Σαν σήμερα ... 1989, πέθανε ο Ουκρανός μηχανικός πυραύλων Βαλεντίν Γκλουσκό.

Βαλεντίν Πέτροβιτς Γκλουσκό

Σαν σήμερα, στις 10 Ιανουαρίου 1989, πέθανε στη Μόσχα σε ηλικία 81 ετών, ο Βαλεντίν Πέτροβιτς Γκλουσκό (ουκρανικά: Валентин Петрович Глушко), ο σπουδαιότερος ίσως μηχανικός και σχεδιαστής κινητήρων πυραύλων στη διάρκεια του αμερικανοσοβιετικού ανταγωνισμού στο διάστημα. 

Ο Γκλουσκό είχε γεννηθεί στις 2 Σεπτεμβρίου 1908 στην Οδησσό της Ουκρανίας.

Ο Βαλεντίν Γκλουσκό σε ηλικία 25 ετών.

Από το 1919 μέχρι το 1924 σπούδασε ελασματουργός σε τεχνικό επαγγελματικό σχολείο της Οδησσού, ενώ την ίδια περίοδο από το 1920 μέχρι το 1922 παρακολούθησε μαθήματα βιολιού.
Την άνοιξη του 1921, έχοντας διαβάσει δύο μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν, αποφάσισε ν' αφιερώσει τη ζωή του στην αεροναυτική. Ξεκίνησε με αστρονομικές παρατηρήσεις μετέχοντας σε μια ομάδα νεαρών ερευνητών. 
Το χειμώνα του 1922 άρχισε να μελετά το έργο του Konstantin Tsiolkovsky. Επηρεασμένος από αυτό, από το 1924 μέχρι το 1926 έγραφε σε εφημερίδες και περιοδικά άρθρα σχετικά με την εξερεύνηση της Σελήνης και πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι μηχανές του Tsiolkovsky για διαστημικές πτήσεις, διατηρώντας παράλληλα αλληλογραφία με τον ίδιο.

Μετά την αποφοίτησή του εκπαιδεύτηκε ως εφαρμοστής και στη συνέχεια ως χειριστής τόρνου. 

Sergei Korolyov και  Βαλεντίν Γκλουσκό.

Το 1925 προσπάθησε να γραφτεί στο Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη), αλλά απέτυχε στις εξετάσεις. Έτσι, παρακολούθησε το πρώτο έτος ως απλός ακροατής. Το 1926 έγινε δεκτός στο δεύτερο έτος του πανεπιστημίου και ξεκίνησε να σπουδάζει φυσική και μαθηματικά. Το 1929 ολοκλήρωσε τις σπουδές του με θέμα της διπλωματικής του εργασίας σχετικό με τις ηλεκτρικές προωθητικές μηχανές. Επειδή ο στρατός ενδιαφέρθηκε για τις ιδέες του, ξεκίνησε να εργάζεται σε έρευνα για πυραύλους στο Gas Dynamics Laboratory (GDL) στο Λένινγκραντ. Στο GDL ο Γκλουσκό έφτιαξε για πρώτη φορά τον πύραυλο υγρού καυσίμου (liquid rocket engine LRE) ORM-1 και στη συνέχεια άλλες παρόμοιες μηχανές.

Βαλεντίν Γκλουσκό (αρ.) και Γιούρι Γκαγκάριν (δεξ.).

Το 1931 έγινε μέλος ενός νέου τμήματος, του GIRD (Group for the Study of Reactive Motion), που δημιουργήθηκε στο Λένινγκραντ για τη μελέτη προωθητικών συστημάτων για τους πυραύλους.

Από το 1934 ξεκίνησε να εργάζεται στο Ινστιτούτο Έρευνας Πυραύλων (Rocket Research Institute RRI) στη Μόσχα, όπου δημιούργησε τον πύραυλο ORM-65 για το πυραυλικό αεροπλάνο RP-318 και το πυραυλικό βλήμα 212 σε σχεδίαση του Sergei Korolyov.

Ο Βαλεντίν Γκλουσκό σε αναμνηστικό νόμισμα
για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.

Στις 23 Μαρτίου 1938, στη διάρκεια των μεγάλων σταλινικών δικών, συνελήφθη από την NKVD και φυλακίστηκε στη φυλακή Butyrka. Στις 15 Αυγούστου 1939 καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια εξορία σε γκούλαγκ. Ενώ υποτίθεται ότι εξορίστηκε, ο Γκλουσκό τοποθετήθηκε στη σχεδίαση αεροσκαφών μαζί με άλλους καταδικασθέντες επιστήμονες. 

Το 1941 τοποθετήθηκε επικεφαλής σε τμήμα σχεδίασης μηχανών πυραύλων που κινούνται με υγρά καύσιμα. Τελικά απελευθερώθηκε το 1944 με ειδική απόφαση.

Το 1944 σε συνεργασία με τον Sergei Korolyov σχεδίασαν τον κινητήρα βοηθητικών πυραύλων RD-1 KhZ.

Δύο μεγάλες μορφές της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Βαλεντίν
Γκλουσκό (3ος από αρ.) και ο στρατάρχης Semen Budenny
(2ος από δεξ.) με τις υπογραφές τους.

Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γκλουσκό στάλθηκε στη Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη για να μελετήσει το γερμανικό πρόγραμμα πυραύλων. Το 1946 έγινε ο επικεφαλής σχεδιαστής του δικού του γραφείου, του OKB 456 (αργότερα NPO Energomash) και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1974. Αυτό το γραφείο διαδραμάτισε έναν εξέχοντα ρόλο στην ανάπτυξη των κινητήρων πυραύλων στη Σοβιετική Ένωση.

Το 1957 ξεκίνησε τα τεστ των πυραύλων RD-107, RD-108 και R-7, που αποτέλεσαν τη βάση για την εκτόξευση πολλών διαστημικών οχημάτων.

Άγαλμα του Γκλουσκό στο Δρόμο των
Κοσμοναυτών, στη Μόσχα.

Τον Οκτώβριο 1957 του απονεμήθηκε τιμητικά ο τίτλος του Δόκτορος Τεχνικών Επιστημών, ενώ το 1958 έγινε πλήρες μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ. Τιμήθηκε 2 φορές με τον τίτλο του "Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας", 5 φορές με το μετάλλιο Λένιν, το μετάλλιο της Οκτωβριανής Επανάστασης και πολλά άλλα μετάλλια.

Γραμματόσημο της Ουκρανίας το 2003
με τη μορφή του Βαλεντίν Γκλουσκό.

Ο Γκλουσκό ήταν υποστηρικτής της ιδέας για δημιουργία σοβιετικής βάσης στη Σελήνη, κάτι που τελικά εγκαταλείφθηκε, μιας και τότε, το αμερικάνικο πρόγραμμα Apollo  κόντευε να τελειώσει. Τότε, για ν' ανταγωνιστεί το αμερικάνικο διαστημικό λεωφορείο, η σοβιετική κυβέρνηση πρότεινε τη δημιουργία του διαστημικού σταθμού Mir (Κόσμος). 

Το πιο σημαντικό ίσως επίτευγμα του Γκλουσκό ως μηχανικού ήταν η δημιουργία του μεταφορικού πυραύλου "Energia" με την πιο ισχυρή στον κόσμο πυραυλική μηχανή RD-170 και το διαστημικό λεωφορείο "Buran" ("Χιονοθύελλα"). Το Buran ολοκλήρωσε μια μη επανδρωμένη πτήση το 1988 πριν από την ακύρωση του σοβιετικού προγράμματος το 1993. Αργότερα το 2002, το Buran καταστράφηκε σε κατάρρευση υπόστεγου. Όλα αυτά ήταν συνέπεια της κατάρρευσης του σοβιετικού καθεστώτος.

Από το Μουσείο Κοσμοναυτών και Πυραυλικής Τεχνολογίας
Β. Π. Γκλουσκό στην Αγ. Πετρούπολη.

Την εποχή της ακμής η ομάδα του Γκλουσκό υπαγόταν στο υπουργείο Βιομηχανίας (Ministry of General Machine Building MOM) της Σοβιετικής Ένωσης, με επικεφαλής υπουργό τον μηχανικό Sergey Afanasyev. 
Πριν από το θάνατό του, ο  Γκλουσκό τοποθέτησε τον Boris Gubanov ως διάδοχό του.

Για πολλά χρόνια ο Γκλουσκό είχε εργαστεί στη σκιά του Korolyov και ποτέ δεν έγινε ευρύτερα γνωστός, όσο ήταν στη ζωή. Μόνο μετά το θάνατό του και την περεστρόικα  του Γκορμπατσόφ, το τεράστιο έργο που είχε προσφέρει έγινε γνωστό. Μετά τον θάνατό του, η νεκρολογία του υπογράφηκε από το Πολιτικό Γραφείο του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

• Επίσκεψη στο "Μουσείο Κοσμοναυτών και Πυραυλικής Τεχνολογίας Β. Π. Γκλουσκό" ("V. P. Glushko Museum of Cosmonautics and Rocket Technology") στην Αγ. Πετρούπολη.

Πηγή: Today in Science History