Σαν σήμερα... 1873, πέθανε ο Ελβετός φυσικός Auguste Arthur de la Rive.

Auguste Arthur de La Rive

Σαν σήμερα, στις 27 Νοεμβρίου 1873, πέθανε ο Auguste Arthur de la Rive (Ογκίστ Αρτούρ ντε λα Ριβ) ο οποίος υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της ηλεκτροχημικής θεωρίας των μπαταριών και συνεισέφερε στο χώρο της επιστήμης για πάνω από 50 χρόνια.

Να επισημάνω ότι για τους παλαιότερους διδάσκοντες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μάλιστα για εκείνους που είχαν την τύχη να υπηρετήσουν σε παλαιά, ιστορικά διδακτήρια με λιγότερα ή περισσότερα όργανα Φυσικής, ήταν περισσότερο γνωστός για το πηνίο που έφερε το όνομά του ("σωλήνας de la Rive").

Ο de la Rive γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1801 στη Γενεύη της Ελβετίας. 

Ο σωλήνας de la Rive.

Ο πατέρας του Charles-Gaspard de la Rive είχε σπουδάσει ιατρική στο Εδιμβούργο και ήταν καθηγητής φαρμακευτικής χημείας στην Ακαδημία της Γενεύης από το 1802.

Το 1822 ο νεαρός de la Rive έκανε την πρώτη του επιστημονική δημοσίευση σχετικά με την επίδραση του μαγνητισμού της Γης σε ένα κινητό πλαίσιο που διαρρεόταν από βολταϊκό ρεύμα.

Σε ηλικία μόλις είκοσι δύο ετών ο de La Rive διορίστηκε σε θέση καθηγητή της φυσικής φιλοσοφίας στην ίδια Ακαδημία που ο πατέρας του ήδη είχε γίνει πρύτανης (1823-1825). Για κάμποσο καιρό με τον François Marcet ασχολήθηκαν με την έρευνα της ειδικής θερμότητας των αερίων και με παρατηρήσεις για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας του φλοιού της γης.

O 1ος τόμος της γαλλικής έκδοσης του βιβλίου
Traite de l'electricite theorique et appliquee (1853).

Στις 18 Αυγούστου 1826 ο de la Rive παντρεύτηκε τη συγγραφέα Jeanne-Mathilde Duppa (1808–1850). Στις 3 Απριλίου 1834 γεννήθηκε στο Choulex ο γιος τους Lucien, που ασχολήθηκε με τη Φυσική και τα Μαθηματικά.

Από 1834 ως το 1835 ο de la Rive διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στις μεταρρυθμίσεις της δημόσιας εκπαίδευσης στη Γενεύη.

Το 1836 ο de la Rive, επηρεασμένος από τις αλλεπάλληλες ανακαλύψεις που γίνονταν στον ηλεκτρομαγνητισμό, ξεκίνησε ν' ασχολείται με τις βολταϊκές στήλες (έναν πρώιμο τύπο μπαταρίας) και την ηλεκτρική εκκένωση στα αέρια. Είχε παρόμοια άποψη με αυτή του Michael Faraday, ότι ο βολταϊκός ηλεκτρισμός προκαλείται από χημική αντίδραση. Τον Faraday είχε την ευκαιρία να τον γνωρίσει από την ηλικία των 13 ετών, όταν τον είχε επισκεφτεί με τον πατέρα του.

Μέχρι το τέλος της επιστημονικής του σταδιοδρομίας, σχεδόν το σύνολο των εργασιών που εκτύπωσε αφορούσαν θέματα ηλεκτρισμού.

Οι έρευνές του σχετικά με το θέμα της ηλεκτρικής εκκένωσης στα αέρια τον οδήγησαν να διαμορφώσει μια νέα θεωρία για το βόρειο σέλας (aurora borealis).

Το εξώφυλλο ενός από τους τόμους της εργασίας
του de la Rive (αγγλικά) "A Treatise on Electricity"
σε έκδοση του 2010 από τον οίκο Kessinger Publishing.

Το 1840 περιέγραψε μια διαδικασία για την ηλεκτρο-επιχρύσωση αργύρου και ορείχαλκου, για την οποία το επόμενο έτος έλαβε βραβείο 3000 φράγκων από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Αυτή η εργασία μαζί με άλλες δικές του δημοσιεύτηκαν στις επιστημονικές επιθεωρήσεις Annales de Chimie et de Physique και Comptes Rendus (της  Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών).

Το κύριο έργο του de la Rive ήταν το τρίτομο "Traite de l'electricite theorique et appliquee" ("Διατριβή του Ηλεκτρισμού στη Θεωρία και την Πράξη") που δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα στα γαλλικά και στα αγγλικά από το 1854 (1ος τόμος) έως το 1858 (3ος τόμος).

Μετά την επανάσταση του 1846  ίδρυσε το Ελεύθερο Γυμνάσιο στο οποίο δίδαξε μέχρι το 1853.

Από το 1836 έως το 1845 επεξεργάστηκε τα κείμενα του λογοτεχνικού και επιστημονικού τμήματος της επιστημονικής επιθεώρησης Bibliothèque Universelle de Genève. Στα πλαίσια αυτής της εργασίας συνέθεσε μόνος του το "Archives de l' Electricité" ("Αρχεία Ηλεκτρισμού") σε πέντε τόμους (1841-45) και με τον Jean Marignac και άλλους το "Archives of Sciences Physiques et Naturelles" ("Αρχεία Επιστημών Φυσικής και Φυσικών") σε τριάντα έξι τόμους (1846-57) και το "Nouvelle Periode" ("Νέα Περίοδος") σε εννέα τόμους (1858-1860). 

Ο Auguste de la Rive από το αρχείο 

του Royal Institution of Great Britain.

Το 1855, πέντε χρόνια μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου παντρεύτηκε την Louise Maurice που ήταν επίσης χήρα.

Η καταγωγή και η περιουσία του de la Rive του έδιναν σημαντική κοινωνική και πολιτική επιρροή  στους λογοτεχνικούς και επιστημονικούς κύκλους. Ήταν ονομαστός για τη φιλοξενία του και για το ενδιαφέρον που έδειχνε για την ευημερία και την ανεξαρτησία της πατρίδας του. Το 1860, όταν η προσάρτηση της Σαβοΐας και της Νίκαιας είχαν  οδηγήσει τον πληθυσμό της Γενεύης να φοβάται τη γαλλική επιθετικότητα, ο de la Rive απεστάλη από τους συμπολίτες του σε ειδική αποστολή στην Αγγλία όπου κατάφερε να εξασφαλίσει δήλωση της αγγλικής κυβέρνησης, ότι οποιαδήποτε επίθεση στη Γενεύη θα θεωρείτο ως "casus belli" ("αιτία πολέμου"). Με την ευκαιρία της επίσκεψης αυτής, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακήρυξε τον de la Rive ως επίτιμο δόκτορα του Αστικού Δικαίου.

Μηχανή Aurora (μηχανή προσομοίωσης παραγωγής 
Βόρειου Σέλαος) που κατασκεύασε ο de la Rive. 

Την άνοιξη του 1873, η υγεία του de la Rive άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα με συμπτώματα παράλυσης. Στις 5 Ιουνίου του 1873 έκανε την τελευταία ομιλία του ως πρόεδρος της Société de physique et d' histoire naturelle (Εταιρεία Φυσικής και Φυσικής Ιστορίας) από την οποία παραιτήθηκε. 

Στις αρχές Νοεμβρίου ξεκίνησε για τις Κάννες της Γαλλίας, όπου είχε αγοράσει ένα σπίτι, για να περάσει το χειμώνα με την οικογένειά του. Όμως τη δεύτερη μέρα του ταξιδιού (6 Νοεμβρίου) κι ενώ βρισκόταν μεταξύ του Montélimar και της Avignon, παρουσίασε παράλυση. Μεταφέρθηκε στη  Μασσαλία όπου πέθανε στις 27 Νοεμβρίου 1873, σε ηλικία 72 ετών. 
Ο θάνατός του θεωρήθηκε μεγάλη απώλεια από τον κόσμο της επιστήμης και τις διάφορες επιστημονικές Ακαδημίες στις οποίες ήταν επίτιμο μέλος.

Η πειραματική διάταξη για την επίδειξη λειτουργίας του 
σωλήνα de la Rive, όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο 
ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ (ΙΙ) (σελ. 363) του Ιωάννη Λ. Μπουρούτη.

• Βίντεο με το πείραμα του σωλήνα de la Rive.

• Περιγραφή του πειράματος με τίτλο "Κίνηση ιόντων κάτω από την επίδραση μαγνητικού πεδίου" από το βιβλίο πειραμάτων του Ιωάννου Μπουρούτη (2ος τόμος), όπου γίνεται χρήση του σωλήνα de la Rive. 

• Επιστολή του de la Rive στον Michael Faraday στις 27 Μαΐου 1851 (γαλλικά, ακολουθεί μετάφραση στα αγγλικά).

• Από την Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου "Eulogy on Auguste Arthur de la Rive" ("Εγκώμιο για τον Auguste Arthur de la Rive") από τον M. Dumas (28 Δεκεμβρίου 1874).

Πηγή: Today in Science History,  nndb,  hls-dhs-dss,  American Academy of Arts and Sciences