Σαν σήμερα ... 1965, ο Ed White έγινε ο πρώτος Αμερικανός αστροναύτης που "περπάτησε" στο διάστημα.

Ο αστροναύτης Ed White στον πρώτο διαστημικό του περίπατο.
Στο αριστερό του χέρι κρατά την "αυτοχειριζόμενη" μηχανή που του
 δίνει την δυνατότητα να κινείται στο διάστημα. (Φωτο: NASA, J. McDivitt)  

Σαν σήμερα, στις 3 Ιουνίου 1965, ο αστροναύτης Edward (Ed) White II, μέλος του πληρώματος του διαστημοπλοίου Gemini 4, έγινε ο πρώτος Αμερικανός που έκανε διαστημικό περίπατο (ExtraVehicular Activity - EVA). Ο αστροναύτης James A. McDivitt, υπεύθυνος για την πλοήγηση της κάψουλας, ήταν το δεύτερο μέλος της αποστολής που παρέμεινε μέσα στο διαστημικό σκάφος. 

Βέβαια, 2,5 μήνες περίπου νωρίτερα, στις 18 Μαρτίου 1965 ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Alexey Leonov είχε γίνει ο πρώτος άνθρωπος που έκανε διαστημικό περίπατο για 12 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα, δεμένος μ' ένα σκοινί 5,35 μέτρων.

Ο περίπατος του White ξεκίνησε στις 3.45 μμ ώρα ανατολικής ακτής ΗΠΑ (10.45 μμ ώρα Αθήνας) κι ενώ το διαστημόπλοιο βρισκόταν στην τρίτη γήινη τροχιά του. Ο White άνοιξε μόνος του την εξωτερική θύρα της διαστημικής κάψουλας και ώθησε τον εαυτό του να βγει απ' αυτή. Φορούσε τη διαστημική στολή του, κρατούσε μια συσκευή κίνησης που ελεγχόταν από τον ίδιο ("zip gun") και συγκρατιόταν από το διαστημόπλοιο μ' ένα σκοινί περίπου 7,60 μέτρων (25 πόδια). 

Ο White και ο McDivitt 2 ημέρες πριν την εκτόξευσή τους. 

Ο διαστημικός περίπατος του White ξεκίνησε ενώ η κάψουλα βρισκόταν πάνω από τον Ειρηνικό ωκεανό, κοντά στη Χαβάη και τελείωσε μετά 23 λεπτά καθώς περνούσε πάνω από τον Κόλπο του Μεξικού, έχοντας διανύσει 500 μίλια.

Βγαίνοντας από την κάψουλα, ο White καθοδήγησε το σώμα του μέχρι την άκρη του σκοινιού με τη βοήθεια της "αυτοχειριζόμενης" μηχανής (Hand Held Self Maneuvering Unit - HHMU). Την κίνηση αυτή επανέλαβε τρεις φορές. Δυστυχώς, το καύσιμο της μηχανής τελείωσε τα πρώτα τρία λεπτά της λειτουργίας της, κάτι που ανάγκασε τον White να συνεχίσει τον περίπατό του με κινήσεις του σώματός του και τη βοήθεια του σκοινιού. 

Η ζελατίνα του κράνους του White ήταν επίχρυση για να τον προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία. 

Καθώς ο δεύτερος αστροναύτης James McDivitt από το εσωτερικό της κάψουλας έπαιρνε συνεχώς φωτογραφίες, ο White ακούστηκε να φωνάζει ενθουσιασμένος "I feel like a million dollars!" ("Νιώθω σαν εκατομμυριούχος!"). Ο ενθουσιασμός του White κράτησε μέχρι τη στιγμή που πήρε εντολή από το Κέντρο Ελέγχου να επιστρέψει στο εσωτερικό της κάψουλας. Είναι πολύ χαρακτηριστικός ο διάλογος μεταξύ των δύο αστροναυτών, από τη στιγμή που δόθηκε η εντολή για επιστροφή.

McDivitt:   Θέλουν να επιστρέψεις πίσω τώρα.
White:   Δεν έρχομαι μέσα. Είναι όμορφα εδώ.
McDivitt:   Έλα τώρα...
White:   Σιχαίνομαι να γυρίσω πίσω σε σένα, αλλά θα έρθω.

McDivitt:   Εντάξει, τότε έλα.
White:   Δεν σκοπεύεις να με πιάσεις από το χέρι;   
McDivitt:   Ed, άντε έλα εδώ. Άντε. Γύρνα πίσω, πριν σκοτεινιάσει. 
White:   Γυρνάω πίσω...και αυτή είναι η πιο λυπημένη στιγμή της ζωής μου.

Οι τελευταίες λέξεις του White είναι πολύ χαρακτηριστικές για την ψυχική ευφορία που αισθανόταν ευρισκόμενος εκεί "έξω".

Ο White στη διάρκεια του διαστημικού περιπάτου.

Η αποστολή του Gemini 4 έληξε μετά από περίπου 4 ημέρες, στις 7 Ιουνίου 1965, έχοντας πραγματοποιήσει 66 περιφορές της Γης. Ήταν η μεγαλύτερη χρονικά αποστολή των ΗΠΑ στο διάστημα μέχρι τότε.

Το Gemini IV ήταν ήταν η δεύτερη αποστολή του προγράμματος Gemini, το οποίο συχνά αναφέρεται ως «Γέφυρα προς τη Σελήνη» της NASA. Αν και αυτό το πρόγραμμα επισκιάστηκε από την επιτυχία του αμερικάνικου προγράμματος Apollo (άνθρωπος στη Σελήνη), το Gemini έδωσε ένα θεαματικό άλμα προς τα εμπρός, αφού στη διάρκεια μόλις 20 μηνών, από το Μάρτιο του 1965 έως το Νοέμβριο του 1966, 10 αποστολές Gemini έδειξαν ότι όχι μόνο θα μπορούσαν τα πληρώματα να επιβιώσουν στο διάστημα για το χρονικό διάστημα που θα χρειαζόταν για να φτάσουν στο φεγγάρι και να επιστρέψουν, αλλά ότι θα μπορούσαν να ελέγχουν το διαστημόπλοιο με ακρίβεια δευτερολέπτων, θα μπορούσαν να εργαστούν με ασφάλεια και να "περπατήσουν" στο διάστημα.   

Δυστυχώς ο αστροναύτης Edward White είχε τραγικό τέλος. Σκοτώθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1967 μαζί με τους αστροναύτες Gus Grissom και Roger Chaffee όταν άρπαξε φωτιά το σκάφος στο οποίο προετοιμάζονταν στα πλαίσια της αποστολής Apollo 1. Ήταν μόλις 37 ετών.

Μπορείτε να δείτε το video από τον διαστημικό περίπατο του White  ΕΔΩ. 

Πηγή: Today in Science History