Σαν σήμερα ... 1803, γεννήθηκε ο Ντάνιελ Ρούμκορφ.

Heinrich Daniel Rühmkorff

Σαν σήμερα, στις 15 Ιανουαρίου 1803, γεννήθηκε στο Ανόβερο της Γερμανίας ο Heinrich Daniel Rühmkorff (ή Ruhmkorff, άλλαξε το "ü" σε "u" την εποχή που μετακόμισε από τη Γερμανία στο εξωτερικό-Χάινριχ Ντάνιελ Ρούμκορφ), που ήταν κατασκευαστής επιστημονικών οργάνων και το όνομά του έμεινε στην ιστορία γιατί κατασκεύασε ένα επαγωγικό πηνίο που είναι γνωστό ως "πηνίο Ruhmkorff".

Σχέδιο πηνίου Ρούμκορφ.

Μετά από τη μαθητεία του κοντά σ' έναν Γερμανό μηχανικό, σε ηλικία 18 ετών μετακόμισε στο Παρίσι όπου ξεκίνησε να κατασκευάζει ηλεκτρικές συσκευές. Το 1824 μετακινήθηκε στην Αγγλία. Κάποιες βιογραφίες του λένε ότι συνεργάστηκε με τον εφευρέτη Joseph Bramah, αλλά αυτό είναι απίθανο, δεδομένου ότι ο Bramah πέθανε το 1814. Ωστόσο, μπορεί να εργάστηκε για την εταιρεία Bramah. 
Το 1827 επέστρεψε στο Ανόβερο, αλλά δεν κάθισε πολύ. Σύντομα εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου εργάστηκε στο εργαστήριο κατασκευής επιστημονικού εξοπλισμού του Charles Chevalier.

Παλαιά διαφήμιση πηνίων Ruhmkorff και σωλήνων Geissler.

To 1841, o καθηγητής Φυσικής Antoine Philibert Masson και ο Louis Bréguet  παρουσίασαν στην Ακαδημία Επιστημών στο Παρίσι μια εργασία με τίτλο "Mémoire sur l' induction" ("Αναφορά στην Επαγωγή") όπου περιέγραφαν τα πειράματα που είχαν κάνει χρησιμοποιώντας πηνία ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής που είχε ανακαλύψει ο Faraday από το 1831. 

Μικρό γερμανικό πηνίο Ruhmkorff (8cmx15cm)
με σωλήνα Geissler των αρχών του 20ου αιώνα.

Ο Ruhmkorff άρχισε να ενδιαφέρεται για την κατασκευή επαγωγικών πηνίων και επιδιώκοντας τη βελτίωσή τους, παρουσίασε το 1851 ένα πρώτο πηνίο το οποίο κατοχύρωσε με Γαλλικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.   

Η κατασκευή ήταν μια γεννήτρια που επέτρεπε να παράγει πολύ υψηλές τάσεις, της τάξης των δεκάδων χιλιάδων βολτ, από το συνεχές ρεύμα μιας μπαταρίας. Στο επαγωγικό πηνίο ο Rumhkorff εισήγαγε τρεις καινοτομίες: την αύξηση του μήκους του χρησιμοποιούμενου χάλκινου σύρματος, τον διαχωρισμό των πρωτογενών και δευτερογενών κυλίνδρων με ένα γυάλινο μονωτικό σωλήνα και, μετά από συμβουλή του φυσικού Hippolyte Fizeau, την τοποθέτηση πυκνωτή μεταξύ των επαφών του διακόπτη, έτσι ώστε να μειωθούν σημαντικά οι σπινθήρες εκεί. Μ’ αυτό το πηνίο είχε καταφέρει τη δημιουργία σπινθήρα με μήκος περίπου 2 ίντσες (5,1 εκ.).

Ένα τεράστιο επαγωγικό πηνίο που κατασκευάστηκε 
από τον Nicholas Callan.

Αν και αποδίδεται στον Ruhmkorff η εφεύρεση του πηνίου επαγωγής, στην πραγματικότητα αυτό εφευρέθηκε το 1836 από τον ιερέα Nicholas Callan, που ήταν καθηγητής Φυσικής στο Κολέγιο St. Patrick στο Maynooth της Ιρλανδίας. Όμως ο Callan δεν μπόρεσε να συνδέσει το πηνίο που ανακάλυψε με κάποια χρήσιμη εφαρμογή, με αποτέλεσμα σύντομα να ξεχαστεί.

Διαφημιστική κάρτα του 1915 από τσιγάρα, που δείχνει
πηνίο Ruhmkorff και λυχνία ακτίνων Χ (getty images).

Το 1855 ο Ruhmkorff ίδρυσε το δικό του κατάστημα στο Παρίσι, όπου κέρδισε φήμη για την υψηλή ποιότητα των ηλεκτρικών συσκευών του.

Το 1857, αφού μελέτησε μια πολύ βελτιωμένη εκδοχή του πηνίου από τον Αμερικανό εφευρέτη Edward Samuel Ritchie, ο Ruhmkorff βελτίωσε το σχεδιασμό του χρησιμοποιώντας θερμομόνωση και άλλες καινοτομίες που του επέτρεψαν την παραγωγή σπινθήρων με μήκος περισσότερο από 30 εκατοστά και διαφορά δυναμικού 200KV.

Λυχνία Rühmkorff.

Το πηνίο Ruhmkorff χρησιμοποιήθηκε στους πρώτους ραδιοφωνικούς πομπούς, για την λειτουργία των σωλήνων Crookes, Geissler και αργότερα ακτίνων Χ, καθώς και για  συσκευές εκρηκτικών.

Η επιτυχία του πηνίου ήταν τόσο μεγάλη, που το 1858 του απονεμήθηκε βραβείο 50.000 γαλλικών φράγκων από τον αυτοκράτορα Napoleon III, ως "η πιο σημαντική ανακάλυψη στις εφαρμογές του ηλεκτρισμού".

Ένα τεράστιο πηνίο κατασκευασμένο το 1877 από τον Βρετανό
Alfred Apps. Μπορούσε να δημιουργήσει σπινθήρα μήκους 106 cm.
Είχε μήκος 112 cm και διάμετρο 51 cm.
(Από το The London, Edinburgh and Dublin Philosophical Magazine)

Ο Heinrich Rühmkorff πέθανε στο Παρίσι στις 20 Δεκεμβρίου 1877, σε ηλικία 74 ετών. Το μνήμα του βρίσκεται στο κοιμητήριο του Montparnasse στο Παρίσι.

Προς τιμήν του έχει δοθεί το όνομά του στον αστεροειδή 15273 Ruhmkorff, που ανακαλύφθηκε το 1991 από τον E. W. Elst.

Γαλλική εκπαιδευτική κάρτα σε διαφήμιση σοκολάτας, που
δείχνει ένα πηνίο Rühmkorff κι ένα ηλεκτρικό πιστόλι Volta.

Επίσης, σε τρία από τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας του Ιουλίου Βερν, συχνά αναφέρονται οι λεγόμενες "λυχνίες Ruhmkorff". Αυτές οι λυχνίες που μπορούν να θεωρηθούν σαν μια πρώιμη μορφή φορητού ηλεκτρικού λαμπτήρα, αποτελούντο από ένα σωλήνα Geissler που διεγειρόταν από ένα επαγωγικό πηνίο Ruhmkorff με μπαταρία.

Το μνήμα του Rühmkorff στο κοιμητήριο του Montparnasse.

Μια μεγάλη συλλογή πηνίων Rühmkorff, μεταξύ πολλών άλλων ιστορικών ηλεκτρικών συσκευών, από το SPARK MUSEUM στο Bellingham της πολιτείας Ουάσιγκτον των ΗΠΑ. (Είχα τη χαρά να επισκεφτώ αυτό το όμορφο μουσείο το καλοκαίρι του 2015 και σήμερα να έχω στα χέρια μου μια εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση με τα εκθέματά του.)

Η ιστοσελίδα The Cathode Ray Tube site με φωτογραφίες από παλιά πηνία Rühmkorff.

Συλλογή φωτογραφιών με επαγωγικά πηνία.

Βίντεο με περιγραφή λειτουργίας επαγωγικού πηνίου Rühmkorff (αγγλικά, 10:56).

Πηγές: Today in Science History