Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2019

Σαν σήμερα ... 1700, γεννήθηκε ο Daniel Bernoulli.


Daniel Bernoulli 

Σαν σήμερα, στις 8 Φεβρουαρίου 1700, γεννήθηκε ο Daniel Bernoulli (Ντάνιελ Μπερνούλι) στο Groningen της Ολλανδίας. Ο Μπερνούλι υπήρξε διακεκριμένος φυσικός,  μαθηματικός  και οικονομολόγος. 
Προερχόταν από οικογένεια που έδωσε πολλούς αξιόλογους μαθηματικούς. Πατέρας του ήταν ο Johann Bernoulli που είχε ασχοληθεί με την εξέλιξη του μαθηματικού λογισμού, αλλά και τα δύο αδέλφια του Nicolaus (μεγαλύτερος) και Johann (νεότερος) ήταν επίσης μαθηματικοί. Όμως, ο Ντάνιελ είχε χαρακτηριστεί ως «μακράν ο ικανότερος από τους νεότερους Μπερνούλι». 

Ο Ντάνιελ Μπερνούλι ήθελε να γίνει μαθηματικός, όμως ο πατέρας του τον ωθούσε να ακολουθήσει επιχειρηματική καριέρα. 
Στην ηλικία των 13 ετών, ο πατέρας του τον έστειλε να σπουδάσει φιλοσοφία και λογική στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία, όπου είχε μετακομίσει η οικογένεια Μπερνούλι. 
Το 1715 ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του και ένα χρόνο αργότερα πήρε μάστερ.

Πορτραίτο του Ντάνιελ Μπερνούλι
από τον  Johann Rudolf Huber.

Είναι σίγουρο ότι ανάμεσα στον πατέρα και στον γιο Μπερνούλι υπήρχε από πολύ νωρίς μια έντονη κόντρα. Ο πατέρας προσπαθούσε να καθοδηγήσει τον Ντάνιελ, αλλά εκείνος αντιστεκόταν στην πίεση. Μετά το 1716 και πάντα κάτω από την πίεση του πατέρα του, ο Ντάνιελ δέχτηκε να σπουδάσει φαρμακευτική με την προϋπόθεση ο πατέρας του να του δίδασκε μαθηματικά. Έτσι, σπούδασε φαρμακευτική στη Βασιλεία, στη Χαϊδελβέργη και στο Στρασβούργο και το 1921 πήρε διδακτορικό στην ανατομία και την βοτανική. 

Το 1723-24, δημοσίευσε ένα από τα παλαιότερα μαθηματικά του έργα με τίτλο "Exercitationes quaedam Mathematicae" ("Ορισμένες ασκήσεις Μαθηματικών"), όπου ασχολείτο με τις διαφορικές εξισώσεις και τη φυσική του ρέοντος νερού.
Το 1724, ανέλαβε καθηγητής των μαθηματικών στην Ακαδημία Επιστημών της Αγίας Πετρούπολης, όπου παρέμεινε τα επόμενα οκτώ χρόνια. 
Το 1733, μετά από προσωρινή ασθένεια, παραιτήθηκε από τη θέση του και επέστρεψε στη Βασιλεία, όπου ανέλαβε καθηγητής Βοτανικής και Ανατομίας στο εκεί πανεπιστήμιο. Στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας παρέμεινε μέχρι το θάνατό του, αλλά ήδη από το 1943 είχε αναλάβει και θέση καθηγητή ιατρικής.

Το εξώφυλλο του βιβλίου "Hydrodynamica"
(έκδοση 1738).

Το 1738 εκτύπωσε το έργο του "Hydrodynamica" ("Υδροδυναμική"), όπου ασχολείτο με την κινητική θεωρία των αερίων και τη θεμελιώδη σχέση τους με τη ροή των ρευστών, ιδιαίτερα την πίεση, την πυκνότητα και την ταχύτητα τους.
Σ' αυτό το βιβλίο παρουσίασε τη σημαντικότερη δουλειά του για τη στρωτή ροή των ρευστών που ονομάζεται «αρχή ή νόμος του Bernoulli», σύμφωνα με την οποία, η πίεση σε ένα ρευστό μειώνεται καθώς η ταχύτητά του αυξάνεται. 

Το 1738 επίσης, ο Μπερνούλι δημοσίευσε την εργασία του "Specimen theoriae novae de mensura sortis" ("Παρουσίαση μιας νέας θεωρίας για μέτρηση του κινδύνου") που αποτελεί τη βάση της οικονομικής θεωρίας για την αποφυγή του κινδύνου, την ασφάλιση του κινδύνου και την οικονομική ωφέλεια.
Στο βιβλίο αυτό ο Μπερνούλι πρότεινε μια λύση στο "παράδοξο της Αγίας Πετρούπολης", ένα πρόβλημα που είχε θέσει ο αδελφός του Nicolaus από το 1713.
Μεταγενέστερα έργα του ασχολούνται με τη στατιστική και τις πιθανότητες. Χρησιμοποίησε στατιστικά δεδομένα σε διάφορα πρακτικά θέματα, όπως ο εμβολιασμός και το σχετικό ποσοστό των γεννήσεων ανδρών και γυναικών.

Το 1750, αφού διορίστηκε στην προεδρία του τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, υπηρέτησε ως καθηγητής Φυσικής τα επόμενα 26 χρόνια.
Τον Μάιο της ίδιας χρονιάς εξελέγη εξωτερικό μέλος της Βασιλικής Ένωσης του Λονδίνου.
Δημοσίευσε πολυάριθμες εργασίες στη Μηχανική, οι οποίες επικεντρώνονταν κυρίως στα προβλήματα που σχετίζονταν με τις δονούμενες χορδές
Συνεργάστηκε με τον Euler (Όιλερ) για την ελαστικότητα καθώς και για την διατύπωση της εξίσωσης "Euler-Bernoulli beam" ("δέσμη Όιλερ-Μπερνούλι").

Σχέδιο από το βιβλίο "Hydrodynamica" στο 
κεφάλαιο της κινητικής θεωρίας των αερίων.


Μεταξύ 1725 και 1749 βραβεύτηκε 10 φορές από την Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού για τη συνεισφορά του στον τομέα της αστρονομίας, της βαρύτητας, των παλιρροιών, του μαγνητισμού, των ωκεανών και της συμπεριφοράς των πλοίων στη θάλασσα.

Το 1735, μαζί με τον πατέρα του, κέρδισαν το πρώτο βραβείο από το Πανεπιστήμιο του Παρισιού για εργασία τους στις πλανητικές τροχιές. Όμως ο πατέρας του, ο οποίος θεωρούσε τον εαυτό του ανώτερο από τον γιο του και μην αντέχοντας την σύγκριση, τον έδιωξε από το σπίτι.
Ο Ντάνιελ Μπερνούλι πέθανε στη Βασιλεία στις 17 Μαρτίου 1782, σε ηλικία 82 ετών.

Γραμματόσημο του Λιχτενστάιν για τον Ντάνιελ Μπερνούλι.

  •  Βίντεο για τη ζωή του Ντάνιελ Μπερνούλι (αγγλικά, 12:10).
  • Βίντεο της DEUTSCHE WELLE με τίτλο "Daniel Bernoulli~Hydrodynamics"  (αγγλικά,14:56).
  • Βίντεο με πειραματική παρουσίαση για την "Αρχή του Μπερνούλι" από τον ιστότοπο Real Physics Live (αγγλικά, 3:04).
  • Μάθημα με ppt για το νόμο του Μπερνούλι (ύλη Γ' Λυκείου Θετικού  Προσανατολισμού).

Πηγή: Today in Science HistoryMacTutor History of Mathematics

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου