Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2018

Σαν σήμερα ... 1877, ο Τόμας Έντισον ηχογραφεί και αναπαράγει για πρώτη φορά ανθρώπινη φωνή. (Σύντομη ιστορική ανασκόπηση για τους πρώτους ηχογραφημένους ήχους.)


Σχέδιο του πρώτου φωνογράφου του Έντισον.

Σαν σήμερα, στις 6 Δεκεμβρίου 1877, ο Thomas Edison (Τόμας Έντισον) ανακοίνωσε την πρώτη αναπαραγωγή ηχογράφησης - που έκανε ο ίδιος - απαγγέλοντας το παραδοσιακό παιδικό τραγούδι "Mary had a little lamb" ("Η Μαίρη είχε ένα μικρό αρνί"), στο εργαστήριό του, στο Menlo Park του New Jersey. Αυτή η ηχογράφηση υπήρξε η πρώτη καταγραφή ανθρώπινης φωνής, η οποία στη συνέχεια αναπαράχθηκε, που έχει διασωθεί. (Από λάθος συχνά αναφέρεται ότι αυτή η ημερομηνία ήταν η 12η Αυγούστου, υπάρχουν όμως μαρτυρίες ότι αυτό συνέβη μερικούς μήνες αργότερα). Βέβαια λέγεται ότι νωρίτερα, τον Ιούλιο του 1876, είχε ηχογραφηθεί και αναπαραχθεί η λέξη "Halloo" σ’ έναν παλαιότερο τύπο φύλλου με τη βοήθεια ενός τηλεγραφικού αναμεταδότη του 1876, αλλά αυτό το φύλλο δεν έχει διασωθεί.

Το σχέδιο του Έντισον που συνόδευε την αίτηση
για έκδοση διπλώματος ευρεσιτεχνίας (από uspto).

Νωρίτερα, στις 29 Νοεμβρίου 1877, ο Έντισον είχε δώσει στον αρχιμηχανικό του, τον Ελβετικής καταγωγής John Kruesiένα σχέδιο της μηχανής ηχογράφησης κι εκείνος φρόντισε να το υλοποιήσει μέσα σε 30 ώρες, μέχρι τις 4 Δεκεμβρίου 1877. Τις επόμενες δύο ημέρες έκανε τις τελικές ρυθμίσεις.

Όταν στις 6 Δεκεμβρίου ο Kruesi άκουσε τα πρώτα λόγια του Έντισον, αναφώνησε στα γερμανικά "Gott im Himmel!" (σαν να λέμε "Θεέ και Κύριε!").
Μη χάνοντας χρόνο, στις 15 Δεκεμβρίου 1877, ο Έντισον υπέβαλε τα απαραίτητα έγγραφα (σχέδιο, περιγραφή κατασκευής) στο Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ (uspto) και στις 19 Φεβρουαρίου 1878 έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με αριθμό 200,521 για την εφεύρεση του "Φωνογράφου" ή "Ομιλούσα μηχανή" ("Phonograph" ή "Speaking Machine").

Ο Τόμας Έντισον με μια εξελιγμένη μορφή
του πρώτου φωνογράφου, το 1878. 

Ας δούμε σε συντομία, πώς ο Έντισον περιγράφει την κατασκευή αυτού του  φωνογράφου. 
"Σχεδίασα ένα μικρό μηχάνημα χρησιμοποιώντας έναν κύλινδρο εφοδιασμένο με αυλακώσεις γύρω στην επιφάνειά του. Πάνω σ' αυτό (τον κύλινδρο) επρόκειτο να τοποθετηθεί φύλλο κασσιτέρου, στον οποίο (κασσίτερο) εύκολα καταγράφονται οι κινήσεις της βελόνας. Φτιάχτηκε ένα σχέδιο και πάνω σ' αυτό σημειώθηκε η τιμή της κατασκευής, $ 18. Είχα τη συνήθεια να σημειώνω στο σχέδιο την τιμή της κατασκευής. Αν ο εργάτης έκανε λάθος υπολογισμό (στο κόστος) θα του πλήρωνα τον κανονικό μισθό του, αν θα παρήγαγε περισσότερο από τον μισθό του, θα κέρδιζε περισσότερα.  
Ο εργάτης που πήρε το σκίτσο ήταν ο John Kruesi. Δεν ήλπιζα ότι θα λειτουργήσει (η συσκευή), αλλά περίμενα ότι θα μπορούσε να ακουστεί μια λέξη ή κάτι, που θα έδινε ελπίδα για προχώρημα της ιδέας στο μέλλον. 


26 Απριλίου 1890, το περιοδικό Scientific American
παρουσιάζει ένα κορίτσι να μιλά μπροστά στο τελευταίο
μοντέλο του φωνογράφου του Έντισον.

Όταν ο Kruesi είχε σχεδόν τελειώσει, ρώτησε τι ήθελα να κάνω με αυτό. Του είπα ότι επρόκειτο να καταγράψω (μια) ομιλία και στη συνέχεια θα έβαζα το μηχάνημα να την επαναλάβει. Πίστευε ότι είναι παράλογο. 
Ωστόσο το τελείωσε και το φύλλο (κασσιτέρου) τοποθετήθηκε επάνω (στον κύλινδρο). Τότε φώναξα "Mary had a little lamb". Ρύθμισα τον αναπαραγωγό και η μηχανή το έπαιξε τέλεια. Ποτέ στη ζωή μου δεν αισθάνθηκα τόσο αιφνιδιασμένος. Όλοι γύρω ήταν έκπληκτοι. Πάντα φοβόμουν τα πράγματα που επρόκειτο να δουλέψουν για πρώτη φορά. Η μακρά εμπειρία μου έλεγε ότι γενικά, πάντα υπήρχαν μεγάλα μειονεκτήματα (στις κατασκευές), πριν αυτές κυκλοφορήσουν στο εμπόριο˙αλλά εδώ δεν υπήρχε καμία αμφιβολία (για την επιτυχία)."

Λέγεται ότι ο Theodore Carman, προϊστάμενος του καταστήματος πώλησης της επιχείρησης, είχε στοιχηματίσει με τον Έντισον ένα κουτί πούρα, ότι η μηχανή δεν θα λειτουργούσε. Σήμερα βέβαια όλος ο κόσμος μπορεί να καταλάβει ποιος έχασε το στοίχημα!

Διαφήμιση και τιμοκατάλογος του τελευταίου (τότε) μοντέλου
φωνογράφου του Edison, με τον ίδιο να φαίνεται ότι λέει:
"Θέλω ένα φωνογράφο σε κάθε αμερικάνικο σπίτι". 

Στην πραγματικότητα ο φωνογράφος δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της δουλειάς του Έντισον πάνω σε δύο άλλες εφευρέσεις, τον τηλέγραφο και το τηλέφωνο. Πίστευε, ότι όπως κάποιες λέξεις μπορούσαν να σταλούν τηλεγραφικά και να καταγραφούν σ' ένα χαρτί, έτσι κι ένα τηλεφωνικό μήνυμα θα μπορούσε να ηχογραφηθεί με παρόμοιο τρόπο. 
Οι πρώτες προσπάθειές του έγιναν με τη χρήση χαρτιού με επένδυση παραφίνης. Οι ηχητικές δονήσεις δημιουργούσαν εσοχές στο χαρτί. Αργότερα, αντικατέστησε το χαρτί  παραφίνης μ' ένα μεταλλικό κύλινδρο καλυμμένο με φύλλο κασσιτέρου. 
Το μηχάνημα διέθετε δύο μονάδες με διάφραγμα και βελόνα, μία για εγγραφή και μία για αναπαραγωγή. Όταν κάποιος μιλούσε σ' ένα επιστόμιο, οι δονήσεις του ήχου χαράσσονταν πάνω στον κύλινδρο από τη βελόνα εγγραφής δημιουργώντας ένα κατακόρυφο σχέδιο αυλάκωσης.

Μεταλλικός κύλινδρος από μηχανισμό αναπαραγωγής φωνογράφου
του Έντισον. Ο κύλινδρος είχε χαραγμένη την επιγραφή
"hickory 120" "T 130" και είχε εγγραφεί το τραγούδι
"Hickory, dickory, dock".

Μετά τις 6 Δεκεμβρίου 1877, ο Έντισον παρουσίασε την εφεύρεσή του στο προσωπικό της εφημερίδας Scientific American, στα γραφεία της στη Ν. Υόρκη. Στις 22 Δεκεμβρίου 1877 η εφημερίδα παρουσίασε σχετικό ρεπορτάζ. Το ενδιαφέρον για την εφεύρεση ήταν βέβαια μεγάλο, με αποτέλεσμα το επόμενο διάστημα πολλές εφημερίδες της Ν. Υόρκης να αναφερθούν στο γεγονός.   

Αν το ερώτημα που βάζαμε ήταν "ποιος ήταν αυτός που πρώτος κατέγραψε ήχο" (χωρίς να τον συνδέουμε με αναπαραγωγή του), η απάντηση θα ήταν εύκολη και διαφορετική ως προς το πρόσωπο.
Αυτό είχε γίνει στο Παρίσι από τον Édouard-Léon Scott de Martinville στα τέλη του 1850,  δηλαδή πολλά χρόνια πριν από το 1877.


Σχέδια από την πατέντα που έλαβε ο Scott to 1857
(αρχεία του INPI). 

Βασικά, ενώ ο Scott κατέγραψε τον ήχο, δεν πίστευε ότι οι άνθρωποι θα ακούσουν τις ηχογραφήσεις που έκανε. Αντ' αυτού, σκέφτηκε ότι θα διάβαζαν τα ίχνη. Γι' αυτό, ιστορικά ο πρώτος ήχος που αναπαράχθηκε αποδίδεται στον Έντισον, χωρίς όμως αυτός ο ήχος να είναι και ο πρώτος που καταγράφηκε.


Ένα δείγμα από τα ίχνη που κατέγραφε ο
 "phonautograph" του Scott 
(αρχεία INPI).

"Η ιδέα να αναπαράξει κάποτε αυτά τα σήματα δεν υπήρξε ποτέ στο μυαλό του (Scott), ούτε σε κάποιον άλλο άνθρωπο στον πλανήτη, μέχρι το 1877", μας λέει ο David Giovannoni, ακουστικός ιστορικός. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε σήμερα ν' ακούσουμε αυτούς τους ήχους. Το 2008, η συνεργασία του First Sounds με τον Giovannoni, κατάφερε να κάνει το έργο του Scott να ακουστεί. 
Ο Patrick Feaster, ένας ιστορικός των ηχητικών μέσων και ο πρώτος συνιδρυτής της Sound, υπογραμμίζει το γεγονός ότι η έλλειψη αναπαραγωγής δεν σημαίνει ότι ο Scott δεν αξίζει την τιμή να αναφέρεται. "Αυτό ήταν ένα πλήρες αρχείο ήχου, δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό, όπως ένας σεισμογράφος καταγράφει σεισμούς", λέει ο Feaster. "Κανείς δεν θεωρεί ότι ο σεισμογράφος έχει πρόβλημα, επειδή δεν αναπαράγει σεισμούς".

Ο Édouard-Léon Scott δεν ήταν επαγγελματίας επιστήμονας ή εφευρέτης, αλλά είχε την φιλοδοξία να γίνει γνωστός στον κόσμο. Το 1853 ή το 1854 είχε μια ιδέα: Χρησιμοποιώντας την δαγκεροτυπία ως μοντέλο του, σκέφτηκε ότι αν μια φωτογραφική μηχανή αντικαθιστά ένα μάτι για να τυπώσει την εικόνα σε χαρτί, θα μπορούσε να υπάρχει κάποιο είδος μηχανικού αυτιού να καταγράψει τον ήχο σε χαρτί. Ο Σκοτ κάλεσε την εφεύρεσή του "phonautograph" ("αυτοφωνογράφος").

Ο βελτιωμένος phonautograph του Scott του 1859.

Οι πρώτες του προσπάθειες είναι τεκμηριωμένες, αλλά οι ηχογραφήσεις είναι εξαιρετικά σύντομες και όπως λέει ο Feaster, "αυτές έγιναν τόσο άσχημα, ώστε δεν είναι πραγματικά σαφές ότι πραγματικά μετράνε ως ηχογραφήσεις". 
Τον Ιανουάριο του 1857 ο Scott κατέθεσε ένα χειρόγραφο στην Académie des Sciences (Ακαδημία Επιστημών) της Γαλλίας όπου περιέγραφε με λεπτομέρεια το έργο του και μερικές από τις πρώτες ηχογραφήσεις του. Εκεί παρουσίασε και για ό,τι πίστευε ότι ο phonautograph θα μπορούσε να πετύχει μια μέρα. Π.χ. θα μπορούσε να ηχογραφήσει τραγουδιστές ή ηθοποιούς ή να είναι ένας "αυτόματος στενογράφος" μεταγράφοντας συνομιλίες.

Κάνοντας συνεχείς δοκιμές ο Scott, στις 9 Απριλίου 1860, ηχογράφησε ένα απόσπασμα του γαλλικού λαϊκού τραγουδιού "Au Clair de la Lune" ("Στο φως του φεγγαριού"). Ιστορικά, αυτή η ηχογράφηση μπορεί να θεωρηθεί ως ο "πρώτος εγγεγραμμένος ήχος". Υπάρχουν  προηγούμενες εγγραφές του 1857 ή του 1859, αλλά η ταχύτητα εγγραφής του ήχου δεν είναι καλή, με αποτέλεσμα οι σύγχρονοι ερευνητές να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τις πρώτες ηχογραφήσεις ως επιτυχείς.

Édouard-Léon Scott de Martinville

Με δεδομένο ότι ο εξοπλισμός αναπαραγωγής δεν είχε εφευρεθεί ακόμα, ο Scott βρισκόταν στην περίεργη θέση του να είναι ουσιαστικά ανίκανος να αποδείξει ότι η εφεύρεσή του λειτούργησε. Τελικά ο Scott εγκατέλειψε το έργο, επιστρέφοντας σε αυτό χωρίς καμιά αίσθηση απογοήτευσης, μόνο στο τέλος της ζωής του, όταν ο Έντισον έκανε πρωτοσέλιδα.
  • Ακούστε την πρώτη ηχογράφηση του Έντισον (1877) και την διαφορά στον ήχο από μεταγενέστερη ηχογράφηση του 1906.
  • Ακούστε την ηχογράφηση που έκανε ο Scott στις 9 Απριλίου 1860, όπως και προηγούμενες ηχογραφήσεις του, από την επεξεργασία του First Sounds.
  • Αρχείο με τις πρώτες διατηρημένες ηχητικές εγγραφές σε ομιλούσες κούκλες από τον Έντισον.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου