Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2019

Σαν σήμερα ... 1745, γεννήθηκε ο Alessandro Volta.


Κόμης Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta
(ελαιογραφία αγνώστου, ο πίνακας βρίσκεται
στην κατοχή της οικογένειας Volta).

Σαν σήμερα, στις 18 Φεβρουαρίου 1745, γεννήθηκε στο Κόμο της Λομβαρδίας, στη βόρειο Ιταλία, ο κόμης Alessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta (Βόλτα), ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός για την εφεύρεση της ηλεκτρικής μπαταρίας. 

O Alessandro ήταν γόνος καθολικής και αριστοκρατικής αλλά πτωχευμένης πολυμελούς  οικογένειας με 9 παιδιά. Γονείς τους ήταν ο κόμης Filippo Volta και η κόμισα Maria Maddalena Inzaghi. 

Το σήμα της οικογένειας Volta.

Μεγάλωσε στο σπίτι του Ludovico Monte που ήταν κατασκευαστής βαρομέτρων.
Μικρός δεν έδειξε ιδιαίτερες ικανότητες, αντίθετα εμφανιζόταν "αργόστροφος" και δεν είχε μιλήσει μέχρι τα τέσσερα χρόνια του. Στα επτά του χρόνια είχε πλέον καταφέρει να μιλά κανονικά και είχε αρχίσει να ξεχωρίζει ανάμεσα στους συμμαθητές του στο σχολείο. Αυτή η ξαφνική πρόοδος του Alessandro μετά τα τέσσερα ξάφνιασε την οικογένειά του και έκανε τον πατέρα του να πει αργότερα: " Είχα ένα διαμάντι στο σπίτι και δεν το ήξερα".


Το σπίτι που γεννήθηκε ο Volta στο Κόμο.

Στην ηλικία των 13 ετών ο Alessandro έχασε τον πατέρα του και την επιμέλειά του ανέλαβε ο θείος του που είχε το ίδιο όνομα με τον ανηψιό του. Η εκπαίδευσή του ήταν κατ' οίκον, με παράλληλη παρακολούθηση του σχολείου των Ιησουιτών στο Κόμο. Έδειξε ιδιαίτερη ικανότητα στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. Μιλούσε άπταιστα λατινικά και γαλλικά, έμαθε να διαβάζει άριστα γερμανικά, ολλανδικά και ισπανικά, αλλά ακόμη ρωσικά και αρχαία ελληνικά. Του άρεσε να συνθέτει ποιήματα και επιπλέον έδειξε ενδιαφέρον για τη χημεία.
Αφού άφησε τους Ιησουίτες, ολοκλήρωσε το σχολείο στο Benzi Royal Seminary στο Κόμο, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον κληρικό Giulio Cesare Gattoni, που αργότερα τον πήρε υπό την προστασία του. Παρά το γεγονός ότι η οικογένεια τον προόριζε για δικηγόρο και ο προσανατολισμός των σπουδών του ήταν σ' αυτή την κατεύθυνση, με την πάροδο του χρόνου έδειξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη φυσική και τη χημεία.

(Πιθανό) πορτραίτο του νεαρού Volta με τον
Ιησουίτη μοναχό Girolamo Bonesi.
(Ελαιογραφία που αποδίδεται στον Martin Knoller)

Το 1763, παρότι μέχρι τότε δεν είχε καμιά πειραματική εμπειρία, ξεκίνησε αλληλογραφία με τον Γάλλο φυσικό και έμπειρο πειραματιστή στον ηλεκτρισμό, αβά Jean-Antoine Nollet που ήταν εγκαταστημένος στο Παρίσι.    
Από το 1765 ο Gattoni, του οποίου η κατοικία ήταν ένας μεγάλος πύργος, επέτρεψε στον νεαρό Volta να χρησιμοποιεί τις επιστημονικές συσκευές και τα βιβλία του για να κάνει έρευνα, ιδιαίτερα στον ηλεκτρισμό. 
Στις 18 Απριλίου 1769, ο Volta έστειλε την εργασία του "De vi attractiva ignis electrici" ("Η ελκτική δύναμη της ηλεκτρικής φωτιάς(!)") στον πατέρα Giovanni Battista Beccaria, καθηγητή φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και πιο σημαντικό πειραματιστή της εποχής σε πειράματα στατικού ηλεκτρισμού. Στην εργασία ασχολείτο με την ελκτική δύναμη του ηλεκτρικού ρευστού και την είχε αφιερώσει στον καθηγητή Beccaria.

Το "ηλεκτρικό πιστόλι" του Volta.

Τον Ιούλιο 1771 δημοσίευσε τη δεύτερη εργασία του πάνω στη «λουγδουνική λάγηνο», έναν νέο βελτιωμένο τύπο ηλεκτροσκοπίου, που την αφιέρωσε στον καθηγητή Lazzaro Spallanzani του Πανεπιστημίου της Παβία.
Το επίτευγμα αυτό, το 1774, του χάρισε τον τίτλο του καθηγητή φυσικής στο Royal School (Βασιλικό Σχολείο) του Κόμο.
Ένα χρόνο αργότερα, στις 3 Ιουνίου 1775, μ' ένα σύντομο γράμμα ο Volta ανακοίνωσε την ανακάλυψη της περίφημης συσκευής του "ηλεκτροφόρος". Θεωρούσε αυτή την κατασκευή ως μια διαρκή αποθήκη ηλεκτρικών φορτίων που η λειτουργία της στηριζόταν περισσότερο στην αρχή της ηλεκτροστατικής επαγωγής, παρά στη μέχρι τότε γνωστή ηλεκτροστατική τριβή.  

Τα παραπάνω σχέδια με συστοιχίες ηλεκτρικών στηλών (μπαταρίες)
συνόδευαν την εργασία του Volta με τίτλο "On the Electricity
Excited by the Mere Contact of Conducting Substances of Different
Kinds" στο περιοδικό Philosophical Transactions of the Royal
Society
. Το κείμενο που ήταν στα γαλλικά, είχε σταλεί στον
  Sir Joseph Banks
δημοσιεύτηκε την 1η Ιανουαρίου 1800
και παρουσίαζε 
την εφεύρεση της στήλης με υγρό (wet pile). 

Στα χρόνια μεταξύ 1776 και 1778, ο Volta μελέτησε τη χημεία των αερίων. Ερεύνησε και ταυτοποίησε επιστημονικά το αέριο μεθάνιο, αφού είχε διαβάσει μια εργασία του Benjamin Franklin  σχετικά με τα "εύφλεκτα αέρια". 
Το Νοέμβριο 1776 διαπίστωσε την ύπαρξη μεθανίου στη λίμνη Ματζόρε και το 1778 κατόρθωσε να το απομονώσει. Στη συνέχεια κατάφερε να πετύχει την ανάφλεξη του μεθανίου με τη βοήθεια μιας συσκευής που ονόμασε "ηλεκτρικό πιστόλι". Αυτή η συσκευή αποτελεί τον πρόδρομο της ανάφλεξης (μπουζί) των μηχανών. 
Η κατασκευή αυτής της συσκευής τού έδωσε την ιδέα της επικοινωνίας από απόσταση. Στις 18 Απριλίου 1777 ο Volta έστειλε ένα γράμμα στον καθηγητή φυσικής του Πανεπιστημίου της Παβία Carlo Barletti που του πρότεινε μία μέθοδο για την παραγωγή και αποστολή ενός ηλεκτρικού σήματος ανάμεσα στο Κόμο και το Μιλάνο.

Χειρόγραφο με σημειώσεις που χρησιμοποίησε
ο Volta κατά την παρουσίαση της ηλεκτρικής
στήλης στον Ναπολέοντα το 1801.

Το 1778 έγινε καθηγητής πειραματικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Παβία, μια θέση που διατήρησε για τα επόμενα περίπου 27 χρόνια, μέχρι το 1805.
Το 1780, ήλθε η εφεύρεση ενός πυκνωτή, που τον κατασκεύασε σε τρεις διαφορετικές εκδοχές.
Το 1782 ταξίδεψε στη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Αγγλία και τη Γαλλία όπου είχε την ευκαιρία να ανταλλάξει ιδέες με γίγαντες της επιστήμης εκείνης της εποχής όπως οι Georg Christoph LichtenbergMartin Van MarumJoseph PriestleyAntoine-Laurant Lavoisier και Pierre–Simon de Laplace. Παράλληλα κατάφερε να συγκεντρώσει πλούσιο πειραματικό υλικό για το Πανεπιστήμιο της Παβία.

1801, o Volta επιδεικνύει στον καθιστό Ναπολέοντα
το άναμμα μιας λάμπας με την βοήθεια της μπαταρίας του.

Στη διάρκεια της παραμονής του στο Λονδίνο, ο Volta παρουσίασε στη Βασιλική Ένωση τηνεργασία του για την κατασκευή και τη χρήση του πυκνωτή που είχε φτιάξει. 12 χρόνια αργότερα, η Ακαδημία τον τίμησε με το Χρυσό Μετάλλιο Copley.
Ο Volta εισήγαγε τις έννοιες του ηλεκτρικού δυναμικού και της ηλεκτρικής χωρητικότητας, μέσω της οποίας συνέδεε το φορτίο και την τάση (διαφορά δυναμικού) ενός πυκνωτή. 
Πολύ αργότερα (1881), η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έδωσε προς τιμή του το όνομα Volt στη μονάδα μέτρησης του δυναμικού στο σύστημα μονάδων SI.  

Ηλεκτρική στήλη του 18ου αιώνα.

Με τους Lavoisier και Laplace συμμετείχε σε πειράματα για τον ατμοσφαιρικό ηλεκτρισμό.
Το 1792 διατύπωσε το θαυμασμό του για την εργασία που είχε ανακοινώσει ο Luigi Galvani στο λεγόμενο "ζωικό ηλεκτρισμό", όμως αργότερα διαφώνησε μαζί του. 
Αυτή η διαμάχη τον οδήγησε σε πυρετώδη προσωπική μελέτη και έρευνα που του επέτρεψε το 1800 να ανακοινώσει την ανακάλυψη της βολταϊκής στήλης, μιας πρώιμης ηλεκτρικής μπαταρίας, που παρήγε συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Volta είχε διαπιστώσει ότι το περισσότερο αποδοτικό ζευγάρι διαφορετικών μετάλλων για την παραγωγή ηλεκτρισμού ήταν ο ψευδάργυρος και ο χαλκός.
Ανακοινώνοντας την ανακάλυψη της βολταϊκής στήλης, ο Volta απέδωσε φόρο τιμής στους επιστήμονες William NicholsonTiberius Cavallo και Abraham Bennet που τον επηρέασαν στην επιστημονική του εργασία.  

Η Maria Teresa Alonsa Peregrini,
σύζυγος του Alessandro Volta.

Το 1794 ο Alessandro Volta παντρεύτηκε την Maria Teresa Alonsa Peregrini με την οποία απέκτησε τρεις γιους, τον Zanino, τον Flaminio και τον Luigi.

Το 1801 ο Volta παρουσίασε στο Ναπολέοντα Βοναπάρτη την εφεύρεση της ηλεκτρικής στήλης, με αποτέλεσμα να τον εντυπωσιάσει. Αυτός για να τον τιμήσει, το 1810 του απένειμε τον τίτλο του κόμη της Λομβαρδίας.
Το 1819 ο Volta αποσύρθηκε στο κτήμα του στο Camnago, μια συνοικία του Κόμο, που τώρα προς τιμή του ονομάζεται Camnago Volta.

Ο Alessandro Volta πέθανε στις 5 Μαρτίου 1827 στο Κόμο της Ιταλίας, σε ηλικία 82 ετών. Τα λείψανά του ενταφιάστηκαν σ' εκείνη την περιοχή.

Άγαλμα του Alessandro Volta στο προαύλιο
του Πανεπιστημίου της Παβία.

Προς τιμή του Volta έχει δημιουργηθεί το μουσείο Tempio Voltiano στο οποίο υπάρχει ένα μέρος του εξοπλισμού που ο ίδιος ο Volta είχε χρησιμοποιήσει για τη διεξαγωγή των πειραμάτων του. 
Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η Βίλα Olmo όπου στεγάζεται το Ίδρυμα Voltian, μια οργάνωση που προωθεί επιστημονικές δραστηριότητες. 
Επίσης, σ' έναν κρατήρα στη σελήνη έχει δοθεί το όνομά του και στα 270α γενέθλια του Volta, η Google του αφιέρωσε ένα doodle

Αναμνηστική κάρτα του 1899 για τα 100 χρόνια ανακάλυψης
της ηλεκτρικής στήλης από τον Alessandro Volta.

  • Ο ιστότοπος του Ιδρύματος ALESSANDRO VOLTA (στα ιταλικά).
  • Βίντεο για τη ζωή και το έργο του Alessandro Volta (αγγλικά, 15:55).
  • Σύντομο βίντεο για την ηλεκτρική στήλη του Volta (ιταλικά, 1:14).
  • Βίντεο του M.I.T. για την "Ανακάλυψη της μπαταρίας" (θεατρική αναπαράσταση, αγγλικά, 8:28).

Πηγή: Today in Science History


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου