφεστ στην κβαντική στατιστική, ήταν η κατανόηση της φύσης των φωτονίων και των ιδιοτήτων τους, όπως προέκυπτε από το νόμο ακτινοβολίας του Planck. Εργάστηκε στην κβαντική θεωρία που αφορούσε τα περιστρεφόμενα σώματα. Είχε σημαντική συνεισφορά στη Στατιστική Φυσική, την Κβαντομηχανική (θεώρημα του Έρενφεστ), τη Θερμοδυναμική και τις μετατροπές φάσεων.
Παρά τη χαμηλή αυτοεκτίμησή του, ο Έρενφεστ ήταν εξαιρετικός δάσκαλος και προσπαθούσε να βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους φοιτητές του. Αν εκτιμούσε ότι ο ίδιος δεν μπορούσε να τους προσφέρει περισσότερα, τους εμψύχωνε και τους προέτρεπε να μεταβούν σε άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ευρώπη. Κατά τον Αϊνστάιν, με τον οποίο ήταν προσωπικός φίλος και ο Έρενφεστ τον θεωρούσε αδερφό του, ήταν ο καλύτερος δάσκαλος της γενιάς του.
Όμως, ο Έρενφεστ δεν ήθελε να συμβαδίσει με την επανάσταση της Κβαντομηχανικής την οποία θεωρούσε λανθασμένη.
Το 1919 έγινε μέλος της Βασιλικής Ολλανδικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.
Μετά τη γέννηση (1918) του τέταρτου παιδιού του Vassily ('Wassik') που έπασχε από σύνδρομο Down, η έντονη στενοχώρια για την εξέλιξη του παιδιού του, του επανέφεραν την κατάθλιψη. Ήταν μια κατάσταση που με την πάροδο του χρόνου χειροτέρευε.
Τον Αύγουστο 1932, ο Αϊνστάιν, βλέποντας την κατάσταση του φίλου του, έγραψε στη Διοίκηση του Πανεπιστημίου του Leiden εκφράζοντας την έντονη ανησυχία του και πρότεινε τρόπους για να μειωθεί ο φόρτος εργασίας του Έρενφεστ.
Όμως τα πράγματα είχαν προχωρήσει πολύ.
Στις 25 Σεπτεμβρίου 1933, ο Πάουλ Έρενφεστ οπλισμένος μ' ένα πιστόλι επισκέφτηκε το γιο του Wassik στην κλινική που νοσηλευόταν στο Άμστερνταμ και τον πυροβόλησε. Στη συνέχεια γύρισε το όπλο στον εαυτό του και πυροβολήθηκε. Ο Wassik εξέπνευσε λίγες ώρες αργότερα από τον πατέρα του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου