Σαν σήμερα... 1979, το πυρηνικό ατύχημα στον αντιδραστήρα του Three Mile Island.

Το συγκρότημα των πυρηνικών αντιδραστήρων
στο Three Mile Island.

Σαν σήμερα, στις 28 Μαρτίου 1979, στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Three Mile Island (Θρι Μάιλ Άιλαντ - Nησί των 3 Μιλίων), στην Πενσυλβάνια, συνέβη το χειρότερο, μέχρι και σήμερα, ατύχημα στις ΗΠΑ σε εμπορικό πυρηνικό αντιδραστήρα.

Το πυρηνικό εργοστάσιο Three Mile Island χτίστηκε το 1974 σε μια αμμώδη λωρίδα γης στον ποταμό Susquehanna της Πενσυλβάνια, μόλις 16 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της πολιτείας, Harrisburg. Το 1978, ένας δεύτερος μοντέρνος αντιδραστήρας άρχισε να λειτουργεί στο Three Mile Island, με σκοπό την παραγωγή ενέργειας οικονομικά προσιτής, σε μια περίοδο ενεργειακής κρίσης. 

Η είδηση του ατυχήματος στην

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ  (31/3/1979).

Το ατύχημα ξεκίνησε στις 4 πμ όταν μια βαλβίδα πίεσης στην Μονάδα-2 (TMI-2) του εργοστασίου απέτυχε να κλείσει. Τότε, μεγάλη ποσότητα νερού ψύξης που περιείχε ραδιενέργεια, πέρασε από την ανοιχτή βαλβίδα σε παρακείμενα κτίρια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η καρδιά του αντιδραστήρα ν' αρχίσει να υπερθερμαίνεται επικίνδυνα. Ευτυχώς, αυτόματα λειτούργησαν οι αντλίες έκτακτης παροχής κρύου νερού που είχε ως αποτέλεσμα την αποφυγή μεγαλύτερης κρίσης εκείνη την ώρα.

Όμως, οι χειριστές βάρδιας στο θάλαμο ελέγχου παρερμήνευσαν την κατάσταση, νομίζοντας ότι από λάθος άνοιξαν οι αντλίες παροχής νερού και γι' αυτό τις απενεργοποίησαν. Συγχρόνως έκλεισαν και τον αντιδραστήρα. Όμως, η αντίδραση σχάσης συνέχιζε να εξελίσσεται, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία να έχει ανέβει πολύ μέχρι το ξημέρωμα.   

1 Απριλίου 1979, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Jimmy Carter ξεναγείται

στην αίθουσα ελέγχου TMI-2 του πυρηνικού σταθμού,

μαζί με τον διευθυντή του σταθμού Harold Denton,

τον κυβερνήτη της Πενσυλβανίας Dick Thornburgh

και τον James Floyd, προϊστάμενο της αίθουσας TMI-2.

Καθώς οι υπεύθυνοι του σταθμού αδυνατούσαν να καταλάβουν τι είχε συμβεί, το φαινόμενο εξελισσόταν, το μολυσμένο με ραδιενέργεια νερό συνέχιζε να κυλά και τα επίπεδα ραδιενέργειας άρχισαν να ανεβαίνουν. Τα πρώτα μέτρα που πάρθηκαν αφορούσαν την προστασία των εργαζομένων εκείνη την ώρα στο σταθμό. 

Κατά τις 8 πμ άρχισε να διαδίδεται ότι κάτι συνέβη στο εργοστάσιο, όμως η μητρική εταιρεία  Metropolitan Edison υποβάθμισε το γεγονός και ισχυρίστηκε ότι δεν είχε διαφύγει ραδιενέργεια σε χώρο έξω από το εργοστάσιο. Όμως την ίδια ημέρα επιθεωρητές ανίχνευσαν ελαφρά αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας γύρω από το εργοστάσιο. 

Ο Κυβερνήτης της Πολιτείας Πενσυλβάνια Dick Thornburgh πρότεινε να ζητηθεί εκκένωση της περιοχής.

Ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Metropolitan Edison,
John "Jack" Herbein συνομιλεί με δημοσιογράφους 
την πρώτη ημέρα του ατυχήματος.

Τελικά, κατά τις 8 μμ οι χειριστές των εγκαταστάσεων συνειδητοποίησαν την ανάγκη να περάσει νερό για να ψυχθεί η καρδιά του αντιδραστήρα κι έτσι ενεργοποίησαν πάλι τις αντλίες. Η θερμοκρασία άρχισε να πέφτει και η πίεση στον αντιδραστήρα μειώθηκε. 

Αν δεν είχε γίνει αυτή η ενέργεια, σε λιγότερο από μία ώρα ο αντιδραστήρας θα υφίστατο πλήρη κατάρρευση.

Περισσότερο από το μισό της καρδιάς είχε καταστραφεί ή λιώσει, αλλά ευτυχώς δεν είχε σπάσει το προστατευτικό κέλυφος και δεν είχε διαφύγει ακτινοβολία από εκεί. 

Σχέδιο του αντιδραστήρα ΤΜΙ-2 όπου συνέβη το ατύχημα.

Δύο ημέρες αργότερα όμως, στις 30 Μαρτίου, μία φούσκα με έντονα εύφλεκτο αέριο υδρογόνο ανακαλύφθηκε μέσα στο κτίριο του αντιδραστήρα. Η φυσαλίδα του αερίου δημιουργήθηκε δύο ημέρες πριν, όταν υλικά που προέρχονταν από την καρδιά του αντιδραστήρα αντέδρασαν με υπέρθερμο ατμό. Στις 28 Μαρτίου, ένα μέρος από αυτό το αέριο είχε εκραγεί, απελευθερώνοντας μια μικρή ποσότητα ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα. Εκείνη την ώρα οι χειριστές του σταθμού δεν αντιλήφθηκαν την έκρηξη, επειδή ο ήχος που παράχθηκε ακούστηκε σαν ένα κλείσιμο πόρτας εξαερισμού.  

Η αίθουσα ελέγχου του σταθμού TMI-2 κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Μετά την ανίχνευση διαρροής ακτινοβολίας στις 30 Μαρτίου, οι κάτοικοι ειδοποιήθηκαν να παραμείνουν σε εσωτερικούς χώρους. Οι ειδικοί δεν ήταν σίγουροι για το τι, θα μπορούσε να προκαλέσει η φούσκα του υδρογόνου, φοβούμενοι ενδεχομένως, μια γιγαντιαία έκρηξη. Γι' αυτό, ως προληπτικό μέτρο ο Κυβερνήτης Thornburgh σύστησε "οι έγκυες γυναίκες και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να εγκαταλείψουν την περιοχή σε ακτίνα πέντε μιλίων από την εγκατάσταση Three Mile Island, μέχρι νεωτέρας ". Αυτό πέτυχε να προκαλέσει ό,τι ήθελαν ν' αποφευχθεί, τον πανικό. Έτσι, μέσα σε λίγες ημέρες, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις γύρω πόλεις.

Ο πυρηνικός σταθμός TMI-2 τον Φεβρουάριο του 2014.

Την 1η Απριλίου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ έφτασε στο Three Mile Island για να επιθεωρήσει το εργοστάσιο. Η επίσκεψή του πέτυχε το στόχο της, να ηρεμήσει τους κατοίκους της περιοχής, άλλα και ολόκληρο τον αμερικάνικο λαό.

Εκείνο το απόγευμα οι ειδικοί συμφώνησαν ότι δεν υπήρχε κίνδυνος έκρηξης της φούσκας του υδρογόνου και σιγά-σιγά έγινε αφαίρεση του υδρογόνου από το σύστημα, ενώ παράλληλα ο αντιδραστήρας ψύχθηκε.

Εργαζόμενοι στο πυρηνικό εργοστάσιο του 3Mile Island
στέκονται έξω από αυτό στις 30 Μαρτίου 1979.

Το πυρηνικό ατύχημα του Three Mile Island κλόνισε σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη του κοινού στην πυρηνική ενέργεια. Για περισσότερες από 2 δεκαετίες μετά το ατύχημα, ούτε ένα νέο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας δεν παραγγέλθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Μονάδα-1 του αντιδραστήρα που είχε κλείσει κατά τη διάρκεια της κρίσης, σταμάτησε τη λειτουργία της το 1985.

Η Μονάδα-2 στην οποία είχε παρουσιαστεί το πρόβλημα ήταν πολύ κατεστραμμένη και δεν ξαναλειτούργησε. 

1979, αντιπυρηνική διαδήλωση στο Harrisburg 

της Πενσυλβάνια, μετά το πυρηνικό ατύχημα

στο Three Mile Island.

Χρειάστηκε να περάσουν έξι χρόνια για να υπολογιστούν τόσο η έκταση των ζημιών όσο και ο κίνδυνος μόλυνσης. Όπως έγινε γνωστό το 45% των καυσίμων υπέστη τήξη. Τα καύσιμα μαζί με άλλα στοιχεία της δομής του αντιδραστήρα σχημάτισαν ένα μάγμα γνωστό ως «corium». Περίπου 20 τόνοι από αυτό το μάγμα χύθηκαν στον πυθμένα της δεξαμενής. Το περίβλημα του αντιδραστήρα ήταν που περιόρισε σημαντικά τη καταστροφή. Εξαιτίας της ανθεκτικότητάς του δεν προκλήθηκε έκλυση ραδιενεργών υλικών απευθείας στο περιβάλλον. Ο βαθμός σοβαρότητας του πυρηνικού ατυχήματος στο Three Mile Island είχε εκτιμηθεί στο επίπεδο 5 της κλίμακας, κάτι που το αναδεικνύει ως ένα από τα χειρότερα πυρηνικά ατυχήματα στην ιστορία.

Πριν μερικά χρόνια στο συγκεκριμένο πυρηνικό εργοστάσιο προκλήθηκε πάλι ραδιενεργός διαρροή, αυτή τη φορά μικρής έκτασης, η οποία περιορίσθηκε γρήγορα. Ωστόσο, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής Πυρηνικών των ΗΠΑ μια μικρή ομάδα εργαζομένων μολύνθηκε από ραδιενέργεια.

Η ταμπέλα τοποθετήθηκε το 1999 στο Middletown της Πενσυλβάνια
για να θυμίζει το ατύχημα και την εκκένωση της περιοχής από τους κατοίκους. 

Θα ακολουθήσουν δύο άλλα, ακόμα χειρότερα, πυρηνικά ατυχήματα: 

στο Τσερνόμπιλ  της Ουκρανίας το 1986 (τότε Σοβιετική Ένωση) και

στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας το 2011.

• Βίντεο με τίτλο "Meltdown At Three Mile Island" (αγγλικά, 53:15).

• Δείτε το βίντεο  "Three Mile Island Documentary"  με όλο το χρονικό του πυρηνικού ατυχήματος  (αγγλικά, 42:47). 

• 2 Βίντεο στα αγγλικά με τίτλο "A Brief History of: The Three Mile Island Accident (Short Documentary) Part 1 (11:58) και  Part 2 (12:55) από τον ιστότοπο Plainly Difficult.

• Βίντεο με τίτλο "Voices from the Three Mile Island Nuclear Accident 1979". Μια συλλογή από ομιλίες που ακούστηκαν σε συνεντεύξεις τύπου, σε ραδιοφωνικά προγράμματα και σε ατομικές συνεντεύξεις.

• Άρθρο στο περιοδικό PHYSICS TODAY με τίτλο "Three Mile Island and lessons in crisis communication" ("Το Three Mile Island και μαθήματα από την επικοινωνιακή κρίση") της  Hannah Pell.

• Βίντεο με τίτλο "How TMI (Three Mile Island) Started" (αγγλικά, 16:09). Ο καθηγητής David Ruzic, Nuclear, Plasma and Radiological Engineering στο Πανεπιστήμιο Illinois at Urbaba-Champaign, εξηγεί πως ξεκίνησε κι εξελίχτηκε το πυρηνικό ατύχημα. 

• Ο καθηγητής David Ruzic ολοκληρώνει με το βίντεο "How TMI ended" για το πως τελείωσε η ιστορία με το 3 Mile Island.

• Η συνέντευξη τύπου που δόθηκε από τον αντιπρόεδρο Jack Herbein και τον πρόεδρο Walter Creitz της εταιρείας Metrpolitan Edison στις 29 Μαρτίου 1979.

• Από τα BBC Studios βίντεο με τίτλο "Inside a nuclear reactor core" ("Στο εσωτερικό της καρδιάς ενός πυρηνικού αντιδραστήρα") (αγγλικά, 3:52). Ο Jem Stansfield κατεβαίνει στην καρδιά του πυρηνικού αντιδραστήρα Zwentendorf στην Αυστρία και μας ξεναγεί. Αυτός ο αντιδραστήρας κατασκευάστηκε, αλλά ποτέ δεν λειτούργησε. 

• Αρχείο φωτογραφιών από το πυρηνικό ατύχημα στο Three Mile Island. Υλικό που προέρχεται από το StateImpact Pennsylvania.

Πηγή: Today in Science History,  Wikipedia