ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ ΡΕΥΜΑ: Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής Α' και Β' Θέματος.

 

Φυσική Γ' Λυκείου Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας

Στην ανάρτηση θα βρείτε 23 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και σωστού - λάθους που αντιστοιχούν σε περιεχόμενο Α' θέματος. 

Ακόμη θα βρείτε 12 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που αντιστοιχούν σε περιεχόμενο Β' θέματος (ζητείται αιτιολόγηση της απάντησης).

Στο τέλος κάθε ανάρτησης δίνονται οι σωστές απαντήσεις.

Όλα τα θέματα προέρχονται από τα "Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα" (ΨΕΒ - Επαναληπτικά Θέματα) του Υπουργείου Παιδείας (exams4u).

Οι ερωτήσεις στην ιστοσελίδα των ΨΕΒ είναι αναρτημένες σε πλατφόρμα Μoodle, κάτι που δίνει τη δυνατότητα στο(στη) χρήστη να δώσει τις απαντήσεις και να ελέγξει αμέσως αν αυτές είναι σωστές. Επίσης, οι ερωτήσεις B' θέματος (όπως και οι ασκήσεις) δίνουν τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου της λύσης από τον(την) χρήστη της εφαρμογής.

Η μορφή με την οποία παρουσιάζονται τα θέματα στις αναρτήσεις μου είναι κείμενο word, με χαρακτήρες trebouchet ή cambria math. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στο(στη) χρήστη να τα κατεβάσει στον υπολογιστή του ως ένα ενιαίο σύνολο και να τα διαχειριστεί όπως επιθυμεί.

Μπορείτε να δείτε και να κατεβάσετε τις 23 ερωτήσεις Α' θέματος από  ΕΔΩ.

Μπορείτε να δείτε και να κατεβάσετε τις 12 ερωτήσεις Β' θέματος από  ΕΔΩ.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε τα θέματα στην αρχική τους μορφή (exams4u) από  ΕΔΩ. 

Σαν σήμερα... 1873, πέθανε ο Ελβετός φυσικός Auguste Arthur de la Rive.

Auguste Arthur de La Rive

Σαν σήμερα, στις 27 Νοεμβρίου 1873, πέθανε ο Auguste Arthur de la Rive (Ογκίστ Αρτούρ ντε λα Ριβ) ο οποίος υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της ηλεκτροχημικής θεωρίας των μπαταριών και συνεισέφερε στο χώρο της επιστήμης για πάνω από 50 χρόνια.

Να επισημάνω ότι για τους παλαιότερους διδάσκοντες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μάλιστα για εκείνους που είχαν την τύχη να υπηρετήσουν σε παλαιά, ιστορικά διδακτήρια με λιγότερα ή περισσότερα όργανα Φυσικής, ήταν περισσότερο γνωστός για το πηνίο που έφερε το όνομά του ("σωλήνας de la Rive").

Ο de la Rive γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1801 στη Γενεύη της Ελβετίας. 

Ο σωλήνας de la Rive.

Ο πατέρας του Charles-Gaspard de la Rive είχε σπουδάσει ιατρική στο Εδιμβούργο και ήταν καθηγητής φαρμακευτικής χημείας στην Ακαδημία της Γενεύης από το 1802.

Το 1822 ο νεαρός de la Rive έκανε την πρώτη του επιστημονική δημοσίευση σχετικά με την επίδραση του μαγνητισμού της Γης σε ένα κινητό πλαίσιο που διαρρεόταν από βολταϊκό ρεύμα.

Σε ηλικία μόλις είκοσι δύο ετών ο de La Rive διορίστηκε σε θέση καθηγητή της φυσικής φιλοσοφίας στην ίδια Ακαδημία που ο πατέρας του ήδη είχε γίνει πρύτανης (1823-1825). Για κάμποσο καιρό με τον François Marcet ασχολήθηκαν με την έρευνα της ειδικής θερμότητας των αερίων και με παρατηρήσεις για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας του φλοιού της γης.

O 1ος τόμος της γαλλικής έκδοσης του βιβλίου
Traite de l'electricite theorique et appliquee (1853).

Στις 18 Αυγούστου 1826 ο de la Rive παντρεύτηκε τη συγγραφέα Jeanne-Mathilde Duppa (1808–1850). Στις 3 Απριλίου 1834 γεννήθηκε στο Choulex ο γιος τους Lucien, που ασχολήθηκε με τη Φυσική και τα Μαθηματικά.

Από 1834 ως το 1835 ο de la Rive διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στις μεταρρυθμίσεις της δημόσιας εκπαίδευσης στη Γενεύη.

Το 1836 ο de la Rive, επηρεασμένος από τις αλλεπάλληλες ανακαλύψεις που γίνονταν στον ηλεκτρομαγνητισμό, ξεκίνησε ν' ασχολείται με τις βολταϊκές στήλες (έναν πρώιμο τύπο μπαταρίας) και την ηλεκτρική εκκένωση στα αέρια. Είχε παρόμοια άποψη με αυτή του Michael Faraday, ότι ο βολταϊκός ηλεκτρισμός προκαλείται από χημική αντίδραση. Τον Faraday είχε την ευκαιρία να τον γνωρίσει από την ηλικία των 13 ετών, όταν τον είχε επισκεφτεί με τον πατέρα του.

Μέχρι το τέλος της επιστημονικής του σταδιοδρομίας, σχεδόν το σύνολο των εργασιών που εκτύπωσε αφορούσαν θέματα ηλεκτρισμού.

Οι έρευνές του σχετικά με το θέμα της ηλεκτρικής εκκένωσης στα αέρια τον οδήγησαν να διαμορφώσει μια νέα θεωρία για το βόρειο σέλας (aurora borealis).

Το εξώφυλλο ενός από τους τόμους της εργασίας
του de la Rive (αγγλικά) "A Treatise on Electricity"
σε έκδοση του 2010 από τον οίκο Kessinger Publishing.

Το 1840 περιέγραψε μια διαδικασία για την ηλεκτρο-επιχρύσωση αργύρου και ορείχαλκου, για την οποία το επόμενο έτος έλαβε βραβείο 3000 φράγκων από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Αυτή η εργασία μαζί με άλλες δικές του δημοσιεύτηκαν στις επιστημονικές επιθεωρήσεις Annales de Chimie et de Physique και Comptes Rendus (της  Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών).

Το κύριο έργο του de la Rive ήταν το τρίτομο "Traite de l'electricite theorique et appliquee" ("Διατριβή του Ηλεκτρισμού στη Θεωρία και την Πράξη") που δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα στα γαλλικά και στα αγγλικά από το 1854 (1ος τόμος) έως το 1858 (3ος τόμος).

Μετά την επανάσταση του 1846  ίδρυσε το Ελεύθερο Γυμνάσιο στο οποίο δίδαξε μέχρι το 1853.

Από το 1836 έως το 1845 επεξεργάστηκε τα κείμενα του λογοτεχνικού και επιστημονικού τμήματος της επιστημονικής επιθεώρησης Bibliothèque Universelle de Genève. Στα πλαίσια αυτής της εργασίας συνέθεσε μόνος του το "Archives de l' Electricité" ("Αρχεία Ηλεκτρισμού") σε πέντε τόμους (1841-45) και με τον Jean Marignac και άλλους το "Archives of Sciences Physiques et Naturelles" ("Αρχεία Επιστημών Φυσικής και Φυσικών") σε τριάντα έξι τόμους (1846-57) και το "Nouvelle Periode" ("Νέα Περίοδος") σε εννέα τόμους (1858-1860). 

Ο Auguste de la Rive από το αρχείο 

του Royal Institution of Great Britain.

Το 1855, πέντε χρόνια μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου παντρεύτηκε την Louise Maurice που ήταν επίσης χήρα.

Η καταγωγή και η περιουσία του de la Rive του έδιναν σημαντική κοινωνική και πολιτική επιρροή  στους λογοτεχνικούς και επιστημονικούς κύκλους. Ήταν ονομαστός για τη φιλοξενία του και για το ενδιαφέρον που έδειχνε για την ευημερία και την ανεξαρτησία της πατρίδας του. Το 1860, όταν η προσάρτηση της Σαβοΐας και της Νίκαιας είχαν  οδηγήσει τον πληθυσμό της Γενεύης να φοβάται τη γαλλική επιθετικότητα, ο de la Rive απεστάλη από τους συμπολίτες του σε ειδική αποστολή στην Αγγλία όπου κατάφερε να εξασφαλίσει δήλωση της αγγλικής κυβέρνησης, ότι οποιαδήποτε επίθεση στη Γενεύη θα θεωρείτο ως "casus belli" ("αιτία πολέμου"). Με την ευκαιρία της επίσκεψης αυτής, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακήρυξε τον de la Rive ως επίτιμο δόκτορα του Αστικού Δικαίου.

Μηχανή Aurora (μηχανή προσομοίωσης παραγωγής 
Βόρειου Σέλαος) που κατασκεύασε ο de la Rive. 

Την άνοιξη του 1873, η υγεία του de la Rive άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα με συμπτώματα παράλυσης. Στις 5 Ιουνίου του 1873 έκανε την τελευταία ομιλία του ως πρόεδρος της Société de physique et d' histoire naturelle (Εταιρεία Φυσικής και Φυσικής Ιστορίας) από την οποία παραιτήθηκε. 

Στις αρχές Νοεμβρίου ξεκίνησε για τις Κάννες της Γαλλίας, όπου είχε αγοράσει ένα σπίτι, για να περάσει το χειμώνα με την οικογένειά του. Όμως τη δεύτερη μέρα του ταξιδιού (6 Νοεμβρίου) κι ενώ βρισκόταν μεταξύ του Montélimar και της Avignon, παρουσίασε παράλυση. Μεταφέρθηκε στη  Μασσαλία όπου πέθανε στις 27 Νοεμβρίου 1873, σε ηλικία 72 ετών. 
Ο θάνατός του θεωρήθηκε μεγάλη απώλεια από τον κόσμο της επιστήμης και τις διάφορες επιστημονικές Ακαδημίες στις οποίες ήταν επίτιμο μέλος.

Η πειραματική διάταξη για την επίδειξη λειτουργίας του 
σωλήνα de la Rive, όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο 
ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ (ΙΙ) (σελ. 363) του Ιωάννη Λ. Μπουρούτη.

• Βίντεο με το πείραμα του σωλήνα de la Rive.

• Περιγραφή του πειράματος με τίτλο "Κίνηση ιόντων κάτω από την επίδραση μαγνητικού πεδίου" από το βιβλίο πειραμάτων του Ιωάννου Μπουρούτη (2ος τόμος), όπου γίνεται χρήση του σωλήνα de la Rive. 

• Επιστολή του de la Rive στον Michael Faraday στις 27 Μαΐου 1851 (γαλλικά, ακολουθεί μετάφραση στα αγγλικά).

• Από την Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου "Eulogy on Auguste Arthur de la Rive" ("Εγκώμιο για τον Auguste Arthur de la Rive") από τον M. Dumas (28 Δεκεμβρίου 1874).

Πηγή: Today in Science History,  nndb,  hls-dhs-dss,  American Academy of Arts and Sciences

"Ο νόμος (εξίσωση ή αρχή) του Bernoulli" σε pptx.

 

Φυσική Γ' Λυκείου Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας

Στις 55 διαφάνειες της ανάρτησης υπάρχει παρουσίαση της θεωρίας μέσα από ένα συνδυασμό κειμένου, εικόνων και υπερσυνδέσεων. Όποια λέξη ή φράση εμφανίζεται υπογραμμισμένη σε μια διαφάνεια, σημαίνει πως έχει υπερσύνδεση. 

Παρακάτω δίνω ορισμένες οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία και χρήση των διαφανειών μιας παρουσίασης pptx. Αυτό θα γίνεται σε κάθε παρόμοια ανάρτηση.

Όταν το pptx είναι σε κατάσταση προβολής, βάζοντας το δείκτη του ποντικιού στην υπογραμμισμένη λέξη ή φράση, εμφανίζεται το "χεράκι", οπότε κάνοντας αριστερό κλικ εκεί, οδηγείστε συνήθως σε μια προσομοίωση ή βίντεο που έχει σχέση κι εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του συγκεκριμένου μαθήματος. Γι' αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να υπάρχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Μετά την ανάπτυξη της θεωρίας, δίνονται διαδικτυακές διευθύνσεις-παραπομπές, όπου μπορείτε να βρείτε επιπλέον χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό προερχόμενο από συναδέλφους και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Στις τελευταίες διαφάνειες κάθε ανάρτησης υπάρχουν ερωτήσεις (διαφόρων τύπων) και ασκήσεις σχετικές με το θέμα της ανάρτησης. 

Οι αναρτήσεις pptx μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα από κάθε συνάδελφο, αρκεί να έχει κατεβάσει στον υπολογιστή του κάποιο πρόγραμμα που υποστηρίζει το powerpoint (Office ή κάτι άλλο). 

Για την παρουσίαση κάθε διαφάνειας έχω επιλέξει κάποιο χρονισμό. Γι' αυτό ο (η) χρήστης του υλικού καλό θα ήταν να έχει μελετήσει με προσοχή τον τρόπο που το κείμενο και οι εικόνες αλληλοδιαδέχονται, πριν το χρησιμοποιήσει. 

Υπάρχει περίπτωση κάποια σύμβολα να μην προβάλλονται σωστά στην οθόνη του δικού σας υπολογιστή. Ο πιο πιθανός λόγος γι' αυτό είναι η διαφορετική έκδοση του Office (pptx). Χρησιμοποιώ το MS Office 2016. 

Οι αναρτήσεις δεν είναι κωδικοποιημένες, για να μπορεί ο (η) συνάδελφος να επιφέρει αλλαγές που κρίνει ότι βελτιώνουν την εκπαιδευτική προσέγγιση του θέματος. Η αναφορά από τον (την) χρήστη, του ονόματός μου ως δημιουργού της παρουσίασης, θα με τιμούσε ιδιαίτερα! 

Εννοείται, ότι η χρήση κάθε ανάρτησης pptx δεν αφορά την εμπορική εκμετάλλευσή της. 

Μπορείτε να κατεβάσετε την ανάρτηση "H ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ και η ΕΞΙΣΩΣΗ του BERNOULLI" από  ΕΔΩ.

Καλή συνέχεια στις προσπάθειές σας.

Σαν σήμερα... 1904, γεννήθηκε ο Γάλλος φυσικός Louis Néel.

Louis-Eugène-Félix Néel

Σαν σήμερα, στις 22 Νοεμβρίου 1904, γεννήθηκε στη Λυών της Γαλλίας ο νομπελίστας φυσικός Louis-Eugène-Félix Néel (Λουί Εζέν Φελίξ Νεέλ) ο οποίος έγινε γνωστός για τις εργασίες του στον σιδηρομαγνητισμό και τον αντισιδηρομαγνητισμό. Ίσως ήταν η σπουδαιότερη μορφή επιστήμονα στον 20ο αιώνα, που συνέβαλλε στην ανάπτυξη εφαρμογών του μαγνητισμού. 

Τελείωσε το Lycée du Parc στη Λυών και σπούδασε στην Ecole Normal Supérieure στο Παρίσι από το 1924 μέχρι το 1928. Εκεί διορίστηκε λέκτορας το 1928. 

Το 1932 έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, όπου στη συνέχεια τοποθετήθηκε καθηγητής στη Σχολή Επιστημών από το 1937 μέχρι το 1945. 

Το 1931 παντρεύτηκε την Hélène Hourticq με την οποία απέκτησαν την Marie Françoise, την Marguerite και τον Pierre.

Ο Néel ασχολήθηκε ερευνητικά με τον μαγνητισμό μεταξύ του 1928 και του 1939 στο εργαστήριο του καθηγητή Pierre E. Weiss στο Στρασβούργο. Αυτή την περίοδο  πρότεινε την ύπαρξη μιας νέας μορφής μαγνητικής συμπεριφοράς που ονομάστηκε αντισιδηρομαγνητισμός. Πάνω από μια ορισμένη θερμοκρασία (θερμοκρασία Néel) αυτή η συμπεριφορά σταματά. 

Ο Louis Néel στο γραφείο του,
(αρχείο Emilio Segrè)

Το 1939, που κλήθηκε στο Γαλλικό στρατό με αφορμή το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εφηύρε μια αποτελεσματική μέθοδο εξουδετέρωσης των γερμανικών θαλάσσιων ναρκών για την προστασία των πλοίων του γαλλικού στόλου. 

Μετά την ανακωχή του 1940, πήγε στη Γκρενόμπλ και ίδρυσε το Laboratoire d' Electrostatique et de Physique du Métal  (Εργαστήριο Ηλεκτροστατικής και Φυσικής των Μετάλλων). 

Το 1945 έγινε καθηγητής στη Γκρενόμπλ. Το 1946 τοποθετήθηκε διευθυντής του παραπάνω Εργαστηρίου, το οποίο έγινε ένα από τα εξωτερικά εργαστήρια του Centre National de la Recherche Scientifique - C.N.R.S. (Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας). Το εργαστήριο αυτό επεκτάθηκε ταχύτατα, οδήγησε σε νέα εργαστήρια και δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα με πολυάριθμο προσωπικό.

Από το 1954 έως το 1970 ήταν διευθυντής του Institut National Polytechnique - INP (Εθνικό Πολυτεχνικό Ινστιτούτο) της Γκρενόμπλ και της Ecole Française de Papeterie. Το 1970 διορίστηκε πρόεδρος του INP.

Με τη σύζυγό του Hélène που κρατά  συγχαρητήρια  
τηλεγραφήματα για το βραβείο Νόμπελ.
(getty images)

Το 1956 ο Louis Néel δημιούργησε και στη συνέχεια ανέπτυξε το Centre d' Etudes Νucléaires (Κέντρο  Πυρηνικών Σπουδών) της Γκρενόμπλ, στο πλαίσιο της Γαλλικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Εδώ διετέλεσε διευθυντής από το 1956 έως το 1970. Συνέβαλε επίσης στην απόφαση  εγκατάστασης  στη Γκρενόμπλ το 1967 του γαλλογερμανικού πυρηνικού αντιδραστήρα υψηλής ροής (high fuxreactor).       

Από το 1949 ως το 1969 ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του C.N.R.S.. Από το 1952 υπήρξε επιστημονικός σύμβουλος του γαλλικού ναυτικού και αντιπρόσωπος της χώρας του στην επιστημονική επιτροπή του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (Ν.Α.ΤΟ.).

Το 1970 μοιράστηκε με τον Σουηδό αστροφυσικό Hannes Alfvén (Χάνες Αλφβέν) το βραβείο Νόμπελ  Φυσικής "για τη θεμελιώδη εργασία και τις ανακαλύψεις του σχετικά με τον αντισιδηρομαγνητισμό και τον σιδηρομαγνητισμό, που οδήγησαν σε σημαντικές εφαρμογές στη φυσική στερεάς κατάστασης".

Ο Néel στο εργαστήριό του.

Ο Louis Néel πέθανε στη Brive-la-Gaillarde της Γαλλίας στις 17 Νοεμβρίου 2000, σε ηλικία 96 ετών.

Η συνεισφορά του Néel στη φυσική στερεάς κατάστασης έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη βελτιωμένων μονάδων μνήμης των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Ο Néel έχει εξηγήσει επίσης τον ασθενή μαγνητισμό ορισμένων πετρωμάτων, καθιστώντας δυνατή τη μελέτη του ιστορικού παρελθόντος του μαγνητικού πεδίου της Γης.

Η επιστημονική δραστηριότητα του Louis Néel έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων από τη Γαλλία και άλλες χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Γεωεπιστημών  έχει καθιερώσει προς τιμή του το ετήσιο  Μετάλλιο Louis Néel.

• Η ομιλία του Louis Néel στη Στοκχόλμη μετά την βράβευσή του με το Νόμπελ Φυσικής (10 Δεκεμβρίου 1970) (γαλλικά).

• Βίντεο-συνέντευξη του Louis Néel για τη δουλειά του στην Εθνική Ανώτατη Σχολή Μηχανικών, την Σχολή Επιστημών και Ιατρικής και στο CNRS (γαλλικά, 16:24), από το κανάλι του ROGER EGAMINOS.
  

• Βίντεο-συνέντευξη του Louis Néel για τη δημιουργία του Κέντρου Πυρηνικών Μελετών στη Γκρενόμπλ το 1956 (γαλλικά, 13:35), από το κανάλι του ROGER EGAMINOS.

Πηγή: Today in Science History, nobelprize,  wikipedia

Σαν σήμερα... 1970, πέθανε ο Ινδός νομπελίστας φυσικός Chandrasekhara Raman.

Sir Chandrasekhara Venkata Raman

Σαν σήμερα, στις 21 Νοεμβρίου 1970, πέθανε στη Bangalore της Ινδίας ο Sir Chandrasekhara Venkata Raman (ινδ. चन्द्रशेखर वेंकटरमन, ελλ.Τσαντρασεκάρα Βενκάτα Ράμαν), που έγινε περισσότερο γνωστός για τις εργασίες του σχετικά με τη σκέδαση του φωτός.

Ο Raman γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1888, στην πόλη Trichinopoly (σήμερα λέγεται Tiruchirappalli)  της επαρχίας Madras της (Βρετανικής τότε) Ινδίας.

Ήταν το δεύτερο από οκτώ παιδιά του Chandrasekaran Ramanathan Iyer, καθηγητή μαθηματικών και φυσικής και της Parvathi Ammal, που έμαθε να διαβάζει και να γράφει από τον άνδρα της.

Ο Ράμαν σε νεαρή ηλικία.

Καθώς ο Raman μεγάλωνε ξεκίνησε να διαβάζει βιβλία μαθηματικών και φυσικής από τη βιβλιοθήκη του πατέρα του.

Το 1903, σε ηλικία μόλις 15 ετών, ξεκίνησε την παρακολούθηση του Presidency College στο Madras (σήμερα Chennai). Ένα χρόνο μετά, το 1904, πήρε τον τίτλο Βachelor  κερδίζοντας μετάλλιο στη φυσική και στα αγγλικά. Οι καλές επιδόσεις τον ώθησαν στην απόκτηση τίτλου Μaster στη Μ. Βρετανία, όμως, ο αρχίατρος του Madras τον έπεισε να παραμείνει στην Ινδία, επισημαίνοντας ότι η εύθραυστη υγεία του θα χειροτέρευε από το βρετανικό κλίμα.

Ο Raman κέρδισε υποτροφία και παρέμεινε στο Presidency College για να πάρει Master, έχοντας τη δυνατότητα πρόσβασης στα εργαστήρια δίχως περιορισμό. 

Οι πρώιμες έρευνές του στην οπτική και την ακουστική - τα δύο πεδία έρευνας στα οποία αφιέρωσε ολόκληρη την καριέρα του - πραγματοποιήθηκαν ενώ ήταν φοιτητής.

Ο Ράμαν με τη σύζυγό του σε νεαρή ηλικία.

Το Νοέμβριο 1906, σε ηλικία 18 ετών, δημοσίευσε στο Philosophical Magazine την πρώτη εργασία του για τη συμπεριφορά του φωτός. Μετά τη δημοσίευση και της δεύτερης εργασίας του στο ίδιο περιοδικό, ο διακεκριμένος Βρετανός φυσικός Lord Rayleigh του έστειλε επιστολή με την προσφώνηση "Professor Raman" ("Καθηγητά Raman"), μη γνωρίζοντας ότι επρόκειτο για νεαρό φοιτητή!

Το 1907 πήρε το πτυχίο Master με την υψηλότερη διάκριση.  

Στις 6 Μαΐου 1907 παντρεύτηκε την Lokasundari Ammal (1892–1980). Το ζευγάρι απέκτησε δύο γιους, τον Chandrasekhar και τον ραδιοαστρονόμο Radhakrishnan (1929 - 2011).

Ο Ράμαν με το μικροσκόπιο Ράμαν.

Αν και η φυσιολογική εξέλιξη θα ήταν μια επιστημονική καριέρα, ο αδελφός του τον έπεισε να γίνει δημόσιος υπάλληλος, επειδή θα είχε ένα καλό μισθό. Για 10 χρόνια ο Raman εργάστηκε στην Οικονομική Υπηρεσία της Calcutta (σήμερα Kolkata) εξελισσόμενος σε διευθυντή της. Παρά το γεγονός ότι τα καθήκοντα του γραφείου τον απασχολούσαν πολλές ώρες κάθε μέρα, ο Raman έβρισκε την ευκαιρία στον ελεύθερο χρόνο του να διεξάγει πειραματική έρευνα στο εργαστήριο της Ινδικής Ένωσης για την Καλλιέργεια της Επιστήμης στην Καλκούτα (στην οποία έγινε επίτιμος Γραμματέας το 1919). Ασχολείτο πειραματικά στη φυσική με τα έγχορδα μουσικά όργανα και τα τύμπανα (όπως τα παραδοσιακά ινδικά ντραμς Tabla και Mridanga). Παράλληλα, έδινε στην Καλκούτα  διαλέξεις για την εκλαΐκευση της επιστήμης. 

Μερικά από τα μεγαλύτερα μυαλά της Ινδίας.
(από αρισ.) Δρ. Shanti Swaroop Bhatnagar,
Δρ. Homi Jehangir Bhabha, 
Sir C.V. Raman και Δρ. Vikram Sarabhai.

Έχοντας εντυπωσιάσει με την πειραματική του δραστηριότητα και τις διαλέξεις, το 1917 το Πανεπιστήμιο της Calcutta του προσέφερε την πρόσφατα δημιουργηθείσα έδρα  Palit  στη Φυσική. Αν και ο μισθός του πανεπιστημιακού καθηγητή ήταν μικρότερος, η αγάπη του για την επιστήμη τον ώθησε να δεχτεί τη θέση. Παρά το γεγονός ότι η έδρα ήταν κυρίως για έρευνα, ο Raman παράλληλα έδινε και διαλέξεις που παρακολουθούσε μεγάλος αριθμός φοιτητών, αφού ήταν ένας πολύ ικανός ομιλητής.

Τον Σεπτέμβριο του 1921, ο Raman ξεκίνησε ν' ασχολείται με το χρώμα του ουρανού  και της θάλασσας έχοντας φέρει μαζί του ένα πρίσμα, ένα φασματοσκόπιο και ένα  φράγμα περίθλασης, μετά από ένα ταξίδι με πλοίο στην Οξφόρδη. Ήδη ο Lord Rayleigh είχε ερμηνεύσει το χρώμα του ουρανού και από αυτό είχε συμπεράνει ότι το χρώμα της θάλασσας οφειλόταν σε αντανάκλαση του χρώματος του ουρανού, εξήγηση που ο Raman δεν έβρισκε σωστή. Λίγο αργότερα δημοσίευσε τα ευρήματά του μ' ένα γράμμα στο περιοδικό Nature.

Ο Ράμαν στο εργαστήριο με τον φασματογράφο του.

Αυτή η πρώτη έρευνα έδωσε την ευκαιρία στο Raman και τους φοιτητές του ν' ασχοληθούν εξαντλητικά με τη σκέδαση του φωτός σε αέρια, υγρά και στερεά. Το 1922 δημοσίευσε το έργο του "Molecular Diffraction of Light" ("Μοριακή διάθλαση του φωτός"). 

Τον Απρίλιο του 1923 ο Raman με τους συνεργάτες του διαπίστωσαν για πρώτη φορά ότι, μονοχρωματική ακτινοβολία που περνούσε μέσα από κάποιο υγρό (χρησιμοποίησαν 60 διαφορετικά υγρά) άλλαζε χρώμα, αλλά η αλλαγή ήταν ασθενής. 

Στις 28 Φεβρουαρίου 1928, καθώς ο Raman ασχολείτο με το φαινόμενο της σκέδασης του φωτός, παρατήρησε πως όταν μια μονοχρωματική δέσμη φωτός φωτίσει μια ουσία, τότε εξερχόμενη η ακτίνα κάθετα από την αρχική της διεύθυνση δεν είναι μονόχρωμη, αλλά περιέχει και άλλες ακτινοβολίες διαφορετικών συχνοτήτων, οι οποίες τελικά είναι χαρακτηριστικές της φύσης του υλικού. Οι συχνότητες αυτές, που προς τιμή του επιστήμονα καλούνται "συχνότητες Ράμαν", τελικά προέρχονται από την ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ του υλικού και τη διερχόμενη φωτεινή ακτινοβολία. Προς τιμή του το φαινόμενο ονομάστηκε "Φαινόμενο Ράμαν".

Κατά προσέγγιση αναπαράσταση του φαινομένου Raman.
(Α) Η μπλε ακτινοβολία προσεγγίζει ένα μόριο, (Β) στη συνέχεια,
πράσινη ακτινοβολία χαμηλότερης ενέργειας εκπέμπεται από το μόριο.
Αυτή είναι ανελαστική σκέδαση: το φως έχει δώσει μέρος της ακτινοβολίας 
του στο μόριο κι αυτό δονείται πιο έντονα.

Η παραπάνω επιστημονική του παρατήρηση είχε ως συνέπεια το 1929 να του απονεμηθεί ο βρετανικός τίτλος του ιππότη (Sir).

Το 1930 ο Raman πήρε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για την "εργασία στη σκέδαση του φωτός και για την ανακάλυψη του φαινομένου που φέρει το όνομά του". Έτσι έγινε ο πρώτος Ινδός επιστήμονας που κέρδισε βραβείο Νόμπελ, πριν η Ινδία αποκτήσει την ανεξαρτησία της.

Το 1932, ο Raman και ο μαθητής του Suri Bhagavantam ανακάλυψαν ότι τα φωτόνια του φωτός έχουν στροφορμή. Αυτό με όρους κβαντικής φυσικής σημαίνει ότι τα φωτόνια έχουν μια ιδιότητα που λέγεται spin. Το φως και οι άλλες μορφές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μεταφέρουν τη στροφορμή τους στα άτομα που τα απορροφούν.

Ινδικό γραμματόσημο προς τιμή του Ράμαν.

Το 1933 ανέλαβε πρόεδρος του τμήματος Φυσικής του "Ινδικού Ινστιτούτου Επιστημών" στην πόλη Bangalore. 

Το 1948 δημιούργησε το "Ινδικό Ινστιτούτο Ερευνών Raman" όπου εργάστηκε μέχρι το θάνατό του.

Υπήρξε ο ιδρυτής του Ινδικού επιστημονικού περιοδικού "Indian Journal of Physics", καθώς ακόμη της Ινδικής Ακαδημίας των Επιστημών.

Άλλες έρευνες που διεξήγαγε ο Raman ήταν: οι πειραματικές και θεωρητικές του μελέτες σχετικά με τη διάθλαση του φωτός από τα ακουστικά κύματα των ultrasonic και  hypersonic συχνοτήτων (δημοσιευμένες στο διάστημα 1934-1942) και εκείνες για τις επιδράσεις που προκαλούν οι ακτίνες Χ σε υπεριώδεις δονήσεις σε κρυστάλλους εκτεθειμένους σε απλό φως. 
Το 1948, ο Raman, μελετώντας τη φασματοσκοπική συμπεριφορά των κρυστάλλων, προσέγγισε με νέο τρόπο θεμελιώδη προβλήματα κρυσταλλικής δυναμικής. Το εργαστήριό του ασχολήθηκε με τη δομή και τις ιδιότητες του διαμαντιού, τη δομή και την οπτική συμπεριφορά πολυάριθμων ιριδιζόντων ουσιών (λαμπραδορίτης, μαργαριτάρι felspar, αχάτης, οπάλιο και μαργαριτάρια).
Μεταξύ των άλλων ενδιαφερόντων του ήταν τα οπτικά των κολλοειδών, η ηλεκτρική και μαγνητική ανισοτροπία και η φυσιολογία της ανθρώπινης όρασης.

Το δίπλωμα για το βραβείο Νόμπελ
του Sir Chandrasekhara Venkata Raman.

Πήρε πλήθος βραβείων και τιμητικών διακρίσεων εκτός από το Νόμπελ. 

Μεταξύ πολλών, το 1924 εξελέγη ακόλουθος της Royal Society του Λονδίνου, το 1941 τιμήθηκε με το Μετάλλιο Franklin, τo 1954 τιμήθηκε με το βραβείο Bharat Ratna, το 1957 τιμήθηκε με το βραβείο Ειρήνης Λένιν.
Η Ινδία εορτάζει την Εθνική Ημέρα Επιστήμης στις 28 Φεβρουαρίου, ημέρα κατά την οποία ανακαλύφθηκε το φαινόμενο Raman.

Ο Raman πίστευε στις ικανότητες του και είχε ισχυρή αυτοπεποίθηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1930 ήταν τόσο σίγουρος ότι θα πάρει το Νόμπελ, ώστε έβγαλε εισιτήρια για τη Στοκχόλμη 4 μήνες πριν την ανακοίνωση του αποτελέσματος!

Προτομή του C. V. Raman στο προαύλιο του
Birla Industrial & Technological Museum στην Καλκούτα.

Στο τέλος Οκτωβρίου 1970, ο Raman κατέρρευσε στο εργαστήριό του λόγω κακής λειτουργίας των καρδιακών βαλβίδων. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και οι γιατροί του έδωσαν 4 μέρες ζωής μόνον. Όμως εκείνος τελικά συνήλθε και ζήτησε να φύγει από το νοσοκομείο, γιατί προτιμούσε να πεθάνει στους κήπους του εργαστηρίου του περιτριγυρισμένος από τους συνεργάτες του. Τις επόμενες μέρες έδωσε τις τελευταίες οδηγίες στους υπεύθυνους του Ινστιτούτου.

Ο Chandrasekhara Raman πέθανε νωρίς το πρωί στις 21 Νοεμβρίου 1970, σε ηλικία 82 ετών. Σύμφωνα με τα ινδικά έθιμα, η σορός του κάηκε στο προαύλιο του Ινστιτούτου Raman. Οι στάχτες του διασκορπίστηκαν στο προαύλιο του Ινστιτούτου.

Το Ερευνητικό Ινστιτούτο Raman.

• Βίντεο με τη βιογραφία του Chandrasekhara Raman (4:37, αγγλικά).

• Το κείμενο της ομιλίας του Raman για τη βράβευσή του με το Νόμπελ Φυσικής (11 Δεκεμβρίου 1930).

• Βίντεο για τη ζωή του Raman στο Ινστιτούτο που δημιούργησε (4:33, αγγλικά).

• Βίντεο με παρουσίαση του φαινομένου Raman (αγγλικά, 4:36).

• Αναμνηστικό φυλλάδιο (pdf) για το "Φαινόμενο Ράμαν" από την American Chemical Society το 1998 (αγγλικά).

Πηγή: Today in Science History,  WIKIPEDIA

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ: Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής Α' και Β' θέματος.

Φυσική Γ' Λυκείου Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας

Στην ανάρτηση θα βρείτε 65 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και σωστού - λάθους που αντιστοιχούν σε περιεχόμενο Α' θέματος. 

Ακόμη θα βρείτε 35 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που αντιστοιχούν σε περιεχόμενο Β' θέματος (ζητείται αιτιολόγηση της απάντησης).

Στο τέλος κάθε ανάρτησης δίνονται οι σωστές απαντήσεις.

Όλα τα θέματα προέρχονται από τα "Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα" (ΨΕΒ - Επαναληπτικά Θέματα) του Υπουργείου Παιδείας (exams4u).

Οι ερωτήσεις στην ιστοσελίδα των ΨΕΒ είναι αναρτημένες σε πλατφόρμα Μoodle, κάτι που δίνει τη δυνατότητα στο(στη) χρήστη να δώσει τις απαντήσεις και να ελέγξει αμέσως αν αυτές είναι σωστές. Επίσης, οι ερωτήσεις B' θέματος (όπως και οι ασκήσεις) δίνουν τη δυνατότητα άμεσου ελέγχου της λύσης από τον(την) χρήστη της εφαρμογής.

Η μορφή με την οποία παρουσιάζονται τα θέματα στις αναρτήσεις μου είναι κείμενο word, με χαρακτήρες trebouchet ή cambria math. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στο(στη) χρήστη να τα κατεβάσει στον υπολογιστή του ως ένα ενιαίο σύνολο και να τα διαχειριστεί όπως επιθυμεί.

Μπορείτε να δείτε και να κατεβάσετε τις 65 ερωτήσεις Α' θέματος από  ΕΔΩ.

Μπορείτε να δείτε και να κατεβάσετε τις 35 ερωτήσεις Β' θέματος από  ΕΔΩ.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε τα θέματα στην αρχική τους μορφή (exams4u) από  ΕΔΩ. 

Σαν σήμερα... 1897, γεννήθηκε ο νομπελίστας, Άγγλος πειραματικός φυσικός Patrick Blackett.

Patrick Maynard Stuart Blackett

Σαν σήμερα, στις 18 Νοεμβρίου 1897, γεννήθηκε στο Κένσιγκτον του Λονδίνου, ο Patrick Maynard Stuart Blackett (Πάτρικ Μέιναρντ Στιούαρτ Μπλάκετ), αργότερα Βαρώνος Blackett, που έγινε γνωστός ως πειραματικός φυσικός με έργο στο θάλαμο νεφών (θάλαμο Wilson), τις κοσμικές ακτίνες και τον παλαιομαγνητισμό. 

Γονείς του Πάτρικ ήταν ο χρηματιστής Arthur Stuart Blackett και η Caroline Maynard. Είχε μια μικρότερη αδελφή την Μάριον (1900–1998). 

Αφού τελείωσε το δημοτικό σχολείο στο Guildford του Surrey, το 1910 ξεκίνησε την εκπαίδευσή του στο Ναυτικό, σκοπεύοντας να κάνει καριέρα αξιωματικού. Πέρασε δύο χρόνια στο Royal Naval College (Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο) στο Osborne της νήσου Wight και το 1912 συνέχισε στο Britannia Royal Naval College του Dartmouth.  

Τον Αύγουστο του 1914, με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισε την καριέρα του ως ναυτικός δόκιμος στα νησιά Cape Verde. Μέχρι τον Μάιο του 1918 που έγινε ανθυποπλοίαρχος, πήρε μέρος στις μάχες των νήσων Φώκλαντ και της Jutland (Γιουτλάνδης) και ήταν συνεφευρέτης ενός όπλου για το ναυτικό. 

Σχέδιο του Πάτρικ Μπλάκετ από τον Sir David Low.

Τον Ιανουάριο 1919, το Ναυτικό έστειλε στο Πανεπιστήμιο Cambridge να συνεχίσουν τις σπουδές τους, όσους αξιωματικούς τις είχαν διακόψει. Εκεί ο Μπλάκετ, από την πρώτη του μέρα στο Κολέγιο Magdalene που γνωρίστηκε με τους Kingsley Martin και Geoffrey Webb, αποφάσισε ν' αφήσει το Ναυτικό για να σπουδάσει φυσική και μαθηματικά στο Cambridge.

Αφού πήρε το πτυχίο μπάτσελορ (ΒΑ) το 1921, συνέχισε ως μεταπτυχιακός φοιτητής στο Εργαστήριο  Cavendish, στο οποίο υπεύθυνος ήταν ο Ernest Rutherford (Έρνεστ Ράδερφορντ). Εκεί ξεκίνησε την έρευνά του με θαλάμους νεφών (θάλαμοι Wilson). Το 1924, πήρε τις πρώτες φωτογραφίες που έδειχναν τη μεταστοιχείωση του αζώτου σ' ένα ισότοπο οξυγόνου.

Την περίοδο 1924-1925 εργάστηκε στο Göttingen με τον James Franck (Τζέιμς Φρανκ) και στη συνέχεια επέστρεψε στο Cambridge.

Giuseppe Occhialini και Patrick Blackett
το 1932 ή 1933.
(Αρχείο: Giuseppe Occhialini and Constance Dilworth,
Università degli Studi di Milano Statale)

Τον Μάρτιο 1924 παντρεύτηκε την Constanza Bayon. Το ζευγάρι απέκτησε ένα γιο (Nichols) και μια κόρη (Giovanna).

Το 1932, με το νεαρό τότε Ιταλό φυσικό Giuseppe Occhialini (Τζουζέπε Οκιαλίνι), σχεδίασε τον θάλαμο νεφών με μετρητή ελέγχου (μετρητής Geiger), που αποτέλεσε μια λαμπρή εφεύρεση με την οποία κατάφεραν να πάρουν τις δικές τους φωτογραφίες κοσμικών ακτίνων.

Με τη μέθοδο αυτή, ο θάλαμος νεφών έμπαινε σε λειτουργία μόνο όταν οι ωθήσεις από δύο σωλήνες Geiger-Muller, τοποθετημένοι ο ένας πάνω και ο άλλος κάτω από τον θάλαμο Wilson, συνέπιπταν ως αποτέλεσμα της διέλευσης ενός ηλεκτρικά φορτισμένου σωματιδίου μέσω και των δύο.

Ο Πάτρικ Μπλάκετ με τον Ινδό φυσικό 
Daulat Singh Kothari σε ταξίδι στην Ινδία.

Το 1932, ο Carl Anderson (Καρλ Άντερσον) είχε ανακοινώσει την ανακάλυψη του ποζιτρονίου που είχε προβλέψει θεωρητικά ο Paul Dirac (Πολ Ντιράκ) από το 1928. Την άνοιξη του 1933, οι Μπλάκετ και Occhialini όχι μόνο επιβεβαίωσαν την ανακάλυψη του Άντερσον για το ποζιτρόνιο, αλλά απέδειξαν επίσης την ύπαρξη καταιγισμού (“showers”) "θετικών" και "αρνητικών" ηλεκτρονίων και τα δύο περίπου σε ίσους αριθμούς. Το γεγονός αυτό και η γνώση ότι τα ποζιτρόνια δεν υπάρχουν συνήθως ως κανονικά συστατικά της ύλης στη γη, αποτέλεσαν τη βάση της σύλληψης της ιδέας ότι οι ακτίνες γάμμα μπορούν να μετατραπούν σε δύο υλικά σωματίδια (ποζιτρόνια και ηλεκτρόνια), συν ένα ορισμένο ποσό κινητικής ενέργειας – ένα φαινόμενο που συνήθως ονομάζεται δίδυμος γένεση (pair production). Η αντίστροφη διαδικασία, στην οποία έχουμε σύγκρουση ενός ποζιτρονίου και ενός ηλεκτρονίου με αποτέλεσμα την μετατροπή τους σε ακτινοβολία γάμμα και η οποία λέγεται εξαΰλωση (annihilation radiation), επαληθεύτηκε πειραματικά. Στην ερμηνεία αυτών των πειραμάτων, ο Μπλάκετ και ο Οκιαλίνι καθοδηγήθηκαν από τη θεωρία του Ντιράκ για το ηλεκτρόνιο.

Το εξώφυλλο της βιογραφίας του 
Πάτρικ Μπλάκετ από την Mary Jo Nye.

Το 1933, ο Μπλάκετ έγινε καθηγητής στο Birkback College του Λονδίνου. Εκεί συνέχισε την έρευνά του για τις κοσμικές ακτίνες, ενώ παράλληλα δημιούργησε σχολή που δεχόταν ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο. 

Το 1937 διαδέχθηκε τον Sir Lawrence Bragg (Λόρενς Μπραγκ) ως επικεφαλής του Τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, ένα τμήμα στο οποίο ο ίδιος ο Μπραγκ είχε διαδεχθεί τον Έρνεστ Ράδερφορντ. 

Με την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Blackett εντάχθηκε στο Τμήμα Οργάνων της Royal Aircraft Establishment. Στις αρχές του 1940, έγινε επιστημονικός σύμβουλος του ανώτερου διοικητή της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας Sir Philip Bennet Joubert και ξεκίνησε την εμπεριστατωμένη μελέτη αντιμετώπισης των Γερμανικών πλοίων U-boat (γερμ. U-boot), δημιουργώντας μια ισχυρή επιχειρησιακή ερευνητική ομάδα. 

Αργότερα το 1940, διορίστηκε επιστημονικός σύμβουλος του Στρατηγού Frederick Pile. Κατά τη διάρκεια του ανηλεούς βομβαρδισμού της Αγγλίας από τη Γερμανική Αεροπορία (Μάχη της Αγγλίας), ο Μπλάκετ ασχολήθηκε επίσης με την βελτίωση της αντιαεροπορικής άμυνας της Αγγλίας.

Η προτομή του Πάτρικ Μπλάκετ στο Blackett
Laboratory του Imperial College London.

Το 1945, με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπλάκετ επέστρεψε στο εργαστήριό του στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, όπου συνέχισε την έρευνα στις κοσμικές ακτίνες χρησιμοποιώντας θάλαμο νεφών με μετρητή ελέγχου σε ισχυρό μαγνητικό πεδίο. 

Το 1947, ο Clifford Butler και ο George Rochester που εργάζονταν στο εργαστήριο, ανακάλυψαν δύο καόνια, τα πρώτα μέλη από μια μεγάλη οικογένεια που αργότερα ονομάστηκαν "strange particles" ("παράξενα σωματίδια"). Πιο συγκεκριμένα, εντόπισαν ένα φορτισμένο και ένα μη φορτισμένο σωματίδιο που ήταν ασταθή από τη φύση τους, με διάρκεια ζωής περίπου 10^-10 s και τα οποία διασπώνταν σε ελαφρύτερα σωματίδια. Αυτό το αποτέλεσμα επιβεβαιώθηκε λίγα χρόνια αργότερα από τον Carl Anderson.

Λίγο μετά από αυτή την ανακάλυψη, ο μαγνήτης και ο θάλαμος νεφών μεταφέρθηκαν στο Παρατηρητήριο Pic du Midi στα Πυρηναία, προκειμένου οι ερευνητές να επωφεληθούν από τη μεγαλύτερη ένταση των σωματιδίων κοσμικών ακτίνων, στο πολύ μεγάλο υψόμετρο. Αυτή η κίνηση ανταμείφτηκε σχεδόν αμέσως, αφού ο Butler με τους συναδέλφους του ανακάλυψαν μέσα σε λίγες ώρες από την έναρξη των εργασιών, ένα νέο και ακόμα πιο μυστήριο “παράξενο σωματίδιο”. Αυτό ήταν ένα σωματίδιο σαν ένα μεγάλο πρωτόνιο που διασπόταν σ’ ένα (p)-meson κι ένα ασταθές υπερόνιο, το οποίο επίσης διασπόταν σ’ ένα πρωτόνιο κι  ένα (p)-meson.  

Ο Πάτρικ Μπλάκετ αναλαμβάνοντας πρόεδρος της
Royal Society με τον απερχόμενο πρόεδρο Howard Florey.
(getty images)

Το 1948, ο Μπλάκετ τιμήθηκε με το Νόμπελ Φυσικής "για την ανάπτυξη της μεθόδου του θαλάμου νεφών Wilson και τις ανακαλύψεις του με αυτό στους τομείς της πυρηνικής φυσικής και της κοσμικής ακτινοβολίας".

Το 1948, ο Μπλάκετ μελετώντας τις κοσμικές ακτίνες, άρχισε να κάνει υποθέσεις για την προέλευση των διαστρικών μαγνητικών πεδίων, αναβιώνοντας το ενδιαφέρον σχετικά με την προέλευση του μαγνητικού πεδίου της γης και του ήλιου. Τελικά αυτές οι εικασίες τον οδήγησαν στο ενδιαφέρον του για την ιστορία του μαγνητικού πεδίου της γης και στη συνέχεια, στο νεογέννητο τότε θέμα της μελέτης του μαγνητισμού των βράχων.

Αυτή την εποχή ήταν που ο Μπλάκετ αναβίωσε το ενδιαφέρον για τις απόψεις του φυσικού Arthur Schuster περί βαρυτικού μαγνητισμού. Ο Μπλάκετ πρότεινε ότι ένα περιστρεφόμενο σώμα πρέπει να παράγει ένα μαγνητικό πεδίο ανάλογο με τη στροφορμή του (Φαινόμενο Blackett). Αυτό δεν έγινε ποτέ γενικά αποδεκτό και από τη δεκαετία του '50 ακόμη και ο Μπλάκετ ένιωσε ότι είχε διαψευστεί. 

Συνάντηση κατόχων Νόμπελ και άλλων επιστημόνων
στο Παρίσι, μετά από κάλεσμα της UNESCO (11/11/58).
(Από αρισ., καθ.) William Noyes,
Lord John Boyd Orr, Lady Orr,
Nikolay Semyonov, Madame Semyonov,
Mrs B. Blackett και Patrick Blackett.
(Όρθ.) Gaston Berger, Homi J. Bhabha,
Daniel Bovet,
Madame Le Lionnais, Francois Le Lionnais,
και Bernardo Houssay.
(getty images)

Το 1953, ο Μπλάκετ τοποθετήθηκε επικεφαλής του Τμήματος Φυσικής του Imperial College of Science and Technology του Λονδίνου. Τον Ιούλιο του 1963 συνταξιοδοτήθηκε, αλλά παρέμεινε ως Καθηγητής Φυσικής στο Imperial College εκτελώντας και χρέη Αντιπρύτανη (1961-1964). Αποχώρησε οριστικά το 1965.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Imperial College, μια ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγησή του μελέτησε πολλές πτυχές των ιδιοτήτων των βράχων με σκοπό να ανακαλύψει την ακριβή ιστορία του μαγνητικού πεδίου της γης, σε μέγεθος και κατεύθυνση, πίσω στους πρώτους γεωλογικούς χρόνους. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών υποστήριξαν τα συμπεράσματα του Alfred Wegener και του Alexander du Toit, ότι οι ήπειροι έχουν μετακινηθεί σημαντικά η μία προς την άλλη κατά τη διάρκεια της γεωλογικής ιστορίας.

Η μπλε πλάκα που τοποθετήθηκε στο σπίτι
του Μπλάκετ στο Chelsea του Λονδίνου.

Ο Μπλάκετ τιμήθηκε με το Βασιλικό Μετάλλιο από τη Royal Society (Βασιλική Εταιρεία) το 1940 και το Αμερικανικό Μετάλλιο Αξίας, για την επιχειρησιακή ερευνητική εργασία του σε σχέση με τα σκάφη U-boat, το 1946. 

Στις 27 Ιανουαρίου 1969 τιμήθηκε με τον τίτλο του Βαρώνου (στην περιοχή Chelsea του Λονδίνου όπου κατοικούσε από το 1953 μέχρι το 1969). Το 2016, τοποθετήθηκε τιμητική μπλε πλάκα στο σπίτι του στο Chelsea (48 Paultons Square). Όμως, η μεγαλύτερη τιμή για τον ίδιο ήταν η εκλογή του ως πρόεδρος στην Royal Society του Λονδίνου, το 1965.

Στη Σελήνη ένας κρατήρας τιμητικά έχει το όνομα Blackett (crater Blackett).

Ο Πάτρικ Μπλάκετ πέθανε στο Λονδίνο στις 13 Ιουλίου 1974, σε ηλικία 77 ετών. Η στάχτη του τοποθετήθηκε στο νεκροταφείο Kensal Green Cemetery (All Souls Cemetery) στο Λονδίνο.

• Η ζωή του Μπλάκετ σε κινούμενα σχέδια (αγγλικά, 4:24).

• Συνέντευξη (γραπτό κείμενο) του Πάτρικ Μπλάκετ στον John L. Heilbron για το Oral History της AIP (17 Δεκεμβρίου 1962).

• Η μαρτυρία του Καθηγητή Antonino Zichichi, Προέδρου του World Federation of Scientists για τον Πάτρικ Μπλάκετ (αγγλικά, 48:04).

• Η εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Πάτρικ Μπλάκετ στο Blackett Laboratory (Physics Department) του Imperial College London (αγγλικά, 1:10:55).

• Ο Άγγλος αστρονόμος Bernard Lovell για τον Πάτρικ Μπλάκετ (1ο βίντεο, 2ο βίντεο).

• Looking in a cloud chamber (Κοιτάζοντας σ' ένα θάλαμο νεφών).

Πηγή: Today in Science History,  nobelprize,  thefamouspeople