Τρίτη 27 Απριλίου 2021

Σαν σήμερα... 1875, γεννήθηκε ο Γάλλος φυσικός Maurice de Broglie.


Louis César Victor Maurice, duc de Broglie


Σαν σήμερα, στις 27 Απριλίου 1875, γεννήθηκε στο Παρίσι ο Louis César Victor Maurice, Δούκας του Broglie (Λουί Σεζάρ Βικτόρ Μορίς, Δούκας του Μπρολί) που έγινε γνωστός από την έρευνά του στις ακτίνες Χ. 
Γονείς του ήταν ο διπλωμάτης Victor de Broglie (1846 – 1906) 5ος Δούκας του Broglie και η Pauline de La Forest d'Armaillé (1851–1928). Η οικογένεια de Broglie πήρε το όνομά της από την μικρή πόλη Broglie της Νορμανδίας. Σ' ένα λόφο της περιοχής βρίσκεται ο πύργος της οικογένειας.

Ο θυρεός της οικογένειας de Broglie.

Ο Maurice προερχόταν από μια μάλλον διάσημη οικογένεια που είχε τις ρίζες της στο Τορίνο και η οποία, μεταξύ του 17ου και του 19ου αιώνα, έδωσε στη Γαλλία αρκετά εκλεκτά μέλη της Καθολικής ιεροσύνης, δύο πρωθυπουργούς και δύο στρατιωτικούς που είχαν τιμηθεί με τον τίτλο του Maréchal de France. Αδελφός του Maurice ήταν ο κατά 17 χρόνια μικρότερος Louis de Broglie, κάτοχος του Νόμπελ Φυσικής 1929 και εκλεκτό μέλος της Académie des Sciences (Ακαδημία Επιστημών). Παππούς του Maurice ήταν ο Albert de Broglie, διακεκριμένος ιστορικός και πολιτικός, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Γαλλίας το 1872 και στη συνέχεια το 1873 πρωθυπουργός, επί της πρωθυπουργίας του οποίου επήλθε η μόνη διάλυση της Βουλής των Αντιπροσώπων που έχει συμβεί ποτέ. 

Σκίτσο του Maurice de Broglie στο Institut Français.
Καλλιτέχνης: Edgard Aillet, 1936.

Ο Maurice de Broglie υπήρξε λαμπρός μαθητής στο Collège Stanislas και αργότερα, το 1893, εισήλθε πρώτος στην L 'École Navale (Ναυτική Σχολή). Αποφοίτησε από τη Σχολή το 1895 και το 1898 έγινε αξιωματικός του Ναυτικού. 
Την ίδια χρονιά πήρε άδεια έξι μηνών από το Ναυτικό και εξέφρασε στην οικογένειά του την επιθυμία του να παραιτηθεί από το Ναυτικό για να αφιερωθεί στη φυσική επιστήμη. Οι πρόσφατες ανακαλύψεις του Röntgen για τις ακτίνες Χ και τη ραδιενέργεια τον είχαν συναρπάσει. Άρχισε να στήνει στο σπίτι της οικογένειας, στην οδό Châteaubriand 19 του Παρισιού, ένα μεγάλο εργαστήριο. Την ίδια εποχή πήρε πτυχίο Γενικής Φυσικής από τη Σχολή Επιστημών της Μασσαλίας. 
Τον Οκτώβριο του 1898 επέστρεψε στο Ναυτικό. Υπηρέτησε πρώτα στο πολεμικό σκάφος Bizerte και στη συνέχεια στη ναυτική μοίρα της Μεσογείου. Στη διάρκεια της ναυτικής υπηρεσίας του συνέχισε τις σπουδές του στη φυσική και ιδιαίτερα τον ηλεκτρομαγνητισμό. 

Το 1901 παντρεύτηκε στο Παρίσι την Camille Bernou de Rochetaillée (1883–1966). Το ζευγάρι απέκτησε το 1904 την μοναδική τους κόρη, την Laure, που πέθανε σε ηλικία μόλις 7 ετών, στις 12 Ιουνίου 1911.

Το ζεύγος Maurice και Camille
με την κόρη τους Laure.

Το 1902 ο Maurice de Broglie έκανε την πρώτη του επαφή με την Ακαδημία Επιστημών, σχετικά με την εφαρμογή θερμικών γαλβανομέτρων στη μελέτη των ηλεκτρικών κυμάτων. Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, το 1904 αποχώρησε από το Γαλλικό Ναυτικό για ν' ασχοληθεί με την Φυσική. Είναι χαρακτηριστική η απάντηση που έδωσε ο πατέρας του, όταν ο Maurice του ζήτησε την άδεια να φύγει από το Ναυτικό: "Η επιστήμη είναι μια γριά κυρία, ικανοποιημένη με την προσοχή των ηλικιωμένων".  
Αφού παραιτήθηκε, για ένα διάστημα εργάστηκε στο Αστεροσκοπείο του Meudon και μετά συνέχισε σπουδές στο College de France, όπου ήταν φοιτητής του Paul Langevin

Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1906, ο Maurice de Broglie έλαβε τον κληρονομικό τίτλο κι έγινε ο 6ος Δούκας του Broglie.

Ο Maurice de Broglie στο εργαστήριό του.

Το 1908 πήρε το διδακτορικό του με τίτλο της διατριβής του "Recherches sur les centres électrisés de faible mobilité dans les gaz" και επιβλέποντα καθηγητή τον Langevin. 
Το κύριο αντικείμενο της επιστημονικής απασχόλησης του de Broglie ήταν η μελέτη της περίθλασης και της φασματοσκοπίας των ακτίνων Χ και των ακτίνων από ραδιενεργές ουσίες. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, εργάστηκε στις ραδιοεπικοινωνίες για το Ναυτικό στο σταθμό ασύρματης τηλεγραφίας (TSF-Télégraphie Sans Fil) του Saintes-Maries-de-la-Mer. Αυτή την περίοδο εφηύρε μια συσκευή που βελτίωνε για τα υποβρύχια  την λήψη ραδιοσημάτων. 
Μετά τον πόλεμο, συνέχισε την έρευνά του στο μεγάλο πλέον εργαστήριο που είχε κατασκευάσει στο υπόγειο του αρχοντικού του. Εκεί είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με νεαρούς επιστήμονες, όπως οι Alexandre Dauvillier, Louis Leprince-Ringuet, Jean Thibaud και Jean-Jacques Trillat.
Περιστασιακά συνεργαζόταν με τον μικρότερο αδελφό του Louis, ο οποίος επίσης σπούδασε φυσικός και επιστημονικά ακολούθησε μια εξαιρετική καριέρα. Βέβαια, ενώ η απασχόληση του Maurice ήταν κυρίως πειραματική, ο Louis ασχολείτο με την θεωρητική φυσική. Το 1921 τα δύο αδέλφια συνέγραψαν μια εργασία.   
Το 1921 ο Maurice κατέγραψε το πρώτο φάσμα φθορισμού που προκλήθηκε από τον βομβαρδισμό της ύλης με ακτίνες Χ. Στο 3ο Συνέδριο του Solvay (1-6 Απριλίου 1921) είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της εργασίας του. 
Από το 1923, το εργαστήριό του γνωστό ως Le laboratoire français des rayons X (Γαλλικό εργαστήριο ακτίνων Χ) εγκαταστάθηκε αποκλειστικά στο σπίτι της οδού Lord Byron στο Παρίσι. 

Από το 3ο Συνέδριο του Solvay το 1921.
Στην άκρη δεξιά ο Maurice de Broglie. 

Το 1921 έλαβε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τιμητικό διδακτορικό τίτλο.
Το 1924, ο Maurice de Broglie έγινε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και στις 24 Μαΐου 1934 εξελέγη στην Académie Française (Γαλλική Ακαδημία).
Το 1928 έλαβε το μετάλλιο Hughes από την Royal Society (Βασιλική Ένωση) του Λονδίνου. Το 1933 είχε την τιμή να υποδεχτεί τον αδελφό του Louis de Broglie ως νέο μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών. Στις 23 Μαΐου 1940 εξελέγη ως μέλος στη Royal Society.
Το 1942 τοποθετήθηκε καθηγητής Φυσικής στο Collège de France, παίρνοντας την θέση του μέντορά του Paul Langevin.

Γαλλικό γραμματόσημο του 1970
για τον Maurice de Broglie.

Ο Maurice de Broglie πέθανε στο Neuilly-sur-Seine, στις 14 Ιουλίου 1960, σε ηλικία 85 ετών. Μετά τον θάνατο του Maurice, ο αδελφός του Louis de Broglie έλαβε τον τίτλο κι έγινε ο 7ος δούκας του Broglie.
  • Φωτογραφικό αρχείο για τον Maurice de Broglie.
  • Ιστορική παρουσίαση της εργασίας του Maurice de Broglie από τον Farrel W. Lytle στην EXAFS (Extended X-Ray Absorption Fine Structure) Company.
  • Βίντεο από την θεμελίωση του Collège Maurice-de-Broglie στο Broglie της περιοχής Eure της Νορμανδίας (γαλλικά, 0:54).
Πηγή: Today in Science History,      wikipedia,       royalsociety,       academie francaise

Κυριακή 25 Απριλίου 2021

Σαν σήμερα... 1900, γεννήθηκε ο Αυστριακός νομπελίστας φυσικός Wolfgang Pauli.

Wolfgang Ernst Pauli

Σαν σήμερα, στις 25 Απριλίου 1900, γεννήθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας (τότε  Αυστροουγγαρία) ο  Wolfgang Ernst Pauli (Βόλφγκανγκ Έρνστ Πάουλι), ένας από τους πρωτοπόρους της κβαντικής φυσικής. 
Ο πατέρας του, Wolfgang Joseph Pascheles, γιατρός και αργότερα χημικός που προερχόταν από διακεκριμένη Εβραϊκή οικογένεια της Πράγας, έγινε καθολικός λίγο πριν το γάμο του με την Berta Camilla Schütz και άλλαξε το όνομά του σε Pauli. Ο ίδιος ο Wolfgang μεγάλωσε ως καθολικός χριστιανός, αλλά το Μάιο του 1929 αποχώρησε από την Καθολική Εκκλησία για άγνωστους λόγους. Το δεύτερο όνομά του "Ernst" προερχόταν από το όνομα του νονού του Ernst Mach.

Ο Πάουλι σε ηλικία 4 ετών στη Βιέννη.
(Φωτό: L Grillich, από το αρχείο Pauli Archive Photos/CERN)

Φοίτησε στο Γυμνάσιο Döblinger της Βιέννης  και σίγουρα δεν ήταν ένας τυπικός μαθητής, αφού από εκείνα τα χρόνια μελετούσε τις εργασίες του Αϊνστάιν για τη σχετικότητα!
Τον Ιούλιο του 1918 τελείωσε το γυμνάσιο με διάκριση και γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilians του Μονάχου. Δύο μόλις μήνες μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο δημοσίευσε την πρώτη του εργασία σχετικά με την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Τον Ιούλιο του 1921, εργαζόμενος υπό την καθοδήγηση του Arnold Sommerfeld τον οποίο εκτιμούσε βαθιά ως επιστήμονα και άνθρωπο, πήρε το διδακτορικό του με θέμα την κβαντική θεωρία του ιονισμένου διατομικού υδρογόνου

Ο Pauli όταν ήταν μαθητής.

Δύο μήνες μετά την απόκτηση του διδακτορικού του, ο Pauli δημοσίευσε την εργασία του για τη σχετικότητα, που στο διάστημα αυτό την είχε επεκτείνει στις 237 σελίδες. Η ιδιοφυία του αναγνωρίστηκε αμέσως από τον ίδιο τον Αϊνστάιν κι αυτή η εργασία αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς στο θέμα, ακόμη και σήμερα.

Στη συνέχεια, από τον Οκτώβριο του 1921 ο Pauli εργάστηκε για ένα χρόνο στο Πανεπιστήμιο του Göttingen ως βοηθός στον Max Born κι εκεί το 1922 γνώρισε τον Niels Bohr, μια προσωπικότητα που κατά τον ίδιο τον Pauli καθόρισε την παραπέρα πορεία του. Τον επόμενο χρόνο, κατόπιν πρόσκλησης του Bohr, πήγε στην Κοπεγχάγη στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής (αργότερα το 1965 ονομάστηκε Ινστιτούτο Niels Bohr). Από το 1923 μέχρι το 1928 ήταν λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του ΑμβούργουΤην περίοδο αυτή ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εξέλιξη της μοντέρνας θεωρίας της κβαντικής μηχανικής

1930, συνάντηση στην Κοπεγχάγη της διανοητικής αφρόκρεμας 
της "νέας Φυσικής".
Από αρ. Ο. Klein, Ν. Bohr, W. Heisenberg, W. PauliG. Gamow, 
L. Landau, H. Kramers. Ακόμη: I. Waller, R. Peierls, W. Heitler, 
W. Colby, E. Teller, O. Rice, A. Wintner, C. Moller, M. Pihl, F. Bloch.

Το 1924 πρότεινε ένα νέο κβαντικό αριθμό με 2 πιθανές τιμές για τα ηλεκτρόνια, προσπαθώντας να λύσει το πρόβλημα της ασυμφωνίας ανάμεσα στο παρατηρούμενο μοριακό φάσμα και την αναπτυσσόμενη θεωρία της κβαντικής μηχανικής. 
Σίγουρα ο Pauli είναι περισσότερο γνωστός για τη διατύπωση το 1925 της αρχής της απόκλισης (απαγορευτική αρχή του Pauli) στην οποία για πρώτη φορά στην κβαντική μηχανική λαμβάνεται υπόψη το σπιν

Το 1926, αφού ο Heisenberg είχε δημοσιεύσει τις βασικές αρχές της νεότερης κβαντικής μηχανικής, ο Pαuli χρησιμοποίησε αυτή τη θεωρία για να ερμηνεύσει το παρατηρούμενο φάσμα του ατόμου του υδρογόνου. Αυτό το αποτέλεσμα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διασφάλιση της αξιοπιστίας της θεωρίας του Heisenberg. 

Ο Wolfgang Pauli με τον Albert Einstein
στις αρχές της δεκαετίας του '30.

Το 1927, η αυτοκτονία της μητέρας του με την οποία  είχε πολύ στενή σχέση, αποτέλεσε προσωπική τραγωδία για τον Pauli, κατάσταση που επιδεινώθηκε μετά το δεύτερο γάμο του πατέρα του.
Παρά τα προσωπικά προβλήματα που αντιμετώπιζε, η επιστημονική του εξέλιξη προχωρούσε με επιτυχία. Το 1928 έγινε καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ETH)

Στις 23 Δεκεμβρίου 1929 ο Pauli παντρεύτηκε στο Βερολίνο την χορεύτρια Käthe Margarethe  Deppner, με την οποία δεν επρόκειτο να ζήσει πολύ καιρό μαζί. Σύντομα αυτή τον εγκατάλειψε και στις 29 Νοεμβρίου 1930 χώρισαν.

Ο Pauli με τους Werner Heisenberg και Enrico Fermi.
(Αρχείο Pauli Archive Photos/CERN)

Στον Pauli οφείλεται η πρώτη υπόθεση ως προς την ύπαρξη του νετρίνουσε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει την απώλεια της ενέργειας που παρατηρείται κατά τη διάσπαση ραδιενεργών υλικών. Η αλληλεπίδραση των σωματιδίων αυτών με την ύλη είναι τόσο περιορισμένη, που οι φυσικοί χρειάσθηκαν σχεδόν 30 χρόνια για να τη διαπιστώσουν πειραματικά.
Αρχικά ο Pauli ήταν απρόθυμος να δημοσιεύσει μια εργασία για αυτή την ασυνήθιστη υπόθεση (περί της ύπαρξης του νετρίνο), γι' αυτό έγραψε μια επιστολή σε μια ομάδα επιφανών πυρηνικών φυσικών στο Tuebingen της Γερμανίας, ζητώντας στοιχεία σχετικά με τα μέσα πειραματικής ανίχνευσης ενός τέτοιου σωματιδίου.
Γράφοντας γι' αυτή την ιδέα του, σημείωνε στην επιστολή: "Έχω κάνει κάτι πολύ κακό σήμερα προτείνοντας (την ύπαρξη) ενός σωματιδίου που δεν μπορεί ν' ανιχνευτεί. Είναι κάτι που κανένας θεωρητικός δεν θα πρέπει να κάνει για να ξεπεράσει την απελπισία του." 

1954, ο Pauli με τον Neils Bohr παρατηρούν μια σβούρα στα
 εγκαίνια του Ινστιτούτου Φυσικής στο Lund της Σουηδίας.

(Από τη συλλογή της Margrethe Bohr)  

Την πρώτη αναφορά για την θεωρητική ύπαρξη του σωματιδίου την έκανε σ' ένα γράμμα του στις 4 Δεκεμβρίου 1930. Η πρώτη δημόσια παρουσίαση της εργασίας του έγινε σε μία σύσκεψη στην  Πασαντίνα της Καλιφόρνιας, στις 16 Ιουνίου 1931, όμως τυπωμένη η εργασία παρουσιάστηκε το 1933, αφού και ο ίδιος είχε ακόμη πολλές απορίες. Εκείνη την περίοδο πιθανολόγησε ότι το νετρίνο έχει μηδενική μάζα. 

Στο τέλος του 1930, αμέσως μετά την εργασία του για το νετρίνο και το διαζύγιό του, υπέστη σοβαρή ψυχολογική κατάρρευση, μια κατάσταση που τον οδήγησε στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή Carl Jung, που ζούσε επίσης στη Ζυρίχη. Η γνωριμία Pauli - Jung έδωσε την ευκαιρία στον μεν Jung να μελετήσει τα όνειρα που του περιέγραφε ο Pauli, στον δε Pauli να ασχοληθεί επιστημονικά και να συνεισφέρει στην ερμηνεία των βαθύτερων σκέψεών του. Ένα μεγάλο μέρος των συζητήσεων που εδημιουργούντο στη διάρκεια αυτών των συναντήσεων έχουν δημοσιευθεί στην αλληλογραφία των Pauli-Jung και στο "Atom and Archetype", όπου αναλύονται πάνω από 400 όνειρα του Pauli. 

Με την πειραματική φυσικό Chien-Shiung Wu στο Princeton.

Τα πράγματα πήγαν καλύτερα για τον Pauli μετά το δεύτερο γάμο του με την Franciska (Franca) Bertram, στις 4 Απριλίου 1934. Σε αντίθεση με τον πρώτο καταστροφικό γάμο του, η δεύτερη σύζυγος τον βοήθησε να ισορροπήσει και έζησαν μαζί μέχρι το τέλος του, χωρίς να αποκτήσουν παιδιά.
Παράλληλα με την εργασία του στο ETH, το 1931 έγινε επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του  Michigan και το 1935 στο Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών  στο Princeton.  

Το 1940 εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ και εργάστηκε ως καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών του Princeton. Το 1941 ήταν πάλι επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Michigan και το 1942 επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Purdue.

1931, Samuel Goudsmit και Pauli
στο Caltech.

Τo 1946, μετά τον πόλεμο, έγινε πολίτης των ΗΠΑ, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Έτσι, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν εύκολη η απόφαση γι' αυτόν, τελικά προτίμησε να εγκατασταθεί στη Ζυρίχη, όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης ζωής του, παίρνοντας και την Ελβετική υπηκοότητα το 1949.

Στη διάρκεια της καριέρας του, ο Pauli συνέβαλλε σημαντικά στην εξέλιξη της κβαντικής μηχανικής. Δεν δημοσίευε πολλές εργασίες, αλλά προτιμούσε ν' αλληλογραφεί με στενούς συνεργάτες και φίλους, όπως ο Bohr και ο Heisenberg. 
Ο Pauli είναι μεταξύ εκείνων που συνέβαλλαν περισσότερο στη μελέτη της ενοποίησης της θεωρίας της σχετικότητας με την κβαντική μηχανική, κεντρικό πρόβλημα της σύγχρονης Φυσικής.
Το 1931 βραβεύθηκε με το μετάλλιο Lorentz.  
Το 1945, μετά από πρόταση του Αϊνστάιν, πήρε το βραβείο Nobel Φυσικής "για την ανακάλυψη της απαγορευτικής αρχής, επίσης καλούμενης αρχή του Pauli". Δεν παρέστη στην τελετή απονομής του βραβείου στη Στοκχόλμη, αλλά έγινε ειδική τελετή γι' αυτόν στο Princeton, στις 10 Δεκεμβρίου 1945.
Το 1958 βραβεύτηκε με το μετάλλιο Max Planck.

Γιορτάζοντας τα 45α γενέθλιά του.

Όμως ο Wolfgang Pauli έχει χαρακτηριστεί και ως "καταραμένος" νομπελίστας. Ο λόγος ήταν ότι κάποιες φορές, όταν περπατούσε σ' ένα χώρο, κάτι κακό συνέβαινε, όπως έσπαγαν πράγματα γύρω του ή ο εξοπλισμός δεν δούλευε. Αυτό που (δήθεν) "προκαλούσε" ο Pauli έχει πλέον αποκτήσει το όνομα "Pauli effect("επίδραση Πάουλι"). Αν και θα μπορούσε εύκολα να εξηγηθεί ως σύμπτωση, κάποια πρόσωπα της επιστημονικής κοινότητας, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Pauli, πίστευαν ότι η κατάρα ήταν πραγματική. 
Σύμφωνα με τον Arthur Miller, συγγραφέα του βιβλίου "137: Jung, Pauli, and the Pursuit of a Scientific Obsession" ("137: Γιουγκ, Πάουλι και το Κυνήγι μιας Επιστημονικής Εμμονής") ο ίδιος ο Pauli είχε πειστεί ότι ήταν "καταραμένος" και πρώτος κατηγορούσε τον εαυτό του όταν κάτι συνέβαινε. Αυτό ήταν που, όπως προανέφερα, οδήγησε τον Pauli στον φίλο και θεραπευτή του Carl Jung. «Μερικές φορές μετά από ένα συμβάν, ένιωθε ανακουφισμένος», λέει ο Miller. «Ένοιωθε μια τεράστια ποσότητα ενέργειας να δημιουργείται μέσα του και αυτή η ενέργεια απελευθερωνόταν, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυτά τα γεγονότα». Αξίζει να επισημάνω ότι ο Pauli είχε εμμονή με τον αριθμό 137 και γι' αυτό ο Arthur Miller έχει περιλάβει στον τίτλο του βιβλίου του αυτό τον αριθμό.

Νοέμβριος 1945. Ο Pauli (αρ.) με τον John Wheeler 
(στο μέσο) στο πάρτι για τον εορτασμό του βραβείου Νόμπελ.
(Από το αρχείο Pauli Archive Photos/CERN)

Υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες κάτω από την επιγραφή "Pauli effect". 
Ένα περιστατικό συνέβη το 1920 και αναφέρεται στο βιβλίο του George Gamow "Thirty Years that Shook Physics: The Story of Quantum Theory" ("Τριάντα Χρόνια που Ταρακούνησαν την Φυσική: Η Ιστορία της Κβαντικής Θεωρίας"). Το γεγονός συνέβη στο εργαστήριο Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Göttingen χωρίς ο Pauli να βρίσκεται εκεί. Ξαφνικά, χωρίς προφανή λόγο, μια ακριβή συσκευή μέτρησης χάλασε και σταμάτησε να λειτουργεί. Ο James Franck, διευθυντής του Ινστιτούτου, σε επικοινωνία που είχε αργότερα με τον Pauli στη Ζυρίχη, του ανέφερε το περιστατικό, σχολιάζοντας χιουμοριστικά ότι τουλάχιστον αυτή τη φορά ο Pauli δεν ήταν παρών. Όμως όπως αποδείχτηκε, εκείνη την ημέρα ο Pauli ταξίδευε με τρένο προς την Κοπεγχάγη και την ώρα περίπου που έγινε το ατύχημα στο εργαστήριο, ο ίδιος άλλαζε τρένο στο σιδηροδρομικό σταθμό του Göttingen!

O Pauli το 1931 σε χειμερινές διακοπές.

Μια άλλη ιστορία συνέβη τον Νοέμβριο του 1948 όταν ο Pauli επισκέφτηκε τις Βρυξέλλες για να παρακολουθήσει ένα διεθνές συνέδριο.  Ο Ιταλός πειραματικός φυσικός Beppo Occhialini που ζούσε προσωρινά εκεί, θέλησε να κάνει ένα αστείο στον Pauli. Στο εργαστήριό του ο Occhialini έστησε ένα κρεμαστό φωτιστικό με τέτοιο τρόπο, ώστε μόλις άνοιγε η πόρτα του εργαστηρίου αυτό να πέσει στο πάτωμα. Αφού ο μηχανισμός είχε συνδεθεί και δοκιμαστεί με προσοχή, ο Pauli, που δεν έχανε την ευκαιρία να επισκεφτεί έναν εργαστηριακό χώρο, προσκλήθηκε για μια σύντομη επίσκεψη. Πραγματικά ο Pauli επισκέφτηκε το εργαστήριο, άνοιξε την πόρτα, αλλά δεν συνέβη τίποτα. Η αποτυχία του αστείου θεωρήθηκε σαν απόδειξη της κακοτυχίας που κουβαλούσε ο Pauli!

Σε άλλο πάλι περιστατικό, στα εγκαίνια του Ινστιτούτου της Ζυρίχης το 1948, ένα πολύτιμο κινέζικο βάζο έσπασε, όταν ο Pauli μπήκε στην αίθουσα. Τελικά, όλα αυτά έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να απαγορευτεί η είσοδος του Pauli στο εργαστήριο του βραβευμένου με Νόμπελ, Otto Stern.

1953, o Pauli (στο μέσο) με τον Paul Dirac (αρ.) και τον 
Rudolf Peierls στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ.  

Ένα άλλο γεγονός που επέδρασε στην μετέπειτα συμπεριφορά του ήταν, όπως προανέφερα, η εγκατάλειψή του από την πρώτη του σύζυγο, 11 μόλις μήνες μετά το γάμο τους, μ' έναν συνάδελφό του χημικό. Λέγεται ότι σχολιάζοντας ο Pauli αυτό το χωρισμό είχε πει "Να τα έφτιαχνε μ' έναν ταυρομάχο θα μπορούσα να αναμετρηθώ μαζί του, αλλά μ' έναν απλό χημικό...".

Πολλές από τις ιδέες και τα αποτελέσματα στα οποία είχε καταλήξει ο Pauli ποτέ δεν δημοσιεύθηκαν. Αρκετά από αυτά εμφανίζονταν σε γράμματα και διακινούνταν στον επιστημονικό κόσμο από τους παραλήπτες τους. Είναι ο μόνος για τον οποίο ο Αϊνστάιν είχε δηλώσει επίσημα ότι τον θεωρούσε άξιο διάδοχό του.
Το 1958, έσπασε η πολύ καλή φιλία και επιστημονική συνεργασία που είχε με τον Heisenberg, όταν αναφέρθηκε απλά ως "βοηθός του καθηγητή Heisenberg" από το δελτίο τύπου, μετά την ανακοίνωση μιας εργασίας που είχαν κάνει μαζί, στο Göttingen.

Ιούνιος 1956. Το τηλεγράφημα που έστειλαν στον Pauli
οι Frederick Reines και Clyde Cowan με το οποίο τον ενημέρωναν
για την πειραματική ανακάλυψη του νετρίνο.

(Από το αρχείο Pauli Archive Photos/CERN)

Το 1953 ο Pauli ψηφίστηκε ως εξωτερικό μέλος της Royal Society του Λονδίνου και το 1958 έγινε εξωτερικό μέλος της Ολλανδικής Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.
Στην αθέατη πλευρά της σελήνης έχει δοθεί το όνομα Pauli σ' έναν κρατήρα.

26 χρόνια μετά την πρώτη εργασία του για το νετρίνο, είχε την χαρά να μάθει κατευθείαν από τους πειραματικούς ερευνητές Frederick Reines και Clyde Cowan για την ανακαλύψη αυτού του σωματιδίου (νετρίνο του ηλεκτρονίου).
Ο Wolfgang Pauli πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1958, σε ηλικία μόλις 58 ετών, από καρκίνο του παγκρέατος, στο νοσοκομείο Rotkreuz της Ζυρίχης και δεν είχε την ευκαιρία να μάθει για τις άλλες 2 μορφές του νετρίνο που ανακαλύφθηκαν αργότερα (μιονικό νετρίνο, ταυ νετρίνο). Πέθανε στον αριθμό δωματίου 137 στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν! Λέγεται ότι μόλις παρατήρησε τον αριθμό του δωματίου κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, κατάλαβε ότι δεν επρόκειτο να βγει ζωντανός από εκεί.

Ο Pauli με τη σύζυγό του Franca.
(Από το αρχείο Pauli Archive Photos/CERN)

Στο CERN υπάρχει ένα μεγάλο αρχείο υλικού (γράμματα, βιβλία, φωτογραφίες κλπ) του Wolfgang Pauli. Το υλικό αυτό προσφέρθηκε μετά το θάνατό του, από τη χήρα του Franca Pauli, κατόπιν μεσολάβησης του πρώην βοηθού του Victor F. Weisskopf, διευθυντή στο CERN την περίοδο 1961 - 1965 και του τελευταίου βοηθού του Charles Enz.

Η οδός W. Pauli στις εγκαταστάσεις του CERN στη Γενεύη.

  • Αρχείο υλικού του Wolfgang Pauli στο CERN.
  • Βίντεο με ομιλία του Arthur Miller στο CERN για τη σχέση Wolfgang Pauli και Carl Yung (αγγλικά, 1:14:58).
  • Βίντεο με φωτογραφίες από τη ζωή του Wolfgang Pauli, από τον Dr. Paulo Venturelli (4:33).
  • Βίντεο που περιέχει συζήτηση του Melvyn Bragg με καλεσμένους πάνω στην Απαγορευτική Αρχή του Pauli (αγγλικά, 47:53).
  • Βίντεο από την περίφημη 5η συνάντηση του Solvay Conference το 1927. Βλέπουμε όλα τα μεγάλα ονόματα της Φυσικής. Στο 1:50 βλέπουμε τον Pauli.
Πηγή: Today in Science Historywikipedia,  arthurimiller,  cnn

Σάββατο 24 Απριλίου 2021

Σαν σήμερα... 1970, εκτοξεύεται ο πρώτος κινέζικος δορυφόρος Dong Fang Hong I.

Ο δορυφόρος Dong Fang Hong I

Σαν σήμερα, στις 24 Απριλίου 1970, εκτοξεύθηκε ο πρώτος κινέζικος δορυφόρος με την χαρακτηριστική ονομασία "Dong Fang Hong I" (κινέζικα: 东方红) που μεταφράζεται σε "Η Ανατολή είναι Κόκκινη 1". Στο Δυτικό κόσμο επίσης είναι γνωστός με τα ονόματα "Κίνα 1" ή "Μάο 1". Η εκτόξευση έγινε στο πλαίσιο του διαστημικού δορυφορικού προγράμματος Dongfanghong της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, που αποτελούσε τμήμα του ευρύτερου προγράμματος "Two Bombs, One Satellite" ("Δύο βόμβες, Ένας δορυφόρος"). Το "Δύο βόμβες" αφορούσε το πρόγραμμα κατασκευής της ατομικής βόμβας (αργότερα και της βόμβας υδρογόνου) και το πρόγραμμα κατασκευής διηπειρωτικού βαλιστικού πυραύλου (InterContinental Ballistic Missile), ενώ το "Ένας Δορυφόρος" στην κατασκευή τεχνητού δορυφόρου της Γης.
Η επιτυχής εκτόξευση του τεχνητού δορυφόρου ήταν το τελευταίο βήμα αυτού του προγράμματος, αφού το 1964 και 1967 είχαν κατασκευάσει την ατομική βόμβα και την βόμβα υδρογόνου αντίστοιχα, ενώ το 1966 είχαν ήδη εκτοξεύσει τον πρώτο διηπειρωτικό πύραυλο εδάφους-εδάφους.

Κινέζικη αφίσα για την εκτόξευση του DFH-1.

Ο τεχνητός δορυφόρος δημιουργήθηκε με την εποπτεία του Qian Xuesen, που ήταν επικεφαλής της Κινεζικής Ακαδημίας Διαστημικής Τεχνολογίας (CAST). Επικεφαλής του τεχνικού προγράμματος κατασκευής του δορυφόρου ήταν ο μηχανικός Sun Jiadong. Το 1967, ο χημικός μηχανικός Dang Hongxin επινοώντας μια μεμβράνη για χάλκινη κεραία, έλυσε τις δυσκολίες που υπήρχαν στην αναμετάδοση σήματος στην περιοχή των υπερβραχέων σε θερμοκρασίες μεταξύ 100 °C και −100 °C. Σε όλη τη διάρκεια της πτήσης του δορυφόρου το σήμα που εξέπεμπε ήταν ο ύμνος της Κινέζικης Πολιτιστικής Επανάστασης με τίτλο "Η Ανατολή είναι Κόκκινη".

Ο δορυφόρος Dong Fang Hong I εκτοξεύθηκε στις 24 Απριλίου 1970 στις 9:35:45 μ.μ τοπική ώρα (13:35:45 UTC) με πύραυλο Long March I (CZ-1 ή Changzheng) από το Κινέζικο Δορυφορικό Κέντρο Εκτόξευσης Jiuquan, στην έρημο Γκόμπι. Στις 9:48 μ.μ. της ίδιας μέρας μπήκε σε γήινη τροχιά.

Από την προετοιμασία του δορυφόρου  DFH-1.

Ο πρωταρχικός σκοπός του δορυφόρου ήταν η πραγματοποίηση δοκιμών δορυφορικής τεχνολογίας, παράλληλα με την μελέτη και καταγραφή μετρήσεων για την ιονόσφαιρα και την ατμόσφαιρα της Γης. Ο αριθμός δορυφορικού καταλόγου που είχε ο δορυφόρος (ένας 5ψήφιος αριθμός που εκχωρείται σε κάθε  δορυφόρο που εκτοξεύεται από τη Γη με σειρά αναγνώρισης) ήταν 4382.

Το σχήμα του δορυφόρου ήταν σαν ένα συμμετρικό πολύεδρο 72 εδρών, με βάρος 173 κιλά (381,4 lb) και διάμετρο περίπου 1 μέτρο (39 in). Η περίοδο περιφοράς γύρω από τη Γη ήταν 114 λεπτά, με περίγειο 439 χλμ. και απόγειο 2384 χλμ. Για σταθεροποίηση περιστρεφόταν 120 φορές το λεπτό.

Τεχνικοί δουλεύουν στην προετοιμασία του DFH-1.


Η εξωτερική επιφάνεια του δορυφόρου ήταν καλυμμένη με επεξεργασμένο κράμα αλουμινίου που αποτελούσε ασπίδα για τις μεταβολές της θερμοκρασίας. Εκεί υπήρχαν 4 κεραίες εκπομπής στα υπερβραχέα που η κάθε μία είχε μήκος τουλάχιστον 2 μέτρα (6½ ft). Είχε προγραμματιστεί να εκπέμπει σήμα για 20 ημέρες, έτσι στι 14 Μαΐου 1970 ο δορυφόρος σταμάτησε την εκπομπή.

Με την επιτυχή εκτόξευση του Dong Fang Hong I, η Κίνα έγινε η πέμπτη χώρα, μετά τη Σοβιετική Ένωση, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ιαπωνία, που εκτόξευσε ανεξάρτητα έναν δορυφόρο. Μετά από αυτή την επιτυχία, ο Qian Xuesen πρότεινε στην Κινέζικη κυβέρνηση την ανάπτυξη ενός επανδρωμένου διαστημικού προγράμματος για την Κίνα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα υπέβαλε  έκθεση για  μια τέτοια επιχείρηση, που ο ίδιος ο Μάο Τσε Τσετούνγκ υπέγραψε, εγκρίνοντάς την.

Ραδιοφωνικός δέκτης ειδικά κατασκευασμένος για την 
παρακολούθηση του σήματος εκπομπής του DFH-1.


Στις 3 Μαρτίου 1971, εκτοξεύτηκε ο δεύτερος δορυφόρος DFH-1, ο οποίος ονομάστηκε SJ-1 (Πρακτική-1). Ο δορυφόρος είχε σχεδιαστεί για να έχει ζωή ένα χρόνο, αλλά τελικά λειτούργησε στο διάστημα για περισσότερα από 8 χρόνια μέχρι την καταστροφή του στις 11 Ιουνίου 1979.

Ο Dong Fang Hong 2 ήταν ο πρώτος τηλεοπτικός δορυφόρος που εκτόξευσε η Κίνα το 1984.

  • Κείμενο για τον δορυφόρο DFH-1 από το chinaspaceflight.
  • Βίντεο με τίτλο "1970 CHINA'S FIRST SPACE SATELLITE LAUNCH 东方红一号" από το κανάλι REVOLUTIONARY FORCE (κινέζικα, 6:32).
  • Βίντεο που δείχνει (σε αναπαράσταση) πως στριφογύριζε ο δορυφόρος για να κρατηθεί σε τροχιά (0:32).

Πηγή: Today in science history,     wikipedia,     astronomos,     astronautix

Πέμπτη 22 Απριλίου 2021

Σαν σήμερα... 1904, γεννήθηκε ο Αμερικανός φυσικός Robert Oppenheimer.


Julius Robert Oppenheimer

Σαν σήμερα, στις 22 Απριλίου 1904, γεννήθηκε ο Julius Robert Oppenheimer (Τζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ) στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, ένας θεωρητικός φυσικός γνωστός κυρίως για τη δουλειά του στην κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας. Έχει αποκληθεί "πατέρας της ατομικής βόμβας", στην ουσία επειδή ήταν επικεφαλής του επιστημονικού προσωπικού στο αμερικάνικο πρόγραμμα Manhattan, για την παραγωγή της ατομικής βόμβας.
Ο Οπενχάιμερ υπήρξε ένας επιστήμονας που μισήθηκε πολύ, γιατί το δικό του όνομα ακούστηκε ως υπεύθυνο για την ρίψη των 2 ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας, τον Αύγουστο του 1945. Προσωπικά τον θεωρώ ως ένα τραγικό πρόσωπο.

Σήμερα, με αφορμή την επέτειο της γέννησής του θα παραθέσω μόνο δύο χαρακτηριστικά κείμενα. 
Το ένα προέρχεται από τον ίδιο τον Οπενχάιμερ και σ' αυτό περιγράφει πολύ σύντομα πώς αισθάνθηκε στις 16 Ιουλίου 1945, όταν έγινε η πρώτη δοκιμή ("Trinity test") της ατομικής βόμβας στην έρημο του Νέου Μεξικού.
Το άλλο αποτελεί απόσπασμα ενός ποίηματος του Νικηφόρου Βρεττάκου, με τίτλο «Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ», γραμμένο το 1954 (περιέχεται στη συλλογή "Οδοιπορία, Ποιήματα 1929-1957", εκδόσεις Διογένης, Αθήνα 1972). Όλο το ποίημα μπορείτε να το βρείτε  ΕΔΩ. 

Σε μια επόμενη ανάρτηση υπόσχομαι να παρουσιάσω κομμάτια του έργου και της προσωπικής ζωής του Οπενχάιμερ (του Όπι, όπως τον αποκαλούσαν όσοι τον γνώριζαν από πιο κοντά). Μέχρι τότε, ο φιλομαθής αναγνώστης μπορεί να γνωρίσει τον Οπενχάιμερ είτε διαβάζοντας την υπερσύνδεση στο όνομά του (κείμενο στα αγγλικά από τη wikipedia), είτε διαβάζοντας σύντομη βιογραφία του στα ελληνικά, στην ιστοσελίδα newsbeast

Ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ πέθανε από καρκίνο του λάρυγγα στις 18 Φεβρουαρίου 1967, στο Princeton του New Jersey.

Το κείμενο του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ:

«Μερικοί άνθρωποι γέλασαν, μερικοί άνθρωποι φώναζαν, οι περισσότεροι άνθρωποι ήταν σιωπηλοί. Μέσα στο μυαλό μου κυριάρχησε ένας στίχος, μια γραμμή από το "Bhagavad-Gita" ("Μπαγκαβάτ Γκίτα") στην οποία ο Krishna προσπαθεί να πείσει τον πρίγκιπα ότι πρέπει να κάνει το καθήκον του: "Είμαι ο θάνατος: ο καταστροφέας των κόσμων"».

Το απόσπασμα του ποιήματος του Νικηφόρου Βρεττάκου:

Φίλε Οπενχάιμερ,

λάβαμε
τις τελευταίες ειδήσεις σας.
Φορτωμένα τις μέρες αυτές, τα ερτζιανά κ' οι ασύρματοι
πάνε και φέρνουν, σ' όλο τον κόσμο, τη σιωπή και τη θλίψη σας.
Και μεις, άνθρωποι απλοί, όπως κάνουμε πάντοτε,
γνωρίζοντας πως ο πόνος κατοικείται από το Θεό
σηκωθήκαμε ορθοί και κρατήσαμε
σιγή πέντε λεπτών μπρος στη θλίψη σας,
με σκυμμένα τα πρόσωπα
και σταυρωμένα τα χέρια μας.

Αλλά, φίλε Οπενχάιμερ, όχι·
δεν προσθέσατε τίποτα στην καρδιά μας. Η πράξη σας
έμεινε πράξη. Η σελίδα σας έκλεισε.
Τ' ανάλαφρο σαν αστέρι όνομά σας
έγινε στάχτη στη Χιροσίμα.
Σε τι θα ωφελούσε ν' αφήσουμε τώρα
την καρδιά μας αδέσποτη κάτω απ’ τα δάκρυά σας;
Σε τι θα ωφελούσε να κάτσουμε δίπλα σας
αντίκρυ στο σύμπαν; Σας παραδίνουμε στη
μακροθυμία των αιώνων κι ευχόμαστε
ν' αξιωθείτε τη χάρη της.

Τι να σας κάνουμε; Πού
να σας κρύψουμε; Όπου
κι αν σας βάλει κανείς
σαν πύργος πανύψηλος
θα κρύβετε πάντοτε
ένα μέρος του ήλιου.

Δεν είναι στο χέρι μας.
Δεν υπάρχει πια δέντρο να καθίστε στη ρίζα του.
Η στέγη του σύμπαντος δε θα σας ήθελε.
Εμείς, άνθρωποι απλοί, που ο Θεός μας γυρίζει τα φύλλα των ημερών,
που λογαριάζουμε τη ζωή μας με την ανατολή του ηλίου,
που υπογράφουμε στην καθαρή μας καρδιά 
τα πεπραγμένα μας με τη δύση του,
σας εγκαλούμε: Εν ονόματι
της χρυσής άμμου των ουρανών
και της πανσπερμίας του πλανήτη μας
σας εγκαλούμε: Ακούστε μας!
Δεν έτυχε, φίλε Οπενχάιμερ, ποτέ, να σκεφθείτε με πόσα
δάκρυα φτιαχτήκαν οι κήποι του κόσμου;
Δε είχατε δάκρυα να μετρήσετε;
Δεν σας φτάναν οι αριθμοί για την εξίσωση της αλήθειας;
Ποτέ δεν σταθήκατε, μόνος προς μόνον, αντίκρυ στα μάτια μας
κι αντίκρυ στο θαύμα του χεριού τ' αδερφού σας;

Πώς σας διέφυγε,
φίλε Οπενχάιμερ,
- ένα σύνολο από
μικρά και μεγάλα
θαύματα - ο άνθρωπος;

Από μας και για μας ξεκινούν οι οδοί και τα έργα 
του σύμπαντος. Χωρίς εντολή
πώς τολμήσατε, φίλε Οπενχάιμερ;

Χωρίς συγκατάθεση
είσαστε όλοι παράνομοι
κάτω απ' τον ήλιο...

[...............]


"Εσωτερική Ενέργεια - 1ος Θερμοδυναμικός Νόμος" σε pptx.

 

Φυσική B' Λυκείου Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας

Στις 26 διαφάνειες της ανάρτησης υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. Η φετινή ανάρτηση είναι προσαρμοσμένη στις αλλαγές που έχουν γίνει στη διδακτέα ύλη.
Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.
Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. 

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 
Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 
Υπάρχει περίπτωση κάποια σύμβολα να μην προβάλλονται σωστά στην οθόνη του δικού σας υπολογιστή. Ο πιο πιθανός λόγος γι' αυτό είναι η διαφορετική έκδοση του Office (pptx). Χρησιμοποιώ το MS Office 2016. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 
Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μπορείτε να κατεβάσετε το αρχείο pptx "ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ - 1ος ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ" από   ΕΔΩ   ή   ΕΔΩ.
Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

Τρίτη 20 Απριλίου 2021

Σαν σήμερα... 1927, γεννήθηκε ο Ελβετός νομπελίστας φυσικός Karl Müller.


Karl Alexander Müller

Σαν σήμερα, στις 20 Απριλίου 1927, γεννήθηκε ο Karl Alexander Müller (Καρλ Αλεξάντερ Μιούλερ) στη Βασιλεία της Ελβετίας. Ο Μιούλερ είναι γνωστός για την εργασία του στην υπεραγωγιμότητα κεραμικών υλικών.

Πατέρας του Καρλ ήταν ο μουσικός Paul Rudolf Müller και μητέρα του η Irma Feigenbaum. Η οικογένειά του είχε σχέση με τον ομώνυμο διακεκριμένο οίκο παρασκευής σοκολάτας. Τα πρώτα χρόνια μετά τη γέννηση του Καρλ η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο  Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας, όπου ο πατέρας του σπούδαζε μουσική. Λίγο αργότερα, ο Καρλ και η μητέρα του μετακόμισαν στο σπίτι των παππούδων του, στο Dornach, κοντά στη Βασιλεία της Ελβετίας. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν στο Λουγκάνο, στην περιοχή της Ελβετίας που μιλούσαν ιταλικά. 
Όταν το 1938 ο Καρλ έχασε τη μητέρα του, ο πατέρας του τον έβαλε εσώκλειστο στο Ευαγγελικό Κολέγιο στην πόλη Schiers, κοντά στα αυστριακά σύνορα, για να τελειώσει το γυμνάσιο. Εκεί, έμεινε 7 χρόνια ως το 1945 και πήρε το δίπλωμα Matura. Στη διάρκεια της φοίτησής του έδειξε ενδιαφέρον για τα ραδιόφωνα και τα ηλεκτρονικά. Ενώ σκεφτόταν να σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός, ο καθηγητής της χημείας Dr. Saurer τον έπεισε να στραφεί στη φυσική.

Ο Karl  Müller (αρ.) στη συνάντηση "Woodstock of Physics 
της American Physical Society (APSγια την υπεραγωγιμότητα,  
το Μάρτιο 1987 στη Νέα Υόρκη. Όρθιος ο Paul Chou.

Στα 19 του ο Μιούλερ έκανε τη σύντομη στρατιωτική του θητεία στον Ελβετικό στρατό και στη συνέχεια γράφτηκε στο περίφημο Τμήμα Φυσικής και Μαθηματικών του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης (ETH). Εκεί, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ικανοποιημένος από τα περισσότερα μαθήματα που παρακολουθούσε, τελικά παρέμεινε μέχρι το τέλος επειδή γνώρισε τον Wolfgang Pauli που τον επηρέασε βαθιά. Η διπλωματική του εργασία ήταν σχετική με το φαινόμενο Hall και έγινε δίπλα στον καθηγητή G. Busch. 
Αφού πήρε το δίπλωμά του, εργάστηκε για ένα χρόνο στο Τμήμα Βιομηχανικής Έρευνας του ETH, πάνω στο σύστημα προβολής Eidophor. Στη συνέχεια επέστρεψε ως βοηθός στην ομάδα του Busch για να κάνει το διδακτορικό του στον Ηλεκτρονικό Παραμαγνητικό Συντονισμό (Electron Paramagnetic Resonance - EPR). Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στα τέλη του 1957.

Ο Karl  Müller (δεξ.) με τον J. Georg Bednorz (αρ.)
σε εργαστήριό της ΙΒΜ τη δεκαετία του '80.

Νωρίτερα, την άνοιξη του 1956, παντρεύτηκε την Ingeborg Marie Louise Winkler με την οποία απέκτησαν το 1957 τον γιο τους Eric (οδοντίατρος) και το 1960 την κόρη τους Sylvia (νηπιαγωγός).

Το 1958 εντάχθηκε στο Battelle Memorial Institute στη Γενεύη, όπου σύντομα έγινε επικεφαλής ομάδας για τον παραμαγνητικό συντονισμό.
Το 1963 μπήκε στο προσωπικό του Ερευνητικού Εργαστηρίου της ΙΒΜ Ζυρίχης, στο Rüschlikon. Εκεί παρέμεινε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1992. Παράλληλα, το 1970 αποδέχτηκε θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.
Από το 1972 έως το 1985 ο Μιούλερ ήταν επικεφαλής του Τμήματος Φυσικής στο Ερευνητικό Εργαστήριο του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης (ZRL).

Ο Karl Müller (δεξ.) παίρνει τιμητικό διδακτορικό τίτλο
από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Για 15 περίπου χρόνια που ήταν στην ΙΒΜ, η έρευνά του επικεντρώθηκε στο υλικό SrTiO(τιτανικό στρόντιο) και στις ενώσεις του περοβσκίτη (CaTiO3). Μελέτησε τις φωτοχρωμικές ιδιότητές τους όταν επηρεάζονται από ιόντα μεταβατικών μετάλλων, τους χημικούς δεσμούς τους, τις σιδηροηλεκτρικές τους ιδιότητες και τα φαινόμενα αλλαγών της δομικής τους κατασκευής. Σημαντικά στοιχεία αυτής της έρευνας έχουν δημοσιευθεί σε βιβλίο που γράφτηκε με τον Tom Kool από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Μιούλερ άρχισε να ψάχνει για ουσίες που θα μπορούσαν να γίνουν υπεραγώγιμες σε υψηλότερη θερμοκρασία απ' ό,τι ήταν γνωστό ως τότε. Η υψηλότερη κρίσιμη θερμοκρασία (Tc) που ήταν εφικτή την εποχή εκείνη ήταν περίπου 23Κ (βαθμοί Κέλβιν, -250 0C).
Το 1983 ο Μιούλερ πήρε κοντά του στην IBM τον Georg Bednorz (Γκέοργκ Μπέτνορζ) για να βοηθήσει στην συστηματική δοκιμή διαφόρων οξειδίων. Μερικές πρόσφατες μελέτες είχαν δείξει ότι αυτά τα υλικά μπορεί να είναι υπεραγώγιμα. Το 1986, οι δυο τους κατάφεραν να επιτύχουν υπεραγωγιμότητα στο υλικό LBCO (οξείδιο λανθανίου, βαρίου, χαλκού) σε θερμοκρασία 35K, που ήταν αρκετά υψηλή, αν αναλογιστούμε ότι είχαν χρειαστεί 75 χρόνια για μετάβαση από 11Κ σε 23Κ και εκεί υπήρχε στασιμότητα για 13 χρόνια. Η ανακάλυψη αυτή οδήγησε σε νέες έρευνες που έφεραν νέα υλικά, όπως το BSCCO (οξείδιο βισμουθίου, στροντίου, ασβεστίου, χαλκού - Tc = 107K) και το YBCO (οξείδιο υτρίου, βαρίου, χαλκού  -  Tc = 92K).

Τον Ιούνιο του 1986, οι Μιούλερ και Μπέτνορζ ανακοίνωσαν την ανακάλυψή τους με δημοσίευση της εργασίας τους στο περιοδικό Zeitschrift für Physik Β. Πριν από το τέλος του 1986, ο Shoji Tanaka στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο και στη συνέχεια ο Paul Chu  στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον, επιβεβαίωσαν το αποτέλεσμά τους, εργαζόμενοι ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο.

Ο Karl Müller με το δικό του "Sketch of Science".
Από τον φωτογράφο Volker Steger.

Έτσι, το 1987 ο Καρλ Μιούλερ και ο Γκέοργκ Μπέτνορζ μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής "για την σημαντική ανακάλυψη της υπεραγωγιμότητας σε κεραμικά υλικά".
Ήταν το συντομότερο χρονικά Νόμπελ που δόθηκε μετά από μία ανακάλυψη.

Πριν και μετά από το Νόμπελ, ο Μιούλερ τιμήθηκε με πολλά βραβεία και μετάλλια, όπως
ενώ έγινε μέλος πολλών επιστημονικών ενώσεων και επίτιμος διδάκτορας πανεπιστημίων.

Ο Karl Müller το 2004 με ιδιόχειρη αφιέρωση.

Μέχρι τα τελευταία χρόνια ο Μιούλερ εξακολουθούσε να ασχολείται επιστημονικά με τον περοβσκίτη, τους μαγγανίτες και τα σιδηροηλεκτρικά υλικά, δίχως να παραμελεί τα αγαπημένα του σπορ, σκι και κολύμπι.
  • Συνέντευξη του Karl Alexander Müller στην Annette Bussmann-Holder στις 24-26 Αυγούστου 2015, στη Γενεύη, όπου στα πλαίσια καταγραφής της Προφορικής Ιστορίας (Oral-History) από το IEEE History Centerπεριγράφει τη ζωή του και την εργασία του (αγγλικό κείμενο pdf). 
  • Βίντεο από το Universität Zürich για Karl Müller (αγγλικά, 5:06).
  • Βίντεο με ομιλία του Karl Müller στην ICSM (International Conference on Superconductivity and Magnetism) στις 30 Απριλίου 2012, στην Κωνσταντινούπολη.
  • Συνέντευξη του Karl Müller στον Edward Goldwyn το 2004, στο πλαίσιο της 54th Meeting of Nobel Laureates in Lindau (αγγλικά, 6:19).
  • Το κείμενο της ομιλίας των J. GEORG BEDNORZ και K. ALEX MÜLLER για το Βραβείο Νόμπελ, με τίτλο "PEROVSKITE-TYPE OXIDES - THE NEW APPROACH TO HIGH-Tc SUPERCONDUCTIVITY" (8 Δεκεμβρίου 1987).

Πηγή: Today in Science History, wikipedia, nobel