Σαν σήμερα ... 1960, το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το Λέιζερ.

Σελίδα από τις σημειώσεις
του Townes (Σεπτέμβριος 1957)

Σαν σήμερα, στις 22 Μαρτίου 1960, το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ έδωσε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με αριθμό U.S. No. 2.929.922 στους Arthur Schawlow (Nobel Φυσικής 1981) και Charles Hard Townes (Nobel Φυσικής 1964) για τη συσκευή που είχαν καταθέσει με τίτλο "Masers and Maser Communications System" ("Masers και σύστημα επικοινωνιών με Masers"). Αυτό που έκανε ξεχωριστή την ανακάλυψη των δύο επιστημόνων, ήταν το γεγονός ότι αυτό το laser ήταν το πρώτο που λειτουργούσε στο ορατό μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.

Τελικά, όπως φάνηκε εκ των υστέρων, αυτό το δίπλωμα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μέρος μιας πολύχρονης αντιπαράθεσης για το δικαίωμα στην πρωτιά του laser.

Το 1957, ο Charles Hard Townes και ο Arthur Leonard Schawlow που τότε εργάζονταν στα Εργαστήρια Bell, ξεκίνησαν μια σοβαρή μελέτη για το laser υπερύθρου. Η ιδέα στην οποία δούλευαν αρχικά είχε ονομαστεί "ένα οπτικό maser". Το 1958, τα Εργαστήρια Bell υπέβαλλαν αίτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για την προτεινόμενη συσκευή του οπτικού maser. Παράλληλα, οι Townes και Schawlow υπέβαλαν ένα χειρόγραφο των θεωρητικών τους υπολογισμών στο περιοδικό Physical Review, που δημοσιεύτηκε τον ίδιο χρόνο στο τεύχος No. 6 του τόμου 112. 

Την ίδια περίοδο, στο Πανεπιστήμιο Columbia, ο μεταπτυχιακός φοιτητής Gordon Gould  προετοίμαζε τη διδακτορική του διατριβή σχετικά με τις ενεργειακές στάθμες του διεγερμένου  Θάλλιου. 

Το 1957, ο Townes συναντήθηκε με τον Gould και συζήτησαν κάποιες ιδέες για την άντληση φωτεινής ενέργειας από άτομα. 

Το Νοέμβριο του 1957 ο Gould σημείωσε στο σημειωματάριό του τις ιδέες του  για ένα "laser". 

Επίσης, το 1958, ο Ρώσος Alexander Prokhorov εργαζόμενος ανεξάρτητα παρουσίασε για πρώτη φορά στη Σοβιετική Ένωση μια παρόμοια ιδέα.

Arthur Schawlow και Charles Townes

Το 1959, σε συνέντευξή του ο Gould δημοσιοποίησε τον όρο LASER (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation - Ενίσχυση Φωτός με Εξαναγκασμένη Εκπομπή Ακτινοβολίας) γραμμένο σε χαρτί. Από γλωσσική άποψη, η πρόθεση του Gould ήταν να χρησιμοποιήσει την κατάληξη "-aser" για κάθε ακτινοβολία που εκπέμπεται και το κατάλληλο γράμμα-πρόθεμα που θα δηλώνει την περιοχή στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα που εκπέμπει η πηγή της ακτινοβολίας. Π.χ. "xaser" για τις ακτινογραφίες (ακτίνες Χ), "uvaser" για το υπεριώδες (ultraviolet), "laser" (light - ορατό φως) κλπ. Μέχρι τότε δεν είχε επίσημα καθιερωθεί κάτι τέτοιο, αν και ήδη χρησιμοποιείτο ο όρος ¨Raser" (Radio) για τις συσκευές εκπομπής ραδιοσυχνοτήτων.

Οι σημειώσεις του Gould περιείχαν και πιθανές εφαρμογές του laser, όπως στη  φασματομετρία, στη συμβολομετρία, στα ραντάρ και στην πυρηνική σύντηξη. 

Η πρώτη σελίδα των σημειώσεων του Gould, όπου 
φαίνεται να χρησιμοποιεί τον όρο LASER (Νοέμβριος 1957).  

Τον Απρίλιο 1959, ο Gould υπέβαλλε αίτηση για να πάρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την ιδέα του. Το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ απέρριψε την αίτησή του και το 1960 έδωσε την πατέντα στα Εργαστήρια Bell.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Gould να ξεκινήσει ένα δικαστικό αγώνα που κράτησε 28 χρόνια, γιατί η κατοχή του διπλώματος ευρεσιτεχνίας συνδεόταν με μεγάλες χρηματικές αποζημιώσεις. 

Το 1977 είχε την πρώτη δικαστική νίκη και το 1987 Ομοσπονδιακός δικαστής διέταξε το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών να κατοχυρώσει στον Gould τις συσκευές λέιζερ οπτικής άντλησης και εκκένωσης αερίου. 

Gordon Gould

Μέχρι σήμερα το ερώτημα για το ποιος προηγήθηκε στην κατασκευή του Laser παραμένει αναπάντητο από τους ιστορικούς.

Τελικά, στις 16 Μαΐου 1960, ο Theodore H. Maiman από το Hughes Research Laboratories  παρουσίασε το πρώτο λειτουργικό laser, ξεπερνώντας τις προσπάθειες των Townes, Schawlow και Gould.

Πηγή: Today in Science History