Σαν σήμερα, στις 19 Οκτωβρίου 1937, ο Έρνεστ Ράδερφορντ, 1ος Βαρώνος Ράδερφορντ του Νέλσον, Νεοζηλανδός φυσικός και χημικός άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Κέιμπριτζ της Αγγλίας, κατά την διάρκεια μιας εγχείρησης. Η εγχείρηση καθυστέρησε γιατί, σύμφωνα με το αγγλικό πρωτόκολλο της εποχής, ως ανώτατος καθηγητής θα έπρεπε να εγχειριστεί από έναν ομότιμο του γιατρό, κάτι που καθυστέρησε την επέμβαση.
Ο Έρνεστ Ράδερφορντ γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου 1871 στη Νέα Ζηλανδία. Ήταν το τέταρτο από τα δώδεκα παιδιά του Τζέιμς και της Μάρθας Ράδερφορντ. Οι γονείς του ήταν μετανάστες από την Μεγάλη Βρετανία που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Νέλσον της Νέας Ζηλανδίας. Ο πατέρας του έφτιαχνε τροχούς για άμαξες, ενώ δούλευε και ως μηχανικός. Η μητέρα του ήταν δασκάλα αγγλικών σ’ ένα επαρχιακό σχολείο στο Spring Grove.
Ως παιδί ο Ράδερφορντ όχι µόνο έλαβε την παραδοσιακή εκπαίδευση της εποχής, αλλά απέκτησε και ιδιαίτερες τεχνικές δεξιότητες χάρις στον πατέρα του, ενώ ανέπτυξε και μια ανθρωπιστική προσέγγιση του κόσμου χάρις στη μητέρα του. Το επάγγελμα του πατέρα του έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, καθώς υποχρέωνε την οικογένεια να μετακινείται διαρκώς.
Σε ηλικία 10 ετών ο Έρνεστ διάβασε το πρώτο του βιβλίο φυσικής και άρχισε να κάνει τα πρώτα του πειράματα. Το 1887 κέρδισε μια υποτροφία για το Nelson College, ένα ιδιωτικό σχολείο αρρένων όπου έμεινε "εσωτερικός" για τρία χρόνια. Το επόμενο βήμα στην εκπαίδευσή του ήταν το Canterbury College στο Christchurch της Νέας Ζηλανδίας. Παρά τα ταλέντα που είχε σε διάφορους τομείς (αθλητισμός, μουσική) αποφάσισε να αφοσιωθεί στην επιστήμη.
Το 1892 πήρε το πτυχίο BA µε μαθήματα τα καθαρά μαθηματικά, τα λατινικά, τα εφαρμοσμένα μαθηματικά, τα αγγλικά, τα γαλλικά και τη φυσική.
Σημαντικό σημείο στην επιστημονική του καριέρα ήταν ότι κέρδισε μια πολύ σημαντική υποτροφία, η οποία του επέτρεψε να συνεχίσει τις σπουδές του. Χάρις σ’ αυτή την επιτυχία του συνάντησε τον Alexander Bickerton, έναν φιλελεύθερο στοχαστή, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφασή του να στραφεί προς στη Φυσική. Το 1893 ο Ράδερφορντ πήρε Μάστερ µε διάκριση, σπουδάζοντας μαθηματικά, μαθηματική φυσική και φυσική (συγκεκριμένα ηλεκτρισμό και μαγνητισμό).
Έχοντας δυσκολία να βρει μόνιμη δουλειά, το 1895 κατάφερε να κερδίσει υποτροφία του Ηνωμένου Βασιλείου για μεταπτυχιακή ερευνητική εργασία στο Cambridge. Επέλεξε να εργασθεί δίπλα στον καθηγητή J.J. Thomson στο Cavendish Laboratory. Ήταν η πρώτη φορά όπου ένας µη απόφοιτος του Cambridge εργαζόταν σ’ αυτό. Εκεί ο Ράδερφορντ ήρθε σ’ επαφή κι επηρεάστηκε από τη δουλειά του Sir Robert Ball και βέβαια του J.J. Thomson.
To 1898 ο Έρνεστ Ράδερφορντ αποδέχτηκε θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ του Καναδά. Τα εργαστήρια εκεί ήταν πολύ καλά εξοπλισμένα κάτι που του έδωσε τη δυνατότητα να σημειώσει σημαντική πρόοδο στις έρευνές του και ν' αρχίσει ν' αναγνωρίζεται διεθνώς.
Το 1900 έγινε μέλος της Royal Society of Canada και το 1903 της Royal Society του Λονδίνου.
Το 1904 δημοσιεύτηκε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο "Ραδιενέργεια".
Το 1907 αποφάσισε να μετακινηθεί από το Πανεπιστήμιο McGill στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ της Αγγλίας, μετά από δελεαστική πρόταση του καθηγητή Arthur Schuster ο οποίος προσφέρθηκε να αποχωρήσει εάν ο Ράδερφορντ έπαιρνε την έδρα του.
Ο Ράδερφορντ παρουσίασε την πιο σπουδαία εργασία του, αφού έλαβε το Nobel Χημείας το 1908.
Συγκεκριμένα, το 1909 στο εργαστήριο του Μάντσεστερ, διεξήχθη από τον Hans Geiger και τον προπτυχιακό φοιτητή Ernest Marsden, υπό την επίβλεψη του Ράδερφορντ, το περίφημο πείραµα µε το φύλλο χρυσού. Ο Geiger και ο Marsden ερεύνησαν τη διασπορά των σωματιδίων–α τα οποία προέρχονταν από ραδιενεργό ραδόνιο 222 και τα οποία κατευθύνθηκαν πάνω σ’ ένα λεπτό φύλλο χρυσού. Οι μετρήσεις τους δημοσιεύθηκαν στο τεύχος Ιουλίου 1909 των Πρακτικών της Βασιλικής Εταιρείας (Proceedings of the Royal Society) και έδειχναν πολύ μεγάλη απόκλιση από τα αναμενόμενα.
Ο Ράδερφορντ, ο οποίος τότε ήταν επικεφαλής του τμήματος φυσικής στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, ερμήνευσε τα πειραματικά αποτελέσματα στο διάσημο άρθρο του "The scattering of alpha and beta particles by matter and the structure of the atom" ("Η διασπορά από την ύλη των σωματιδίων άλφα και βήτα και η δομή του ατόµου"). Στο άρθρο αυτό ο Ράδερφορντ περιέγραψε και εξήγησε τα πειράματα τα οποία τον οδήγησαν να διαμορφώσει το δικό του ατομικό μοντέλο, απορρίπτοντας οριστικά το ατομικό μοντέλο του “σταφιδόψωµου” ("plum pudding"), που είχε διατυπώσει ο J.J. Thomson.
Το μοντέλο του Ράδερφορντ τροποποιήθηκε αργότερα από τον Niels Bohr, που δημιούργησε το τροχιακό μοντέλο του ατόμου.
Το 1919, πριν αφήσει το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ για ν' αναλάβει το Εργαστήριο Cavendish στο Cambridge, ο Ράδερφορντ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που μεταστοιχείωσε ένα χημικό στοιχείο σ' ένα άλλο μετατρέποντας Άζωτο σε Οξυγόνο, βομβαρδίζοντας σε κύκλοτρο το άζωτο με ακτίνες α σύμφωνα με την αντίδραση
Το 1921 πρόβλεψε την ύπαρξη νετρονίων στα άτομα, κάτι που επαληθεύτηκε το 1932 με την ανακάλυψη του νετρονίου από τον James Chadwick.
Αγωνίστηκε ώστε οι γυναίκες να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα µε τους άνδρες στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και για να διατηρηθούν οι υποτροφίες για τους φοιτητές από το εξωτερικό.
Όταν το 1933 στη Γερμανία απολύθηκαν από τα πανεπιστήμια οι “µη–Άρειοι” ακαδημαϊκοί, ο Ράδερφορντ έσπευσε να βοηθήσει πολλούς από αυτούς.
Δέχτηκε πολλούς τιμητικούς τίτλους και διακρίσεις και χρίστηκε ιππότης. Το 1997, το χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 104 ονομάστηκε Rutherfordium προς τιμήν του. Μια παλαιότερη μονάδα μέτρησης της ραδιενέργειας ίση με ένα megabecquerel είχε το όνομα rutherford (Rd).
Πλήθος επιστημονικών ινστιτούτων, βραβείων, κτιρίων και δρόμων έχουν το όνομά του.
Το κτίριο Coupland στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, που υπήρξε για πολλά χρόνια το κέντρο των πειραμάτων του, έχει μετατραπεί σε κέντρο έρευνας για τον καρκίνο.
Μία αληθινή ιστορία με τον Έρνεστ Ράδερφορντ ΕΔΩ.
(Και μια χρήσιμη παρέμβαση του Γιώργου Φασουλόπουλου μέσα από τον ιστότοπο "Υλικό Φυσικής-Χημείας" για την αλήθεια της "αληθινής ιστορίας" ΕΔΩ).
Πηγή: Today in Science History και Story Telling Teaching Model.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου