Δευτέρα 5 Ιουλίου 2021

Σαν σήμερα... 1687, εκδίδεται το μνημειώδες έργο του Νεύτωνα "Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica".


Το εξώφυλλο της 1ης έκδοσης του Principia
που εκδόθηκε στο Λονδίνο.

Σαν σήμερα, στις 5 Ιουλίου 1687, ο Isaac Newton (Ισαάκ Νεύτων) δημοσίευσε σε πρώτη έκδοση το περίφημο έργο του με τίτλο "Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica" ("Μαθηματικές Αρχές Φυσικής Φιλοσοφίας") ή πιο απλά "Principia" ("Αρχές").
Παρά το γεγονός ότι ο Νεύτων ήταν Άγγλος, το πρωτότυπο κείμενο το έγραψε στα Λατινικά, αφού η Λατινική ήταν η παγκόσμια γλώσσα των μελετητών και ερευνητών σε πολλές χώρες, εκείνη την εποχή. Να επισημάνω, ότι ο όρος "Φυσική Φιλοσοφία" αντιστοιχούσε κατά προσέγγιση στη σημερινή Φυσική.

Το έργο θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα, τόσο στην επιστήμη της Φυσικής, όσο και στα εφαρμοσμένα Μαθηματικά και αποτελεί τη βάση για μεγάλο μέρος της τεχνολογικής και επιστημονικής προόδου της Βιομηχανικής Επανάστασης. 
Σ' αυτό το μνημειώδες έργο, ο Νεύτων έδωσε μια διορατική μαθηματική ανάλυση των σχέσεων μεταξύ δύναμης, κίνησης και χρόνου, τόσο στην αδρανειακήόσο και στην επιταχυνόμενη κίνηση. Ακόμη, περιέγραψε την κίνηση των ουρανίων σωμάτων. 
Σ' αυτό το βιβλίο περιέχονται οι τρεις διάσημοι νόμοι της κίνησης που φέρουν τ' όνομά του (Νόμοι του Νεύτωνα) και ο νόμος της παγκόσμιας έλξης
Σήμερα, 334 χρόνια από την πρώτη δημοσίευση του έργου, το περιεχόμενο του βιβλίου εξακολουθεί να αποτελεί τη βάση διδασκαλίας της κλασικής φυσικής στα εγχειρίδια της θεμελιώδους Φυσικής.

Μια σελίδα από την πρώτη έκδοση της Principia.

Η Principia είναι ένα έργο που εκτείνεται σε τρία βιβλία.
Το πρώτο βιβλίο, με τίτλο "De motu corporum" ("Για την κίνηση του σώματος"), αφορά την κίνηση που γίνεται χωρίς κάποιο μέσο να αντιστέκεται στην κίνηση. Το βιβλίο 1 περιέχει κάποιες αποδείξεις που δεν έχουν πολύ σχέση με την κίνηση στον πραγματικό κόσμο. Αλλά υπάρχουν επίσης τμήματα με εκτεταμένη εφαρμογή στο ηλιακό σύστημα και το σύμπαν.
Το δεύτερο βιβλίο στην πραγματικότητα αποτελούσε το 2ο μέρος του πρώτου βιβλίου, γιατί αρχικά είχε προγραμματιστεί για το πρώτο βιβλίο. Το περιεχόμενό του είχε σχέση με την κίνηση που γινόταν όταν εμφανιζόταν αντίσταση (δύναμη). 
Το τρίτο βιβλίο, με τίτλο "De mundi systemate" ("Για το σύστημα στον Κόσμο"), αποτελεί μια παρουσίαση των πολλών συνεπειών της παγκόσμιας βαρύτητας, ειδικά στο πεδίο της αστρονομίας. Σ' αυτό το βιβλίο επίσης, ο Νεύτων ξεκαθάρισε την ηλιοκεντρική άποψή του για το ηλιακό μας σύστημα.

Η σπάνια (τρίτη) έκδοση του 1726.
(John Rylands Library)

Τα έξοδα για την πρώτη έκδοση της Principia έγιναν από τον Edmond Halley προσωπικά. Ούτε ο Νεύτων, ούτε η Royal Society (της οποίας εκλεκτό μέλος ήταν ο Halley), ούτε οι βιβλιοπώλες, που εκείνη την εποχή συχνά ενεργούσαν και ως εκδότες, είχαν επαρκή κεφάλαια αλλά και την διάθεση να διακινδυνεύσουν τα δικά τους χρήματα. Ο Halley επέβλεψε επίσης την έκδοση του έργου και το προώθησε μέσω του Τύπου, ενημερώνοντας τον Νεύτωνα με μια σειρά επιστολών που διατηρούνται στο Cambridge.
Ο Halley έστειλε στον Νεύτωνα είκοσι αντίγραφα για προσωπική του χρήση και προσπάθησε να διαθέσει το βιβλίο στην αγορά τοποθετώντας αντίτυπα σε διάφορους βιβλιοπώλες. Επιπλέον, έστειλε στον Νεύτων σαράντα αντίγραφα, μερικά δεμένα, μερικά σε φύλλα, τα οποία του ζήτησε "να τα τοποθετήσει στα χέρια ενός ή περισσότερων από τους πιο ικανούς βιβλιοπώλες για να τα προωθήσει". 

Το 2020, ο Mordechai Feingold και ο Andrej Svorenčik δημοσίευσαν στην επιθεώρηση Annals of Science (τ.77) την εργασία "A preliminary census of copies of the first edition of Newton's Principia (1687)" ("Προκαταρκτική απογραφή αντιγράφων της πρώτης έκδοσης της Principia του Νεύτωνα"). Εκεί ανέφεραν ότι είχαν επιβεβαιώσει την ύπαρξη 387 αντιτύπων της Principia, γεγονός που υποδήλωνε ότι το μέγεθος της αρχικής έκδοσης ήταν τουλάχιστον 500 αντίτυπα.
Ένα αντίγραφο που σίγουρα είχε χρησιμοποιήσει ο Νεύτων, με ιδιόχειρη υπογραφή και διορθωτικές σημειώσεις για την δεύτερη έκδοση, φυλάσσεται στην Βιβλιοθήκη Wren, στο Trinity College του Cambridge.

Το συγκεκριμένο αντίτυπο της 1ης έκδοσης με λευκές σελίδες 
ήταν ειδικά σχεδιασμένο για τον Νεύτων.
Στην αριστερή σελίδα διακρίνονται οι προσωπικές του
σημειώσεις -διορθώσεις για την επόμενη έκδοση.

Εκτιμώντας το μέγεθος της πρώτης έκδοσης, ο Alan Munby αναγνώρισε ότι λόγω πωλήσεων, το έργο ήταν ήδη δύσκολο να αποκτηθεί τον Δεκέμβριο του 1691, όταν ο Nicholas Fatio de Duillier συζήτησε μια νέα έκδοση σε μια επιστολή προς τον Christiaan Huygens. Το 1952, ο Munby υπέθεσε ότι τουλάχιστον 150 αντίγραφα του έργου σώζονταν, καταλήγοντας από αυτό και από τις σχετικά συχνές εμφανίσεις του βιβλίου στις αίθουσες πώλησης ότι "ολόκληρη η έκδοση δεν μπορεί να αποτελούνταν από λιγότερα από τριακόσια αντίγραφα και ο αριθμός μπορεί κάλλιστα να ήταν εκατό περισσότερα από αυτό".

Ο Νεύτων συνέθεσε το Principia Mathematica κατά τη διάρκεια των ετών 1685 και 1686. 
Την εποχή που κυκλοφόρησε το βιβλίο, ο Νεύτων κατείχε τη θέση του Lucasian (από τον ιδρυτή Henry Lucasκαθηγητή των Μαθηματικών στο περίφημο Πανεπιστήμιο του Cambridge
Το έτος 1687, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του Νεύτων, υπήρχε στην Ευρώπη μια πολύ ταραγμένη κατάσταση.

Αντίτυπο της 2ης έκδοσης της Principia.

Πιο συγκεκριμένα, στο έδαφος της Ουγγαρίας, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις (πλην Αγγλίας, Γαλλίας, Ολλανδίας) σ' ένα κοινό μέτωπο εναντίον των Οθωμανών, ωθούσαν τους Τούρκους προς νότο. Στη Δαλματία, η Βενετική Δημοκρατία αγωνιζόταν επίσης ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Την ίδια εποχή, η Σλαβονία (περιοχή της Κροατίας) απελευθερωνόταν από τους Τούρκους. 

Μεταξύ του 1685 και του 1686, ο Νεύτων είχε μια πολύ εκτεταμένη αλληλογραφία με τον John Flamsteed, ο οποίος ήταν τότε ο βασιλικός αστρονόμος. Πολλά από τα γράμματα έχουν χαθεί, αλλά είναι σαφές ότι ο Flamsteed ήταν πολύ χρήσιμος στην έρευνα του Νεύτωνα για το έργο που παρουσίασε στο βιβλίο του.
Η δημοσίευση του έργου οδήγησε τον Νεύτωνα σε μακρά διαμάχη με πολλούς, για διαφορετικούς λόγους, όπως τον Άγγλο φυσικό φιλόσοφο Robert Hooke, τον καθηγητή μαθηματικών στη Λιέγη,  Anthony Lucas, τον Francis Line, ένα γιατρό στη Λιέγη κλπ.

Στις 30 Ιουνίου 1713 ακολούθησε η δεύτερη έκδοση του "Principia" με πολλές διορθώσεις που είχε κάνει ο ίδιος ο Νεύτων. Αυτή η έκδοση αποτέλεσε την βάση για την πρώτη έκδοση στο εξωτερικό, που παρουσιάστηκε στο Άμστερνταμ το 1714.
Η τρίτη έκδοση δημοσιεύτηκε στις 25 Μαρτίου 1726, με την επιμέλεια του Henry Pemberton.

Η έκδοση της Principia  το 2016, από 
University of California Press.

Το 2014, ο Βρετανός αστροναύτης Tim Peake ονόμασε "Principia" την αποστολή του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), "προς τιμή του σπουδαιότερου Βρετανού επιστήμονα". Η εξάμηνη "Principia" του Tim Peake ξεκίνησε με το Soyuz TMA-19M, στις 13 Δεκεμβρίου 2015.
  • Το περιεχόμενο του βιβλίου Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica από το Cambridge.
  • Παρακολουθήστε την πορεία ενός αντιτύπου της Principia που βρισκόταν στα χέρια του Νεύτωνα κι έφτασε στην Βιβλιοθήκη του Sydney, στην Αυστραλία.
  • Πού βρίσκονται σήμερα, μερικά από τα σωζόμενα αντίτυπα της Principia;
  • Ο Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας για το "υλικό σημείο" μέσα από την Principia.
  • Παρουσίαση του έργου Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica από Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  • Βίντεο με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μπέργκαμο Niccolò Guicciardini να μιλά για την Principia Mathematica (αγγλικά, 15:10). 
Πηγή: Today in Science HistoryΗistoryofinformation, wikipedia

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου