Σαν σήμερα ... 1907, γεννήθηκε ο θεμελιωτής του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος Σεργκέι Καραλιόφ.

Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολιόφ

Σαν σήμερα, στις 12 Ιανουαρίου 1907 (30 Δεκεμβρίου 1906 με το παλιό ημερολόγιο), γεννήθηκε στην πόλη Zhytomir της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας (σημερινή Ουκρανία) ο Σεργκέι Πάβλοβιτς Καραλιόφ (ή Κορολιόφ) (ουκρανικά:  Сергі́й Па́влович Корольóв) που  θεωρείται ως ο θεμελιωτής του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος.

Η απίστευτη ενέργεια που τον διέκρινε, η νοημοσύνη του, η πίστη του στις προοπτικές των διαστημικών πτήσεων, οι διαχειριστικές του ικανότητες και οι σχεδόν μυθικές δεξιότητές του στη λήψη αποφάσεων, τον έκαναν επικεφαλής του πρώτου σοβιετικού κέντρου ανάπτυξης πυραύλων, γνωστού σήμερα ως RKK Energia. 

Αξίζει ακόμη να του πιστωθεί η επιτυχημένη προσπάθεια μετατροπής των πυραύλων εκτόξευσης πυρηνικών όπλων σε όργανο εξερεύνησης του διαστήματος, που είχε ως αποτέλεσμα η Σοβιετική Ένωση να γίνει η πρώτη χώρα στον κόσμο που εκτόξευσε με επιτυχία επανδρωμένο διαστημικό σκάφος. 

1913, ο Σεργκέι με τη μητέρα του και τη γιαγιά του.

Ο πατέρας του Pavel Yakovlevich Korolev ήταν καθηγητής της Ρωσικής γλώσσας και η μητέρα του Maria Nikolaevna προερχόταν από ευκατάστατη οικογένεια εμπόρου.

Ο πατέρας του Σεργκέι είχε μετακομίσει στο Zhytomyr για να βρει δουλειά ως καθηγητής. 

Το 1910, οι γονείς του Σεργκέι χώρισαν και με τη μητέρα του μετακόμισαν στους γονείς της, στην πόλη Nizhyn της Ουκρανίας.

Μετά το επίσημο διαζύγιο των γονέων του τον Οκτώβριο του 1916, η μητέρα του Σεργκέι ξαναπαντρεύτηκε. Το 1917, έτος της μπολσεβίκικης επανάστασης στη Ρωσία, η οικογένειά του μετακόμισε στην Οδησσό.

...και το 1927 (20 ετών).

Το 1912 (5 ετών)...

Στην Οδησσό ο Σεργκέι παρακολούθησε μαθήματα ξυλουργικής στην Επαγγελματική Σχολή της Οδησσού.
Το 1923 εντάχθηκε στην  Ουκρανική Αερολέσχη (OAVUK) προσπαθώντας να πλησιάσει το όνειρό του να πετάξει. Το 1924 κατασκεύασε μόνος του στην OAVUK ένα ανεμοπλάνο που ονομάστηκε K-5.
Την ίδια χρονιά γράφτηκε στο Πολυτεχνείο του Κιέβου. Δύο χρόνια αργότερα ο  Κορολιόφ μεταφέρθηκε στην Ανώτατη Τεχνική Σχολή Bauman της Μόσχας (MVTU), το καλύτερο κολέγιο μηχανικής στη Ρωσία, από το οποίο αποφοίτησε το 1929. 
Το 1930 πήρε δίπλωμα πιλότου και το 1931 μπήκε στο Κεντρικό Αεροϋδροδυναμικό Ινστιτούτο (TsAGI). 

1938, ο Καραλιόφ την εποχή της φυλάκισής του.

Στις 6 Αυγούστου 1931 παντρεύτηκε την Xenia Vincentini (Ξένια Βιντσεντίνι) και στις 10 Απριλίου 1935 γεννήθηκε η κόρη τους Ναταλία. Με την Ξένια έζησαν μαζί μόνο 8 χρόνια και χώρισαν το 1948.
Η δεύτερη σύζυγός του, με την οπία παντρεύτηκαν το 1949, ήταν η Nina Ivanovna (Νίνα Ιβάνοβα), η οποία εργαζόταν ως μεταφράστρια αγγλικών κειμένων και με την οποία γνωρίστηκε σε επαγγελματικό ραντεβού το 1947.

Το 1932, ο Σεργκέι με την πρώτη σύζυγό
του Ξένια, στη Σεβαστούπολη.

Τον Ιούλιο του 1932, ο Κορολιόφ διορίστηκε επικεφαλής της ομάδας έρευνας στο Ερευνητικό Κέντρο Αεριοπροώθησης (GIRD), ενός από τα πρώτα κρατικά επιχορηγούμενα κέντρα για την ανάπτυξη πυραύλων στην ΕΣΣΔ. 
Η ομάδα αυτή κατασκεύασε και εκτόξευσε τον Αύγουστο του 1933 τον πρώτο σοβιετικό πύραυλο με υγρά καύσιμα, τον Γκιρντ 09.

Το 1933, από την ομάδα αυτή δημιουργήθηκε το Ινστιτούτο Έρευνας Προωθητών Αεριωθούμενου (RNII), όπου ο Καραλιόφ ήταν αναπληρωτής διευθυντής. Στο RNII, ο Καραλιόφ εργάστηκε για την ανάπτυξη πυραυλικών βλημάτων και ενός επανδρωμένου ανεμοπλάνου που εκινείτο με πυραύλους.

Ο Καραλιόφ με τη δεύτερη σύζυγό του Νίνα.

Στις 27 Ιουνίου 1938, στο απόγειο των σταλινικών εκκαθαρίσεων, ο Καραλιόφ συνελήφθη από την NKVD και στάλθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Σιβηρία, στην περιοχή του ποταμού  Kolyma. Λίγο νωρίτερα είχε εκτελεστεί ο Mikhail Tukhachevsky, προσωπικότητα του μπολσεβίκικου κόμματος και κυβερνητικός επικεφαλής του προγράμματος NII-3, που στο μεταξύ είχε μετονομαστεί το RNII.

Το Μάρτιο του 1940, ο Καραλιόφ επέστρεψε στη Μόσχα και φυλακίστηκε στην περίφημη φυλακή Butyrskaya. Στις 10 Ιουλίου του ίδιου έτους, μια ειδική επιτροπή υπό την προεδρία του Lavrenti Beria, κομισάριου εσωτερικών υποθέσεων (και επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας του Στάλιν), καταδίκασε τον Καραλιόφ για ψευδείς ισχυρισμούς και  σαμποτάζ, σε οκτώ χρόνια καταναγκαστικής  εργασίας σε στρατόπεδο.

1948, ο Καραλιόφ στο πεδίο των πυραυλικών 
δοκιμών στο Kapustin Yar.

"Ευτυχώς" για τον Καραλιόφ, τον Σεπτέμβριο του 1940, μεταφέρθηκε σε "sharashka" (ρωσ. шара́шка) - ένα από τα πολυάριθμα γραφεία σχεδιασμού στη φυλακή. Το δίκτυο sharashka οργανώθηκε το 1939 για να εκμεταλλευτεί τον τεράστιο πληθυσμό των σοβιετικών επιστημόνων που είχαν σταλεί σε γκουλάγκ. Η sharashka του Καραλιόφ, που βρισκόταν στην πόλη του Omsk, ονομαζόταν επίσημα TsKB-29 και ήταν υπό την ηγεσία του Andrei Tupolev, επίσης φυλακισμένου σε γκουλάγκ.

Εκεί, ο Καραλιόφ συμμετείχε στην ανάπτυξη του βομβαρδιστικού Tu-2, ενός μεγάλου αεροσκάφους της Σοβιετικής Πολεμικής Αεροπορίας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε άλλη sharashka στην πόλη του Kazan, όπου έγινε βοηθός του Valentin Glushko, με τον οποίο ήταν συνάδελφοι από το NII-3. 

Ο Καραλιόφ στο Kapustin Yar έχοντας στα χέρια του
έναν από τους σκύλους που εκτοξεύθηκαν στο διάστημα. 

Στις 27 Ιουλίου 1944 οι Αρχές της Σοβιετικής Ένωσης ελευθέρωσαν (επί λόγω τιμής) τον Καραλιόφ και στις 8 Σεπτεμβρίου 1945 αυτός ταξίδεψε στη Γερμανία για την αξιολόγηση και την αποκατάσταση των γερμανικών πυραύλων V-2. Τον Αύγουστο του 1946 κι ενώ ο  Καραλιόφ βρισκόταν ακόμα στη Γερμανία, διορίστηκε αρχηγός τμήματος στο νεοσυσταθέν NII-88 (TsNIIMash) στο Podlipki, βορειοανατολικά της Μόσχας. Αυτός ο οργανισμός ανέλαβε την ευθύνη για την ανάπτυξη και τη βιομηχανική παραγωγή τεχνολογίας πυραύλων με βάση το γερμανικό υλικό.

Στο απόγειο της καριέρας του, ο Καραλιόφ οδήγησε το πυραυλικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ στην ανάπτυξη του πρώτου βαλλιστικού πυραύλου στον κόσμο, γνωστού σήμερα ως R-7. Αυτός ο πύραυλος έγινε η βάση για την κατασκευή επί μακρόν, μιας σειράς πυραύλων που μετέφεραν τους σοβιετικούς κοσμοναύτες στο διάστημα.

Ο Σεργκέι Καραλιόφ με τον Γιούρι Γκαγκάριν.

Στα επόμενα χρόνια, ο Καραλιόφ οδήγησε στην ανάπτυξη διαφόρων γενεών βαλλιστικών πυραύλων, πυραύλων εκτόξευσης, επιστημονικών, στρατιωτικών και επικοινωνιακών δορυφόρων (Zond, Molniya, Elektron), διαπλανητικών ανιχνευτών και επανδρωμένων διαστημικών σκαφών.

Το 2006, το διαστημόπλοιο Soyuz, του οποίου την ιδέα κατασκευής συνέλαβε ο Καραλιόφ  από την αρχή της διαστημικής εποχής, έκλεισε σαράντα χρόνια λειτουργίας. 

Στις 3 Δεκεμβρίου 1960, ο Καραλιόφ υπέστη την πρώτη του καρδιακή προσβολή. Στις ιατρικές εξετάσεις που είχε, διαπιστώθηκε ακόμη ότι πάσχει από νεφρική ανεπάρκεια, ένα πρόβλημα που είχε τη ρίζα του στον εγκλεισμό του στα στρατόπεδα εργασίας.

Μια τοιχογραφία του Καραλιόφ στην περιοχή 254 του 
διαστημικού κέντρου Μπαϊκονούρ.
 Το σύνθημα γράφει: "Ο δρόμος για τ' αστέρια είναι ανοικτός".

Το 1962, τα προβλήματα υγείας του Καραλιόφ αυξήθηκαν με αποτέλεσμα να πάσχει από πολυάριθμες ασθένειες.

Το 1964 οι γιατροί τού διέγνωσαν καρδιακή αρρυθμία. Λίγο μετά υπέφερε από φλεγμονή της χοληδόχου κύστης. Παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας, ο Καραλιόφ συνέχισε να εργάζεται και να υφίσταται την αυξανόμενη πίεση και κόπωση. Τον Δεκέμβριο του 1965, διαγνώστηκε με αιμορραγικό πολύποδα στο παχύ έντερο. 

Ο Καραλιόφ (σε αναπαράσταση) δίνει οδηγίες για την εκτόξευση
του διαστημοπλοίου Vostok με τον Γιούρι Γκαγκάριν, το 1961.

Εισήλθε στο νοσοκομείο στις 5 Ιανουαρίου 1966 για κάποια χειρουργική επέμβαση, αλλά δυστυχώς, στις 14 Ιανουαρίου 1966 πέθανε. 
Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του, η στάχτη του τοποθετήθηκε στη Νεκρόπολη του Τείχους του Κρεμλίνου.

Οι πραγματικές συνθήκες του θανάτου του Καραλιόφ παραμένουν κάπως αβέβαιες. 

Από την κυβέρνηση αναφέρθηκε ότι ο θάνατος προήλθε από ένα μεγάλο καρκινικό όγκο στην κοιλιά του. Όμως, ο Glushko αργότερα ανέφερε ότι στην πραγματικότητα πέθανε  λόγω χειρουργικής επέμβασης για αιμορροΐδες που κακώς έγινε.

Κατά μια άλλη εκδοχή, κατά τη διάρκεια του χειρουργείου άρχισε να αιμορραγεί και τελικά πέθανε χωρίς να ανακτήσει τις αισθήσεις του.

Η οικογένεια του Καραλιόφ επιβεβαίωσε την ιστορία του καρκίνου. Η αδύναμη καρδιά του συνέβαλε στο θάνατό του κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. 

Ο "επικεφαλής σχεδιαστής" Καραλιόφ (αρισ.) με τον
"πατέρα της σοβιετικής ατομικής βόμβας"Ιγκόρ Κουρτσατόφ (μεσ.)
και τον "επικεφαλής θεωρητικό" Mstislav Keldysh, το 1956.

Λόγω της μυστικής φύσης της σοβιετικής διαστημικής βιομηχανίας, τίποτε δεν ήταν γνωστό για την συμβολή του Καραλιόφ στο σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα, πριν το θάνατό του. Η προσφορά του αναγνωρίστηκε δημόσια από τις σοβιετικές αρχές μόνο μετά το θάνατό του. 

Για αρκετές ακόμη δεκαετίες, η προσωπικότητα του Καραλιόφ παρέμεινε αντικείμενο διαστρεβλώσεων από τον επίσημο σοβιετικό Τύπο. Όμως το 1994, ο Ρώσος δημοσιογράφος και ιστορικός Yaroslav Golovanov, δημοσίευσε την πρώτη μη λογοκριμένη βιογραφία του Σεργκέι Κορολιόφ με τίτλο "Королев. Факты и мифы" ("Καραλιόφ: Γεγονότα και μύθοι"). 

Το 2002 η κόρη του Καραλιόφ, Ναταλία, ολοκλήρωσε τη δική της μνημειώδη βιογραφία για τον θρυλικό πατέρα της, στην οποία παρουσίασε το απίστευτο ταξίδι της ζωής του. Το 2007 κυκλοφόρησε το τρίτομο αυτό έργο σε δεύτερη έκδοση με αφορμή τα 100 χρόνια από την γέννηση του Καραλιόφ.

Αριστερά φαίνεται η πλάκα του μνήματος
του Σεργκέι Καραλιόφ στο Τείχος του Κρεμλίνου. 

Ο Σεργκέι Καραλιόφ ήταν ο άνθρωπος πίσω από τα βασικά διαστημικά επιτεύγματα των Σοβιετικών στις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Συμμετείχε στην ομάδα που κατασκεύασε και προετοίμασε για εκτόξευση τον Σπούτνικ 1, τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο, που σηματοδότησε την έναρξη της διαστημικής εποχής. 

Ήταν υπεύθυνος για τις προετοιμασίες της εκτόξευσης του πρώτου ανθρώπου στο διάστημα Γιούρι Γκαγκάριν, για το πρόγραμμα Βοσχόντ, που χάρισε στη Σοβιετική Ένωση την πρωτιά για τον διαστημικό περίπατο από τον Αλεξέι Λεόνοφ, όπως και τις πρωτιές για διμελές και τριμελές πλήρωμα στο διάστημα. 

Ο Καραλιόφ σε σοβιετικά γραμματόσημα του 1969 και 1982.

Ακόμη και πριν από το θάνατό του κι ενώ βρισκόταν μπροστά από τη μεγαλύτερη πρόκληση της καριέρας του, την ανάπτυξη του γιγαντιαίου πυραύλου N1 για ταξίδι στη Σελήνη, αντιμετώπιζε με πολύ θάρρος τις τεχνικές προκλήσεις, το μη ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα και την πολιτική πίεση, για να νικήσει τους Αμερικανούς στο δρόμο για τον δορυφόρο της Γης.

Μετά το 1956, τιμήθηκε με πολλά σημαντικά βραβεία από τη χώρα του και διεθνείς επιστημονικές οργανώσεις. Πολλές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές έχουν γυριστεί για τη ζωή του και τα επιτεύγματά του.
Το όνομά του έχει δοθεί σε κρατήρα της αθέατης πλευράς της Σελήνης, σε κρατήρα του Άρη και στον αστεροειδή 1855.

Η κόρη του Καραλιόφ, Ναταλία, στο διαμέρισμά της στη Μόσχα
όπου έχει φτιάξει ένα μικρό μουσείο αφιερωμένο στον πατέρα της.

• Η βιογραφία του Σεργκέι Καραλιόφ με τίτλο "First on the Moon:Based Upon Actual Events" από τον David R. Mann. 

• Ένα σύντομο τηλεοπτικό αφιέρωμα της ρωσικής τηλεόρασης για τα 110 χρόνια από τη γέννηση του Σεργκέι Καραλιόφ (ρωσικά, 4:10).

• Οι διάλογοι ανάμεσα στον Καραλιόφ, τον Γκαγκάριν και το Κέντρο Ελέγχου κατά την πτήση του Γκαγκάριν (ρωσικά με αγγλικούς υπότιτλους, 1:22).

• Το βιβλίο Отец (Ότετς - Πατέρας) της Ναταλία Καράλιοβα σε κείμενο pdf (στα ρώσικα). 

• Βίντεο για τον Σεργκέι Καραλιόφ με αφορμή 60 χρόνια Αεροδιαστημικής (αγγλικά, 6:06).

• Βίντεο για τον Σεργκέι Καραλιόφ από το SOVIET SPACE PROGRAM (ρωσικά, 12:46).

• Βίντεο με την κηδεία του Σεργκέι Καραλιόφ από το SOVIET SPACE PROGRAM  (αγγλικά. 0:28).

Πηγές: Today in Science History,  russianspaceweb