Σαν σήμερα ... 1954 πέθανε ο Γερμανός φυσικός Fritz London.

Σαν σήμερα, στις 30 Μαρτίου 1954, πέθανε στο Durham της Βορείου Καρολίνας στις ΗΠΑ ο διακεκριμένος θεωρητικός φυσικός, χημικός και φιλόσοφος Fritz Wolfgang London. 

Ο Fritz London είχε γεννηθεί στις 7 Μαρτίου 1900 στο Breslau της τότε Γερμανίας (τώρα Wrocław στην Πολωνία) από τον Franz London που ήταν μαθηματικός και τη Luise Hamburger και ήταν εβραϊκής καταγωγής.

Το 1904 ο πατέρας του δέχθηκε θέση διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο της Βόννης κι εκεί ο Fritz London πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών σπουδών του, σπούδασε φυσική, μαθηματικά και φιλοσοφία στα πανεπιστήμια της Βόννης, της Φρανκφούρτης και του Μονάχου.  

Το 1921 υπέβαλε μια εργασία στον καθηγητή του της φιλοσοφίας σχετικά με την ενημέρωση και την κριτική. Απρόσμενα, αυτή η εργασία έγινε η διατριβή για το διδακτορικό του στη φιλοσοφία από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Σύντομα όμως, το επιστημονικό ενδιαφέρον του London άλλαξε από τη φιλοσοφία στη θεωρητική επιστήμη. Το 1927 με τον Walter Heitler δημοσίευσαν μια σημαντική μελέτη στην κβαντική χημεία που έγινε γνωστή ως Θεωρία Heitler-London. 

Το 1929 ο London παντρεύτηκε στο Βερολίνο την καλλιτέχνιδα Edith Caspary με την οποία έκανε δύο παιδιά, τον Francis Michael και την Rose Louise. 

Το 1933 έχασε τη θέση του στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου επειδή ήταν Εβραίος, μετά την έκδοση των ρατσιστικών νόμων των ναζί στη Γερμανία του Χίτλερ. 

Στη συνέχεια μετακινήθηκε στην Οξφόρδη της Αγγλίας όπου το 1935, με τον εξίσου ικανό αδελφό του Heinz, διατύπωσαν τις εξισώσεις London για την υπεραγωγιμότητα. Αυτό ουσιαστικά τον οδήγησε σε μια μακροχρόνια έρευνα για τα περίεργα φαινόμενα που εμφανίζονταν σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, γνωστά ως υπεραγωγιμότητα και υπερρευστότητα. Δίδαξε και στο Ινστιτούτο Henri Poincaré του Πανεπιστημίου του Παρισιού, απ' όπου το 1937 πήρε διδακτορικό στη φυσική. 

Το 1939 μετανάστευσε στις ΗΠΑ αποδεχόμενος θέση καθηγητή θεωρητικής χημείας στο Πανεπιστήμιο Duke στο Durham. Το 1945 έγινε Αμερικανός πολίτης. 

Στη νέα του θέση ο London συνέχισε την μελέτη φαινομένων που έχουν σχέση με χαμηλές θερμοκρασίες, όπως ο διαμαγνητισμός και η συμπεριφορά του υγρού ηλίου. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δημοσιεύθηκαν σε δύο τόμους: Το 1950 ο πρώτος τόμος με τίτλο "Μακροσκοπική θεωρία της Υπεραγωγιμότητας" και το 1954 ο δεύτερος τόμος με τίτλο "Μακροσκοπική θεωρία του Υπέρρευστου Ηλίου". Αυτά τα δύο βιβλία θεωρούνται ορόσημα στη μοντέρνα φυσική χαμηλών θερμοκρασιών.

Το 1953 ο London έγινε καθηγητής Χημικής Φυσικής (Chemical Physics) στην έδρα James B. Duke στο Πανεπιστήμιο Duke.

Τον ίδιο χρόνο η Ολλανδική Βασιλική Ακαδημία τον βράβευσε με το Μετάλλιο Lorentz σε αναγνώριση των επιστημονικών επιτευγμάτων του. 

Την εποχή του πρόωρου θανάτου του εξεταζόταν η υποψηφιότητά του για το Νόμπελ Φυσικής με ισχυρή προοπτική να το κερδίσει.

Ο Fritz London πέθανε από καρδιακό πρόβλημα σε ηλικία μόλις 54 ετών. Θάφτηκε στο Κοιμητήριο Maplewood στο Durham.

Από το 1956, που το Πανεπιστήμιο Duke δημιούργησε τον κύκλο ομιλιών στη μνήμη του Fritz London (Fritz London Memorial Lectures), ένα μεγάλο πλήθος επιστημόνων που περιελάμβανε και 20 κατόχους Νόμπελ έχουν παρουσιάσει εργασίες τους σε θέματα φυσικής και χημείας με τα οποία είχε ασχοληθεί ο London.

Το Δεκέμβριο 1972, ο John Bardeen, δύο φορές νικητής του Νόμπελ Φυσικής, δημιούργησε ένα κεφάλαιο χρηματοδότησης για να τιμήσει τη μνήμη ενός διακεκριμένου επιστήμονα όπως ήταν ο Fritz London. Σκοπός του κεφαλαίου είναι να υπάρξει το Βραβείο Fritz London, που δίνεται σε αναγνώριση διακεκριμένων εργασιών στη Φυσική Χαμηλών Θερμοκρασιών και να στηριχτεί ο κύκλος ομιλιών στη μνήμη του.

Ο σημερινός υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου έχει εκδώσει το βιβλίο με τίτλο: "Fritz London: A Scientific Biography" (αγγλικά) από τις εκδόσεις Cambridge University Press (1995). 

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα ... 1979 έγινε το πυρηνικό ατύχημα στο Three Mile Island.

Σαν σήμερα, στις 28 Μαρτίου 1979, στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Three Mile Island (Θρι Μάιλ Άιλαντ), στην Πενσυλβανία, συνέβη το χειρότερο, μέχρι και σήμερα, ατύχημα στις ΗΠΑ σε εμπορικό πυρηνικό αντιδραστήρα. 

Το πυρηνικό εργοστάσιο Three Mile Island χτίστηκε το 1974 σε μια αμμώδη λωρίδα γης στον ποταμό Susquehanna της Πενσυλβανίας, μόλις 16 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της πολιτείας, Harrisburg. Το 1978, ένας δεύτερος μοντέρνος αντιδραστήρας άρχισε να λειτουργεί στο Three Mile Island, με σκοπό την παραγωγή, οικονομικά προσιτής, ενέργειας, σε μια περίοδο ενεργειακής κρίσης. 

Το ατύχημα ξεκίνησε στις 4 πμ όταν μια βαλβίδα πίεσης στην Μονάδα-2 του εργοστασίου απέτυχε να κλείσει. Τότε, μεγάλη ποσότητα νερού ψύξης, που περιείχε ραδιενέργεια, πέρασε από την ανοιχτή βαλβίδα σε παρακείμενα κτίρια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η καρδιά του αντιδραστήρα ν' αρχίσει να υπερθερμαίνεται επικίνδυνα. Ευτυχώς, αυτόματα λειτούργησαν οι αντλίες έκτακτης παροχής κρύου νερού που είχε ως αποτέλεσμα την αποφυγή μεγαλύτερης κρίσης εκείνη την ώρα.

Όμως οι χειριστές βάρδιας στο θάλαμο ελέγχου παρερμήνευσαν την κατάσταση, νομίζοντας ότι από λάθος άνοιξαν οι αντλίες παροχής νερού και γι' αυτό τις απενεργοποίησαν. Συγχρόνως έκλεισαν και τον αντιδραστήρα. Όμως, η αντίδραση σχάσης συνέχιζε να εξελίσσεται, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία να έχει ανέβει πολύ μέχρι το ξημέρωμα.   

Καθώς οι υπεύθυνοι του σταθμού αδυνατούσαν να καταλάβουν τι είχε συμβεί, το φαινόμενο εξελισσόταν, το μολυσμένο με ραδιενέργεια νερό συνέχιζε να κυλά και τα επίπεδα ραδιενέργειας άρχισαν να ανεβαίνουν. Τα πρώτα μέτρα που πάρθηκαν αφορούσαν την προστασία των εργαζομένων εκείνη την ώρα στο σταθμό. 

Κατά τις 8 πμ άρχισε να διαδίδεται ότι κάτι συνέβη στο εργοστάσιο, όμως η μητρική εταιρεία Metropolitan Edison υποβάθμισε το γεγονός και ισχυρίστηκε ότι δεν είχε διαφύγει ραδιενέργεια σε χώρο έξω από το εργοστάσιο. Όμως την ίδια ημέρα επιθεωρητές ανίχνευσαν ελαφρά αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας γύρω από το εργοστάσιο. 

Ο Κυβερνήτης της Πολιτείας Πενσυλβάνια Dick Thornburgh πρότεινε να ζητηθεί εκκένωση της περιοχής.

Τελικά, κατά τις 8 μμ οι χειριστές των εγκαταστάσεων συνειδητοποίησαν την ανάγκη να περάσει νερό για να ψυχθεί η καρδιά του αντιδραστήρα κι έτσι ενεργοποίησαν πάλι τις αντλίες. Η θερμοκρασία άρχισε να πέφτει και η πίεση στον αντιδραστήρα μειώθηκε. 

Αν δεν είχε γίνει αυτή η ενέργεια, σε λιγότερο από μία ώρα ο αντιδραστήρας θα υφίστατο πλήρη κατάρρευση.

Περισσότερο από το μισό της καρδιάς είχε καταστραφεί ή λιώσει, αλλά ευτυχώς δεν είχε σπάσει το προστατευτικό κέλυφος και δεν είχε διαφύγει ακτινοβολία από εκεί. 

Δύο ημέρες αργότερα, όμως, στις 30 Μαρτίου, μία φούσκα με έντονα εύφλεκτο αέριο υδρογόνο ανακαλύφθηκε μέσα στο κτίριο του αντιδραστήρα. Η φυσαλίδα του αερίου δημιουργήθηκε δύο ημέρες πριν, όταν υλικά που προέρχονταν από την καρδιά του αντιδραστήρα αντέδρασαν με υπέρθερμο ατμό.  Στις 28 Μαρτίου, ένα μέρος από αυτό το αέριο είχε εκραγεί, απελευθερώνοντας μια μικρή ποσότητα ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα. Εκείνη την ώρα οι χειριστές του σταθμού δεν αντιλήφθηκαν την έκρηξη, επειδή ο ήχος που παράχθηκε ακούστηκε σαν ένα κλείσιμο πόρτας εξαερισμού.  

Μετά την ανίχνευση διαρροής ακτινοβολίας στις 30 Μαρτίου, οι κάτοικοι ειδοποιήθηκαν να παραμείνουν σε εσωτερικούς χώρους. Οι ειδικοί δεν ήταν σίγουροι για το τι, θα μπορούσε να προκαλέσει η φούσκα του υδρογόνου, φοβούμενοι ενδεχομένως, μια γιγαντιαία έκρηξη. Γι' αυτό, ως προληπτικό μέτρο ο Κυβερνήτης Thornburgh σύστησε "οι έγκυες γυναίκες και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να εγκαταλείψουν την περιοχή σε ακτίνα πέντε μιλίων από την εγκατάσταση Three Mile Island, μέχρι νεωτέρας ". Αυτό πέτυχε να προκαλέσει ό,τι ήθελαν ν' αποφευχθεί, τον πανικό. Έτσι, μέσα σε λίγες ημέρες, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις γύρω πόλεις.

Την 1η Απριλίου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ έφτασε στο Three Mile Island για να επιθεωρήσει το εργοστάσιο. Η επίσκεψή του πέτυχε το στόχο της, να ηρεμήσει τους κατοίκους της περιοχής, άλλα και ολόκληρο τον αμερικάνικο λαό.

Εκείνο το απόγευμα οι ειδικοί συμφώνησαν ότι δεν υπήρχε κίνδυνος έκρηξης της φούσκας του υδρογόνου και σιγά-σιγά έγινε αφαίρεση του υδρογόνου από το σύστημα, ενώ παράλληλα ο αντιδραστήρας ψύχθηκε.

Το πυρηνικό ατύχημα του Three Mile Island κλόνισε σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη του κοινού στην πυρηνική ενέργεια. Για περισσότερες από 2 δεκαετίες μετά το ατύχημα, ούτε ένα νέο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας δεν παραγγέλθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Μονάδα-1 του αντιδραστήρα που είχε κλείσει κατά τη διάρκεια της κρίσης, σταμάτησε τη λειτουργία της το 1985.

Η Μονάδα-2 στην οποία είχε παρουσιαστεί το πρόβλημα ήταν πολύ κατεστραμμένη και δεν ξαναλειτούργησε. 

Χρειάστηκε να περάσουν έξι χρόνια για να υπολογιστούν τόσο η έκταση των ζημιών όσο και ο κίνδυνος μόλυνσης. Όπως έγινε γνωστό το 45% των καυσίμων υπέστη τήξη. Τα καύσιμα μαζί με άλλα στοιχεία της δομής του αντιδραστήρα σχημάτισαν ένα μάγμα γνωστό ως «corium». Περίπου 20 τόνοι από αυτό το μάγμα χύθηκαν στον πυθμένα της δεξαμενής. Το περίβλημα του αντιδραστήρα ήταν που περιόρισε σημαντικά τη καταστροφή. Εξαιτίας της ανθεκτικότητάς του δεν προκλήθηκε έκλυση ραδιενεργών υλικών απευθείας στο περιβάλλον. Ο βαθμός σοβαρότητας του πυρηνικού ατυχήματος στο Three Mile Island είχε εκτιμηθεί στο επίπεδο 5 της κλίμακας, κάτι που το αναδεικνύει ως ένα από τα χειρότερα πυρηνικά ατυχήματα στην ιστορία.

Πριν μερικά χρόνια στο συγκεκριμένο πυρηνικό εργοστάσιο προκλήθηκε πάλι ραδιενεργός διαρροή, αυτή τη φορά μικρής έκτασης, η οποία περιορίσθηκε γρήγορα. Ωστόσο, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής Πυρηνικών των ΗΠΑ μια μικρή ομάδα εργαζομένων μολύνθηκε από ραδιενέργεια.

Θα ακολουθήσουν δύο άλλα, ακόμα χειρότερα, πυρηνικά ατυχήματα:

• στο Τσερνόμπιλ  της Ουκρανίας το 1986 (τότε Σοβιετική Ένωση) και

• στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας το 2011.

Δείτε το βίντεο  "MELTDOWN AT THREE MILE ISLAND"  με όλο το χρονικό του πυρηνικού ατυχήματος  (51.15' στα αγγλικά). 

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα ... 1968 σκοτώθηκε ο πρώτος κοσμοναύτης Yuri Gagarin.

Η πλάκα που έχει τοποθετηθεί στον τοίχο του Κρεμλίνου
στη Μόσχα όπου βρίσκεται η στάχτη του Γιούρι Γκαγκάριν.

Σαν σήμερα, στις 27 Μαρτίου 1968, ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε σε πτήση στο διάστημα, ο Ρώσος κοσμοναύτης Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν (ρωσ. Ю́рий Алексе́евич Гага́рин), έχασε τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα, σε ηλικία μόλις 34 ετών. 

Ο Γκαγκάριν γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 1934 στην κωμόπολη Klushino στην περιοχή του Σμολένσκ. Πατέρας του ήταν ο Alexey Ivanovich Gagarin, κτίστης και ξυλουργός και μητέρα του η Anna Timofeyevna Gagarina, αγελαδοτρόφος. Ο Γιούρι ήταν το τρίτο σε σειρά από 4 παιδιά (2 αγόρια, 2 κορίτσια) που είχε η οικογένεια. Λέγεται πως από μικρή ηλικία μια αγαπημένη ασχολία του Γιούρι ήταν να φτιάχνει και να πετά χάρτινα αεροπλανάκια. 

Το 1946, μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η οικογένεια Γκαγκάριν μετακόμισε στο Gzhatsk (το 1968 μετονομάστηκε σε Gagarin), όπου ο Γιούρι πήγε στο γυμνάσιο. Το Σεπτέμβριο του 1949 ο Γκαγκάριν ξεκίνησε να δουλεύει ως μαθητευόμενος στο χυτήριο Lyubertsy Steel Plant, που βρισκόταν κοντά στη Μόσχα, ενώ παράλληλα γράφτηκε σε νυκτερινό επαγγελματικό σχολείο (Lyubertsy Vocational School No.10) για να ολοκληρώσει το γυμνάσιο. Το 1951, αφού ολοκλήρωσε και τις δύο εκπαιδεύσεις του, επελέγη να συνεχίσει τις σπουδές του στο Βιομηχανικό Τεχνικό Σχολείο του Saratov, όπου εκπαιδεύτηκε στα τρακτέρ. Στο διάστημα που βρισκόταν στο Saratov, τα σαββατοκύριακα ξεκίνησε εθελοντικά μαθήματα αεροπλοΐας σε μια τοπική αερολέσχη, όπου έμαθε να πετάει με μικρά αεροπλάνα.    

Το 1955, ακολουθώντας το πάθος του για τα αεροπλάνα, μπήκε στη σχολή πιλότων First Chkalov Air Force στο Orenburg. Αποφοίτησε το 1957 με επαίνους, ως πιλότος ενός MiG-15. Στη συνέχεια υπηρέτησε στην αεροπορική βάση Luostari στην περιφέρεια του Μουρμάνσκ, κοντά στον Αρκτικό Κύκλο. Αργότερα έγινε δοκιμαστής πιλότος, πετώντας καινούργια και πειραματικά αεροσκάφη. 

Στις 27 Οκτωβρίου 1957 ο Γκαγκάριν παντρεύτηκε τη Βαλεντίνα Γκοριάτσεβα, η οποία ήταν υπάλληλος του εργαστηρίου της Ιατρικής Διεύθυνσης του Κέντρου Διοικήσεως Πτήσεων. Από το γάμο του με τη Βαλεντίνα ο Γκαγκάριν απέκτησε δύο κόρες, την Ελένα και τη Γκαλίνα. 

Το 1959 επιλέχτηκε μεταξύ των 20 πρώτων που εκπαιδεύτηκαν ως κοσμοναύτες, με στόχο την πρώτη πτήση ανθρώπου στο διάστημα.

Τον Απρίλιο 1961, ο Γιούρι Γκαγκάριν αποφασίστηκε να είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα έμπαινε σε τροχιά γύρω από τη Γη, με πρώτο αντικαταστάτη τον συνάδελφό του Gherman Titov. Έτσι, στις 12 Απριλίου 1961 ο Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημα έχοντας αφήσει στην ιστορία τη φράση του "Παγιέχαλι" ("Πάμε"), τη στιγμή της εκτόξευσης. 

Στις 14 Απριλίου 1961 ο Γκαγκάριν επέστρεψε στη Μόσχα μ' ένα αεροσκάφος IL-18, ενώ κατά τη διάρκεια της πτήσης τον συνόδευσε τιμητική συνοδεία από επτά μαχητικά MiG-17.

Στο αεροδρόμιο Vnukovo της Μόσχας, τον Γκαγκάριν υποδέχτηκε ο ίδιος ο Νικίτα Χρουστσόφ, τότε ηγέτης της ΕΣΣΔ. Την ίδια ημέρα πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας, στην οποία ο Χρουστσόφ ανακοίνωσε την απονομή στον Γκαγκάριν του τίτλου του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης και εκείνου του "Πιλότου-κοσμοναύτη της ΕΣΣΔ".

Ένα μήνα σχεδόν μετά την πτήση, η Σοβιετική Ένωση έστειλε τον Γκαγκάριν στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό, το οποίο ονομάστηκε "Αποστολή για την Ειρήνη". Επισκέφθηκε 30 χώρες, μεταξύ αυτών την Τσεχοσλοβακία, τη Φινλανδία, την Αγγλία, τη Βουλγαρία και την Αίγυπτο.

Στις 12 Φεβρουαρίου 1962 ο Γιούρι Γκαγκάριν επισκέφτηκε την Αθήνα, όπου το πλήθος του επιφύλαξε ενθουσιώδη υποδοχή. Στο επίσημο μέρος της διήμερης παραμονής τού δόθηκε η δυνατότητα να συναντήσει τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, να γίνει δεκτός από την Ακαδημία Αθηνών, να ανακηρυχτεί επίτιμος δημότης της Αθήνας, να επισκεφτεί την Ακρόπολη  και να μετάσχει σε δεξιώσεις και γεύματα. 

Στις 27 Μαρτίου 1968, λίγες μέρες πριν την έβδομη επέτειο της ιστορικής του πτήσης στο διάστημα, ο Γιούρι Γκαγκάριν σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης ρουτίνας μ' ένα αεροσκάφος MiG-15UTI, κοντά στο Kirzhach, έχοντας απογειωθεί από την αεροπορική βάση Chkalovsky. Μαζί σκοτώθηκε και ο εκπαιδευτής της πτήσης Vladimir Seryogin, 46 ετών.

Για το θάνατο του Γκαγκάριν, στη Σοβιετική Ένωση κηρύχθηκε εθνικό πένθος, για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΣΣΔ στη μνήμη προσώπου που δεν ήταν αρχηγός του κράτους.

Τα αίτια και οι συνθήκες του δυστυχήματος δεν έχουν, ακόμη και σήμερα, διευκρινιστεί απόλυτα, αν και αποκλείστηκε η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους. Διάφορες εκδοχές αναφέρουν την κακοκαιρία, την αποσυμπίεση του θαλάμου οδήγησης, αλλά υπάρχουν και θεωρίες συνωμοσίας, κυρίως, επειδή η είδηση για την τραγωδία αποσιωπήθηκε για δύο ημέρες. 

Στο πόρισμα της επίσημης έρευνας γράφτηκε ότι το MiG έπεσε επειδή προσπάθησε να αποφύγει ένα "ξένο - άγνωστο αντικείμενο", πιθανά ένα σμήνος από χήνες ή ένα αερόστατο ζεστού αέρα.

Το 2013, 45 χρόνια μετά το δυστύχημα, νέες πληροφορίες ήρθαν στο φως της δημοσιότητας προσπαθώντας να αποκαλύψουν την αιτία που προκάλεσε το δυστύχημα του μαχητικού αεροσκάφους. 

Ο 79χρονος τότε, πρώην κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ (ο άνθρωπος που πρώτος έκανε διαστημικό περίπατο), δήλωσε σε συνέντευξη του στο κανάλι Russia Today, ότι ένα "μη εγκεκριμένο" αεροπλάνο πέταξε πολύ κοντά στο μαχητικό, στέλνοντας το σε μοιραία περιδίνηση. Η περιδίνηση αυτή ήταν που προκάλεσε την πτώση και τη συντριβή του μαχητικού στο έδαφος! Η ταχύτητα κατά την πτώση ήταν 750 χλμ/ώρα!! 

"Παρά το χαμηλό υψόμετρο και με βάση την εμπειρία και των δύο πιλότων, ο χρόνος δεν ήταν αρκετός ώστε να επαναφέρουν το αεροσκάφος από την περιδίνηση", είχε αποφανθεί το παλαιό πόρισμα. "Το συμπέρασμα αυτό μπορεί να είναι πιστευτό από έναν απλό άνθρωπο, όχι όμως από έναν επαγγελματία", δήλωσε ο Λεόνοφ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι έχει στην κατοχή του μια αποχαρακτηρισμένη έκθεση που δείχνει ότι "δεν πέταξαν πάπιες ή αερόστατα κοντά στον αεροσκάφος του Γκαγκάριν, αλλά ένα μαχητικό Sukhoi".

"Γνωρίζαμε ότι ένα Su-15 είχε προγραμματιστεί να κάνει δοκιμαστική πτήση εκείνη την ημέρα, αλλά θα έπρεπε να πετά σε ύψος 10.000 μέτρων ή μεγαλύτερο, όχι στα 450-500 μέτρα που πετούσε ο Γκαγκάριν. Ήταν μια παραβίαση της διαδικασίας της πτήσης", είπε ο Λεόνοφ, ο οποίος τόνισε πως γνωρίζει τη λεπτομέρεια αυτή επειδή ήταν αυτόπτης κι αυτήκοος μάρτυρας, αφού τη στιγμή του δυστυχήματος πετούσε μ' ένα ελικόπτερο πολύ κοντά στο μοιραίο MiG. Αρνήθηκε, ωστόσο, να αποκαλύψει το όνομα του πιλότου που, κατά την άποψή του, ευθύνεται για τον θάνατο του Γκαγκάριν και του Seryogin.

Τα σώματα του Γκαγκάριν και του Seryogin αποτεφρώθηκαν και οι στάχτες τους τοποθετήθηκαν στο τείχος του Κρεμλίνου, στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας.

Προς τιμήν του, η πόλη που μεγάλωσε (Gzhatsk) μετονομάστηκε σε πόλη Γκαγκάριν, ενώ πολλά αγάλματά του στήθηκαν στην πατρίδα του και αλλού. Τον αποκάλεσαν Κολόμβο του Διαστήματος και σύγχρονο Ίκαρο. Κέρδισε το θαυμασμό εκατομμυρίων ανθρώπων και ενέπνευσε χιλιάδες άλλους να συνεχίσουν στο δρόμο που άνοιξε στις 12 Απριλίου 1961. 
Τιμήθηκε μ' ένα τεράστιο πλήθος βραβείων από πολλές χώρες.
Προς τιμήν του δίδεται το βραβείο Γιούρι Γκαγκάριν από τη FAI. 

Δείτε το βίντεο  "Last flight of Yury Gagarin: What killed the space icon"  του καναλιού Russia Today (23.36 ', στα αγγλικά).

Δείτε φωτογραφίες από τη ζωή του Γιούρι Γκαγκάριν στο περιοδικό LIFO.

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα ... 1875 γεννήθηκε ο Γερμανός φυσικός Max Abraham.

Σαν σήμερα, στις 26 Μαρτίου 1875, γεννήθηκε ο φυσικός Max Abraham στο Danzig της αυτοκρατορικής Γερμανίας (τώρα Gdańsk της Πολωνίας) προερχόμενος από ευκατάστατη εβραϊκή οικογένεια εμπόρων. Πατέρας του ήταν ο Moritz Abraham και μητέρα του η Selma Moritzsohn.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και το 1897, υπό την καθοδήγηση του Max Planck, πήρε το διδακτορικό του. Πέρασε τα επόμενα τρία χρόνια στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου εργαζόμενος ως βοηθός του Planck.

Το 1900 ο Abraham αποδέχτηκε θέση άμισθου λέκτορα στο Πανεπιστήμιο του Göttingen. Εκεί παρέμεινε μέχρι το 1909, ένα ασυνήθιστα μεγάλο χρονικό διάστημα για κάποιον που κατέχει μια τέτοια απλήρωτη θέση διδασκαλίας. Ο λόγος της μη απόκτησης μιας μόνιμης θέσης στο πανεπιστήμιο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δεν οφειλόταν σε μειωμένη ικανότητα, αλλά μάλλον ήταν αποτέλεσμα της προσωπικότητάς του. 

Όπως έχει γραφεί, δεν είχε υπομονή με ό,τι θεωρούσε ότι είναι ανόητη και παράλογη επιχειρηματολογία. Είχε την τάση να είναι επικριτικός και δεν είχε κανένα δισταγμό να ψέξει δημόσια τους συναδέλφους του, ανεξάρτητα από το βαθμό ή τη θέση τους. Το χιούμορ του ήταν αιχμηρό  και συνοδευόταν από μια εξίσου αιχμηρή γλώσσα. 

Το 1909 ο Abraham δέχθηκε θέση στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στις Ηνωμένες Πολιτείες, όμως μην αντέχοντας την ατμόσφαιρα του μικρού πανεπιστημιακού ιδρύματος του Ιλινόις, επέστρεψε στο Göttingen μετά από λίγους μήνες. 

Ο επόμενος σταθμός του ήταν στην Ιταλία. Μετά από πρόσκληση του Ιταλού μαθηματικού Tullio Levi-Civita ο Abraham έγινε καθηγητής Λογικής Μηχανικής (Rational Mechanics) στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου, όπου παρέμεινε μέχρι το 1914. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Abraham, μέσω αλληλογραφίας, διαφώνησε έντονα με τον Αϊνστάιν για τη θεωρία της σχετικότητας, αλλά ακόμη έπαιξε ρόλο σε παρόμοια διαφωνία ανάμεσα στον Αϊνστάιν και τον Levi-Civita.

Με την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Γερμανία κι εκεί εργάστηκε πάνω στη θεωρία της μετάδοσης των ραδιοφωνικών κυμάτων.

Μετά τον πόλεμο, μη μπορώντας να επιστρέψει στο Μιλάνο, εργάστηκε στη Στουτγκάρδη μέχρι το 1921, αντικαθιστώντας τον καθηγητή της Φυσικής στο Technische Hochschule. 

Τότε αποδέχτηκε θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Άαχεν. Στο δρόμο για το Άαχεν αρρώστησε και τελικά διαγνώστηκε με όγκο στον εγκέφαλο. 

Ποτέ δεν επανήλθε και όπως υπέφερε στη ζωή του, έτσι και το τέλος του ήταν επώδυνο. 

Ο Max Abraham πέθανε στο Μόναχο, στις 16 Νοεμβρίου 1922, σε ηλικία 47 ετών.

Σχεδόν όλο το έργο του Abraham είναι σχετικό με τη θεωρία του Maxwell. Έγραψε ένα δίτομο έργο για την ηλεκτροδυναμική με τίτλο "Theorie der Elektrizität" ("Θεωρία της Ηλεκτρικής Ενέργειας"). Το βιβλίο αυτό έκανε πέντε εκδόσεις στη διάρκεια της ζωής του Abraham και για τη Γερμανία υπήρξε ένα πρότυπο έργο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του κειμένου ήταν ότι σε κάθε νέα έκδοση ο Abraham θεωρούσε σωστό να περιλαμβάνει, όχι μόνο τις τελευταίες πειραματικές εργασίες, αλλά και τις πιο πρόσφατες θεωρητικές συνεισφορές, ακόμη και αν οι εισφορές αυτές βρίσκονταν σε αντιπαλότητα. Επιπλέον, δεν είχε κανένα δισταγμό, αφού εξηγούσε και τις δύο πλευρές ενός ζητήματος, να υποστηρίξει τη δική του άποψη.

Το 1902 σε κείμενό του ανέπτυξε τη θεωρία του για το ηλεκτρόνιο, αλλά το 1904 ο Λόρεντζ με τον Αϊνστάιν διατύπωσαν μια διαφορετική θεωρία. Η μελέτη του Abraham για τη δομή και τη φύση των ηλεκτρονίων τον οδήγησε στην ιδέα της ηλεκτρομαγνητικής φύσης της μάζας του και κατά συνέπεια, στην εξάρτηση από την ταχύτητα των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων σε ένα βαρυτικό πεδίο. Στην αρχή, οι ιδέες του υποστηρίχθηκαν πειραματικά, ιδιαίτερα από πειράματα του Wilhelm Kaufmann, αλλά αργότερα άλλες πειραματικές εργασίες ευνόησαν τη θεωρία που αναπτύχθηκε από τους Λόρεντζ, Αϊνστάιν.

Ο Abraham ήταν αντίθετος με τη σχετικότητα όλη του τη ζωή. Στην αρχή οι αντιρρήσεις του είχαν να κάνουν τόσο με τα αξιώματα στα οποία βασιζόταν η σχετικότητα, όσο και με το γεγονός ότι ένιωθε ότι η πειραματική απόδειξη δεν υποστήριζε τη θεωρία. Από το 1912, έχοντας κατανοήσει πολύ καλά τη θεωρία της σχετικότητας, μετρίασε τις αντιρρήσεις του, δεχόμενος ότι η θεωρία ακουγόταν λογική. Ωστόσο, δεν δεχόταν ότι αυτή ήταν μια θεωρία που μπορούσε να περιγράψει με ακρίβεια τον φυσικό κόσμο.

Ο Abraham πάντα πίστευε στην ύπαρξη του "αιθέρα" και ήλπιζε ότι καινούρια αστρονομικά δεδομένα θα επιβεβαίωναν αυτή την άποψη. Ακόμη, πίστευε ότι ένα ηλεκτρόνιο ήταν μια απόλυτα άκαμπτη σφαίρα με φορτίο που κατανέμεται ομοιόμορφα πάνω στην επιφάνειά του. Δεν επρόκειτο να εγκαταλείψει αυτές τις πεποιθήσεις εύκολα, κυρίως επειδή ένιωθε ότι οι απόψεις του βασίζονται στην κοινή λογική. 

Μετά το θάνατό του, ο Max Born και ο Max von Laue έγραψαν σ' έναν επικήδειο "(ο Abraham) αγαπούσε τον απόλυτο αιθέρα, τις εξισώσεις πεδίου του, το άκαμπτο ηλεκτρόνιό του, όπως ένας νεαρός αγαπά τον πρώτο έρωτά του, του οποίου την ανάμνηση καμιά κατοπινή εμπειρία μπορεί να σβήσει".

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα ... 1749 γεννήθηκε ο Pierre-Simon Laplace.

Σαν σήμερα, στις 23 Μαρτίου 1749, γεννήθηκε ο Pierre-Simon, αργότερα μαρκήσιος της Laplace, στο Beaumont-en-Auge της Νορμανδίας, στη Γαλλία. Υπήρξε επιστήμονας που με τις εργασίες του επηρέασε βαθιά τα Μαθηματικά, τη Φυσική, την Αστρονομία και τη Φιλοσοφία. 

Το πρώτο σχολείο που παρακολούθησε ήταν στο χωριό του, σε μια κοινότητα Βενεδικτίνων μοναχών, επειδή ο πατέρας του Pierre de Laplace τον προόριζε για ιερέα στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Έτσι, στα δεκαέξι του στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο της Καέν να σπουδάσει Θεολογία.  

Στο πανεπιστήμιο συνάντησε τους μαθηματικούς Christophe Gadbled και Pierre Le Canu που του ξύπνησαν την αγάπη για τα Μαθηματικά και έγιναν οι μέντορές του.

Γρήγορα φάνηκε η μαθηματική του ευφυία κι εδώ στην Καέν ήταν που έγραψε την πρώτη του εργασία "Sur le Calcul integral aux differences infinitment petites et aux differences finies" που δημοσιεύθηκε στη Mélanges της Βασιλικής Ένωσης του Τορίνου με τη μεσολάβηση του Lagrange. Αυτή την εποχή αποφάσισε ότι δεν ήθελε ν' ασχοληθεί πλέον με τη Θεολογία, αλλά να γίνει μαθηματικός. 

Το 1771, έχοντας ολοκληρώσει τις μαθηματικές σπουδές του, φεύγει για το Παρίσι έχοντας μια συστατική επιστολή του Le Canu για τον Jean le Rond d'Alembert , το μεγαλύτερο ίσως όνομα στο χώρο της επιστήμης στη Γαλλία εκείνη την εποχή.  

Σύμφωνα μ' έναν απόγονό του Laplace, ο d'Alembert δεν τον υποδέχτηκε εγκάρδια και για να τον αποφύγει του έδωσε ένα ογκώδες βιβλίο μαθηματικών, λέγοντάς του να επιστρέψει όταν θα το έχει μελετήσει. Σε λίγες μέρες ο Laplace ήταν πίσω και ο d'Alembert δεν ενθουσιάστηκε που τον είδε. Για να τελειώσει μ' αυτόν τον νεαρό, ο d'Alembert του έθεσε ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου και προς έκπληξή του, κατάλαβε ότι πραγματικά το είχε κατανοήσει. Από τότε ανέλαβε τον Laplace υπό την προστασία του. 

Με τη σύσταση του d'Alembert προσλήφθηκε ως μαθηματικός στη Στρατιωτική Σχολή του Παρισιού. 

Το 1773, σε ηλικία μόλις 24 ετών, έγινε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Γαλλίας και πρόεδρος της επιτροπής οργάνωσης του Πολυτεχνείου. 

Εξέτασε πολλά επιστημονικά θέματα της εποχής του όπως, την ελλειπτική κίνηση των πλανητών, τις κινήσεις της Σελήνης, το σχήμα της Γης, τη μέθοδο για να βρεθεί η απόσταση του Ήλιου, τις τροχιές των πλανητών Δία και Κρόνου κλπ. Η θεωρία του για την κοσμογονία εκτίθεται μέσα από το έργο του «Έκθεση του συστήματος του κόσμου» που εξέδωσε το 1796. Σημειώνεται πως το έργο αυτό επανεκδόθηκε το 1824 μαζί με την «Ιστορία της Αστρονομίας». Κορυφαίο ίσως έργο του θεωρείται η "Ουράνια Μηχανική" (Mécanique Céleste). 

Είναι επίσης αυτός που επινόησε την περίφημη εξίσωση Λαπλάς. Αν και ο μετασχηματισμός Λαπλάς ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Λαπλάς, ο μετασχηματισμός ανακαλύφθηκε αρχικά από τον Ελβετό μαθηματικό Λέοναρντ Όιλερ. Ο μετασχηματισμός Λαπλάς εμφανίζεται σε όλους τους κλάδους της μαθηματικής φυσικής.

Στη Φυσική είναι περισσότερο γνωστός από τη "δύναμη Λαπλάς", τη δύναμη που ασκείται σε ρευματοφόρο αγωγό που βρίσκεται σε μαγνητικό πεδίο. Βέβαια, ο μέγας ερευνητής στη Γαλλία στα θέματα ηλεκτρομαγνητισμού εκείνη την εποχή ήταν ο Αμπέρ. Όμως, το πνεύμα του Λαπλάς στον κόσμο της επιστήμης στη Γαλλία ήταν τόσο έντονο, που προς τιμή του και πάλι έδωσαν το όνομά του. 

Συνέγραψε σειρά έργων που εξέδωσε αργότερα η γαλλική κυβέρνηση σε επτά τόμους και στη συνέχεια και η Ακαδημία των Επιστημών.

Εκλέχθηκε γερουσιαστής και αργότερα έφτασε μέχρι το αξίωμα του υπουργού Εσωτερικών. Το 1804 έλαβε τον τίτλο του κόμητα και το 1817 τον τίτλο του μαρκήσιου, μετά από την αποκατάσταση των Βουρβόνων.

Ο Pierre-Simon Laplace πέθανε στο Παρίσι στις 5 Μαρτίου 1827, σε ηλικία 78 ετών. Ο γιατρός του François Magendie διατήρησε τον εγκέφαλό του, που όπως λέγεται ήταν μικρότερος από έναν μέσο εγκέφαλο. Σήμερα ο τάφος του βρίσκεται σ' ένα λόφο πάνω από το χωριό St Julien de Mailloc στη Νορμανδία. 

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα ... 1868 γεννήθηκε ο Robert Millikan.

Σαν σήμερα, στις 22 Μαρτίου 1868, γεννήθηκε ο Robert Andrews Millikan στο Morrison του Illinois, ΗΠΑ.

Ο Μίλικαν ήταν πειραματικός φυσικός που αποφοίτησε από το Κολέγιο Oberlin του Ohio το 1891 και πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Columbia το 1895. Ήταν ο πρώτος που πήρε ένα PhD από αυτό το τμήμα. Το 1896 έγινε βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Chicago, όπου το 1910 έγινε τακτικός καθηγητής.

Από το 1909 ο Μίλικαν είχε ξεκινήσει ένα πείραμα για να μετρήσει το ηλεκτρικό φορτίο ενός ηλεκτρονίου. Το 1910 χρησιμοποίησε μια καινούρια πειραματική συσκευή στην οποία χρησιμοποιούσε σταγόνες λαδιού, αντί νερού που εξατμιζόταν πολύ γρήγορα. Η τιμή που βρήκε ο Μίλικαν για το φορτίο του ηλεκτρονίου θεωρούνταν για αρκετά χρόνια σωστή, όμως το 1929 διαπιστώθηκε ότι αυτή είχε ένα σφάλμα της τάξης του 1%. Σήμερα δεχόμαστε ότι το φορτίο του ηλεκτρονίου είναι  |e|= 1,6.10-19 C.

Το 1912 ασχολήθηκε με τη μελέτη του φωτοηλεκτρικού φαινομένου που είχε περιγράψει ο Αϊνστάιν από το 1905, με σκοπό να καταρρίψει τις απόψεις του Αϊνστάιν, μιας και ο ίδιος πίστευε στην κυματική φύση του φωτός. Παρόλο που στα αποτελέσματα της εργασίας που δημοσίευσε το 1914 υπήρχε πλήρης απόδειξη των απόψεων του Αϊνστάιν, δεν κατάφερε να πειστεί περί της ορθότητας της θεωρίας του  Αϊνστάιν. Μελετώντας πειραματικά το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο μπόρεσε να προσδιορίσει την τιμή της σταθεράς h του Planck.  

Αν και ένα μεγάλο μέρος της εργασίας του Μίλικαν είχε να κάνει με την μοντέρνα σωματιδιακή φυσική, εν τούτοις ο ίδιος εμφανιζόταν μάλλον συντηρητικός στις απόψεις του για τις εξελίξεις στη φυσική στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα.  

Το 1921 άφησε το πανεπιστήμιο του Chicago για τη θέση του διευθυντή του Εργαστηρίου Φυσικής Norman Bridge, στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας (Caltech) στην Pasadena της Καλιφόρνιας. 

Το 1923 ο Μίλικαν πήρε το Nobel Φυσικής "για την εργασία του στο στοιχειώδες φορτίο του ηλεκτρισμού και στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο". Ήταν το πρώτο Nobel Φυσικής για το Caltech.

Στη διάρκεια της παραμονής του στο Caltech ασχολήθηκε με μια σπουδαία μελέτη πάνω στην ακτινοβολία από το διάστημα, που είχε εντοπίσει ο Victor Hess. Ο Μίλικαν απέδειξε ότι αυτή η ακτινοβολία πραγματικά προέρχεται έξω από τη γη και την ονόμασε "κοσμική ακτινοβολία".  

Μέχρι το 1945 που αποσύρθηκε από το Caltech, λειτούργησε ουσιαστικά ως πρόεδρος του ιδρύματος, χωρίς να πάρει ποτέ αυτόν τον τίτλο και κατάφερε να το αναδείξει ως ένα από τα σπουδαιότερα ερευνητικά κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Ρόμπερτ Μίλικαν πέθανε στις 19 Δεκεμβρίου 1953 από καρδιακή ανακοπή, σε ηλικία 85 ετών, στο San Marino της Καλιφόρνια. Ενταφιάστηκε στο "Court of Honor" στο κοιμητήριο Forest Lawn Memorial Park, στο Glendale της Καλιφόρνια.

Πηγή: Today in Science History

Σαν σήμερα ... 1900 γεννήθηκε ο Γάλλος φυσικός Frederic Joliot-Curie.

Πορτραίτο του Frederic Joliot-Curie
από τον Πάμπλο Πικάσο (1959).

Σαν σήμερα, στις 19 Μαρτίου 1900, γεννήθηκε στο Παρίσι ο Γάλλος φυσικός Jean Frédéric Joliot (Ζαν Φρεντερίκ Ζολιό), μετέπειτα Curie (Κιουρί), όταν παντρεύτηκε την Irène, κόρη της Marie Curie. 

Φοίτησε στην Ανώτερη Σχολή Βιομηχανικής Φυσικής και Χημείας της πόλης του Παρισιού. 

Το 1925 έγινε βοηθός της Μαρί Κιουρί, στο Ινστιτούτο Ραδίου (τώρα Ινστιτούτο Κιουρί). Εκεί γνώρισε κι ερωτεύτηκε την 28χρονη κόρη της, Ιρέν Κιουρί και λίγο αργότερα, στις 4 Οκτωβρίου 1926, αφού παντρεύτηκαν, το ζευγάρι συμφώνησε ν' αλλάξει το επίθετό του σε Ζολιό-Κιουρί. (Η κόρη τους ισχυρίζεται ότι υπέγραφαν τις επιστημονικές εργασίες τους ξεχωριστά ως Φρεντερίκ Ζολιό και Ιρέν Κιουρί). Με την επιμονή της Μαρί Κιουρί ο Φρεντερίκ Ζολιό απέκτησε δεύτερο πτυχίο μπακαλορεά, μπάτσελορ και τέλος διδακτορικό στην Επιστήμη, κάνοντας την τελική του εργασία πάνω στην ηλεκτροχημεία των ραδιοστοιχείων.

Ενώ ήταν λέκτορας στη σχολή Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, συνεργαζόμενος με τη σύζυγό του στην έρευνα της δομής του ατόμου και συγκεκριμένα στη μελέτη των πυρήνων που είχαν συγκρουστεί με άλλα σωματίδια, κατέληξαν σε συμπεράσματα που βοήθησαν πολύ στην ανακάλυψη του νετρονίου από τον James Chadwick το 1932 και του ποζιτρονίου από τον Carl Anderson το 1932, επίσης. 

Η σημαντικότερη συμβολή του ζεύγους Ζολιό-Κιουρί ήταν η ανακάλυψη της τεχνητής ραδιενέργειας. Βομβαρδίζοντας πυρήνες βορίου, αλουμινίου και μαγνησίου με σωμάτια α (πυρήνες ηλίου), παρήγαγαν ραδιενεργά ισότοπα στοιχείων που, υπό κανονικές συνθήκες, δεν είναι ραδιενεργά.

Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε σε σημαντικές εφαρμογές σε διάφορες επιστημονικές περιοχές (π.χ. στην Ιατρική), αλλά είχε και τεράστιο ενδιαφέρον για τις προσπάθειες «τιθάσευσης» της ατομικής ενέργειας, που, μεταξύ άλλων, οδήγησαν και στη δημιουργία της ατομικής βόμβας.

Το 1935 μοιράστηκε με την Ιρέν το βραβείο Νόμπελ Χημείας "ως αναγνώριση της σύνθεσης των νέων ραδιενεργών στοιχείων".

Το ζεύγος  Frederic και Irène Joliot-Curie στο εργαστήριό τους.

Το 1934, ο Ζολιό έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας, το 1935 της Επιτροπής Επαγρύπνησης Αντιφασιστών Διανοουμένων και το 1936 μέλος της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Από το 1937, οργάνωνε αποστολές οπλισμού και άλλων υλικών στον ένοπλο λαό της Ισπανίας, που στον εμφύλιο πόλεμο αντιμαχόταν τις φασιστικές δυνάμεις του Φράνκο.

Το 1937 αποχώρησε από το Ινστιτούτο Ραδίου για να γίνει καθηγητής στο Κολέγιο της Γαλλίας, δουλεύοντας πάνω στις αλυσιδωτές αντιδράσεις και τις απαιτήσεις για την επιτυχή κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα ο οποίος θα χρησιμοποιούσε ελεγχόμενη πυρηνική σχάση για την παραγωγή ενέργειας με τη χρήση ουρανίου και βαρέος ύδατος. 

Ο Ζολιό-Κιουρί ήταν ένας από τους επιστήμονες που αναφέρονταν στο γράμμα του Άλμπερτ Αϊνστάιν το 1939 προς τον πρόεδρο Ρούσβελτ ως ένας από τους κορυφαίους επιστήμονες στις αλυσιδωτές αντιδράσεις. 

Μετά την εισβολή των ναζί στη Γαλλία, ο Ζολιό πήρε την απόφαση να διακόψει προσωρινά τις μελέτες του για τον πυρήνα του ατόμου και φυγάδευσε στην Αγγλία όλα τα ντοκουμέντα των εργασιών του και τα υλικά που χρησιμοποιούσε στις έρευνές του, για να μην πέσουν στα χέρια των ναζί.

Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Γαλλίας, ο Ζολιό έμενε στο Παρίσι (από το 1944, που τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του έφυγαν για την Ελβετία, χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Jean-Pierre Gaumont). Πήρε μέρος στην Αντίσταση, αρχικά ως μέλος και αργότερα ως επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου, του πολιτικού σκέλους της ένοπλης αντίστασης στην οποία ηγετικό ρόλο είχε το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Στις μάχες για την απελευθέρωση του Παρισιού, χρησιμοποιούσε το εργαστήριό του για να φτιάχνει εκρηκτικά για τις δυνάμεις της Αντίστασης.

Την άνοιξη του 1942 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος. 

Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας, υπηρέτησε ως διευθυντής του Εθνικού Γαλλικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) και το 1945 διορίστηκε από τον Σαρλ Ντε Γκωλ πρώτος Επίτροπος για την Ατομική Ενέργεια στη Γαλλία.  Το 1948, επέβλεψε την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα στη Γαλλία. Στις προσπάθειες αυτές συνέβαλε και η σύζυγός του, η οποία το 1946 ανέλαβε διευθύντρια του Ινστιτούτου Ραδίου.

Η δράση του ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας προκάλεσε την καθαίρεση από τα καθήκοντα του Επιτρόπου το 1950, χωρίς απώλεια της θέσης του καθηγητή στο Κολέγιο της Γαλλίας. Η αποπομπή συνέβη μετά την ομιλία του στο 12ο Συνέδριο του Γαλλικού ΚΚ. Λίγους μήνες αργότερα, απομακρύνθηκε και η σύζυγός του.

Ο Ζολιό-Κιουρί ήταν ένας από τους έντεκα επιστήμονες που υπέγραψαν το μανιφέστο Ράσελ-Αϊνστάιν το 1955.

Το 1956 εκλέχτηκε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚ Γαλλίας.

Ο Ζολιό-Κιουρί ήταν μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών και της Ακαδημίας Ιατρικής. Είχε τιμηθεί από το Γαλλικό κράτος ως Commandeur της Λεγεώνας της Τιμής. 

Το 1946 εξελέγη ως εξωτερικό μέλος της Royal Society του Λονδίνου.

Το 1951 πήρε από τη Σοβιετική Ένωση το Βραβείο Ειρήνης Στάλιν για το έργο του ως πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου για την Ειρήνη.

Ο κρατήρας Joliot στη Σελήνη έχει ονομαστεί προς τιμή του.

Ο Φρέντερικ και η Ιρέν Ζολιό-Κιουρί είχαν δύο παιδιά. Την Hélène Langevin-Joliot που γεννήθηκε το 1927 και ήταν επίσης πυρηνικός φυσικός, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και τον Pierre Joliot, που γεννήθηκε το 1932 και ήταν βιοχημικός στο Εθνικό Γαλλικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Φρέντερικ Ζολιό-Κιουρί αφοσιώθηκε στη δημιουργία ενός κέντρου πυρηνικής φυσικής στο Orsay, όπου σπούδασαν και τα παιδιά του.

Ο Φρέντερικ Ζολιό-Κιουρί πέθανε στο Παρίσι στις 14 Αυγούστου 1958, σε ηλικία 58 ετών.

Πηγή: Today in Science History