 |
| Βαλεντίν Πετρόβιτς Γκλουσκό |
Σαν σήμερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1908, γεννήθηκε στην Οδησσό της Ουκρανίας ο Βαλεντίν Πετρόβιτς Γκλουσκό (ρωσ. Валенти́н Петро́вич Глушко́), ένας σπουδαίος μηχανικός και σχεδιαστής κινητήρων πυραύλων στη διάρκεια του αμερκανοσοβιετικού ανταγωνισμού στο διάστημα. Υπήρξε γενικός σχεδιαστής του επαναχρησιμοποιούμενου συγκροτήματος διαστημικών πυραύλων "Energy - Buran", ακαδημαϊκός της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ και πλήρες μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Αεροναυτικής.
Ο πατέρας του, Pyotr Leontyevich Glushko, ήταν υπάλληλος και μητέρα του ήταν η Matrona Semeonovna. Είχε μία μεγαλύτερη αδελφή, την Galina (1907) κι ένα μικρότερο αδελφό, τον Arkady (1915). Από την παιδική του ηλικία ο Βαλεντίν έδειξε ικανότητες στη μουσική, τη ζωγραφική και την εκμάθηση ξένων γλωσσών.
Από το 1919 μέχρι το 1924 σπούδασε ελασματουργός σε τεχνικό επαγγελματικό σχολείο της Οδησσού (στην IV επαγγελματική σχολή "Metal"), ενώ την ίδια περίοδο, από το 1920 μέχρι το 1922, παρακολούθησε μαθήματα βιολιού με τον καθηγητή Pyotr Stolyarsky.
Την άνοιξη του 1921, έχοντας διαβάσει δύο μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν, αποφάσισε ν' αφιερώσει τη ζωή του στην αεροναυτική. Ξεκίνησε με αστρονομικές παρατηρήσεις μετέχοντας σε μια ομάδα νεαρών ερευνητών. Το χειμώνα του 1922 άρχισε να μελετά το έργο του Konstantin Tsiolkovsky. Επηρεασμένος από αυτό, από το 1924 μέχρι το 1926 έγραφε σε εφημερίδες και περιοδικά άρθρα σχετικά με την εξερεύνηση της Σελήνης και πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι μηχανές του Tsiolkovsky για διαστημικές πτήσεις, διατηρώντας παράλληλα αλληλογραφία με τον ίδιο από το 1923 έως το 1930.
 |
| Ο Βαλεντίν Γκλουσκό το 1934. |
Από το 1919 μέχρι το 1924 σπούδασε ελασματουργός σε τεχνικό επαγγελματικό σχολείο της Οδησσού (στην IV επαγγελματική σχολή "Metal"), ενώ την ίδια περίοδο, από το 1920 μέχρι το 1922, παρακολούθησε μαθήματα βιολιού με τον καθηγητή Pyotr Stolyarsky.
Την άνοιξη του 1921, έχοντας διαβάσει δύο μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν, αποφάσισε ν' αφιερώσει τη ζωή του στην αεροναυτική. Ξεκίνησε με αστρονομικές παρατηρήσεις μετέχοντας σε μια ομάδα νεαρών ερευνητών. Το χειμώνα του 1922 άρχισε να μελετά το έργο του Konstantin Tsiolkovsky. Επηρεασμένος από αυτό, από το 1924 μέχρι το 1926 έγραφε σε εφημερίδες και περιοδικά άρθρα σχετικά με την εξερεύνηση της Σελήνης και πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι μηχανές του Tsiolkovsky για διαστημικές πτήσεις, διατηρώντας παράλληλα αλληλογραφία με τον ίδιο από το 1923 έως το 1930.
Μετά την αποφοίτησή του εκπαιδεύτηκε ως εφαρμοστής και στη συνέχεια ως χειριστής τόρνου.
 |
| Το εξώφυλλο του βιβλίου "Πύραυλοι: ο σχεδιασμός και η εφαρμογή τους" των G.E. Langemak και V.P. Glushko. |
Το 1925 προσπάθησε να γραφτεί στο Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ (σήμερα Αγία Πετρούπολη), αλλά απέτυχε στις εξετάσεις. Έτσι, παρακολούθησε το πρώτο έτος ως απλός ακροατής. Παράλληλα με τις σπουδές του, εργαζόταν στα εργαστήρια του Επιστημονικού Ινστιτούτου P.F. Lesgaft ως εργάτης.
Επειδή ο στρατός ενδιαφέρθηκε για τις ιδέες του, από τις 15 Μαΐου 1929 ο Γκλουσκό ξεκίνησε να εργάζεται σε ερευνητικά προγράμματα για πυραύλους στο Gas Dynamics Laboratory (GDL) στο Λένινγκραντ, με επικεφαλής τον ιδρυτή του Εργαστηρίου Ν. Ι. Τικομίροφ. Στο GDL ο Γκλουσκό έφτιαξε για πρώτη φορά τον πύραυλο υγρού καυσίμου (liquid rocket engine LRE) ORM-1 και στη συνέχεια άλλες παρόμοιες μηχανές. Σήμερα, διάδοχος αυτού του Εργαστηρίου είναι ο Οργανισμός NPO Energomash.
Το 1931 ο Βαλεντίν Γκλουσκό έγινε μέλος ενός νέου τμήματος, του GIRD (Group for the Study of Reactive Motion), που δημιουργήθηκε στο Λένινγκραντ για τη μελέτη προωθητικών συστημάτων για τους πυραύλους.
Το 1926 έγινε δεκτός στο δεύτερο έτος του πανεπιστημίου και ξεκίνησε να σπουδάζει φυσική και μαθηματικά.
Την άνοιξη του 1929 ο Γκλουσκό ολοκλήρωσε τις σπουδές του με θέμα της διπλωματικής του εργασίας σχετικό με τις ηλεκτρικές προωθητικές μηχανές. Με την διατριβή του πρότεινε ένα σχέδιο για την κατασκευή του διαπλανητικού διαστημικού σκάφους Helioraketoplan που θα λειτουργούσε με ηλιακή ενέργεια.
 |
| O Βαλεντίν Γκλουσκό το 1938, όταν ήταν φυλακισμένος στη φυλακή Butyrka της Μόσχας. |
Το 1931 ο Βαλεντίν Γκλουσκό έγινε μέλος ενός νέου τμήματος, του GIRD (Group for the Study of Reactive Motion), που δημιουργήθηκε στο Λένινγκραντ για τη μελέτη προωθητικών συστημάτων για τους πυραύλους.
Από το 1934 ξεκίνησε να εργάζεται στο Ινστιτούτο Έρευνας Πυραύλων (Rocket Research Institute RRI) στη Μόσχα, όπου δημιούργησε τον πύραυλο ORM-65 για το πυραυλικό αεροπλάνο RP-318 και το πυραυλικό βλήμα 212 σε σχεδίαση του Sergei Korolyov.
Το 1933-1934, ο Γκλουσκό παράλληλα με το ερευνητικό του έργο, ξεκίνησε να διδάσκει στην Ακαδημία Μηχανικών Πολεμικής Αεροπορίας N.E. Zhukovsky.
Το 1935 ήταν επικεφαλής και καθηγητής στο Κεντρικό Συμβούλιο της OSOAVIAHIM για την επανεκπαίδευση των μηχανικών.
Τον Δεκέμβριο του 1935 εκδόθηκε το βιβλίο "Πύραυλοι: ο σχεδιασμός και η εφαρμογή τους", με συγγραφείς τους G.E. Langemak και V.P. Glushko και τον Μάρτιο του 1936 δημοσιεύθηκε το έργο του Γκλουσκό "Υγρό καύσιμο για κινητήρες αεριωθουμένων".
Στις 23 Μαρτίου 1938, στη διάρκεια των μεγάλων σταλινικών δικών, συνελήφθη από την NKVD και φυλακίστηκε στην Λουμπιάνκα (εσωτερική φυλακή της NKVD) και στη φυλακή Butyrka. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης ο Γκλουσκό ξυλοκοπήθηκε επανειλημμένα και αναγκάστηκε να υπογράψει δήλωση ότι συμμετείχε σε μια αντισοβιετική οργάνωση που ασχολήθηκε με την αποδυνάμωση της έρευνας στην αμυντική βιομηχανία.
Στις 15 Αυγούστου 1939 καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια εξορία σε γκουλάγκ. Ενώ υποτίθεται ότι εξορίστηκε, ο Glushko τοποθετήθηκε στη σχεδίαση αεροσκαφών μαζί με άλλους καταδικασθέντες επιστήμονες.
Το 1933-1934, ο Γκλουσκό παράλληλα με το ερευνητικό του έργο, ξεκίνησε να διδάσκει στην Ακαδημία Μηχανικών Πολεμικής Αεροπορίας N.E. Zhukovsky.
Το 1935 ήταν επικεφαλής και καθηγητής στο Κεντρικό Συμβούλιο της OSOAVIAHIM για την επανεκπαίδευση των μηχανικών.
Τον Δεκέμβριο του 1935 εκδόθηκε το βιβλίο "Πύραυλοι: ο σχεδιασμός και η εφαρμογή τους", με συγγραφείς τους G.E. Langemak και V.P. Glushko και τον Μάρτιο του 1936 δημοσιεύθηκε το έργο του Γκλουσκό "Υγρό καύσιμο για κινητήρες αεριωθουμένων".
 |
| Επαγγελματικό σημείωμα του Βαλεντίν Γκλουσκό. |
Στις 23 Μαρτίου 1938, στη διάρκεια των μεγάλων σταλινικών δικών, συνελήφθη από την NKVD και φυλακίστηκε στην Λουμπιάνκα (εσωτερική φυλακή της NKVD) και στη φυλακή Butyrka. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης ο Γκλουσκό ξυλοκοπήθηκε επανειλημμένα και αναγκάστηκε να υπογράψει δήλωση ότι συμμετείχε σε μια αντισοβιετική οργάνωση που ασχολήθηκε με την αποδυνάμωση της έρευνας στην αμυντική βιομηχανία.
Στις 15 Αυγούστου 1939 καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια εξορία σε γκουλάγκ. Ενώ υποτίθεται ότι εξορίστηκε, ο Glushko τοποθετήθηκε στη σχεδίαση αεροσκαφών μαζί με άλλους καταδικασθέντες επιστήμονες.
 |
| Κινητήρας RD-108. |
Το 1941 τοποθετήθηκε επικεφαλής σε τμήμα σχεδίασης μηχανών πυραύλων που κινούνται με υγρά καύσιμα. Τελικά απελευθερώθηκε το 1944 με ειδική απόφαση.
Το 1944 σε συνεργασία με τον Sergei Korolyov (Σεργκέι Καραλιόφ) σχεδίασαν τον κινητήρα βοηθητικών πυραύλων RD-1 KhZ.
Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γκλουσκό στάλθηκε στην Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη για να μελετήσει το γερμανικό πρόγραμμα πυραύλων.
Το 1946 έγινε ο επικεφαλής σχεδιαστής του δικού του γραφείου, του OKB 456 (αργότερα NPO Energomash) και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1974. Αυτό το γραφείο διαδραμάτισε έναν εξέχοντα ρόλο στην ανάπτυξη των κινητήρων πυραύλων στη Σοβιετική Ένωση.
Το 1946 έγινε ο επικεφαλής σχεδιαστής του δικού του γραφείου, του OKB 456 (αργότερα NPO Energomash) και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι το 1974. Αυτό το γραφείο διαδραμάτισε έναν εξέχοντα ρόλο στην ανάπτυξη των κινητήρων πυραύλων στη Σοβιετική Ένωση.
 |
| Το διαστημικό λεωφορείο Buran. |
Το 1957 ξεκίνησε τα τεστ των πυραύλων RD-107, RD-108 και R-7, που αποτέλεσαν τη βάση για την εκτόξευση πολλών διαστημικών οχημάτων.
Υπό την καθοδήγηση του Γκλουσκό, αναπτύχθηκαν ισχυροί πυραυλοκινητήρες υγρού καυσίμου χαμηλού σημείου ζέσεως, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν στις πρώτες εκτοξεύσεις σοβιετικών διαστημικών σκαφών, όπως και για την εκτόξευση πολλών στρατιωτικών πυραύλων. Μια μικρή λίστα αυτών περιλαμβάνει τους κινητήρες RD-119, RD-214, RD-216, RD-219 (για το όχημα εκτόξευσης Cosmos), RD-253 (για το 1ο στάδιο του οχήματος εκτόξευσης Proton), το πειραματικό RD-301 για τα ανώτερα τμήματα των πυραύλων και πολλοί άλλοι.
Στις 21 Μαΐου 1974, με εντολή του Υπουργού Σ. Α. Αφανάζεφ, ο Βαλεντίν Γκλουσκό διορίστηκε Διευθυντής και Γενικός Σχεδιαστής του Οργανισμού NPO Energia.
 |
| Κινητήρας RD-170. |
Τον Οκτώβριο 1957 του απονεμήθηκε τιμητικά ο τίτλος του Δόκτορος Τεχνικών Επιστημών, ενώ το 1958 έγινε πλήρες μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ. Τιμήθηκε 2 φορές με τον τίτλο του "Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας", 5 φορές με το μετάλλιο Λένιν, το Μετάλλιο της Οκτωβριανής Επανάστασης και πολλά άλλα μετάλλια.
Στην προσωπική του ζωή ο Βαλεντίν Γκλουσκό έκανε έναν πρώτο γάμο με την Susanna Mikhailovna Georgievskaya, που όμως δεν κράτησε πολύ. Με την δεύτερη γυναίκα του Tamara Sarkisova (αυτός ο γάμος δεν καταχωρήθηκε επίσημα) απέκτησαν μία κόρη, την Ευγενία το 1938. Επιστρέφοντας από την Γερμανία, ο Γκλουσκό παντρεύτηκε την Magda Maksovna Glushko, καθηγήτρια Αγγλικών, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, την Έλενα (1948) και τον Γιούρι (1952). Το 1959 έκανε δεσμό με την υπάλληλο της OKB-456 Λυδία Ντμιτρίβνα Πορισκόβα με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Αλέξανδρο (1972).
Για να τιμήσει την Λυδία Ντμιτρίβνα, ο Γκλουσκό έδωσε το όνομα "Λίδα" (Leida) σε κρατήρα της Αφροδίτης.
 |
| Ο Βαλεντίν Γκλουσκό (μέσο) με τους κοσμοναύτες Γιούρι Γκαγκάριν (αρ.) και Πάβελ Πόποβιτς (δεξ.). |
Ο Βαλεντίν Πετρόβιτς Γκλουσκό πέθανε στις 10 Ιανουαρίου 1989 στη Μόσχα, σε ηλικία 81 ετών από αθηροσκλήρωση των εγκεφαλικών αρτηριών. Θάφτηκε στο Κοιμητήριο Novodevichy της Μόσχας.
Ο Γκλουσκό ήταν υποστηρικτής της ιδέας για δημιουργία σοβιετικής βάσης στη Σελήνη, κάτι που τελικά εγκαταλείφθηκε, μιας και τότε, το αμερικάνικο πρόγραμμα Apollo κόντευε να τελειώσει. Τότε, για ν' ανταγωνιστεί το αμερικάνικο διαστημικό λεωφορείο, η σοβιετική κυβέρνηση πρότεινε τη δημιουργία του διαστημικού σταθμού Mir (Ειρήνη).
Το πιο σημαντικό ίσως επίτευγμα του Γκλουσκό ως μηχανικού ήταν η δημιουργία του μεταφορικού πυραύλου "Energia" με την πιο ισχυρή στον κόσμο πυραυλική μηχανή RD-170 και το διαστημικό λεωφορείο "Buran" ("Χιονοθύελλα").
 |
| Γραμματόσημο της Ουκρανίας του 2003 με τη μορφή του Βαλεντίν Γκλουσκό. |
Για πολλά χρόνια ο Γκλουσκό είχε εργαστεί στη σκιά του Καραλιόφ και ποτέ δεν έγινε ευρύτερα γνωστός, όσο ήταν στη ζωή. Μόνο μετά το θάνατό του και την περεστρόικα του Γκορμπατσόφ, το τεράστιο έργο που είχε προσφέρει έγινε γνωστό.
Όπως σημείωσε ο Boris Chertok στα απομνημονεύματά του, ο Βαλεντίν Γκλουσκό διακρινόταν από υψηλή τεχνική ικανότητα, ευρύτητα πνεύματος, γενική κουλτούρα και ικανότητα ταχείας αναγνώρισης του κύριου στόχου μεταξύ διαφορετικών προβλημάτων. Ήταν ήρεμος και πάντα κατάλληλα και άψογα ντυμένος.
 |
| Η προτομή του Βαλεντίν Γκλουσκό στον τάφο του, στο Κοιμητήριο Novodevichy της Μόσχας. |
Ο Γκλουσκό (σε αντίθεση με τους έντονους ρυθμούς που ακολουθούσε ο Καραλιόφ) ποτέ δεν φώναζε στους υφισταμένους του. Στο έργο του καθοδηγείτο από την αρχή "Αν ο καθένας κάνει καλή δουλειά, το συνολικό έργο θα είναι επίσης καλό".
Πηγή: Today in Science History, wikipedia, selena
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου