Σαν σήμερα... 1974 πέθανε ο Satyendra Bose.

Ο Bose το 1949 και το γράμμα του στον Αϊνστάιν

Σαν σήμερα, στις 4 Φεβρουαρίου 1974, πέθανε ο Satyendra Nath Bose στην Καλκούτα (σήμερα Kolkata) της Ινδίας, σε ηλικία 80 ετών.

Ο Bose είναι περισσότερο γνωστός για τη συνεισφορά του στην Κβαντική Μηχανική και από τη συνεργασία του με τον Αϊνστάιν (Στατιστική Bose–Einstein, Θεωρία συμπυκνώματος Bose–Einstein κ.α.). Αξίζει ν' αναφερθεί ότι τα σωματίδια "μποζόνια" πήραν το όνομά τους από τον Bose, κατόπιν πρότασης του Dirac.    

O Bose γεννήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 1894 στην Καλκούτα της Ινδίας.

Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές γράφτηκε στο Προεδρικό (Presidency) πανεπιστήμιο της Καλκούτας, απ' όπου το 1913 πήρε πτυχίο και το 1915 μάστερ, στα Μαθηματικά.  

Λέγεται ότι η βαθμολογία που πήρε για το μάστερ του, μέχρι σήμερα δεν έχει ξεπεραστεί. 

Το 1916 συνέχισε στο πανεπιστήμιο της Καλκούτα ως μεταπτυχιακός ερευνητής στη θεωρία της σχετικότητας. 

Το 1921 πήγε στο τμήμα Φυσικής του πανεπιστημίου της Ντάκα (τώρα στο Μπαγκλαντές) κι εκεί δίδαξε Θερμοδυναμική και Ηλεκτρομαγνητισμό, ανανεώνοντας παράλληλα το τμήμα με νέα εργαστήρια. 

Το 1924 έκανε μια εργασία στο νόμο ακτινοβολίας του Πλανκ, που αργότερα θα αναγνωριζόταν ως η αρχή ενός νέου πεδίου στη Φυσική, της Κβαντικής Στατιστικής. Την εργασία αυτή έστειλε κατευθείαν στον Αϊνστάιν, ο οποίος εκτιμώντας τη σπουδαιότητά της, την έδωσε για δημοσίευση στο Zeitschrift für Physik (Περιοδικό για τη Φυσική). Αυτή η αναγνώριση έδωσε στον Bose τη δυνατότητα να εργαστεί τα επόμενα 2 χρόνια σε Ευρωπαϊκά εργαστήρια συνεργαζόμενος με τον Louis de Broglie, τη Marie Curie και τον Αϊνστάιν.     

Μετά την παραμονή του στην Ευρώπη, το 1926 επέστρεψε στη Ντάκα. Δεν είχε πάρει διδακτορικό και μόνο μετά από σύσταση του Αϊνστάιν τοποθετήθηκε επικεφαλής του τμήματος Φυσικής στο πανεπιστήμιο της Ντάκα.

Εργαστηριακά ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την κρυσταλλογραφία με ακτίνες Χ. Παρέμεινε στη Ντάκα μέχρι το 1946.

Το 1947, λόγω της επικείμενης διαίρεσης της Ινδίας, επέστρεψε στο πανεπιστήμιο της Καλκούτα, όπου δίδαξε μέχρι το 1956.

Στη συνέχεια έγινε αντιπρύτανης του πανεπιστημίου Visva-Bharati στο Shanti Niketan.

Αργότερα επέστρεψε στο πανεπιστήμιο της Καλκούτα και ασχολήθηκε με την έρευνα στην Πυρηνική Φυσική.  

Γενικότερα, είχε μια πολυσχιδή δραστηριότητα που δεν περιοριζόταν μόνο στη Φυσική, αλλά εκτεινόταν και σε άλλους τομείς των Θετικών και Θεωρητικών Επιστημών. 

Τιμήθηκε με πολλά και σημαντικά βραβεία, αλλά δεν μπόρεσε να πάρει Nobel στη Φυσική, παρά το γεγονός ότι πολλές εργασίες σχετικές με τα μποζόνια τιμήθηκαν με Nobel. 

Ένα video για τη ζωή του Bose  ΕΔΩ.

Πηγή: Today in Science History