Σαν σήμερα... 1795, η Γαλλική Κυβέρνηση ορίζει το "1 μέτρο" ως μονάδα μήκους.

H μονάδα του μήκους "1 μέτρο" είναι ίση με το 1/10.000.000
της απόστασης ανάμεσα στο Βόρειο Πόλο και τον  Ισημερινό, κατά
μήκος του μεσημβρινού της Γης που διασχίζει το Παρίσι.
(Από wikipedia)

Σαν σήμερα, στις 7 Απριλίου 1795, η Γαλλική Κυβέρνηση υιοθέτησε την απόφαση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης (Assemblée Nationale) να καθιερωθεί το "1 mètre" ("1 μέτρο") ως μονάδα μέτρησης του μήκους. Το όνομα της νέας μονάδας προέρχεται από την ελληνική λέξη "μέτρον". Από τότε και μετά από κάποιες αλλαγές έχει εξαπλωθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου.

Στα πρώτα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, Επιτροπή σοφών της Ακαδημίας Επιστημών  (Académie des Sciences) που περιελάμβανε τον Μαρκήσιο του Condorcet, τον Pierre-Simon Laplace, τον Adrien-Marie Legendre, τον Antoine Lavoisier, τον Gaspard Monge και τον Jean-Charles de Borda σύστησαν μια Επιτροπή Μέτρων και Σταθμών. Η Επιτροπή ήταν της γνώμης ότι η χώρα θα έπρεπε να υιοθετήσει ένα εντελώς νέο σύστημα μέτρησης που θα βασίζεται στις αρχές της Λογικής και των φυσικών φαινομένων. Η Λογική υπαγόρευε ότι ένα τέτοιο σύστημα θα έπρεπε να βασίζεται στην αρίθμηση που χρησιμοποιείται για την μέτρηση. 

Στην αρχή η Εθνοσυνέλευση απέρριψε το δωδεκαδικό σύστημα μέτρησης που πρότεινε ο Laplace για την αντικατάσταση του υπάρχοντος δεκαδικού συστήματος, κρίνοντας ότι η αποδοχή μια τέτοιας άποψης ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, γιατί μόνο σύγχυση θα προκαλούσε. Η τελική πρόταση της Επιτροπής προς την Εθνοσυνέλευση ήταν να προωθηθεί ένα δεκαδικό σύστημα μέτρησης. Οι ηγέτες της Εθνοσυνέλευσης έκαναν δεκτή την πρόταση της Επιτροπής και στις 30 Μαρτίου 1791, δύο χρόνια περίπου μετά τη Γαλλική Επανάσταση, η Εθνοσυνέλευση τελικά αποφάσισε ότι η μονάδα του μήκους "1 μέτρο" θα είναι ίση με το 1/10.000.000 της απόστασης ανάμεσα στο Βόρειο Πόλο και τον  Ισημερινό, κατά μήκος του μεσημβρινού της Γης που διασχίζει το Παρίσι.

Η Γαλλία προσπάθησε να συνεργαστεί με άλλες χώρες για την υιοθέτηση ενός κοινού μετρικού συστήματος. Μεταξύ των υποστηρικτών ενός τέτοιου διεθνούς συστήματος ήταν ο Thomas Jefferson  (Τόμας Τζέφερσον), μετέπειτα τρίτος Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος το 1790 είχε προτείνει στο Αμερικανικό Κογκρέσο ένα σχέδιο για την καθιέρωση ομοιόμορφου συστήματος μέτρησης του βάρους, της απόστασης και των νομισμάτων, στηριγμένου στο δεκαδικό σύστημα μέτρησης. Το σχέδιο αυτό εξετάστηκε, αλλά δεν εγκρίθηκε από το Κογκρέσο.      

Μετά την απόφαση του 1795, τελικά τον Δεκέμβριο του 1799, το δεκαδικό μετρικό σύστημα μπήκε επίσημα στην καθημερινή ζωή της Γαλλίας. 

Ξυλογραφία με ημερομηνία 1800 που απεικονίζει τις νέες 
 μονάδες μέτρησης στη Γαλλία, με βάση το δεκαδικό σύστημα.   

Στις 20 Μαΐου 1875, συνήλθε στο Παρίσι από εκπροσώπους 17 εθνών η Διεθνής Συνθήκη "Convention du Mètre" (Συνθήκη του Μέτρου). Τα κύρια καθήκοντα των αντιπροσώπων στο συνέδριο ήταν η αντικατάσταση των υφιστάμενων μονάδων για το "κιλό" και το "μέτρο", μονάδες που είχαν γίνει από τη Γαλλική Κυβέρνηση μετά τη Γαλλική Επανάσταση και η δημιουργία ενός οργανισμού για τη διαχείριση και συντήρηση των προτύπων για όλο τον κόσμο. 

Το συνέδριο συνήλθε σε μια εποχή έντονου παρασκηνίου, γιατί ήδη η Γαλλία είχε ηττηθεί και ταπεινωθεί στον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο λίγα χρόνια πριν. Παρά το γεγονός ότι η Γαλλία έχασε τον έλεγχο του μετρικού συστήματος, εξασφαλίστηκε αυτό να περάσει σε διεθνή και όχι γερμανικό έλεγχο και ότι η διεθνής έδρα θα βρισκόταν στο Παρίσι.

Η συνθήκη δημιούργησε τους παρακάτω οργανισμούς για την καθοδήγηση και τον συντονισμό των ενεργειών που έχουν σχέση με τη δημιουργία ενός ομοιόμορφου συστήματος μετρήσεων.

• Την General Conference on Weights and Measures (CGPM) (Γενική Διάσκεψη Μέτρων και Σταθμών), μια διακυβερνητική διάσκεψη των επίσημων αντιπροσώπων των κρατών-μελών που είναι η ανώτατη αρχή για όλες τις δράσεις.
• Την International Committee for Weights and Measures (CIPM) (Διεθνής Επιτροπή Μέτρων και Σταθμών), που αποτελείται από επίλεκτους επιστήμονες και μετρολόγους, που προετοιμάζει και εκτελεί τις αποφάσεις της CGPM και είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο του BIPM.
• Το International Bureau of Weights and Measures (BIPM) (Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών), ένα μόνιμο εργαστήριο και παγκόσμιο κέντρο επιστημονικής μετρολογίας, οι δράσεις του οποίου περιλαμβάνουν τη θεμελίωση βασικών προτύπων και κλιμάκων των κυριότερων φυσικών ποσοτήτων, όπως και τη συντήρηση των διεθνών πρότυπων μοντέλων.

Η αρχική απόφαση γράφτηκε στα Γαλλικά και η επίσημη γλώσσα σε όλα τα επίσημα έγγραφα αποφασίστηκε ότι θα είναι η γαλλική. Η επικοινωνία μεταξύ της BIPM και των κρατών μελών αποφασίστηκε να γίνεται ως εξής: 

Στην περίπτωση της Γαλλίας, μέσω του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών και στην περίπτωση όλων των άλλων μελών, μέσω του πρεσβευτή κάθε χώρας-μέλους που είναι στη Γαλλία. 

Το σήμα του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών με το ελληνικό ρητό
 "ΜΕΤΡΩ ΧΡΩ" ("Να χρησιμοποιείς το μέτρο σε όλα τα πράγματα").

Η Γαλλική Κυβέρνηση προσέφερε στα μέλη της Συνθήκης το κτίριο Pavillon de Breteuil στη Σεβρ  (κοντά στο Παρίσι) για να στεγαστεί το BIPM. Το Pavillon είχε κτιστεί το 1675 στο κτήμα Château de Saint-Cloud και ήταν κατοικία μεταξύ άλλων, του αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ'. Στη διάρκεια του Γαλλο-Πρωσικού πολέμου το κτήμα καταστράφηκε και το Pavillon έπαθε μεγάλες ζημιές. Μετά την απόφαση του Συνεδρίου, το Pavillon αποκαταστάθηκε πλήρως και πλέον αποτελεί έδρα διακυβερνητικού οργανισμού, απολαμβάνοντας ίδια δικαιώματα με αυτά που έχει μια πρεσβεία χώρας. 

Η Συνθήκη αρχικά ασχολήθηκε μόνο με τις μονάδες της μάζας και του μήκους, αλλά το 1921, στην 6η συνεδρίαση της CGPM, η εντολή αναθεωρήθηκε και επεκτάθηκε ώστε να καλύψει όλες τις φυσικές μετρήσεις (ηλεκτρισμός, θερμότητα, ραδιενέργεια κλπ).

Το 1960, στην 11η συνεδρίαση της CGPM, το σύστημα μονάδων, όπως είχε διαμορφωθεί μέχρι τότε, αναθεωρήθηκε και ξεκίνησε η δημιουργία του "Διεθνούς Συστήματος Μονάδων" (SI).

Πηγή: Today in Science History,   wikipedia