Σαν σήμερα... 1789, γεννήθηκε ο Γερμανός φυσικός Georg Ohm.

Georg Simon Ohm

Σαν σήμερα, στις 16 Μαρτίου 1789 (λίγο πριν από τη Γαλλική Επανάσταση), γεννήθηκε ο Georg Simon Ohm (Γκίοργκ Ζίμον Ωμ) στην πόλη Erlangen της Γερμανίας.

Από την εμπειρία μου μπορώ να επισημάνω, πως το όνομα του Ωμ ξεχωρίζει στα λίγα που εξακολουθεί να θυμάται κάποιος από τη διδασκόμενη φυσική 20, 30 χρόνια μετά την αποφοίτησή του από το ελληνικό σχολείο. Κι ακόμη, το πείραμα για την επαλήθευση του νόμου του Ωμ, ίσως να είναι εκείνο που στατιστικά έχει την μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν συναντήσει οι Έλληνες μαθητές(-τριες) (είτε συμμετοχικά, είτε με παρακολούθηση) στην πτωχή πειραματική τους εμπειρία κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση!

Το σπίτι που γεννήθηκε ο Ωμ στην Fahrstrasse 11,
Erlangen.

Ο Ωμ προερχόταν από θρησκευόμενη προτεσταντική οικογένεια με επτά παιδιά, από τα οποία μόλις τρία κατάφεραν να φτάσουν στην ενηλικίωση. Ο Γκίοργκ, ο μικρότερος αδερφός του Martin, που αργότερα έγινε μαθηματικός και η αδερφή του Elizabeth Barbara. Η μητέρα τους Maria Elizabeth Beck πέθανε όταν ο Γκίοργκ ήταν μόλις 10 ετών.

Ο πατέρας του Johann Wolfgang Ohm, παρά το ότι ήταν κλειδαράς χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση, έχαιρε εκτίμησης, επειδή είχε καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να αυτομορφωθεί. Αυτό το πνεύμα προσπάθησε να περάσει και στους δύο μικρούς γιους του, Γκίοργκ και Martin, καταφέρνοντας να τους φέρει από νωρίς σε υψηλό επίπεδο γνώσεων στη φυσική, τα μαθηματικά, τη χημεία και τη φιλοσοφία.

Σχέδιο του Πανεπιστημίου Erlangen, την
εποχή που ήταν εκεί ο Ωμ. 

Στα 11 του χρόνια ο Γκίοργκ γράφτηκε στο Γυμνάσιο του Erlangen, όπου έμεινε μέχρι τα 15, χωρίς όμως η σχολική εκπαίδευση να καταφέρει να του προσφέρει το πνεύμα της διδασκαλίας που είχε από τον πατέρα του. Στη συνέχεια γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Erlangen, όπου είχε την τύχη να προσεχθεί από τον καθηγητή μαθηματικών Karl Christian von Langsdorf. Αυτός τον συμβούλεψε να μελετήσει τις εργασίες των Euler, Laplace and Lacroix συνεχίζοντας την αυτομόρφωσή του. 

Το 1806 ο πατέρας του τον έστειλε στην Ελβετία, επειδή πίστευε ότι χάνει τον καιρό του με αυτό τον τρόπο εκπαίδευσης. Εκεί, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους δέχτηκε θέση καθηγητή μαθηματικών στο  Μοναστήρι του Gottstadt. 
Τον Μάρτιο του 1809 άφησε τη θέση του για να γίνει καθηγητής στο Neuchâtel της Ελβετίας. 
Τον Απρίλιο του 1811 επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο του Erlangen, απ' όπου πήρε το διδακτορικό του στις 25 Οκτωβρίου 1811. 

Πρωτόγονο γαλβανόμετρο που χρησιμοποιούσε ο Ωμ.

Δίδαξε στο πανεπιστήμιο του Erlangen ως Λέκτορας (Privatdocent), αλλά επειδή δεν μπορούσε να ζήσει με το μισθό του, τον Ιανουάριο του 1813 δέχτηκε από τη Βαυαρική κυβέρνηση θέση καθηγητή σε υποβαθμισμένο σχολείο στο Bamberg, το οποίο δυστυχώς έκλεισε το Φεβρουάριο του 1816. Τοποθετήθηκε σε άλλο σχολείο, όμως επειδή πίστευε ότι η θέση δεν ανταποκρινόταν στις ικανότητές του, έστειλε στον βασιλιά της Πρωσίας Wilhelm III το βιβλίο Γεωμετρίας που είχε δημοσιεύσει τό 1817. Ο βασιλιάς εκτίμησε τη δουλειά του Ωμ και με απόφασή του, τον Σεπτέμβριο του 1817, ο Ωμ τοποθετήθηκε στο Γυμνάσιο Ιησουιτών της Κολωνίας που είχε καλό όνομα για το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα θετικά μαθήματα. Εκεί ανέλαβε να διδάσκει και φυσική εκτός από τα μαθηματικά και το καλά εξοπλισμένο εργαστήριο του κολεγίου τον βοήθησε να ασχοληθεί πειραματικά.

Γερμανικό γραμματόσημο προς τιμή του Ωμ.
1η ημέρα έκδοσης 5 Μαΐου 1994.

Το 1825, ο Ωμ δημόσιευσε την πρώτη εργασία του στη φυσική, στην οποία εξέταζε τη μείωση της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης που δημιουργείται από ένα ρευματοφόρο αγωγό όταν το μήκος του αυξάνεται. Η δημοσίευση δεν έτυχε καλής υποδοχής. Το 1826 δημοσίευσε άλλες δύο εργασίες και στη συνέχεια, έχοντας πάρει άδεια από το σχολείο που δίδασκε στην Κολωνία, το 1827 κατάφερε να δημοσιεύσει στο Βερολίνο ολοκληρωμένο το βιβλίο του "Die galvanische Kette, mathematisch bearbeitet" ("Το γαλβανικό κύκλωμα εξεταζόμενο μαθηματικά"), που όμως δεν έγινε αποδεκτό από τη σχολή του, κάτι που τον ανάγκασε να παραιτηθεί.  

Η 1η σελίδα του βιβλίου με τίτλο
"Die galvanische Kette, mathematisch bearbeitet".
(fh-nuernberg/bibliothek)

Το 1833 ξεκίνησε να εργάζεται για την Πολυτεχνική Σχολή της Νυρεμβέργης και το 1852 έγινε καθηγητής Πειραματικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Στον Ωμ οφείλεται η ανακάλυψη του θεμελιώδους νόμου του συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος που πήρε το όνομά του ("Νόμος του Ωμ"). Η ανάπτυξη αυτού του νόμου υπάρχει στο βιβλίο του "Die galvanische Kette, mathematisch bearbeitet". 

Το 1830 επισήμανε το φαινόμενο της πόλωσης των ηλεκτρικών στηλών. 

Ο Ωμ ασχολήθηκε επίσης με την Ακουστική (νόμος του Ωμ στην Ακουστική), την Οπτική και τη Μηχανική. Το 1843 απέδειξε ότι το ανθρώπινο αυτί είναι σε θέση να συλλάβει ημιτονοειδείς ταλαντώσεις και διατύπωσε μια θεωρία για τη λειτουργία της σειρήνας.

Σχηματική απεικόνιση της απλής σχέσης που συνδέει 
την διαφορά δυναμικού, την ένταση του ρεύματος 
και την αντίσταση ενός μεταλλικού αγωγού.

Ενώ στην αρχή το έργο του Ωμ αντιμετωπίστηκε με μεγάλη επιφύλαξη, στη συνέχεια το 1841, η  Βασιλική Ένωση του Λονδίνου αναγνωρίζοντάς το, του προσέφερε το σημαντικό μετάλλιο Copley. Σ' αυτή την απόφαση είναι πιθανό να βοήθησε με προσωπικές του επαφές ο Charles Wheatstone, ώστε η Βασιλική Ένωση να δώσει την απαραίτητη προσοχή στο έργο του Ωμ.

Το 1842 έγινε εξωτερικό μέλος της Βασιλικής Ένωσης και το 1845 έγινε πλήρες μέλος της Βαυαρικής Ακαδημίας Επιστημών και Κλασικών Μελετών.

Προς τιμή του η μονάδα μέτρησης της αντίστασης ενός ηλεκρικού διπόλου στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI) ονομάστηκε Ohm (Ωμ).

Το 1849, ο Ωμ δημοσίευσε την εργασία του με τίτλο "Beiträge zur Molecular-Physik" ("Συνεισφορά στη Μοριακή Φυσική").

Ο Γκίοργκ Ωμ πέθανε στο Μόναχο στις 6 Ιουλίου 1854, σε ηλικία 65 ετών. Θάφτηκε στο κοιμητήριο Alter Südfriedhof του Μονάχου.

Χειρόγραφη επιστολή του Ωμ προς τον
Friedrich Von Thiersch για τον θάνατο του Gay-Lussac.
(25 Νοεμβρίου 1850)

Είναι σίγουρο ότι υπήρξε καθυστερημένη αναγνώριση της πολύ σημαντικής δουλειάς που μας πρόσφερε ο Ωμ. Έτσι, παραμένει το ερώτημα, γιατί κάποιος που σήμερα είναι τόσο γνωστός για το έργο του, καθυστέρησε η αναγνώρισή του. Αυτό μπορεί να μην έχει μια απλή εξήγηση, αλλά να είναι μάλλον το αποτέλεσμα του συνδυασμού μιας σειράς διαφορετικών παραγόντων. Ένας παράγοντας μπορεί να ήταν η εσωστρέφεια του χαρακτήρα του Ωμ, ενώ ένας άλλος ήταν σίγουρα η μαθηματική του προσέγγιση σε θέματα τα οποία εκείνη την εποχή μελετήθηκαν στη χώρα του με μη μαθηματικό τρόπο. Υπήρχαν ακόμα και προσωπικές διαμάχες με ανθρώπους που βρίσκονταν σε θέσεις εξουσίας με τους οποίους ο Ωμ ήρθε σε αντιπαράθεση. Αυτά τα πρόσωπα ήταν ο Johannes Schultze, ο οποίος ήταν μια σημαντική προσωπικότητα στο Υπουργείο Παιδείας στο Βερολίνο και ο Georg Friedrich Pohl, καθηγητής φυσικής στην ίδια πόλη.

Αδριάντας του Γκίοργκ Ωμ στο 
Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

• Το βιβλίο του Ωμ "Die galvanische Kette, mathematisch bearbeitet" σε pdf (254 σελ., Εκδόσεις Bei T. H. Riemann, Berlin, 1827).

• Βιογραφία του Ωμ από τον Rollo Appleyard. Το κείμενο είναι του 1930 κι έχει βασιστεί στο βιβλίο "Pioneers of Electricity; Or, Short Lives of the Great Electricians" του John Munro (έκδοση 1890).

• "7 Electrifying Facts About Georg Ohm" ("7 Ηλεκτρισμένα Γεγονότα για τον Γκίοργκ Ωμ") από την ιστοσελίδα Interesting Engineering.

• Βίντεο "Electrical Resistance - Georg Ohm" από το κανάλι Fern Farthington (αγγλικά, 14:32).

• Βίντεο με πειραματική παρουσίαση του Νόμου του Ωμ από τον φυσικό Νίκο Παπούλα  (ελληνικά, 2:42).

• Παρουσίαση pptx για "Αντίσταση αγωγού και Νόμος του Ωμ".

Πηγή: Today in Science History, wikipedia, nationalmaglab, corrosion-doctors