Σαν σήμερα...1886 λειτούργησε στις ΗΠΑ ο πρώτος επιτυχημένος σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση εναλλασσόμενου ηλεκτρικού ρεύματος.

Γεννήτρια της Westinghouse το 1886.

Σαν σήμερα, στις 30 Νοεμβρίου 1886, άρχισε να λειτουργεί στο Buffalo της Ν. Υόρκης, ο πρώτος εμπορικά επιτυχημένος σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση εναλλασσόμενου ρεύματος (AC). Το σύστημα είχε εγκατασταθεί από τον πρωτοπόρο εφευρέτη και επιχειρηματία George Westinghouse και τον φυσικό William Stanley που είχε προσληφθεί από τον Westinghouse το 1884. 

Ο Westinghouse ήταν επιχειρηματικά και τεχνολογικά αντίπαλος του Thomas Edison, ο οποίος ήδη από τις 4 Σεπτεμβρίου 1882 είχε εγκαταστήσει τον πρώτο σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση συνεχούς ρεύματος (DC) τάσης 110 V. 
O Westinghouse έφτιαξε κι αυτός σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με συνεχές ρεύμα από το 1884, αλλά το 1885 έμαθε για το εναλλασσόμενο ρεύμα και τους μετασχηματιστές διαβάζοντας το αγγλικό τεχνικό περιοδικό Engineering. Έτσι, εκείνη τη χρονιά πληρώνοντας 50.000 $ πήρε την αντιπροσωπεία για τη Β. Αμερική και λίγο αργότερα εισήγαγε έναν αριθμό μετασχηματιστών Gaulard-Gibbs και μια γεννήτρια AC Siemens προκειμένου να πειραματιστεί.

Να σημειώσω ότι στις 6 Μαρτίου 1886 λειτούργησε στις ΗΠΑ πειραματικά από τον Westinghouse ο πρώτος σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ρεύμα AC στο Great Barrington, της Μασαχουσέτης. Η παραγωγή έγινε με τη χρήση υδροηλεκτρικής γεννήτριας που παρήγαγε ρεύμα εναλλασσόμενης τάσης 500 V. Η τάση αυτή υψωνόταν σε 3000 V με την βοήθεια μετασχηματιστή, για να μειωθεί στα 100 V στην κατανάλωση (άναμμα λαμπτήρων στην οδό Main του Great Barrington). 

Τον ίδιο χρόνο ο Westinghouse ίδρυσε την εταιρεία "Westinghouse Electric and Manufacturing Company" που το 1889 μετονομάστηκε σε "Westinghouse Electric Corporation".

Στην Ευρώπη, ήδη από το 1884, είχε λειτουργήσει η πρώτη γραμμή εναλλασσόμενου ρεύματος μακράς απόστασης (34 χιλιόμετρα) για επίδειξη, στη Διεθνή Έκθεση του Τορίνο στην Ιταλία. Το σύστημα υποστηριζόταν από μια γεννήτρια 2kV, 130Hz της Siemens & Halske και μετασχηματιστές Gaulard.
Το 1885 ξεκίνησε να χρησιμοποιείται η πρώτη εμπορικά εκμεταλλεύσιμη γραμμή εναλλασσόμενου ρεύματος στην οδό dei Cerchi της Ρώμης, για δημόσιο φωτισμό. Το σύστημα χρησιμοποιούσε 2 γεννήτριες Siemens & Halske ισχύος 30 ΗΡ (22kW) με τάση 2kV και συχνότητα 130Hz, μαζί με 200 μετασχηματιστές Gaulard.  

Λίγους μήνες αργότερα στη Grosvenor Gallery του Λονδίνου χρησιμοποιήθηκε το πρώτο εναλλασσόμενο βρετανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση γεννήτριας και μετασχηματιστών Siemens (2,4kV σε 100V). 

Στην Ελλάδα η πρώτη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ιδρύθηκε από την "Γενική Εταιρεία Εργοληψιών" στα τέλη του 1889, στην οδό Αριστείδου στην Αθήνα. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Εταιρεία κάλυπτε την περιοχή που περικλειόταν εντός των ορίων της πλατείας Ομονοίας, της οδού Πανεπιστημίου, της πλατείας Συντάγματος και των οδών Ερμού και Αθηνάς.
Τα ανάκτορα ήταν το πρώτο κτίριο που ηλεκτροφωτίστηκε στην Αθήνα το 1889 και πολύ σύντομα ο ηλεκτροφωτισμός επεκτάθηκε στο ιστορικό κέντρο της Πρωτεύουσας. 
Τα καλώδια τοποθετούνταν στο υπάρχον δίκτυο του υπονόμου, ενώ αν δεν υπήρχε κάτι τέτοιο, προσωρινά ήταν εναέρια.
Το κόστος του ρεύματος στους ιδιώτες καθοριζόταν ελεύθερα από την εταιρεία, όμως για το κράτος και τις δημοτικές αρχές ήταν 20% πιο φθηνό.

Το 1889 επίσης ηλεκτροδοτήθηκε η Θεσσαλονίκη, η οποία ανήκε ακόμα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το φωτισμό και την τροχοδρόμηση της πόλης ανέλαβε από τους Τούρκους η "Βελγική Εταιρεία" αποκτώντας το δικαίωμα να κατασκευάσει εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Δέκα χρόνια αργότερα το 1898, η γαλλική εταιρεία "Compagnie Francaise Thomson-Houston" με τη θυγατρική της "Thomson-Houston της Μεσογείου" και τη συμμετοχή της Εθνικής Τράπεζας ίδρυσαν την "Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία" που εξαγόρασε τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις της Γενικής Εταιρείας Εργοληψιών και ανέλαβε την ηλεκτροδότηση των μεγάλων ελληνικών πόλεων. Μέχρι το 1929 είχαν ηλεκτροδοτηθεί 250 πόλεις με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων.

Πηγή: Today in Science History